Hydra czy hybryda? Liberatura jako gatunek (jednak) literacki

• Authors: Katarzyna Bazarnik

Title variants

EN

A Hydra or a Hybrid? Liberature as a Literary Genre (after all)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem niniejszego artykułu jest ulokowanie liberatury w szerszej perspektywie historycznej i teoretycznej oraz zaproponowanie jej rozumienia jako gatunku. Przez wiele lat, materialność literatury nie była pełnoprawnym przedmiotem badań literackich, znajdując schronienie jedynie w bibliotekoznastwie, badaniach nad informacjami, czy znajdując zainteresowanie u redaktorów. W ostatnim czasie, ten trend uległ gwałtownym przemianom, głownie dzięki licznym teoriom elektronicznej literackości, literackości nowomedialnej czy wizualnych aspektów dzieł literackich, a także licznym studiom badawczym traktującym o powyższych tematach. Liberatura nie jest w tej kwestii wyjątkiem. Rosnące zainteresowanie nią i jej repcja dostarczają obiecującej przestrzeni czytania jej jako samodzielnego gatunku. Podążając za takim założeniem, musimy jednak przemyśleć kategorię gatunku na nowo, nie jako zbiór wiążąchych reguł i porządkujących kategorii, a raczej jako dialogiczną i twórczą sferę wpływów i odniesień do innych teekstów. Tym smym, liberatura, zauważona poprzez polską krytykę literacką, może służyć swojemu najistotniejszemu celowi: odkrywania odświeżających i efektywnych metod czytelnicznych, które obejmują tradycję liberacką (choć nie tylko ją). W gruncie rzeczy, mogą one stymulować nowe interpretacje licznych, już istniejących tekstów, których aspekty wizualne i materialne były dotychczas niezauważalne.  

EN

The purpose of the article is to locate liberature within a greater historical and theoretical framework, and to propose an understanding of liberature as a genre. For many years, materiality of literature has been excluded from literary studies, finding its shelter either in library and information studies or among editors. Recently, this tendency has been changing rapidly, as the variety of studies and theories on electronic literacy, new media literacy or the visual aspects of widely recognised works do not cease to prove. Liberature is no exception in this matter. It is argued that the increasing interest in liberature, along with its reception, provides a fertile ground for reading it as an independent genre. With this assumption in mind, the very notion of genre should no longer be perceived as a fixed collection of bounding rules and categorising devices, but rather as the dialogic and creative space aiming at influencing and referring to other texts. In this sense, such a position of liberature, already recognised in Polish literary criticism, might genuinely serve its predominant purpose to explore the refreshing and effective methods of reading, which apply- but are not limited-to the germinating liberary tradition. In fact, they may stimulate new interpretations of diverse preceding texts, whose both materiality and visuality have been repressed.

Keywords

PL

Liberatura; gatunek; medium; dzieło literackie; czytelnik

EN

Liberature; genre; medium; literary work; reader

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach / Śląsk Sp. z o.o. Wydawnictwo Naukowe
• Journal: ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
• Year: 2016
• Issue: 32

Dates

published

2016-06-30

Contributors

author

Katarzyna Bazarnik