Kompetencje nauczyciela w zmieniającej się szkole (wybrane zagadnienia)

• Authors: Agata Popławska

Title variants

EN

Teachers’ competencies in a changing school (selected issues)

Abstracts

EN

Our times require us to responsibly create both ourselves (our internal world) and the surrounding reality (the external world), to experience our agency, to use the freedom of choice referring to the adopted system of values, and to take autonomous actions in different spheres. This will be achieved when the subject, trying to develop, will acquire and use certain competencies. The article focuses on issues concerning competencies' teacher. It highlights the important role of teachers in improving the quality of education. Selected classifications of teacher competences are presented, with particular consideration of cognitive, emotional competence, cognitive competence. Emotional competence and cognitive competence should be treated as a potential, which is essential to the creative function in everyday life and in the work of the teacher. These competencies allow for optimal behaviours in particular situations and promote self-fulfilment.

PL

Współczesność wymaga, by człowiek odpowiedzialnie kreował zarówno siebie (swój świat wewnętrzny), jak i rzeczywistość go otaczającą (świat zewnętrzny), przeżywał własną sprawczość, korzystał z wolności wyboru, odwołując się do przyjętego systemu wartości i podejmował autonomiczne działania w różnych sferach. Stanie się tak, gdy podmiot dążąc do rozwoju zdobędzie i wykorzysta określone kompetencje. W artykule skoncentrowano się na zagadnieniach dotyczących kompetencji nauczyciela. Podkreślono istotną rolę nauczycieli w podnoszeniu jakości edukacji. Przedstawiono wybrane klasyfikacje nauczycielskich kompetencji. Szczególną uwagę poświęcono kompetencjom poznawczym i kompetencjom emocjonalnym. Kompetencje emocjonalne i kompetencje poznawcze należy uznać za potencjał niezbędny do twórczego funkcjonowania w życiu codziennym i w pracy nauczyciela. Kompetencje te pozwalają na optymalne postępowanie w konkretnych sytuacjach i służą samorealizacji.

Keywords

PL

kompetencje; kompetencje nauczyciela; kompetencje poznawcze; kompetencje emocjonalne; szkoła

EN

competence; competence teacher; cognitive competence; emotional competence; teacher; school

• Publisher: Niepaństwowa Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Białymstoku
• Journal: Zagadnienia Społeczne
• Year: 2016
• Volume: 2
• Issue: 6
• Pages: 11-29

