UTOPIE A WOLNOŚĆ JEDNOSTKI. MIT CZY POSTULAT?

• Authors: Kuźnicz Karol

Title variants

EN

UTOPIA AND INDIVIDUAL FREEDOM. THE MYTH OR THE POSTULATE?

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Myślenie utopijne stanowi idealistyczny sposób podejścia do życia zbiorowego ludzi, zorganizowanych w doskonałej wspólnocie społecznej. W artykule rozważane są kwestie dotyczące wolności jednostki w utopiach społecznych jako jednego z elementów ich funkcjonowania. Autor artykułu wskazuje, że po pierwsze, wolność jednostki w utopiach społecznych jest apriorycznym założeniem ich twórców. Po drugie, wolność jednostki w utopiach jest zawsze ograniczona – najczęściej dobrem wspólnoty. Po trzecie, wolność jednostki w utopiach, w przeciwieństwie do doktryny polityczno-prawnej liberalizmu, nie jest wartością najważniejszą i szczególnie w nich eksponowaną. Po czwarte, wolność jednostki nie jest ani postulatem utopizmu, ani także mitem, ponieważ utopie starają się w harmonijny sposób godzić wartości, których nie można pogodzić w rzeczywistym świecie, jak chociażby wolności z równością.

EN

From its creation, the utopian thought has been idealistic and concerns the life of the individual in an organized human community. Defining the conditions for the exercice of freedom in utopias it a necesary element of their functioning. Firstly in this article, the author states that freedom in utopias is a apriori assumed by their creators. Secondly the freedom of the individual is always limited by something, usually by the coomon good. Thirdly, contrary to the assumptions of varius types of liberalism – freedom in the utopias is not the most important and particulary exposed value. Fourthly the freedom in utopias is neither a postulate not a myth. Neverthelesse, utopias try to reconcile many values, that is very difficult in the reality, for example the freedom with the equality

Keywords

PL

utopia; wolność; jednostka; szczęście; wspólnota

EN

utopia; freedom; individual; happiness; community

• Publisher: Wyższa Szkoła Humanitas
• Journal: Roczniki Administracji i Prawa
• Year: 2019
• Volume: 1
• Issue: XIX
• Pages: 51-65

Contributors

author

Kuźnicz Karol

• Wydział Prawa Uniwersytetu w Białymstoku

References

• Baczko B., Światła utopii, przeł. W. Dłuski, Warszawa 2016.
• Blackburn S., Platon. Państwo. Biografia, przeł. A. Dzierzgowska, Warszawa 2007.
• Constant B., O wolności starożytnych i nowożytnych, przeł. Z. Kosno, „Arka” 1992, nr 42.
• Dézamy T., Kodeks wspólnoty, przeł. I. Tarłowska, Warszawa 1977.
• Dictionnaire critique de l’utopie au temps des Lumières, red. B. Baczko, M. Porret, F. Rosset, Genève 2016.
• Drelich S., Utopia jako nadzieja. Najważniejsze założenia koncepcji utopijnych starożytności i odrodzenia, „Dialogi Polityczne” 2003, nr 1.
• Dostojewski F., Notatki z podziemia, przeł. G. Karski, [w:] Z dzieł Fiodora Dostojewskiego, tom I, London 1992.
• Foigny G. de, La Terre Australe Connue: C’est-à-dire, la description de ce pays inconnu jusqu’ici et de ses moeurs & de ses coutûmes par Mr Sadeur, Avec les avantures qui le conduisirent en ce Continent, & les particularitez du sejour qu’il y fit durant trente-cinq ans & plus, & son retour, S. Gilles 1676.
• Izdebski H., Historia myśli politycznej i prawnej, Warszawa 2001.
• Jabłońska-Bonca J., Prawo w kręgu mitów, Gdańsk 1995.
• Jameson F., Archeologie przyszłości. Pragnienie zwane utopią, przeł. M. Płaza, M. Frankiewicz, A. Miszk, Kraków 2011.
• Kiereś H., Utopia i sprawiedliwość, zob. cały artykuł na stronie internetowej: http://www.gilsonsociety.pl/app/download/5777535146/H.+Kiere%C5%9B....pdf.
• King P.J., Filozofowie. 100 największych myślicieli w dziejach świata, przeł. W. Bober, Warszawa 2006.
• Kornatowski W., Wstęp, [w:] F. Bacon, Nowa Atlantyda, przeł. i oprac. W. Korantowski, Warszawa 1954.
• Kowalska A., Od utopii do antyutopii, Warszawa 1987.
• Kuźmicz K., Istota utopii komunizujących, [w:] W. Łysiak (red.), Oblicza utopii, obłudy i zakłamania I, Poznań 2013.
• Kuźmicz K., Kilka uwag w obronie utopizmu, na marginesie pracy Łukasza Stefaniaka, Utopizm: źródła myślowe i konsekwencje cywilizacyjne, Wydawnictwo KUL, Lublin 2011„Miscellanea Historico-Iuridica” 2013, tom XII.
• Machinek M., Mit o idealnym państwie. Nowożytne utopie, [w:] M. Wojciechowski (red.), Państwo i jego problemy, Olsztyn 2005.
• Monteskiusz K., O duchu praw, Cz. II, Ks. XI, Rozdz. 3, przeł. T. Boy-Żeleński, Warszawa 1957.
• Morelly E.G., Kodeks natury, przeł. D. Malewska, Kraków 1953.
• Oniszczuk J., Filozofia i teoria prawa, Warszawa 2008.
• Pańków I., Filozofia utopii, Warszawa 1990.
• Platon, Państwo, tom I, przeł. W. Witwicki, Warszawa 1958.
• Pomian K., Temps, [w:] Dictionnaire critique de l’utopie au temps des Lumières, red. B. Baczko, M. Porret, F. Rosset, Genève 2016.
• Popper K.R., Społeczeństwo otwarte i jego wrogowie, tom I: Urok Platona, przeł. H. Krahelska, Warszawa 1993.
• Rau Z., Zapomniana wolność. W poszukiwaniu historycznych podstaw liberalizmu, Warszawa 2008.
• Rousseau J.J., Wyznania I, przeł. T. Boy-Żeleński, Warszawa 1978.
• Stefaniak Ł., Utopizm: źródła myślowe i konsekwencje cywilizacyjne, Lublin 2011.
• Szacki J., Spotkania z utopią, Warszawa 1980.
• Św. Augustyn, O Trójcy świętej, przeł. M. Stokowska, Kraków 1996.
• Św. Tomasz z Akwinu, Traktat o szczęściu, przeł. W. Galewicz, Kęty 2008.
• Utopia walcząca, wyb. i oprac. R. Brandwajn, Warszawa 1962.
• Weitling W., Gwarancje harmonii i wolności, przeł. E. Werfel, Warszawa 1968.
• Wolter, Kandyd, czyli optymizm, [w:] Tenże, Powiastki filozoficzne, Warszawa 2009.
• Wstęp do nauk prawnych, red. A. Jamróz, Białystok 1994.

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0013.3583