Działalność popularyzacyjna Archiwum Wojskowego w Oleśnicy w latach 2011 – 2015.

• Authors: Łukasz Trznadel

Title variants

EN

Outreach activities of the Military Archives in Oleśnica in 2011–2015

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

W artykule przedstawiono szereg działań popularyzatorskich podejmowanych przez Archiwum Wojskowe w Oleśnicy w latach 2011 – 2015. Ukazano wykorzystanie strony internetowej instytucji, która była istotnym narzędziem do bezpośredniego dotarcia do użytkowników. Prezentowano tam m.in. skany wybranych akt wraz z krótkimi artykułami. Okazją do okolicznościowych publikacji w Internecie były przypadające w danym czasie wydarzenia (t.j. Święto Wojska Polskiego, Dzień Żołnierzy Wyklętych czy Dzień Weterana). Można tam było znaleźć również informacje o nabytkach ciekawszych akt. Ponadto w artykule opisano przebieg Dni Otwartych Archiwum Wojskowego w Oleśnicy, które zapoczątkowane w czerwcu 2013 r. stały się imprezą cykliczną. Autor wymienia akta, które archiwiści wojskowi wykorzystali do różnych działań popularyzatorskich. Starali się oni poprzez dokumenty i fotografie ukazać przebieg służby wojskowej w PRL oraz nawiązać do ważnych wydarzeń z historii Polski: walka z Niemcami w czasie II wojny światowej, zwalczanie Żołnierzy Wyklętych, inwazja na Czechosłowację w 1968 r. czy przebieg stanu wojennego w latach 1981-1983 Wykorzystywano też archiwalia obrazujące udział polskich żołnierzy w misjach pokojowych oraz pielgrzymki do Polski papieża Jana Pawła II. Autor wskazuje jak ważną rolę w procesie popularyzacji było wydanie w 2014 r. przez Archiwum Wojskowego w Oleśnicy informatora o zasobie. W czasie jego opracowywania starano się wyszczególnić akta, które mogą być przydatne dla osób zainteresowanych historią Wojska Polskiego oraz komunistycznego aparatu represji. Wyrazem chęci popularyzacji zasobu wśród badaczy historii najnowszej był udział pracowników Archiwum Wojskowego w Oleśnicy w spotkaniach i konferencjach naukowych.

EN

The article presents a series of outreach activities undertaken by the Military Archives in Oleśnica in 2011–2015. It shows the use of the institution's website, which was an important tool for reaching users directly. Among others, scans of selected files along with short articles were presented there. Occasional publications on the Internet were inspired by events falling at a given time (i.e. Polish Army Day, Cursed Soldiers Day or Veteran's Day). It also contained information on acquisitions of more interesting files. In addition, the article describes the course of the Open Door Days of the Military Archives in Oleśnica, which started in June 2013 and became a regular event. The author lists files that military archivists used for various outreach activities. Through documents and photographs, they tried to show the course of military service in the People's Republic of Poland and to refer to important events in the history of Poland: the fight against Germany during World War II, fighting the Cursed Soldiers, the invasion of Czechoslovakia in 1968 or the course of martial law in 1981–1983. Archives showing the participation of Polish soldiers in peacekeeping missions and the pilgrimages of Pope John Paul II to Poland were also used. The author points out the important role of the resource guide by the Military Archives in Oleśnica publication in 2014 in the outreach process. During its preparation, efforts were made to list files that may be useful for people interested in the history of the Polish Army and the communist repression apparatus. The willingness of employees of the Military Archives in Oleśnica to popularize the holdings among recent history researchers was showed through participation in meetings and scientific conferences.

Keywords

PL

archiwa wyodrębnione; archiwa wojskowe; Archiwum Wojskowe w Oleśnicy; Wojsko Polskie; popularyzacja zasobu

EN

discrete archives; military archives; Military Archives in Oleśnica; Polish Army, archival outreach

• Publisher: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
• Journal: Archiwa – Kancelarie – Zbiory
• Year: 2020
• Issue: 11(13)
• Pages: 11-44