Dates

published

2016

Contributors

author

Agata Popławska

• Niepaństwowa Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Białymstoku

References

• Borawska-Kalbarczyk K., Kompetencje informacyjne uczniów w perspektywie zmian szkolnego środowiska uczenia się, Warszawa 2015.
• Czerepaniak-Walczak M., Aspekty i źródła profesjonalnej refleksji nauczyciela, Toruń 1997.
• Delors J., (red.) Edukacja – jest w niej ukryty skarb, Warszawa 1998.
• Denek K., Ku dobrej edukacji, Toruń-Leszno 2005.
• Denek K., O nowy kształt edukacji, Toruń 1998.
• Dubois D, W. Rothwell, Zarządzanie zasobami ludzkimi oparte na kompetencjach, Gliwice 2004.
• Dudzikowa M., Kompetencje autokreacyjne – możliwości ich nabywania w toku studiów pedagogicznych, „Edukacja” 1993, nr 4.
• Gaweł-Luty E., Dialog podmiotów edukacyjnych a problemy współczesności, [w:] A. Karpińska, K. Borawska-Kalbarczyk, A. Szwarc (red.), Edukacja w perspektywie oczekiwań współczesności, Toruń 2016.
• Golka M., Bariery w komunikowaniu i społeczeństwo (dez)informacyjne, Warszawa 2008, fragment online http://wiedzaiedukacja.eu/archives/9056, [16.03.2013].
• Kopaliński W., Słownik wyrazów obcych i bliskoznacznych, Warszawa 2000.
• Kwaśnica R., Wprowadzenie do myślenia. O wspomaganiu nauczycieli w rozwoju, [w:] Z zagadnień pedeutologii i kształcenia nauczycieli, „Studia Pedagogiczne” 1995, LXI.
• Leopold M., Elementy składowe kompetencji emocjonalnej, „Czasopismo Psychologiczne” 2006, nr 2.
• Madalińska-Michalak J., Góralska R., Kompetencje emocjonalne nauczyciela, Warszawa 2012.
• Męczkowska A., Od świadomości nauczyciela do konstrukcji świata społecznego. Nauczycielskie koncepcje wymagań dydaktycznych a problem rekonstrukcyjnej kompetencji ucznia, Kraków 2002.
• Michalak R., Poznawanie świata przyrody jako kontekst rozwoju kompetencji poznawczych trzecioklasistów, [w:] H. Sowińska (red.), Dziecko w szkolnej rzeczywistości. Założony a rzeczywisty obraz edukacji elementarnej, Poznań 2011.
• Michalik-Surówka J., Kompetencja do uczenia się przyszłych nauczycieli – analiza jakościowa, [w:] E. Kozioł, E. Kobyłecka (red.), Kompetencje nauczyciela – stan, potrzeby, kierunki zmian, Zielona Góra 2002.
• Nowosad I., Tworzenie programów szkolnych jako narzędzi doskonalenia praktyki szkolnej, [w:] I. Nowosad, I. Mortag, J. Ondrakova, Jakość życia i jakość szkoły. Wprowadzenie w zagadneinia jakości i efektywności pracy szkoły, Zielona Góra 2010.
• Okoń W., Nowy słownik pedagogiczny, Warszawa 1996.
• Palka S., Pedagogika w stanie tworzenia. Kontynuacje, Kraków 2003.
• Pilch T., Wyzwania przyszłości a wychowanie prorodzinne, [w:] M. Chymuk, D. Topa (red.), Edukacja prorodzinna, księga dedykowana Profesorowi Marianowi Śnieżyńskiemu, Kraków 2000.
• Popławska A., Kompetencje podmiotowe uczniów wyznacznikiem dobrego funkcjonowania w dynamicznej współczesności, [w:] A. Harbatski, E. Krysztofik-Gogol (red.) Edukacja w perspektywie wyzwań współczesności, Toruń 2016.
• Popławska A., W drodze ku pełnej podmiotowości. Kompetencje podmiotowe gimnazjalistów, Białystok 2013.
• Saarni C., The development of emotional competence, cyt. za T. Maruszewski, E. Ścigała, Emocje – Aleksytymia – Poznanie, Wydawnictwo Fundacji Humaniora, Poznań 1998.
• Sobol E. (red.), Ilustrowany słownik języka polskiego, Warszawa 1999.
• Strykowski W., J. Strykowska, J. Pielachowski, Kompetencje nauczyciela szkoły współczesnej, Poznań 2003.
• Szempruch J., Pedagogiczne kształcenie nauczycieli wobec reformy edukacji w Polsce, Rzeszów 2000.
• Szempruch J., Pedeutologia. Studium teoretyczno-pragmatyczne, Kraków 2013.
• Szempruch J., Wsparcie nauczyciela w rozwoju kompetencji zawodowych., [w:] B. Bugajska-Jaszczołt, Karczewska J., A. Przychodni, E. Zyzik (red.) Kompetentny nauczyciel wczesnej edukacji inwestycją w lepszą przyszłość, Kielce 2013.
• Szymański M.J., O specyfice i znaczeniu współczesnych problemów edukacyjnych, [w:] M.J. Szymański, B. Przybylski (red.), W kręgu współczesnych problemów edukacyjnych, Warszawa 2025.
• Tucholska K., Kompetencje temporalne jako wyznaczniki dobrego funkcjonowania, Lublin 2007.
• Wołoszyn J., Wiedza kluczowym zasobem w przedsiębiorstwie, [w:] S. Partycki (red.), Człowiek a rynek, Lublin 2004, tom 2.

Identifiers

Biblioteka Nauki

60765525