Internet jako globalne dobro publiczne in statu nascendi

• Authors: Konrad Pędziwiatr
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie czy internet może być aktualnie postrzegany jako globalne dobro publiczne jak sugeruje zapis z Karty Praw Internetowych z 2001 (APC 2001). PROBLEM i METODY BADAWCZE: Internet jest jednym z głównych elementów rewolucji technik informacyjnych która przeobraża współczesne społeczeństwa w takich sposób, iż wytwarzanie, przetwarzanie i transmisja informacji stają się w nich fundamentalnymi źródłami produktywności i władzy (Castels 2000, 2008). Pod koniec 2016 doświadczyliśmy globalnego przejścia internetyzacji, gdy ponad połowa ludności ziemskiej uzyskała dostęp do internetu (Internet Statistics 2016), a Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny badających poziom globalnej cyfryzacji ogłosił, iż ludzie przestali wchodzić do sieci tylko w niej są (ITU 2016). Odwołując się do koncepcji globalnych dóbr publicznych oraz bazując na analizie najnowszych danych cyfryzacji i metodzie studium przypadków artykuł odpowiada na ww. pytanie badawcze.   PROCES WYWODU: Artykuł składa się z trzech części. We wstępie zarysowuje przebieg rozwoju społeczeństwa informacyjnego z perspektywy globalnej oraz internetu jako światowego dobra wspólnego. W dalszej części szczegółowo analizuje najważniejsze bariery stojące na przeszkodzie by internet w pełni osiągnął status dobra publicznego o charakterze globalnym. Ostatnia część artykułu poświęcona jest analizie wybranych instytucji międzynarodowych dążących do popularyzacji internetu i niwelowania wielowymiarowych podziałów cyfrowych. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Artykuł pokazuje między innymi, iż dynamiczny rozwój społeczeństwa informacyjnego dotyczy tylko niektórych części globu oraz jedynie pewnych grup społecznych i nie jest zjawiskiem uniwersalnym. Wskazuje na to kto najczęściej wchodzi w skład około 3,5 miliarda ludzi na świecie, którzy wciąż są pozbawieni dostępu do internetu. Identyfikuje również główne problemy na które natrafiają organizacje walczące z wykluczeniem cyfrowych w skali globalnej. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: W części podsumowującej artykuł konstatuje, iż internet posiada wielki potencjał by w przyszłości stać się dobrem publicznym o charakterze globalnym ale z pewnością nie jest nim aktualnie.   

Keywords

PL

społeczeństwo informacyjne; globalne podziały cyfrowe; internet; globalne dobra publiczne

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Horyzonty Polityki
• Year: 2017
• Volume: 8
• Issue: 24
• Pages: 99-119

