Kilka uwag o wymowie *rʲ we współczesnej gwarze Jastarni

• Authors: Lechosław Jocz

Title variants

EN

Some Comments on the Pronunciation of *rʲ in the Kashubian Dialect of Jastarnia

Abstracts

PL

Opisy kaszubskiego systemu dźwiękowego z połowy 20 wieku pozwalają zakładać, że that [r̝] (*[rʲ]) jako takie nie zachowało się na kaszubskich obszarze językowym zupełnie. Okazuje się jednak, że w Jastarni niektórzy użytkownicy miejscowej gwary nadal zachowują ten dźwięk z dość wysoką częstotliwością (ok. 30% wszystkich możliwych przypadków). Niniejszy artykuł prezentuje podstawowe dane statystyczne i fonetyczne co do wymowy tej spółgłoski we współczesnym materiale oraz podejmuje próbę określenia przyczyn sprzeczności pomiędzy starszymi opisami a faktycznym stanem rzeczy.

EN

Descriptions of the Kashubian sound system from the middle of the 20th allow an assumption that [r̝] (*[rʲ]) as such is currently entirely lost in the Kashubian linguistic area. However, it turns out that in Jastarnia there are still speakers that preserve [r̝] in their pronunciation with a pretty high frequency (ca. 30% of all possible cases). The paper gives basic statistical and phonetic data on the current pronunciation of this consonant and tries to answer the question about reasons of the discrepancy between the older descriptions and the real state of affairs.

Keywords

PL

fonetyka; fonologia; spółgłoski; dialektologia; język kaszubski

EN

phonetics; phonology; consonants; dialectology; Kashubian language

• Publisher: Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
• Journal: Studia – konteksty pogranicza
• Year: 2018
• Issue: 2
• Pages: 73-88

Dates

published

2018

Contributors

author

Lechosław Jocz

• Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim

• https://orcid.org/0000000247148462

References

• Atlas językowy kaszubszczyzny i dialektów sąsiednich I-XV, red. Zespół Zakładu Słowianoznawstwa PAN, Wrocław–Warszawa–Kraków 1964-1978.
• Breza E., Treder J., Gramatyka kaszubska. Zarys popularny, Gdańsk 1981.
• Bronisch G., Kaschubische Dialectstudien. Die Sprache der Bë́lö̂cë, Leipzig 1896.
• Dejna K., Dialekty polskie, Wrocław–Warszawa–Kraków 1993.
• Gebauer, Historická mluvnice jazyka českého, Praga–Wiedeń 1894.
• Język kaszubski. Poradnik encyklopedyczny, red. J. Treder, Gdańsk 2006.
• Jocz L., System spółgłoskowy współczesnych gwar centralnokaszubskich, Szczecin 2014.
• Jocz L., The Opposition */ʃ, ʒ/ ↔ */r̝/ in the Contemporary Central Cassubian Dialect, „Studia Linguistica Universitatis Iagellonicae Cracoviensis” 2013, 130, s. 153-169.
• Lamrprecht A., Šlosar D. i Bauer J., Historická mluvnice česká, Praha 1986.
• Lorentz F., Geschichte der pomoranischen (kaschubischen) Sprache, Berlin–Leipzig 1925.
• Lorentz F., Gramatyka pomorska, Poznań 1927-1937.
• Lorentz F., Slovinzische Grammatik, St. Petersburg 1903.
• Nitsch, Dyalekty polskie Prus zachodnich, „Materyały i Prace Komisyi Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie” 1907, 3, s 101-284.
• Ramułt S., Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego, Kraków 1893.
• Rudnicki M., Przyczynki do gramatyki i słownika narzecza słowińskiego, Kraków 1913.
• Schaarschmidt G., A Historical Phonology of the Upper and Lower Sorbian Languages, Heidelberg 1997.
• Stieber Z., Historyczna i współczesna fonologia języka polskiego, Warszawa 1966.
• Stone G., Cassubian, [w:] The Slavonic Languages, red. B. Comrie, G. G. Corbett, London–New York 1993, s. 759-794.
• Topolińska Z., A Historical Phonology of the Kashubian Dialects of Polish, The Hague, Paris 1974.
• Topolińska Z., Opisy fonologiczne polskich punktów „Ogólnosłowiańskiego Atlasu Językowego”. Zeszyt I. Kaszuby, Wielkopolska, Śląsk, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1982.
• Topolińska Z., Teksty gwarowe centralnokaszubskie z komentarzem fonologicznym, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej” 1967b, 7, s. 88-125.
• Topolińska Z., Teksty gwarowe południowokaszubskie z komentarzem fonologicznym, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej” 1967a, 6, s. 115-141.
• Topolińska Z., Teksty gwarowe północnokaszubskie z komentarzem fonologicznym, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej” 1969, 8, s. 67-93.
• Trudgill P., Sociolinguistics. An Introduction to Language and Society, London 2000.

Identifiers

Biblioteka Nauki

16729083