Historia Orła Białego od legendy o Lechu, Czechu i Rusie do I wojny światowej

• Authors: Agnieszka Kaczuba

Abstracts

EN

The author decided to take readers on a journey in which the hero is the White Eagle assigned to the Emblem of the Republic of Poland, which can boast of a colorful transformation. In this study, the times from the legend of Lech, Czech and Rus to World War I will be discussed. Such separation of the historical part of the national symbol (Emblem of the Republic of Poland) was needed due to the voluminous material. Thus, the further fate of the White Eagle will be presented in the next article.

PL

Autorka postanowiła zabrać czytelników w podróż, w której bohaterem jest Orzeł Biały przypisany dla godła RP, który może się poszczycić barwnym przeistoczeniem. W niniejszym opracowaniu zostaną omówione czasy od legendy o Lechu, Czechu i Rusie do I wojny światowej. Takowe rozdzielenie części historycznej symbolu narodowego (godła RP) było potrzebne z powodu obszerności materiału. Tym samym dalsze losy Orła Białego zostaną przedstawione w kolejnym artykule.

Keywords

PL

symbol narodowy; Orzeł Biały; godło Polski

EN

National symbol; White Eagle; Emblem Polish

• Publisher: Naczelna Rada Adwokacka
• Journal: Młoda Palestra – Czasopismo Aplikantów Adwokackich
• Year: 2024
• Issue: 1
• Pages: 154-170

