Strategiczne kierunki rozwoju współczesnej polityki kulturalnej i ich edukacyjne konsekwencje

• Authors: Wiesław Andrzej Żardecki
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Wprowadzenie: Aktywna polityka kulturalna ukierunkowana na wartości jest instrumentem prowadzącym do rozwoju kultury jako takiej oraz form wyrazu kulturowego jednostek, grup lub społeczeństw; a także wywiera bezpośredni wpływ na działania przemysłów kreatywnych, łączących działalność artystyczną z przedsiębiorczością, w warunkach wolnego rynku i postępującej globalizacji.Cel badań: Głównym celem prezentowanego artykułu jest próba analizy strategicznych kierunków rozwoju współczesnej polityki kulturalnej w krajach dojrzałej demokracji, dyktowana potrzebą zrozumienia ich edukacyjnych konsekwencji oraz pragnieniem- przez stworzenie źródła syntetycznej informacji- wspierania skutecznych, nowoczesnych i racjonalnych zmian w obszarze kultury.Stan badań: W toku prowadzonych analiz ustalono cztery kierunki strategiczne intensyfikacji rozwoju kultury, wypracowane przez politykę kulturalną państw europejskich, zorientowane na: 1) ochronę dziedzictwa kulturalnego, uniwersum twórczych dokonań ludzkości oraz wspieranie rozwoju profesjonalnej twórczości artystycznej typu prestiżowego, jako źródła kreatywności i innowacyjności; 2) kształtowanie demokracji i partycypacji w życiu kulturalnym oraz kapitału kulturowego społeczeństwa obywatelskiego, jako impulsu rozwojowego i jego siły napędowej; 3) promowanie twórczej różnorodności kulturowej, traktowanej jako czynnik otwierający na Innych i wzajemnie wzbogacający; 4) sprzyjanie rozwojowi osobowemu i wyższej jakości życia zorientowanego antropocentrycznie, jako cel i sens polityki kulturalnej w epoce globalizacji i mediatyzacji.Podsumowanie: Badania konsekwencji edukacyjnych polityki kulturalnej, prowadzone w szerszej perspektywie „długiego trwania”, ukazują poszerzenie edukacyjnego myślenia o kulturze jako czynniku indywidualnego rozwoju ludzi; przeniesienie punktu ciężkości z myślenia pedagogicznego na osobowościowy, personalistyczny; zabieganie o podniesienie tzw. jakości człowieka i jego rozwój, rozumiany jako samorozwój, wzbogacanie tożsamości osoby, także przez kontakt z innymi kulturami, rozumienie odmienności kulturowych. 

EN

AbstractIntroduction: Active, value-based cultural policy leads to development of culture and forms of cultural expression of individuals, groups or societies; also, it has direct influence on activities of creative industries combining artistic activity and entrepreneurship, operating in the free market and growing globalisation conditions.Aim of the study: The main purpose of this paper is to analyse strategic approaches to contemporary cultural development policies implemented in mature democracies, in order to understand their educational implications and to be able to support effective, innovative and rational changes in the field of culture by creating a source of synthetic data.State of the art: As a result of conducted analyses, four strategic approaches intended to increase culture development have been identified, worked out as a result of cultural policies implemented by European democracies, focused on: 1) protection of cultural heritage, totality of creative accomplishments of mankind and supporting prestigious professional artistic creation as a source of creativity and innovation; 2) building democracy and participation in the cultural life, as well as building cultural capital of civil society as a stimulus for development and its driving force; 3) promulgation of cultural diversity in the field of creation, treated as a factor conducive to opening to Others and mutually enriching; 4) fostering personal development and higher quality of human centred life as the objective and sense of cultural policy in the era of globalisation and media impact.Conclusion: The study on educational implications of cultural policies, conducted in the longer-term perspective, has shown a broader view on the educating role of culture as a factor impacting personal development of every man; shifting from education- into personality-oriented way of thinking; seeking to improve the quality of man and fostering his development through self-development and enrichment of one’s identity, as well as by contacting other cultures, understanding cultural differences.

