Przewodniki turystyczne jako teksty kultury (perspektywa diachroniczna)

• Authors: Karolina Płonka

Title variants

EN

Tourist Guides as Cultural Texts (the Diachronic Perspective)

Abstracts

EN

The subject of this paper is the description of the changes occurring across the ages in the field of travel and tourist literature in Poland and across the world. The guide books and tourist literature, in essence known since ancient times, changed their form significantly and contemporarily serve as a compendium of knowledge regarding selected travel destinations and tourism regions of the world. The paper also presents selected definitions and typology of tourist travel guides; the attention has also been drawn to the fact that despite the ancient heritage of this type of literature the unambiguous criteria enabling marking a publication as a tourist guide do not exist. The significant differences between the old guides and their modern counterparts as well as the changes in the form of guides occurring across the past few centuries are a result of various needs of readers on one hand and development of technology and knowledge on the other.

PL

Przedmiotem artykułu jest opis zmian, jakie na przestrzeni wieków zaszły w obrębie literatury turystycznej i podróżniczej zarówno na świecie, jak i w Polsce. Literatura przewodnikowa i turystyczna, znana już w zasadzie od czasów starożytnych, znacznie zmieniła swoją formę i współcześnie jest kompendium wiedzy o wybranych kierunkach podróży i turystycznych regionach świata. W artykule przedstawiono również przykładowe definicje oraz typologie przewodników turystycznych, a także zwrócono uwagę na fakt, iż, mimo starożytnego rodowodu tego typu literatury, nie istnieją jednoznaczne kryteria pozwalające uznać wydawnictwo za przewodnik turystyczny. Znaczne różnice między dawnymi przewodnikami a wydawnictwami współczesnymi oraz zmiany ich formy, które miały miejsce na przestrzeni ostatnich kilkunastu wieków, są wynikiem z jednej strony różnych potrzeb ich użytkowników, z drugiej zaś – rozwoju wiedzy i technologii.

Keywords

PL

przewodniki turystyczne; literatura podróżnicza; turystyka; historia literatury podróżniczej

EN

tourist guides; travel books; tourism; history of travel books

• Publisher: Akademia Nauk Stosowanych w Nowym Sączu
• Journal: Eruditio et Ars
• Year: 2022
• Volume: 5
• Issue: 2
• Pages: 215-229

Dates

published

2022

Contributors

author

Karolina Płonka

• Uniwersytet Gdański

References

• Ciepłowski, S. (2001). O rodowodzie warszawskich przewodników turystycznych, Almanach Muzealny, 3, 203–213.
• Grzebyk, P. (2014). Aneksja Krymu przez Rosję w świetle prawa międzynarodowego, Sprawy Międzynarodowe, 1, 19–37.
• Kulczycki, Z. (1977). Zarys historii turystyki w Polsce, wyd. III, Warszawa: Sport i Turystyka.
• Łęcki, W., Maluśkiewicz, P. (1980). Nowoczesny przewodnik i folder krajoznawczo-turystyczny, [w:] Dorobek wydawniczy w dziedzinie krajoznawstwa. Potrzeby i perspektywy, Poznań: PTTK, s. 42–55.
• Madeyska, D. (2008). Historia współczesnego świata arabskiego, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Mączak, A. (1984). Peregrynacje, wojaże, turystyka, Warszawa: Czytelnik.
• Mączak, A. (1998). Odkrywanie Europy. Podróże w czasach renesansu i baroku, Gdańsk: Novus Orbis.
• Merski, J., Piotrowski, J.P. (2010). Drogi ewolucji drukowanych przewodników turystycznych po Polsce, Warszawa: Almamer – Wyższa Szkoła Ekonomiczna.
• Nowotarski, W. (2020). Typologia przewodników turystycznych i jej uzus w tytulaturze, Folia Turistica. Rynek przewodników turystycznych i pilotów wycieczek, 54, 146–164.
• Polański, E. (red.). (2008). Wielki słownik języka polskiego, Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Naukowe.
• Schnayder, J. (1959). Podróże i turystyka w starożytności, Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
• Schramm, R. (1980a). Kategorie przewodników i zróżnicowanie ich roli, [w:] Dorobek wydawniczy w dziedzinie krajoznawstwa. Potrzeby i perspektywy, Poznań: PTTK, s. 118–122.
• Schramm, R. (1980b). Przewodniki, ich funkcja informacyjna i wychowawcza, [w:] Dorobek wydawniczy w dziedzinie krajoznawstwa. Potrzeby i perspektywy, Poznań: PTTK, s. 91–99.
• Sobol, E. (red.). (2002). Najnowszy słownik języka polskiego, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 791.
• Ziarkowski, D. (2016). Najstarsze polskie przewodniki jako źródła dziejów turystyki, [w:] T. DrozdekMałolepsza, J. Kosiewicz, E. Małolepszy (red.). Z dziejów wychowania fizycznego, sportu i turystyki w Polsce i Europie, Częstochowa: Wydawnictwo im. S. Podobińskiego Akademii im. J. Długosza w Częstochowie, s. 265–279.
• Żołądź, D. (1994). Podróże edukacyjne Polaków w XVI i XVII w., [w:] J. Hellwig, W. Jamrożek, D. Żołądź (red.). Z prac poznańskich historyków wychowania, Poznań: Wydawnictwo „Eruditus”.

Identifiers

Biblioteka Nauki

14172500