Figura wroga w ideologii i propagandzie XX-wiecznych totalitaryzmów – przyczynek do dyskusji

• Authors: Jacek Wojsław

Title variants

EN

The enemy figure in ideology and propaganda of the 20th century totalitarian systems – foundation for the debate

Abstracts

EN

Regardless of the type of a totalitarian regime, neither its “brown” nor “red” variety could have seized power, or surely remain in power for a shorter or longer period of time, if it was not for the creation of the proverbial enemy figure in public space. “Foe and enemies” constituted a necessary fuel for a political system which was based to certain extent on a defense and fight with more or less specific opponents of the new regime. This is why “producing” images of the enemy should be considered as one of the main propaganda tasks in the 20th century non-democratic systems. In the political-propaganda practice, enemy categorization, although it did take place on various occasions, did not play such an important role in any variety of a totalitarian regime. What counted was the current political business which could lead to a sudden switch from “friends” to ”enemies”, and vice versa.

PL

Bez względu na rodzaj reżimu totalitarnego, ani jego „brunatna”, ani „czerwona” odmiana nie mogłaby zdobyć władzy, a na pewno tej władzy utrzymać w krótszym lub dłuższym czasie bez wykreowania w przestrzeni publicznej przysłowiowej figury wroga. „Wróg i wrogowie” stanowili niezbędną pożywkę dla systemu politycznego, opartego w znacznym stopniu na obronie i walce z mniej lub bardziej konkretnymi przeciwnikami nowego ustroju. Dlatego też „produkowanie” obrazów wroga należy zaliczyć do jednego z podstawowych zadań propagandy w systemach niedemokratycznych XX wieku. Kategoryzacja wrogów, mimo że przy różnych okazjach jej dokonywano, w praktyce polityczno-propagandowej, jak się wydaje, nie odgrywała aż tak ważnej roli w obu odmianach reżimów totalitarnych. Liczył się zawsze bieżący interes polityczny, który potrafił prowadzić do nagłej zamiany „przyjaciół” na „wrogów” i odwrotnie.

Keywords

PL

propaganda; figura wroga; systemy totalitarne; XX wiek

EN

propaganda; enemy figure; totalitarian systems; twentieth century

• Publisher: Uniwersytet Gdański
• Journal: Media Biznes Kultura
• Year: 2017
• Issue: 1(2)
• Pages: 47-63

Dates

published

2017

Contributors

author

Jacek Wojsław

• Uniwersytet Gdański

Identifiers

Biblioteka Nauki

31339557