Dessiné et gravé… Francuskie drzeworyty w polskich tygodnikach ilustrowanych XIX w. na przykładzie tygodnika „Wędrowiec” (część II)

• Authors: Kamisińska Dorota

Title variants

EN

French woodcuts in Polish weekly illustrated magazines in the 19th century on example of the Warsaw weekly magazine “Wędrowiec” (part II)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule zaprezentowano przykładowe ilustracje drzeworytowe siedmiu artystów francuskich, zamieszczane w warszawskim tygodniku „Wędrowiec” w drugiej połowie XIX w.: Emile’a Bayarda, Antoine’a V. Bertranda, Henriego P. Blancharda, Adolphe’a Gusmana, Henriego T. Hildibranda, Julesa Huyota, Adolphe’a-Francoisa Pannemakera, Edouarda Riou. W analizie formalnej drzeworytów wzięto pod uwagę tytuły i autorstwo, wymiary oraz umiejscowienie odbitek na stronie pisma oraz funkcję, tematykę i motywy obrazów. Analiza artystyczna objęła kompozycję przedstawianych scen i jej składowe czyli pierwszy plan oraz tło (dalsze plany), a także dynamikę obrazu, szczegóły np. twarzy czy detali architektonicznych, ogólny klimat ilustracji, technikę wykonania i wiążący się z nią styl. W refleksji dotyczącej wartości artystycznych drzeworytów wykorzystano ustalenia Heinricha Wöllfina dotyczące stylu w sztuce, ikonograficzno-ikonologiczną metodę badania dzieła sztuki Erwina Panofsky’ego oraz elementy teorii obrazu Romana Ingardena.

EN

The article presents fourteen wood engravings made by French artists, published in Warsaw weekly magazine “Wędrowiec” in the second half of the nineteenth century. The artists included Emile Bayard, Antoine V. Bertrand, Henri P. Blanchard, Adolphe Gusmand, Henry T. Hildibrand, Jules Huyot, Adolphe-François Pannemaker and Edouard Riou. A formal analysis includes titles and authors of illustrations, the size, location and functions of wood engravings in the journal, their themes and motives. An artistic analysis covers scene arrangement, the components of the foreground and the background, the dynamics of the pictures, the details of human figures and architecture, a general atmosphere of illustrations, their styles and artistic techniques used. In an artistic reflection, Heinrich Wöllflin’s findings on style in art were used as well as Erwin Panofsky’s iconographic test method and some elements from the Roman Ingarden’s picture theory.

Keywords

PL

Le Tour du Monde; Wędrowiec; grafika prasowa XIX w.; Blanchard Henri; Gusman Adolphe; Hildibrand Henri; Huyot Jules; Ingarden Roman; Panofsky Erwin

EN

Le Tour du Monde; Wędrowiec; 19th century press illustrations Bayard Émile-Antoine; Blanchard Henri; Gusman Adolphe; Hildibrand Henri; Huyot Jules; Ingarden Roman; Panofsky Erwin

• Publisher: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
• Journal: Toruńskie Studia Bibliologiczne
• Year: 2015
• Volume: 8
• Issue: 1(14)
• Pages: 9-48

Dates

published

2015-06-30

Contributors

author

Kamisińska Dorota

• Ośrodek Badań nad Mediami, Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie

References

• “Le Tour du Monde” 1864–1879.
• „Wędrowiec” 1865–1879.
• Banks Marcus, Materiały wizualne w badaniach jakościowych, tłum. Paweł Tomanek, Warszawa 2009.
• Belting Hans, Antropologia obrazu. Szkice do nauki o obrazie, tłum. Mariusz Bryl, Kraków 2012.
• Béraldi Henri, Les Graveurs du XIXe siècle. Guide de l'amateur d'estampes moderns, 12 t., Paris 1885−1892.
• Berger John, Sposoby widzenia, tłum. Mariusz Bryl, Warszawa 2008.
• Białostocki Jan, Wybór pism estetycznych, Kraków 2008.
• Blumówna Helena, Motyw rodzajowy w polskim rysunku XIX wieku, Warszawa 1957.
• Czarnocka Krystyna, Półtora wieku grafiki polskiej, Warszawa 1962.
• Dąb-Kalinowska Barbara, Ziemia, piekło, raj: jak czytać obrazy religijne, Warszawa 1994.
• Fenomenologia Romana Ingardena, pod red. Zdzisława Augustynka, Warszawa 1972.
• Gage John, Kolor i kultura. Teoria i znaczenie koloru od antyku do abstrakcji, tłum. Joanna Holzman, Kraków 2008.
• Gusman Pierre, La gravure sur bois en France au XIX siècle, Paris 1929.
• Impelluso Lucia, Natura i jej symbole: rośliny i zwierzęta, tłum. Hanna Cieśla, Warszawa 2006.
• Ingarden Roman, Wykłady i dyskusje z estetyki. Wybór i opracowanie A. Szczepańska. Wstęp W. Stróżewski, Warszawa 1981.
• Kotańska Anna, Ilustratorzy i drzeworytnicy czasopism ilustrowanych drugiej połowy XIX w. na marginesie katalogu drzeworytów o tematyce warszawskiej, „Almanach Muzealny” 1997, s. 85–116.
• Krużel Krzysztof, Wśród starych rycin. Wybrane zagadnienia opracowania formalnego dawnej grafiki, Kraków 1999.
• Księga Sesyjna Redakcji „Kłosów” t. 1, Sesja 11 z 30 grudnia 1865 [online]. Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa [dostęp 30 czerwca 2015]. Dostępny w World Wide Web: http://www.kpbc.ukw.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=33855&from=publication.
• Louis Pierre Gabriel Bernard Morel-Retzdit Stop (pseud.) 1825–1899 [online] [dostęp 30 czerwca 2015]. Dostępny w World Wide Web: http://nadine-emmanuel.clause.pagesperso-orange.fr/famille/stop/index.html.
• Radziszewska Maria, Epoka drzeworytu w dziewiętnastowiecznych polskich tygodnikach ilustrowanych, „Pro Libris” 2008, nr 2, s. 123–128.
• Rose Gillian, Interpretacja materiałów wizualnych. Krytyczna metodologia badań nad wizualnością, tłum. Ewa Klekot, Warszawa 2010.
• Socha Gabriela, Andriolli i rozwój drzeworytu w Polsce, Wrocław 1988.
• Wiercińska Maria, Grafika wczoraj i dziś, Warszawa 1974.
• Wilder Hieronim, Grafika. Drzeworyt, miedzioryt, litografia. Wskazówki dla bibliotekarzy i miłośników sztuki, Lwów 1922.
• Wöllflin Henryk, Podstawowe pojęcia historii sztuki, Wrocław–Warszawa–Kraków 1962.

Identifiers

DOI

10.12775/TSB.2015.001