Teoretyczne założenia kształtowania postawy twórczej dzieci w wieku przedszkolnym

• Authors: Barbara Surma

Title variants

EN

Theoretical assumptions shaping creative attitude in preschool children

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest przybliżenie wybranych teoretycznych i praktycznych aspektów kształtowania postawy twórczej dzieci w wieku przedszkolnym. W pierwszej kolejności przedstawiono niezbędne wyjaśnienia terminologiczne, wprowadzające w szeroką tematykę twórczości, aktywności własnej, twórczej aktywności i postawy twórczej dziecka. Ze względu na różnorodne podejścia do twórczości dziecka przyjęto założenia humanistyczno-podmiotowe, które wskazują, że dziecko jest twórcze. Twórczość dziecka przejawia się w jegoaktywności, tworzeniu dzieł, które są efektem pracy wyobraźni, która organizuje i porządkuje oraz przekształca informacje ze świata zewnętrznego. Jest ona związana z jego rozwojem, budowaniem siebie i wynika z potrzeby wzrastania. W drugiej kolejności zwrócono uwagę na czynniki, które sprzyjają rozwojowi postawy twórczej dziecka w wieku przedszkolnym. Ich podział na warunki, kontekst i środowisko pozwala zrozumieć złożoność tego zjawiska. Daje też konkretne przesłanki dla praktyki pedagogicznej. Na końcu artykułu przeanalizowano podstawę programową wychowania przedszkolnego z roku 2009 w celu wskazania jakie cele i treści stymulują kształtowanie postawy twórczej dziecka. Głównym wnioskiem i postulatem, który wynika z analizy literatury przedmiotu jest zauważenie i uświadomienie współczesnemu nauczycielowi, że jego zadaniem jest stworzenie takich warunków, w których dzieci będą mogły w sposób swobodny wyrażać siebie, przetwarzać zastaną rzeczywistość w celu samorealizacji. Zauważono potrzebę zmiany w podejściu do roli nauczyciela, który ma być towarzyszem dziecka, stwarzającym mu sytuacje problemowe.

EN

Aim of this paper is to present some theoretical and practical aspects of the development of creative attitude in preschool children. Firstly, the clarification of terminology was presented, introducing the broad theme of creativity, one’s own activity, creative activity and creative attitude of the child. Due to the variety of creative approaches to the child we have chosen humanistic approach which indicates that the child is creative. Creativity manifests itself in child's own activity, creating works that are the result of his imagination, which organizes and transforms the information from the outside world. It is linked to the development and is driven by the need to grow.In the second place, we drew attention to the factors that favor the development of creative attitude in preschool children. The division on the conditions, context and environment helps to understand the complexity of this phenomenon. It also provides concrete evidence for the practice of teaching. At the end of the article we examine the basis of pre-school education program published in 2009 in order to identify the objectives and content that stimulate the development of children's creative attitude. The main demand and the application that results from an analysis of the literature is to help the teacher to notice and to realize that his job is to create an environment in which children can freely express themselves, and process the new reality for self-realization. The need for change in the approach to the role of the teacher was noted. He is to be a child companion, creating for him the situations to resolve.

Keywords

PL

twórczość; twórcza aktywność; własna aktywność dziecka; postawa twórcza

creativity; creative activity; the child's own activity; a creative attitude

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie, Instytut Nauk o Wychowaniu, ul. Kopernika 26, 31-501 Krakow, Poland
• Journal: Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
• Year: 2012
• Issue: 4(26)

Dates

issued

2012

Contributors

author

Barbara Surma

• Akademia Ignatianum

References

• Edukacja kreatywna, red. E.A. Zwolińska, Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej, Bydgoszcz 2005.
• Feriere A., Breve initiation a l’Education Nouvelle, Ed. Bourrelier, Paryż 1951.
• Gloton R., Clero C., Twórcza aktywność dziecka, przekł. I. Wojnar, WSiP, Warszawa 1976.
• Karbowniczek J., Kwaśniewska M., Surma B., Podstawy pedagogiki przedszkolnej z metodyką, Akademia Ignatianum, Wydawnictwo WAM, Kraków 2012.
• Klus-Stańska D., Konstruowanie wiedzy w szkole, Wydawnictwo UW-M, Olsztyn 2002.
• Klus-Stańska D., Nowicka M., Sensy i bezsensy edukacji wczesnoszkolnej, WSiP, Warszawa 2005.
• Kujawiński J., Rozwijanie aktywności twórczej uczniów klas początkowych, WSiP, Warszawa 1990.
• Malicka M., Uroki i trudy twórczego życia, Wydawnictwo NK, Warszawa 1982.
• Mądrzycki T., Psychologiczne prawidłowości kształtowania się postaw, WSiP, Warszawa 1977.
• Podstawa programowa wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego, Dz. U. z dn. 15 stycznia 2009 r. nr 4, poz. 17.
• Popek S., Zdolności i uzdolnienia twórcze – podstawy teoretyczne, [w:] Aktywność twórcza dzieci i młodzieży, red. S. Popek, WSiP, Warszawa 1988, s. 9-39.
• Przetacznik-Gierowska M., Zmiany rozwojowe aktywności i działalności jednostki, [w:] Psychologia rozwoju człowieka, red. M. Przetacznik-Gierowska, M. Tyszkowa, PWN, Warszawa 2000, s. 151-189.
• Puślecki W., Wspieranie elementarnych zdolności twórczych uczniów, Impuls, Kraków 1999.
• Read H., Wychowanie przez sztukę, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1976, [Wstęp I. Wojnar, s. XLVII].
• Schulz R., Twórczość – społeczne aspekty zjawiska, PWN, Warszawa 1990.
• Szmidt K. J., Pedagogika twórczości, Pedagogika GWP, Gdańsk 2007.
• Szuman S., Aktywność własna jako czynnik rozwoju dziecka w okresie 7-14 lat, „Nowa Szkoła”, (1956) 6, s. 565-567
• Tyszkowa M., Aktywność i działalność dzieci i młodzieży, WSiP, Warszawa 1977.
• Uszyńska-Jarmoc J., Od twórczości potencjalnej do autokreacji w szkole, Trans Humana, Białystok 2007.
• Wojnar I., Humanistyczne intencje edukacji, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2000.
• Wojnar I., Przedmowa do wydania polskiego, [w:] R. Gloton, C. Clero, Twórcza aktywność dziecka, przekł. I. Wojnar, WSiP, Warszawa 1976, s.13-33.