NATURA MIARĄ SENSU KULTURY

• Authors: Tomasz Duma

Title variants

EN

NATURE AS THE MEASURE OF THE SENSE OF CULTURE

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule autor porusza problem korelacji kultury i natury, warunkujący uzasadnienie racjonalności pierwszej z wymienionych dziedzin. W punkcie pierwszym przeprowadza analizę stanowiska naturalistycznego, w świetle którego kultura redukowana jest do świata natury, zaś fenomeny niedające się wyrazić w języku naukowym stanowią tylko pewnego rodzaju „nadwyżkę pojęciową”. Następnie omawia sytuację odwrotną, kiedy interpretacja natury traktowana jest wyłącznie jako twór kulturowy, natomiast jedynym czynnikiem decydującym zarówno o naturze, jak i kulturze są „praktyki społeczne”. Konsekwencją wspomnianych stanowisk jest całkowita relatywizacja kultury. W drugiej części przedstawia realistyczne wyjaśnienie związków między kulturą i naturą, wypracowane na gruncie filozofii Arystotelesa i św. Tomasza z Akwinu przez polskiego filozofa, M.A. Krąpca, który odwołując się do metafizycznego rozumienia natury bytu, jako zasady istotnie determinującej od wewnątrz byt do właściwego mu działania, sformułował filozoficzną koncepcję kultury, zgodnie z którą cała kultura jest racjonalna i sensowna, ponieważ jest eksterioryzacją ludzkiego poznania.

EN

In this article the author discusses the problem of correlation between culture and nature as a condition in the justification of rationality of the former domain. The first section presents the analyses of a naturalistic position, according to which culture is reduced to the natural world, meanwhile the phenomena that could not be expressed in the language of science are only a kind of “conceptual surplus.” Afterwards the author focuses on the opposite situation, according to which the world of nature is treated nothing but as a product of culture, while the only factor determining both nature and culture is “social practices.” The consequence of these positions is the total relativization of culture. In the second part, the author provides a realistic explanation of the relationship between culture and nature, developed on the basis of the philosophy of Aristotle and St. Thomas Aquinas by a Polish philosopher Mieczysław A. Krąpiec, who referring to the metaphysical understanding of the nature of being as a principle basically determining the being to its proper action from within, has formulated the philosophical conception of culture, according to which the whole culture is rational and meaningful as exteriorizing human cognition.

Keywords

PL

człowiek; kultura; natura; poznanie; sens

EN

culture; knowledge; nature; man; sense

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Zeszyty Naukowe KUL
• Year: 2015
• Volume: 58
• Issue: 1
• Pages: 35-49

Dates

published

2020-11-19

Contributors

author

Tomasz Duma