Paradygmat analiz ubóstwa i wykluczenia społecznego

• Authors: Broda-Wysocki Piotr

Title variants

EN

The paradigm of analyses of poverty and social exclusion

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Ubóstwo i wykluczenie społeczne to pojęcia obecne w sferze publicznej, a także w analizach naukowych. Ich stosowaniu na ogół nie towarzyszy odpowiednia precyzja definicyjna. W niniejszym artykule sformułowano tezę, iż istnieje jeden (co samo w sobie już jest dyskusyjne) złożony paradygmat ubóstwa i wykluczenia społecznego. Składają się nań cztery płaszczyzny (zwane w artykule elementami paradygmatu): (1) historii i kultury, (2) koncepcji politycznych, (3) nowych pojęć i prób ich operacjonalizacji oraz (4) dyskursywności. Podział ten oparty jest na kryterium multidyscyplinarnym, co oznacza, że może nie być ono dość precyzyjne. Zarazem opracowywanie potencjalnych efektywnych programów działań zwalczających ubóstwo i wykluczenie społeczne wymaga uprzedniego (odpowiedniego koncepcyjnie i uwzględniającego ich złożony charakter) zdefiniowania tych zjawisk.

EN

Poverty and social exclusion are notions presented in the public sphere and scientific analysis. Their application is usually not accompanied by adequate definition. This article formulates the thesis that there is one (it is debatable) complex paradigm of poverty and social exclusion. It consists of four levels (called as paradigm elements in this article): (1) history and culture, (2) political concepts, (3) new definitions and attempts of their operationalisation, and (4) discursiveness. This division is based on the multidisciplinary criterion, which means that it may not be quite precise. The development of potential effective programmes to combat poverty and social exclusion requires prior defining (conceptually appropriate and taking into account their complex nature) these phenomena.

Keywords

PL

ubóstwo; wykluczenie społeczne; dyskurs

EN

poverty; social exclusion; discourse

• Publisher: Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych, Uniwersytet Warszawski
• Journal: Przegląd Europejski
• Year: 2021
• Issue: 2(60)
• Pages: 11-19