Contributors

author

Łukasz Trznadel

References

• Batalion Zaopatrzenia, JW 1238, Komprachcice 1952–1999. Archiwum Wojskowe, Oleśnica.
• Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej, JW 4965, JW 2533, Przemyśl 1946–1962. Archiwum Wojskowe, Oleśnica.
• Szkolny Batalion Czołgów, JW 1210, Ostróda 1954–1957. Archiwum Wojskowe, Oleśnica.
• Pułk Zmechanizowany, JW 2232, Giżycko 1945–1994. Archiwum Wojskowe, Oleśnica.
• Berliński Pułk Zmechanizowany, JW 2348, Ciechanów 1946–1994. Archiwum Wojskowe, Oleśnica.
• Ośrodek Szkolenia Specjalistów Wojsk Rakietowych, JW 2225, Orzysz 1950–1996. Archiwum Wojskowe, Oleśnica.
• Pułk Artylerii Mieszanej, JW 3485, Sulechów 1946–1998 [2000]. Archiwum Wojskowe, Oleśnica.
• Pułk Piechoty, JW 3675, Ełk 1946–1957. Archiwum Wojskowe, Oleśnica.
• Pułk Zmechanizowany, JW 1987, Lublin 1943–1995. Archiwum Wojskowe, Oleśnica.
• Archiwa Państwowe. „Międzynarodowy Dzień Archiwów 2013”. Dostęp 03.12.2019. https://www.archiwa.gov.pl/pl/2-uncategorised/2932-mi%C4%99dzynarodowy-dzie%C5%84-archiw%C3%B3w-2013.
• „Archiwum Ministerstwa Obrony Narodowej”. Dostęp 3.03.2020. http://archiwum.wp.mil.pl.
• „Archiwum Wojskowe w Toruniu”. Dostęp 3.03.2020. http://awwt.wp.mil.pl.
• Banaszek, Kazimierz, red. Informator o Archiwum Instytucji Ministerstwa Obrony i archiwów rodzajów sił zbrojnych. Warszawa: CAW, 2000.
• „Baza danych poległych i zmarłych żołnierzy PSZ na Zachodzie”. https://web.archive.org/web/20160706120324/http://caw.wp.mil.pl/pl/67_422.html.
• Bijak, Bartosz. „Konferencja naukowa »Calisiana rozproszone w archiwach polskich (1945–1989)«. Kalisz, 13 listopada 2015 r.” Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej 9 (2016): 324–328.
• „Bitwa Warszawska w materiałach Centralnego Archiwum Wojskowego”. https://web.archive.org/web/20160415161813/http://caw.wp.mil.pl/pl/67_424.html.
• Blot, Andrzej, Monika Bodurka, Agnieszka Daniłkiewicz, Ilona Ładak, Małgorzata Puchała, Anna Suchocka, Łukasz Trznadel, i Agnieszka Zalewska-Turkiewicz, red. Archiwum Wojskowe w Oleśnicy: informator o zasobie archiwalnym : praca zbiorowa. Oleśnica: Archiwum Wojskowe, 2014.
• Cenckiewicz, Sławomir. Atomowy szpieg: Ryszard Kukliński i wojna wywiadów. Wydanie pierwsze. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo, 2014.
• Chłopek, Wiesław, i Andrzej Miernicki. 3. Drezdeński Pułk Czołlgów Średnich: dokumenty i wspomnienia. Żagan: Dekorgraf, 2009.
• Chorążyczewski, Waldemar. Archiwistyka dla początkujących, 2014. http://repozytorium.umk.pl/handle/item/2191.
• „Dokumenty Powstania Warszawskiego na stronie internetowej Centralnego Archiwum Wojskowego”. https://web.archive.org/web/20160802183110/http://caw.wp.mil.pl/pl/67_401.html.
• Dowództwo 9 Dywizji Zmechanizowanej, JW 2369, Rzeszów 1951–1994. Archiwum Wojskowe, Oleśnica.
• dzieje.pl. „Bitwa pod Lenino w dokumentach 1 Dywizji Piechoty”. Dostęp 8.03.2020. https://dzieje.pl/aktualnosci/bitwa-pod-lenino-w-dokumentach-1-dywizji-piechoty.
• dzieje.pl. „Bój pod Mokrą z 1939 r. - polscy ułani zatrzymali niemieckie czołgi”. Dostęp 8.03.2020. https://dzieje.pl/aktualnosci/boj-pod-mokra-z-1939-r-polscy-ulani-zatrzymali-niemieckie-czolgi.
• dzieje.pl. „Budowa stadionu Legii Warszawa (1929-1930)”. Dostęp 8.03.2020. https://dzieje.pl/galeria/budowa-stadionu-legii-warszawa-1929-1930.