Dates

published

2017-11-03

Contributors

author

Konrad Pędziwiatr

References

• Andreasson, K. (red.). (2015). Digital Divides: The New Challenges and Opportunities of e‑Inclusion. Boca Raton: Routledge.
• APC. (2001). APC Internet Rights Charter | Association for Progressive Communications. Pozyskano z: https://www.apc.org/en/node/5677/ (dostęp: 22.02.2017).
• APC. (2006). Annual Report 2005. Association for Progresive Communications. Pozyskano z: https://www.apc.org/en/system/files/apc_ar2005_EN_0.pdf.
• APC. (2014). End violence: Internet intermediaries and violence against women online | Association for Progressive Communications. Pozyskano z: https://www.apc.org/en/pubs/end‑violence‑internet‑intermediaries‑and‑violence (dostęp: 04.04.2017).
• APC. (2016). Annual Report 2015. Association for Progresive Communications.
• Pozyskano z: https://www.apc.org/en/system/files/APC_AnnualReport_2015-web.pdf.
• Asay, M. (2009). Is Internet access a “fundamental right”? Pozyskano z: https://www.cnet.com/news/is‑internet‑access‑a‑fundamental‑right/ (dostęp: 23.03.2017).
• Bendyk, E. (2012). Ideologia społeczeństwa informacyjnego. Pozyskano z: http://www.calculemus.org/lect/mes99-00/spin/1bendyk.html (dostęp: 24.02.2017).
• BITKOM. (2014). Senioren in der digitalen Welt. Berlin. Pozyskano z: https://www.bitkom.org/Presse/Anhaenge‑an‑PIs/2014/Dezember/141212-BITKOM-Praesentation‑Senioren‑in‑der‑Digitalen‑Welt-12-12-2014.pdf.
• Castells, M. (2000). The Network Society. W: D. Held (red.), The Global Transformations Reader. Cambridge: Polity, 68-75.
• Castells, M. (2008). Społeczeństwo sieci. Warszawa: PWN.
• Dijk, J.A.G.M. van. (2005). The Deepening Divide: Inequality in the Information Society (1 edition). Thousand Oaks, Calif.: SAGE Publications, Inc.
• Dijk, J A.G.M. van. (2012). The Network Society (3 edition). SAGE Publications Ltd.
• Doktorowicz, K. (2005). Europejski model społeczeństwa informacyjnego. Polityczna strategia Unii Europejskiej w kontekście globalnych problemów wieku informacji. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Economist. (2016). The rise of the superstars. Pozyskano z: http://www. economist.com/news/special‑report/21707048-small‑group‑giant‑companiessome‑old‑some‑neware‑once‑again-dominating-global (dostęp: 24.03.2017).
• Goban-Klas, T., i Sienkiewicz, P. (1999). Społeczeństwo informacyjne: szanse, zagrożenia, wyzwania. Kraków: Fundacji Postępu Telekomunikacji.
• Guillén, M.F., i Suárez, S.L. (2005). Explaining the Global Digital Divide: Economic, Political and Sociological Drivers of Cross-National Internet Use. Social Forces, 84(2), 681-708. Pozyskano z: https://doi. org/10.1353/sof.2006.001.5
• Hofmokl, J. (2009). Internet jako dobro wspólne. Warszawa: Wydawnictwa
• Akademickie i Profesjonalne.
• Internet Statistics. (2016). World Internet Users Statistics and 2016 World Population Stats. Pozyskano z: http://www.internetworldstats.com/ stats.htm (dostęp: 22.02.2017).
• ITU. (2015). Individuals using the Internet 2005 to 2014 – Key ICT indicators for developed and developing countries and the world (ITU). Retrieved 25 May 2015. Geneva: International Telecommunication Union.
• ITU. (2016). Measuring the Information Society Report 2016. Geneve: International
• Telecommunication Union. Pozyskano z: http://www.itu.int/en/ITU-D/Statistics/Documents/publications/misr2016/MISR2016-w4.pdf.
• Kollock, P., i Smith, M. (red.). (1999). Communities in Cyberspace. London: Routledge.
• Komisja Europejska. (1995). Europa i społeczeństwo globalnej informacji. Pozyskano z: http://kbn.icm.edu.pl/gsi/raport.html (dostęp: 20.03.2017).
• Marshall, G. (red.). (2005). Słownik socjologii i nauk społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Naisbitt, J. (1982). Megatrends: Ten New Directions Transforming Our Lives (1st edition). New York, N.Y.: Warner Books, Inc.
• Norris, P. (2001). Digital Divide: Civic Engagement, Information Poverty, and the Internet Worldwide. Cambridge: Cambridge University Press.
• Nowina-Konopka, M. (2008). Rola Internetu w rozwoju demokracji w Polsce. Nowy Sącz.
• OECD. (2013). The Internet Economy on the Rise. Paris: OECD.
• OECD. (2015). OECD Digital Economy Outlook 2015. Paris: OECD.
• OECD. (2017). Information and communication technology (ICT) – Internet access – OECD Data. Pozyskano z: http://data.oecd.org/ict/internet-access.htm (dostęp: 26.03.2017).
• Rogers, E.M. (1995). Diffusion of Innovations, Fourth Edition (4 edition). New York; London: Free Press.
• Statistics Canada. (2003). Canada’s Journey to an Information Society. Ottawa: Statistics Canada. Pozyskano z: http://publications.gc.ca/Collection/Statcan/56-508-X/56-508-XIE2003001.pdf.
• Tamburrano, D. (2014). EU should recognise internet access as a “human right” | The Parliament Magazine. Pozyskano z: https://www.theparliamentmagazine.eu/articles/opinion/eu-should-recognise-internet-access-human-right (dostęp: 23.03.2017).
• UN. (2016). E-government Survey 2016. New York: UN.
• Wąsowski, M. (2016). Premier Estonii jedną wypowiedzią podbił internet. Pozyskano z: //businessinsider.com.pl/polityka/taavi-roivas-premier-estonii-o-e-panstwie-internet-prawem-czlowieka/wrftthp (dostęp: 14.02.2017).