Prawo ustrojowe państwa. O aporii terminu prawnego w polskiej i niemieckiej nauce o polityce

• Authors: Tkaczyński Jan Wiktor

Title variants

EN

State law. About aporia of legal term in Polish and German science of politics

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The cognitive object of the science of a state law is its political system. This definition, however, does not expand all the elements necessary to circumscribe the proper understanding of this concept. Referring to the etymology in German (Staatsrechtslehre), we are talking about the science of state law. Thus, the object of analysis, according to literal understanding of the concept, would be state (Staat), not his – anyhow defined – political system. This semantic inconvenience surprises here so far as it needs to be taken into account that for the ancient Greeks, not the state (πολιτεια), but politics (πολιτικά) meant the whole doctrine of state (πολιτική επιστήμη). Experience of the ancient Roman jurisprudence has brought in this issue fundamental change. From then on law, dichotomously divided according to the criterion of “benefits” (utilitas) into private (jus civile) and public (jus publicum), will be seen as a whole legal system that regulates social relations between people, people and assets and people and the state. In contrast, however, to the private law, protecting the interests of individuals, the task of public law is to guard the common interest, thereby bringing benefits to society as a whole.

Keywords

EN

German and Polish state law; theory of the state; political theory

• Publisher: Księgarnia Akademicka
• Journal: Politeja : Pismo Wydziału Studiów Miedzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego
• Year: 2014
• Issue: 1(27)
• Pages: 5-19

Contributors

author

Tkaczyński Jan Wiktor

• Uniwersytet Jagielloński

References

• Arystoteles, Polityka, [w:] tenże, Polityka; Ekonomika; Retoryka; Retoryka dla Aleksandra; Poetyka; Zachęta do filozofii; Ustrój polityczny Aten; List do Aleksandra Wielkiego; Testament, przeł., wstępy i koment. M. Chigerowa, Warszawa 2001, Dzieła Wszystkie, t. 6.
• Alexy R., Theorie der Grundrechte, Frankfurt am Main 2001, Suhrkamp‑Taschenbuch Wissenschaft, 582.
• Badura P., Staatsrecht. Systematische Erläuterung des Grundgesetzes für die Bundesrepublik Deutschland, München 2012.
• Barfuß W., Österreichs Verfassung zwischen Politik und Recht, „Österreichische Juristenzeitung” 2005, nr 8.
• Bluntschli J. C., Allgemeines Statsrecht, t. 2, München 1863.
• Bluntschli J. C., Lehre vom modernen Stat, t. 1: Allgemeine Statlehre, Stuttgart 1875.
• Bülau F., Encyklopädie der Staatswissenschaften, Leipzig 1856.
• Gröpl Ch., Staatsrecht I. Staatsgrundlagen, Staatsorganisation, Verfassungsprozess; mit einer Einführung in das juristische Lernen, München 2012, Lernbücher Jura.
• Ipsen J., Staatsrecht I. Staatsorganisationsrecht, München 2013.
• Jellinek G., Allgemeine Staatslehre, Berlin 1914.
• Jestaedt M., Die Abwägungslehre – ihre Stärken und ihre Schwächen, [w:] Staat im Wort. Festschrift für Josef Isensee, red. O. Depenheuer [i in.], Heidelberg 2007.
• Kasparek F., O nauce umiejętności politycznych, Lwów 1876.
• Kasparek F., Prawo polityczne ogólne z uwzględnieniem austryjackiego razem ze wstępną nauką ogólną o państwie, t. 1: Uwagi wstępne; Nauka ogólna o państwie, Kraków 1877.
• Kelsen H., Allgemeine staatslehre, Berlin 1925, Enzyklopädie der Rechts– und Staatswissenschaft. Abteilung Rechtswissenschaft, 23.
• Kelsen H., Reine Rechtslehre, Wien 1960.
• Kelsen H., Wer soll der Hüter der Verfassung sein?, „Die Justiz” 1931, nr 6.
• Kołłątaj H., Prawo polityczne narodu polskiego, czyli układ rządu Rzeczypospolitej, Warszawa 1790.
• Kołłątaj H., Prospekt, według którego ma być napisane i ułożone Prawo Polityczne Narodu Polskiego, czyli Ustawa Rządowa, Warszawa 1790.
• Komarnicki W., Polskie prawo polityczne. Geneza i system, Warszawa 1922.
• Komarnicki W., Ustrój państwowy Polski współczesnej. Geneza i system, Wilno 1937.
• Kutrzeba S., Polskie prawo polityczne według traktatów, cz. 1‑2, Kraków 1923.
• Maurer H., Staatsrecht I, München 2010, Grundrisse des Rechts.
• Meyer G., Das Studium des öffentlichen Rechtes und der Staatswissenschaften in Deutschland. Akademische Antrittsrede, Jena 1875.
• Mohl R. von, Encyklopädie der Staatswissenschaften, Tübingen 1859.
• Mohl R. von, Staatsrecht, Völkerrecht, Politik. Monographien, t. 3, Tübingen 1869.
• Monteskiusz, O duchu praw, przeł. T. Boy‑Żeleński, Warszawa 2002, Arcydzieła Wielkich Myślicieli.
• Müller J., Grundriss der Staatsklugheitslehre. Ein Versuch, Passau 1803.
• Mycielski A., Polskie prawo polityczne (Konstytucja z 17 III 1921 r.), Kraków–Wrocław 1947.
• Ostrowski T., Prawo Cywilne albo Szczególne Narodu Polskiego, t. 1, Warszawa 1784.
• Rousseau J. J., O umowie społecznej, czyli zasady prawa politycznego, przeł. A. Peretiatkowicz, Poznań 1920.
• Rousseau J.‑J., Vom Gesellschaftsvertrag oder Grundsätze des Staatsrechts, przeł. H. Brockard, Stuttgart 1979, Reclams Universal‑Bibliothek, nr 1769.
• Sachs M., Grundgesetz. Kommentar, München 2008.
• Schulze H., Einleitung in das deutsche Staatsrecht, Leipzig 1867.
• Skrzetuski W., Prawo Polityczne Narodu Polskiego, t. 1, Warszawa 1782.
• Spittler L. T. von, Vorlesungen über Politik, red. K. Wächter, Stuttgart–Tübingen 1828.
• Starzewski M., Prawo polityczne ogólne i polskie, Kraków 1935.
• Stein L. von, Gegenwart und Zukunft der Rechts– und Staatswissenschaft Deutschlands, Stuttgart 1876.
• Trębicki A., Prawo polityczne i cywilne Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego, to jest: Nowy zbiór praw Obojga Narodów od roku 1347 aż do teraźniejszych czasów, t. 1‑2, Warszawa 1789‑1791.
• Die Wiener rechtstheoretische Schule. Schriften von Hans Kelsen, Adolf Merkl, Alfred Verdross, red. H. R. Klecatsky, R. Marcis, H. Schambeck, t. 2, Wien 2010.
• Würtenberger T., Rechtliche Optimierungsgebote oder Rahmensetzungen für das Verwaltungshandeln?, „Veröffentlichungen der Vereinigung der Deutschen Staatsrechtslehrer” 1999, Vol. 58.
• Zippelius R., Würtenberger T., Deutsches Staatsrecht. Ein Studienbuch, München 2008, Juristische Kurz‑Lehrbücher.

Identifiers

DOI

10.12797/Politeja.11.2014.27.01