Nieletni przed sądem rodzinnym według ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich. Stadia postępowania i praktyka orzecznicza w zakresie przeciwdziałania demoralizacji oraz w sprawach o czyny karalne

• Authors: Bartha Adrian

Title variants

EN

Minors before a family court according to the juvenile justice l aw. Fields of conduct and c ase-law practice in the area of demoralization counteracting and in criminal cases

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Nieletni sprawcy czynów zabronionych ponoszą odpowiedzialność sensu largo przede wszystkim na podstawie przepisów Kodeksu karnego bądź ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich. Jednak młode osoby do ukończenia 15 lat, które dopuszczą się czynu zabronionego, odpowiadają jedynie z przepisów ustawy. Ich zachowanie może być przejawem demoralizacji lub stanowić czyn karalny. Postępowanie w sprawach nieletnich prowadzi sąd rodzinny. Autor w niniejszym artykule prezentuje model postępowania ujęty w ustawie, jego stadia, właściwość sądową, prawa i obowiązki nieletniego jako strony oraz praktykę orzeczniczą w zakresie stosowania środków służących przeciwdziałaniu demoralizacji i przestępczości nieletnich. Trafność ich doboru ma wszakże prowadzić do osiągnięcia korzystnych zmian w osobowości i zachowaniu się nieletniego w celu zapobieżenia wkroczenia przezeń na drogę przestępstwa i ponoszenia odpowiedzialności już na gruncie Kodeksu karnego.

EN

Juvenile delinquents are responsible primarily for sensu largo under the provisions of the Penal Code or the Law of 26 October 1982 on juvenile delinquency. However, young people up to the age of 15 who commit a prohibited act shall be liable only to the provisions of the Act. Their conduct may be a manifestation of demoralization or a criminal act. Proceedings in juvenile cases are led by family courts. In this article the author presents the model of proceedings included in the law, its stages, jurisdiction, the rights and obligations of minors as a party, and the jurisprudence practice in the application of measures to prevent demoralization and juvenile delinquency. However, the relevance of their choice is to lead to favorable changes in the personality and behavior of minors, in order to prevent them from entering the path of crime and to take responsibility under the penal code.

Keywords

PL

nieletni; czyn karalny; demoralizacja; sąd rodzinny; postępowanie

EN

juvenile; punishment; demoralization; family court; proceedings

• Publisher: Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę
• Journal: Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka
• Year: 2018
• Volume: 17
• Issue: 1
• Pages: 9 - 29

Contributors

author

Bartha Adrian

• Uniwersytet Gdański, Sąd Rejonowy w Kołobrzegu

References

• Gaberle, A., Korcyl-Wolska, M. (2002). Komentarz do ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich. Gdańsk: Arche.
• Główny Urząd Statystyczny. (2015). Dzieci w Polsce w 2014 roku. Charakterystyka demograficzna. Pobrane z: http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc//dzieci-w-polsce-w-2014-roku-charakterystyka-demograficzna,20,1.html.
• Główny Urząd Statystyczny. (2016). Mały rocznik statystyczny Polski 2016. Pobrane z: http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/rocznikistatystyczne/maly-rocznik-statystyczny-polski-2016,1,17.html.
• Górecki, P., Stachowiak, S. (2010). Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Gromek, K. (2001). Komentarz do ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
• Gromek, K. (2004). Komentarz do ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich. Warszawa: LexisNexis.
• Grzegorczyk, T. (1987). Sytuacja prawna rodziców nieletniego na gruncie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich. Nowe Prawo, 2, 10–31.
• Haak-Trzuskawska, A., Haak, H. (2015). Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich. Komentarz. Warszawa: C.H.Beck.
• Klaus, W. (2004). Reforma wymiaru sprawiedliwości wobec nieletnich w Wielkiej Brytanii. Przegląd Więziennictwa Polskiego, 44–45, 166–174.
• Klaus, W. (2012). Dziecko przed sądem. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Łośgraf. Kmiecik, R. (1990). Naczelne zasady karno- i cywilnoprocesowe w postępowaniu w sprawach nieletnich. W: T. Bojarski (red.), Orzekanie środków wychowawczych i poprawczych w praktyce sądów rodzinnych (s. 32–50). Lublin: Wydawnictwo UMSC.
• Konarska-Wrzosek, V. (2013a). Prawny system postępowania z nieletnimi w Polsce. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Konarska-Wrzosek, V. (2013b). Odpowiedzialność/nieodpowiedzialność nieletnich. W: R. Dębski (red.), System prawa karnego. Nauka o przestępstwie. Zasady odpowiedzialności (s. 163–198). Warszawa: C.H. Beck.
• Korcyl-Wolska, M. (2001). Postępowanie w sprawach nieletnich w Polsce. Kraków: Zakamycze.
• Korcyl-Wolska, M. (2008). Postępowanie w sprawach nieletnich. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Krukowski, A. (red.). (1991). Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich. Komentarz. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
• Kubiak, J. R. (1977). Sądy rodzinne w Polsce: od eksperymentu do oryginalnego rozwiązania. Zeszyty Naukowe Instytutu Badania Prawa Sądowego, 7, 195–204.
• Marek, A. (1988). Sądownictwo dla nieletnich w Polsce na tle porównawczym. W: T. Bojarski (red.), Postępowanie z nieletnimi. Orzekanie i wykonanie środków wychowawczych i poprawczych (s. 38–54). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Patulski, W. (1975). Kierunki działalności sądownictwa dla nieletnich. Nowe Prawo, 7–8, 941–949.
• Pławski, S. (1965). Kodeks karny francuskiej rewolucji z 1971 r. Czasopismo Prawno-Historyczne, 17(1), 187–190.
• Skrętowicz, E., Strzelec, P. (2008). Pozycja pokrzywdzonego w postępowaniu w sprawach nieletnich. W: T. Bojarski (red.), Problemy reformy postępowania w sprawach nieletnich: materiały z konferencji naukowej „Problemy reformy postępowania w sprawach nieletnich”, Lublin, 18–19 września 2008 roku (s. 91–97). Lublin: Lubelskie Towarzystwo Naukowe.
• Strzembosz, A. (1983). Nowa ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich. Próba komentarza. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
• Strzembosz, A. (1985). System sądowych środków ochrony dzieci i młodzieży przed niedostosowaniem społecznym. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski.
• Warylewski, J. (2015). Prawo karne część ogólna. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Zieliński, A. (1975). Sądownictwo opiekuńcze w sprawach małoletnich. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.