• dzieje.pl. „Dyrektor CAW: W internecie znajdzie się całość akt Legionów Polskich”. Dostęp 10.03.2020. https://dzieje.pl/aktualnosci/dyrektor-caw-w-internecie-znajdzie-sie-calosc-akt-legionow-polskich.
• dzieje.pl. „Nieznany plan warszawskiego metra z 1938 r.” Dostęp 8.03.2020. https://dzieje.pl/content/nieznany-plan-warszawskiego-metra-z-1938-r-przykladem-fachowosci-i-rozmachu.
• dzieje.pl. „Unikalne fotografie Legionów Polskich z CAW na portalu dzieje.pl”. Dostęp 8.03.2020. https://dzieje.pl/aktualnosci/unikalne-fotografie-legionow-polskich-z-caw-na-portalu-dziejepl.
• dzieje.pl. „Z »Dziennika działań bojowych« 1 DP: chaos i osamotnienie w bitwie pod Lenino”. Dostęp 8.03.2020. https://dzieje.pl/aktualnosci/z-dziennika-dzialan-bojowych-1-dp-chaos-i-osamotnienie-w-bitwie-pod-lenino.
• Horoszko, Ewa, i Patrycja Kaczmarska. Generalny Dziekanat Wojska Polskiego w zasobie Archiwum Ministerstwa Obrony Narodowej. Nowy Dwór Mazowiecki: Archiwum Ministerstwa Obrony Narodowej, 2014.
• Instytut Historii i Archiwstyki UMK. „CSAiU i Archiwum Wojskowe w Toruniu, czyli wojskoznawstwo wizytuje”. Dostęp 3.03.2020. http://www.home.umk.pl/~ihia/index.php?option=com_content&view=article&id=2440.
• Jabłońska, Marlena. „Archiwalny PR – mit czy rzeczywistość? Garść refleksji po zakończeniu I Międzynarodowej Konferencji pt. »Rola społeczności lokalnych w Unii Europejskiej«”. Archiwa – Kancelarie – Zbiory, nr 4(6) (2013): 245–250.
• Jabłońska, Marlena. Nowe wyzwania archiwów: komunikacja społeczna i public relations. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2016.
• Kamil, Stepan, i Andrzej Wesołowski, red. To proste – będziemy się bić: polskie przygotowania obronne (marzec-sierpień 1939). Warszawa: Centralne Archiwum Wojskowe im. mjr. Bolesława Waligóry, 2012.
• Kijakowska Katarzyna. „Sprawdziliśmy, co kryje wojskowe archiwum”. Oleśnica Nasze Miasto, 13 czerwca 2013. https://olesnica.naszemiasto.pl/sprawdzilismy-co-kryje-wojskowe-archiwum/ar/c1-1894140.
• Klub Śląskiego Okręgu Wojskowego, Wrocław 1949–2012. Archiwum Wojskowe, Oleśnica.
• Kowalski, Lech. Jaruzelski, generał ze skaza: biografia wojskowa generała armii Wojciecha Jaruzelskiego. Wyd. 2. popr. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka, 2012.
• Krakowski Pułk Obrony Terytorialnej im. Bartosza Głowackiego, JW 2512, Kraków 1963–1990. Archiwum Wojskowe, Oleśnica.
• „Legiony Polskie na stronie internetowej CAW”. https://web.archive.org/web/20160809175023/http://caw.wp.mil.pl/pl/67_147.html.
• Libera, Paweł, red. II Rzeczpospolita wobec ruchu prometejskiego. Warszawa: Centralne Archiwum Wojskowe im. mjr. Bolesława Waligóry, 2013.
• Nowy Dziennik. „Centralne Archiwum Wojskowe – instytucja wiarygodności publicznej”. Dostęp 8.03.2020. http://dziennik.com/archiwum/przeglad-polski/centralne-archiwum-wojskowe-instytucja-wiarygodnosci-publicznej/.
• Ordynariat Polowy. Por. Karol Wojtyła – ojciec Jana Pawła II w świetle źródeł archiwalnych – dr Andrzej Czesław Żak, 2014. https://www.youtube.com/watch?v=sAvppWmdJ_c.
• Politowski, Bogusław. „Strażnicy historii”. Wojska Lądowe nr 22 (2006): 27.
• Polska Wojskowa Komisja Inwentaryzacyjna 1968–1986. Archiwum Wojskowe, Oleśnica.
• Prokuratura 4 Dywizji Zmechanizowanej, Kalisz, Krosno Odrzańskie [1937] 1945–1961. Archiwum Wojskowe, Oleśnica.