Keywords

PL

polityka kulturalna; dziedzictwo kulturalne; demokracja kultury; edukacja kulturalna; różnorodność kulturowa; kultura osobowa; rozwój kultury

EN

demokracja kultury; dziedzictwo kulturalne; edukacja kulturalna; kultura osobowa; polityka kulturalna

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Lubelski Rocznik Pedagogiczny
• Year: 2021
• Volume: 40
• Issue: 2

Dates

published

2021

online

2021-07-08

Contributors

author

Wiesław Andrzej Żardecki

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Wydział Pedagogiki i Psychologii

References

• Bartnik, Cz. (2000). Personalizm. Wyd. II poprawione i poszerzone. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Bergson, H. (1985), Postrzeganie zmiany. Przekł. P. Beylin, według I. Wojnar, Bergson. Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Braudel, F. (1999). Historia i trwanie. Przekł. B. Gieremek. Warszawa: Czytelnik.
• Buber, M. (1992). Ja i Ty. Wybór pism filozoficznych. Warszawa: PAX.
• Cyboran, B. (2018). Animacja w systemie zależności instytucjonalnych. Uwarunkowania rozwoju animacji społeczno-kulturalnej na tle polskiej polityki kulturalnej po 1989 roku. Kraków: Wyd. UJ.
• Gierat- Biedroń, B. (2018). Polityka kulturalna Unii Europejskiej. Kraków: Wyd. UJ.
• Gierat- Biedroń, B. (2019). Znak Dziedzictwa Europejskiego w Polsce w kontekście budowania pamięci europejskiej. W: E. Kocój, T. Kosiek, J. Szulbowska- Łukaszewicz (red.). Dziedzictwo kulturowe w rejonach europejskich. Odkrywanie, ochrona i (re)interpretacja (s. 107-128). Kraków: Wyd. UJ.
• Ilczuk, D. (2002). Polityka kulturalna w społeczeństwie obywatelskim. Kraków: Wyd. UJ.
• Jung, B. (2011). Wstęp. W: B. Jung (red.). Ekonomika kultury. Od teorii do praktyki (s. 9-28). Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
• Jurkiewicz- Eckert, D. (2015). Od traktatu o Unii Europejskiej do Europejskiej Agendy dla kultury- narodziny i rozwój polityki kulturalnej UE. Studia Europejskie, 1, 65-89.
• Kłoskowska, A. (2007). Socjologia kultury. Warszawa: PWN.
• Krzysztofek, K. (2005). Jaka polityka kulturalna w epoce globalizacji i mediów elektronicznych. Kultura Współczesna, 1, 5-18.
• Mayor, F. (2001). Przyszłość świata. Warszawa: Fundacja Studiów i Badań Edukacyjnych.
• Murzyn, M. A., Purchla, J. (red.) (2007). Dziedzictwo kulturowe w XXI wieku – szanse i wyzwania. Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury.
• Pankowska, K. (2013). Kultura – sztuka – edukacja w świecie zmian. Refleksje antropologiczno-pedagogiczne. Warszawa: Wyd. UW.
• Richta, R. i in. (2019). Cywilizacja na rozdrożu. Konsekwencje rewolucji naukowo-technicznej dla społeczeństwa i dla człowieka. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Szkołut, T. (2000). Słowo wstępne: Dylematy współczesnej edukacji kulturalnej. W: T. Szkołut (red.). Sztuka i edukacja kulturalna w czasie przemian (s. 7-35). Lublin: Wyd. UMCS.
• Throsby, D. (2011). Ekonomika kultury i polityka kulturalna: co łączy te dziedziny. W: B. Jung (red.). Ekonomika kultury. Od teorii do praktyki (s. 35-43). Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
• Wojnar, I. (1997). Kulturowy wymiar rozwoju. Nowy program ONZ/UNESCO. W: B. Suchodolski (red.). Strategia obrony i rozwoju cywilizacji humanistycznej (s. 97-113). Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA.
• Wojnar, I. (2006). Edukacyjna kultura przyszłości. Warszawa: Warszawska Drukarnia Naukowa PAN.
• Wojnar, I. (2005). Humanistyczne i antropologiczne rozumienie kultury – kontrowersje i wzbogacenia. Pedagogika Kultury, 1, 35-45.
• Wojnar, I., Piejka, A., Samoraj, M. (2008). Idee edukacyjne na rozdrożach XX wieku. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Zdybicka, Z. (2005). Transcendentne odniesienie człowieka. W: F. Adamski (red.). Wychowanie personalistyczne. Wybór tekstów. (s. 69-88). Kraków: Wydawnictwo WAM.
• Żygulski, K. (1996). Europa: bilans wieku XX i perspektywy XXI wieku. W: I. Wojnar, J. Kubin (red.). Edukacja wobec wyzwań XXI wieku (s. 31-46). Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.

Identifiers

DOI

10.17951/lrp.2021.40.2.139-154