Dates

published

2021

Contributors

author

Broda-Wysocki Piotr

• Cardinal Stefan Wyszynski University

References

• ATKINSON Anthony B. (1998), Social Exclusion, Poverty and Unemployment, w: Anthony. B. Atkinson, John Hills (red.), Exclusion, Employment and Opportunity, London.
• BECK Ulrich (2002), Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, Warszawa.
• BRODA-WYSOCKI Piotr (2012), Wykluczenie i inkluzja społeczna. Paradygmaty i próby definicji, Warszawa.
• BRODA-WYSOCKI Piotr (2018), Państwo opiekuńcze a katolicka nauka społeczna, w: Bartłomiej Rydliński, Sławomir Sowiński, Radosław Zenderowski (red.), Wolność. Wieczne wyzwanie, Warszawa.
• CONNIFF Richard (2003), Historia naturalna bogaczy, Warszawa.
• DAHRENDORF Ralph (1993), Nowoczesny konflikt społeczny, Warszawa.
• DECLERCK Patrick (2004), Rozbitkowie. Rzecz o paryskich kloszardach, Warszawa.
• ESTIVIL Jordi (2003), Concepts and Strategies for Combating Social Exclusion. An Overview, Geneva.
• FUKUYAMA Francis (1997), Zaufanie. Kapitał społeczny a droga do dobrobytu, Warszawa-Wrocław.
• GILDER George (2001), Bogactwo i ubóstwo, Poznań.
• GOFFMAN Erving (2000), Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości, Gdańsk.
• GOLINOWSKA Stanisława (1997), Polska bieda II, Warszawa.
• GOLINOWSKA Stanisława, BRODA-WYSOCKI Piotr (2005), Kategorie ubóstwa i wykluczenia społecznego. Przegląd idei, w: Stanisława Golinowska, Elżbieta Tarkowska, Irena Topińska (red.), Ubóstwo i wykluczenie społeczne. Badania, metody, wyniki, Warszawa
• GOLINOWSKA Stanisława, MORECKA Zofia, STYRC Marta, CUKROWSKA Ewa, CUKROWSKI Jacek (2008), Od ubóstwa do wykluczenia społecznego. Badania, koncepcja, wyniki. Propozycje, Europa i świat, Warszawa.
• GOSTA-ANDERSEN Esping (1990), The Three Worlds of Capitalism, Princenton, New Jersey.
• GROTOWSKA-LEDER Joanna (2002), Fenomen wielkomiejskiej biedy. Od epizodu do underclass, Łódź.
• GROTOWSKA-LEDER Joanna, ROKICKA Ewa (2013), Nowy ład? Dynamika struktur społecznych we współczesnych społeczeństwach, Łódź.
• JAHODA Marie, LAZARSFELD Paul, ZEISEL Hans (2007), Bezrobotni Marienthalu, Warszawa.
• LANDES David S. (2000), Bogactwo i nędza narodów, Warszawa.
• LISTER Ruth (2007), Bieda, Warszawa.
• MOISIO Pasi (2002), The Nature of Social Exclusion - Spiral of Precariousness or Statistical category, w: Ruud Muffels, Panos Tsakloglou, David. G. Mayes (red.), Social Exclusion in European States, Cheltenham UK/Northhaampton USA.
• OXFAM (2018), Reward Work, not Wealth, Oxfam Breefing Paper Summary - January 2018, https://www-cdn.oxfam.org/s3fs-public/file_attachments/bp-reward-work-not-wealth-220118-summ-en.pdf (31.01.2018)
• PANEK Tomasz (1996), Wielowymiarowa analiza sfery ubóstwa, w: Stanisława Golinowska (red.), Polska bieda. Kryteria, ocena, przeciwdziałanie, Warszawa.
• PIKETTY Thomas (2015a), Ekonomia nierówności, Warszawa.
• PIKETTY Thomas (2015b), Kapitał w XXI wieku, Warszawa.
• PSZCZÓŁKOWSKI Tomasz G. (1990), Ordoliberalizm. Społeczno-polityczna i gospodarcza doktryna neoliberalizmu w RFN, Warszawa-Kraków.
• PUTNAM Robert (1995), Demokracja w działaniu. Tradycje europejskie we współczesnych Włoszech, Kraków.
• PUTNAM Robert (2000), Bowling Alone. The Collapse and Revival of AmericanCommunity, New York. https://doi.org/10.1145/358916.361990
• ROOM Graham (1995), Beyond the Threshold: the Measurement and Analysis of Social Exclusion, Bristol.
• SEN Amartaya (2000), Nierówności. Dalsze rozważania, Kraków.
• SZARFENBERG Ryszard (2018), Dochód podstawowy a współczesne zabezpieczenie społeczne, "Ubezpieczenie społeczne. Teoria i praktyka", nr 4.
• SZARFENBERG Ryszard (2019), EU Social Inclusion Policy Implementation in Poland 1989-2018, in: Ingrid Fylling, Elena Loreni Baciu, Janne Paulsen Breimo (ed.), EU Social Inclusion Policies in Post-Socialist Countries: Top-Down and Bottom-Up Perspektives on Implementation, New York. https://doi.org/10.4324/9780429434549-7
• SZUKIEŁOJĆ-BIEŃKUŃSKA Anna (2005), Miary ubóstwa i wykluczenia społecznego w praktyce i propozycjach Eurostatu, w: Stanisława Golinowska (red.), Ubóstwo i wykluczenie społeczne. Badania, metody, wyniki, Warszawa.
• SZUKIEŁOJĆ-BIEŃKUŃSKA Anna (2006), W stronę wielowymiarowej analizy ubóstwa i społecznego wykluczenia, "Wiadomości Statystyczne", nr 5.
• SZUKIEŁOJĆ-BIEŃKUŃSKA Anna (2008), Pomiar ubóstwa i wykluczenia społecznego w urzędowej statystyce polskiej, w: Irena Topińska, Anna Szukiełojć-Bieńkuńska, Joanna Ciecieląg (red.), Pomiar ubóstwa. Zmiany koncepcji i ich znaczenie, Warszawa.
• TARKOWSKA Elżbieta (1987), Czas w społeczeństwie. Problemy, tradycje, kierunki badań, Wrocław.
• TARKOWSKA Elżbieta (1992), Czas w życiu Polaków. Wyniki badań, hipotezy, impresje, Warszawa.
• TARKOWSKA Elżbieta (1997), O czasie, politykach i czasie polityków, Warszawa.
• TARKOWSKA Elżbieta (2013a), Łódzka szkoła badań ubóstwa, "Kultura i Społeczeństwo", nr 4. https://doi.org/10.2478/kultura-2014-0010
• TARKOWSKA Elżbieta (2013b), Dyskursy ubóstwa i wykluczenia społecznego, Warszawa
• TOWNSEND Peter (1979), Poverty in the United Kingdom, Harmondsworth. https://doi.org/10.1525/9780520325760
• WARZYWODA-KRUSZYŃSKA Wielisława, JANKOWSKI Bogdan (2013), Ciągłość i zmiana w łódzkich enklawach biedy, Łódź.
• ZYBAŁA Andrzej (2012), Polityki publiczne, Warszawa.