Dates

published

2024

Contributors

author

Agnieszka Kaczuba

• Izba Adwokacka w Rzeszowie

References

• AKTY PRAWNE:
• Dziennik Praw Królestwa Polskiego z 1816, t. I, nr 1.
• Konstytucja Królestwa Polskiego z 27.11.1815 r.
• Ustawa Rewolucyjna Rządu Narodowego z 23.02.1846 r., druk w Bibliotece Narodowej, Dokumenty życia społecznego, la, 2b.
• LITERATURA:
• Abgarowicz K., Kronika wielkopolska, Warszawa 1965.
• Aneks. Krakowska geneza orła piastowskiego (w:) H. Łowmiański, Początki Polski, t. VI, cz. II, Warszawa 1985.
• Dorcz K., Pieczęcie miejskie i gminne oraz wykonawcy pieczęci w Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim (do 1830 r.), „Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego” 2003, t. VI (XVII).
• Gumowski M., Podręcznik numizmatyki polskiej, Kraków 1914.
• Gumowski M., Corpus nummorum Poloniae, t. I, Monety X i XI wieku, Kraków 1939.
• Hensel W., Szkice wczesnodziejowe, cz. VIII, Do rozważań nad początkiem użytkowania orła jako godła polskiej rodziny panującej, „Slavia Antiqua” 1970, t. XVII.
• Janowski J. K., Pamiętniki o Powstaniu Styczniowym, Lwów 1923, t. I.
• Kallas M., Historia ustroju Polski Х–ХХ w., Warszawa 1997.
• Kiersnowski R., Moneta w kulturze wieków średnich, Warszawa 1988.
• Kiersnowski R., Pieniądz kruszcowy w Polsce wczesnośredniowiecznej, Warszawa 1960.
• Kuczyński S. K., Herby urzędowe na ziemiach polskich w okresie porozbiorowym (w:) Herby miast polskich i w okresie zaborów (1772–1918), materiały sesji naukowej, Włocławek 5–6 grudnia 1996, pod red. S. K. Kuczyńskiego, Włocławek 1999.
• Kuczyński S. K., Orzeł Biały i barwy biało-czerwone w polskich powstaniach narodowych XIX wieku, „Niepodległość i Pamięć” 1998, nr 10.
• Kuczyński S. K., Orzeł Biały – 700 lat herbu Państwa Polskiego, Zamek Królewski w Warszawie, Warszawa 1995.
• Kuczуński S. K., Polskie herby ziemskie. Geneza, treści, funkcje, Warszawa 1993.
• Kurbisówna B., Studia nad Kroniką wielkopolską, Poznań 1952.
• Malec J., Administracja terytorialna na ziemiach polskich w pierwszej połowie X–IX wieku. Wpływy obce a rodzima tradycja (w:) Polskie tradycje samorządowe a heraldyka, materiały sesji naukowej zorganizowanej w dniach 4 i 5 czerwca 1991 w Lublinie, pod red. P. Dуmmela, Lublin 1992.
• Przybylski R., Symbolika Powstania Listopadowego (w:) Powstanie Listopadowe 1830–1831. Geneza – uwarunkowania – bilans – porównania, red. J. Skowronek, M. Żmigrodzka, Wrocław 1983.
• Ramotowska F., Herb państwa polskiego okresu Postania Styczniowego, „Miscellanea Historico-Archivistica” 1995, t. V.
• Stronczyński K., Dawne monety dynastii Piastów i Jagiellonów, cz. II, Piotrków 1884.
• Stronczyński K., Pieniądze Piastów od czasów najdawniejszych do roku 1300, Warszawa 1847.
• Zakrzewski Z., Pierwsza moneta polska, cz. II, „Slavia Antiqua” 1954–1956, t. V.
• Zembrzuski S., Rosja i Królestwo Polskie. Stosunki prawno-państwowe od r.1815 do 1832, „Przegląd Prawa i Administracji” 1904, t. XXIX, cz. I.
• ŹRÓDŁA INTERNETOWE:
• Godło, herb, https://muzhp.pl/pl/c/2315/godlo-herb (dostęp: 3.11.2020 r.).
• Herb Królestwa Polskiego (w:) Encyklopedia PWN, https://encyklopedia.pwn.pl/materialydodatkowe/haslo/Herb-Krolestwa-Polskiego;1031614.html (dostęp: 3.11.2020 r.).
• Herb Polski i Litwy z powstania listopadowego (w:) Encyklopedia PWN, https://encyklopedia.pwn.pl/materialy-dodatkowe/haslo/Herb-Polski-i-Litwy-z-powstania-listopadowego;1031616.html (dostęp: 5.11.2020 r.).
• Historia Orła Białego, http://www orzelbialy.org/historia.htm (dostęp: 3.11.2020 r.).
• „Naród, który nie szanuje swej przeszłości nie zasługuje na szacunek teraźniejszości i nie ma prawa do przyszłości”, https://www.gov.pl/web/uw-warminsko-mazurski/narod-ktory-nie-szanujeswejprzeszlosci-nie-zasluguje-na-szacunek-terazniejszosci-i-nie-ma-prawadoprzyszlosci (dostęp: 23.10.2021 r.).
• Olkuśnik E., Nad nami Orzeł Biały… Dzieje godła polskiego. Od pawio-koguta Bolesława Chrobrego po herb III Rzeczypospolitej, https://www.historiaposzukaj.pl/sciezki_historii,13,orzel.html (dostęp: 5.12.2020 r.).
• Orzeł z czasów Władysława II Jagiełły (w:) Encyklopedia PWN, https://encyklopedia.pwn.pl/materialy-dodatkowe/haslo/Herb-Polski-i-Litwy-z-powstania-listopadowego;1031616.html (dostęp: 3.11.2020 r.).
• Orzeł Przemysła II (w:) Encyklopedia PWN, https://encyklopedia.pwn.pl/materialy-dodatkowe/haslo/Orzel-Przemysla-II;1031731.html (dostęp: 3.11.2020 r.).
• Pietras T., Z Orłem Białym poprzez wieki, cz. 2, Orły piastowskie, https://histmag.org/Z-OrlemBialym-poprzez-wieki.-Cz.-2-orly-piastowskie-8217 (dostęp: 5.12.2020 r.).
• Pietras T., Z Orłem Białym przez wieki, cz. 3, W epoce Jagiellonów i królów elekcyjnych, https://histmag.org/Z-Orlem-Bialym-poprzez-wieki.-Cz.-3-W-epoce-Jagiellonow-i-krolowelekcyjnych8267 (dostęp: 8.11.2020 r.).
• Pietras T., Z Orłem Białym przez wieki z dziejów Polskiej symboliki Państwowej, http://docplayer.pl/6892237-Z-orlem-bialym-przez-wieki-z-dziejow-polskiej-symboliki-panstwowej.html (dostęp: 23.10.2020 r.).
• Plamka Mazurka, https://plamkamazurka.pl/2008/11/11-listopada/ (dostęp: 11.12.2021 r.).
• Ponad 700 lat temu Przemysł II został królem. A wizerunek Orła Białego stał się symbolem Polski, https://www.codziennypoznan.pl/artykul/2017-06-26/ponad-700-lat-temu-przemysl-iizostalkrolem-a-wizerunek-bialego-orla-stal-sie-symbolem-polski (dostęp: 23.10.2020 r.).
• Powstanie listopadowe (w:) Encyklopedia PWN, https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/powstanielistopadowe;3961307.html (dostęp: 5.11.2020 r.).
• Spór o pierwszy polski pieniądz, https://www.skarbnicanarodowa.pl/aktualnosci/283-spor-opierwszypolski-pieniadz (dostęp: 23.10.2020 r.).
• Szymborski W., Pieczęcie polskie, http://www.dotknijkultury.pl/pl/poprzednie-edycje/2015/adaptacje/pieczecie-polskie (dostęp: 3.11.2020 r.).

Identifiers

Biblioteka Nauki

55992947