• Prokuratura 4 Dywizji Zmechanizowanej, Kalisz, Krosno Odrzańskie [1937] 1945–1961. Archiwum Wojskowe, Oleśnica.
• RadioMaryja.pl. „»Święty Jan Paweł II – syn oficera Wojska Polskiego« – konferencja w CBW”. https://www.radiomaryja.pl/informacje/swiety-jan-pawel-ii-syn-oficera-wojska-polskiego-konferencja-naukowa-w-cbw/.
• Redakcja Tygodnika Okręgu Wojskowego „Żołnierska Rzecz”, Wrocław 1951–1999. Archiwum Wojskowe, Oleśnica.
• Roman, Wanda K. Centralne Archiwum Wojskowe, 1918–1998: tradycje, historia, współczesność służby archiwalnej Wojska Polskiego. Toruń: Wydawn. A. Marszałek, 1999.
• Rosa, Agnieszka. Funkcja edukacyjna archiwów. Warszawa: Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, 2012.
• Schlender, Grażyna, red. Calisiana rozproszone w archiwach polskich (1945–1989). Kalisz: Archiwum Państwowe, 2015.
• Szefostwo Służby Zakwaterowania i Budownictwa Warszawskiego Okręgu Wojskowego, Warszawa 1949–1999. Archiwum Wojskowe, Oleśnica.
• Trznadel, Łukasz. „Żołnierze Wyklęci ziemi kaliskiej w aktach Archiwum Wojskowego w Oleśnicy”. W Calisiana rozproszone w archiwach polskich (1945–1989), zredagowała Grażyna Schlender, 39–62. Kalisz: Archiwum Państwowe, 2015.
• Trznadel, Łukasz. „Żołnierze Wyklęci ziemi kaliskiej w aktach Archiwum Wojskowego w Oleśnicy”. Rocznik Archiwalno-Historyczny Centralnego Archiwum Wojskowego 6 (2014): 5–32.
• „Ustawa z dnia 30 lipca 1992 r. o ustanowieniu Święta Wojska Polskiego”. Dziennik Ustaw Rzeczpospolitej Polskiej nr 60, poz. 30 (1992).
• „V Warszawski Piknik Archiwalny”. https://web.archive.org/web/20170514213711/http://caw.wp.mil.pl/pl/67_160.html.
• „VI Warszawski Piknik Archiwalny pod hasłem „Cudzoziemcy w Warszawie”. http://www.kulturalna.warszawa.pl/wydarzenia,1,135115,VI_Warszawski_Piknik_Archiwalny_pod_has%C5%82em_Cudzoziemcy_w_Wa....html?locale=pl_PL.
• „VI Warszawski Piknik Archiwalny”. https://web.archive.org/web/20170514213726/http://caw.wp.mil.pl/pl/67_419.html.
• Wesołowski, Andrzej, i Kamil Stepan. Mobilizacja marcowa 1939. T. 2. Warszawa: Centralne Archiwum Wojskowe im. mjr. Bolesława Waligóry, 2012.
• Wesołowski, Andrzej, i Natalia Bujniewicz, red. Kolejnictwo w polskich przygotowaniach obronnych i kampanii wrześniowej. T. 1, cz.1. Warszawa: Centralne Archiwum Wojskowe im. mjr. Bolesława Waligóry : Wydawn. Tetragon, 2011.
• Wesołowski, Andrzej, i Natalia Bujniewicz, red. Kolejnictwo w polskich przygotowaniach obronnych i kampanii wrześniowej. T. 1, cz. 2. Warszawa: Centralne Archiwum Wojskowe im. mjr. Bolesława Waligóry : Wydawn. Tetragon, 2011.
• Wesołowski, Andrzej, red. Praga 1939 w dokumentach i wspomnieniach. Cz. 1. Warszawa: Centralne Archiwum Wojskowe; [Londyn]: Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 2015.
• Wesołowski, Andrzej, red. Praga 1939 w dokumentach i wspomnieniach. Cz. 2. Warszawa: Centralne Archiwum Wojskowe; [Londyn]: Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 2015.
• Wesołowski, Andrzej, red. SGO „Polesie” w dokumentach i wspomnieniach. Cz. 1. Warszawa: Centralne Archiwum Wojskowe im. mjr. Bolesława Waligóry; [Londyn] Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego, 2013.
• Wesołowski, Andrzej, red. SGO „Polesie” w dokumentach i wspomnieniach. Cz. 2. Warszawa: Centralne Archiwum Wojskowe im. mjr. Bolesława Waligóry; [Londyn] Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego, 2014.
• Wesołowski, Andrzej, red. SGO „Polesie” w dokumentach i wspomnieniach. Cz. 3. Warszawa: Centralne Archiwum Wojskowe im. mjr. Bolesława Waligóry; [Londyn] Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego, 2014.
• Wesołowski, Andrzej, red. SGO „Polesie” w dokumentach i wspomnieniach. Cz. 4. Warszawa: Centralne Archiwum Wojskowe im. mjr. Bolesława Waligóry; [Londyn] Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego, 2015.
• Wesołowski, Andrzej, red. SGO „Polesie” w dokumentach i wspomnieniach. Cz. 5/1. Warszawa: Centralne Archiwum Wojskowe im. mjr. Bolesława Waligóry; [Londyn] Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego, 2015.
• Wesołowski, Andrzej, red. SGO „Polesie” w dokumentach i wspomnieniach. Cz. 5/2. Warszawa: Centralne Archiwum Wojskowe im. mjr. Bolesława Waligóry; [Londyn] Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego, 2015.
• Wesołowski, Andrzej, red. Sztab Naczelnego Wodza w kampanii wrześniowej: dokumenty i relacje. Warszawa: Centralne Archiwum Wojskowe, 2013.
• Wesołowski, Andrzej, red. Polska obrona przeciwlotnicza 1939. Cz. 1. Warszawa: Centralne Archiwum Wojskowe im. mjr. Bolesława Waligóry: Wydawnictwo Tetragon, 2012.
• Wesołowski, Andrzej, red. Polska obrona przeciwlotnicza 1939. Cz. 2. Warszawa: Centralne Archiwum Wojskowe im. mjr. Bolesława Waligóry : Wydawnictwo Tetragon, 2012.
• Wesołowski, Andrzej, red. Polska obrona przeciwlotnicza 1939. Cz. 3. Warszawa: Centralne Archiwum Wojskowe im. mjr. Bolesława Waligóry : Wydawnictwo Tetragon, 2013.
• Wesołowski, Andrzej, red. Polska obrona przeciwlotnicza 1939. Cz. 4,. Warszawa: Centralne Archiwum Wojskowe im. mjr. Bolesława Waligóry : Wydawnictwo Tetragon, 2013.
• Witkowska-Pleban, Anna. Kursowe szkolenie oficerów w materiałach Archiwum Ministerstwa Obrony Narodowej na przykładzie Centrum Doskonalenia Oficerów im. gen. armii Stanisława Popławskiego. Nowy Dwór Mazowiecki: Archiwum Ministerstwa Obrony Narodowej, 2015.
• Wojskowa Prokuratura Garnizonowa, Opole [1954] 1961–2003. Archiwum Wojskowe, Oleśnica.
• Wojskowy Zakład Remontowo-Budowlany, Bochnia 1956–1995. Archiwum Wojskowe, Oleśnica.
• Wojskowy Zakład Remontowo-Budowlany, Wrocław 1959–2003. Archiwum Wojskowe, Oleśnica.
• Zabłocki, E. „Dwadzieścia lat Archiwum Śląskiego Okręgu Wojskowego”. Biuletyn Wojskowej Służby Archiwalnej 2 (1970): 132–149.
• Żak, Andrzej Czesław, Jerzy Tomczyk, Włodzimierz Tryka, i Michał Wiater, red. 220 rocznica ustanowienia Orderu Wojennego Virtuti Militari 1792–2012. Warszawa: Centralne Archiwum Wojskowe, 2012.
• Żak, Andrzej Czesław, red. Legiony Polskie 1914: wybór materiałów źródłowych z zasobu Centralnego Archiwum Wojskowego. Warszawa: Centralne Archiwum Wojskowe im. mjr. Bolesława Waligóry; Kraków: Księgarnia Akademicka, 2014.
• Żak, Andrzej Czesław, red. Pielgrzymki Jana Pawła II do Polski w wojskowych materiałach archiwalnych. Warszawa: Centralne Archiwum Wojskowe im. mjr. Bolesława Waligóry, 2015.
• Żak, Andrzej Czesław, red. Polska generalicja w opiniach Marszałka Piłsudskiego. Warszawa: Centralne Archiwum Wojskowe im. mjr. Bolesława Waligóry, 2012.

Identifiers

DOI

AKZ.2021.001