Agresja interpersonalna – profilaktyka i przeciwdziałanie

• Authors: Jolanta Maria Wolińska
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule wskazano terminologię, specyfikę oraz kryteria agresji, agresywności i przemocy. Omówiono też wybrane czynniki ryzyka wystąpienia zachowań agresywnych czy przemocy u dzieci, ujawniające się w rodzinie, środowisku szkolnym i za pośrednictwem mediów. Następnie przedstawiono propozycje działań profilaktycznych stosowanych w celu uniknięcia lub zmniejszenia skali agresywności i przemocy, a także przybliżono przedsięwzięcia zaradcze, wspierające dzieci zagrożone agresją interpersonalną, oraz sposoby przeciwdziałania agresji i przemocy.

EN

The article presents terminology, specifics and criteria of aggression, aggressiveness and violence. Selected risk factors for aggressive behavior or violence in children revealed in the family, school environment and through the media are also discussed. Subsequently, the propositions of preventive actions used for avoiding or reducing the scale of aggression and violence are presented. Various measures to support children at risk of interpersonal aggression and remedies to counteract aggression and violence are also proposed.

UK

.

Keywords

PL

agresja interpersonalna; profilaktyka; przeciwdziałanie

EN

interpersonal aggression; prevention; counteraction

UK

agresja interpersonalna; profilaktyka; przeciwdziałanie

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
• Year: 2018
• Volume: 31
• Issue: 3

Dates

published

2018

online

2019-02-26

Contributors

author

Jolanta Maria Wolińska

References

• Aronson E., Wilson T.D., Akert R.M. (1997), Psychologia społeczna. Serce i umysł, Warszawa: Zysk i S-ka.
• Bandura A., Walters R.H. (1968), Agresja w okresie dojrzewania, Warszawa: PWN.
• Biała M. (2006), Problemy z zachowaniem dzieci i młodzieży, Warszawa: Fraszka Edukacyjna.
• Brzozowski P. (1988), Postawy wychowawcze rodziców a agresywność dzieci, [w:] K. Pospiszyl (red.), Z badań nad postawami rodzicielskimi, Lublin: UMCS.
• Frączek A. (1973), Problemy psychologicznej teorii agresji, „Psychologia Wychowawcza”, nr 3.
• Frączek A. (1975), Mechanizmy regulacyjne czynności agresywnych, [w:] I. Kurcz, J. Reykowski (red.), Studia nad teorią czynności ludzkich, Warszawa: PWN.
• Frączek A. (red.) (1986), Studia nad uwarunkowaniami i regulacją agresji interpersonalnej, Wrocław: Zakład Narodowy im.Ossolińskich.
• Gaś Z.B. (1998), Psychoprofilaktyka. Procedury konstruowania programów wczesnej interwencji, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Hansen W.B. (1993), School-based alcohol prevention programs, “Alcohol Health & Research World”, Vol. 17(1).
• Jarosz E. (1998), Wczesne interwencje w profilaktyce zjawiska przemocy w stosunku do dzieci w rodzinie, [w:] Z. Brańka, M. Szymański (red.), Agresja i przemoc w instytucjach wychowawczych, Kraków: „Text”.
• Kirwil L. (1984), O koncepcji rozwoju agresywności H.J. Kornadta, „Przegląd Psychologiczny”, nr 2.
• Kołodziejczyk J. (2004), Agresja i przemoc w szkole. Konstruowanie programu przeciwdziałania agresji i przemocy w szkole, Kraków: Sophia.
• Kornadt H.J. (1975), O motywacyjnej teorii agresji i hamowania agresji, „Studia Psychologiczne”, nr 14.
• Kosewski M. (1977), Agresywni przestępcy, Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Krahé B. (2006), Agresja, Gdańsk: GWP.
• Kubacka-Jasiecka D. (1975), Funkcjonowanie społeczne osób agresywnych i samoagresywnych, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
• MENiS (2004), Poradnik metodyczny dla nauczycieli, Warszawa.
• Ostrowska K. (1997), Przemoc w szkole: rozmiary, przejawy, uwarunkowania osobowościowe, [w:] I. Pospiszyl (red), Przemoc w instytucjach opiekuńczo-wychowawczych, Warszawa: IBE.
• Pospiszyl K. (1975), Badania porównawcze nad rodzajami agresji u młodzieży przestępczej, „Psychologia Wychowawcza”, nr 2.
• Pospiszyl I. (1998), Przemoc w rodzinie, Warszawa: WSiP.
• Skorny Z. (1989), Psychologiczna analiza agresywnego zachowania, Warszawa: PWN.
• Szewczuk W. (1979), Słownik psychologiczny, Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Szymczak M. (red.) (1979), Słownik języka polskiego, Warszawa: PWN.
• Tedeschi J.T., Smith III R.B., Brown R.C. Jr. (1974), A reinterpretation of research on aggression, “Psychological Bulletin”, Vol. 81(5).
• Tuszyńska-Bogucka V. (red.) (2006), Media – przyjaciel czy wróg dziecka. Program informacyjno-edukacyjny, Poznań: Wydawnictwo eMPi2.
• Włodarski Z., Matczak A. (1996), Wprowadzenie do psychologii, Warszawa: WSiP.
• Wojciszke B. (2002), Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej, Warszawa: Scholar.
• Wolińska J.M. (1991), Postawy rodzicielskie a agresywność dorastających dziewcząt i chłopców, [w:] B. Jedynak (red.), Kobieta w kulturze i społeczeństwie, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Wolińska J.M. (1996), Rodzinna etiologia agresywności młodzieży w wieku dorastania, [w:] A. Frączek, I. Pufal-Struzik (red.), Agresja wśród dzieci i młodzieży. Perspektywa psychoedukacyjna, Kielce: Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP.
• Wolińska J.M. (1997), Socjalizacja agresji dorastających dziewcząt i chłopców, [w:] B. Kaja (red.), Wspomaganie rozwoju: psychostymulacja i psychokorekcja, t. 1, Bydgoszcz: Wydawnictwo WSP.
• Wolińska J.M. (2003), Agresywność dziewcząt i chłopców: problem indywidualny i społeczny, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Wolińska J.M. (2004), Komputer (gry, Internet) – konieczność, pasja, zagrożenie, uzależnienie, [w:] G.E. Kwiatkowska (red.), Wybrane zagadnienia psychologii współczesnej, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Wolińska J.M. (2010), Asertywność w praktyce pedagogicznej, [w:] D. Pankowska, T. Sokołowska-Dzioba (red.), Kompetencje nauczyciela przedmiotów zawodowych, cz. 2: Praca wychowawcza, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Wolińska J.M. (2013), Dynamika, profilaktyka i resocjalizacja agresji dzieci i młodzieży, [w:] D. Borecka-Biernat (red.), Zachowania agresywne dzieci i młodzieży, Warszawa: Difin.
• Wosińska W. (2004), Psychologia życia społecznego, Gdańsk: GWP.
• Wójcik D. (1977), Środowisko rodzinne a poziom przestępczości młodzieży przestępczej i nieprzestępczej, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Zakrzewski M. (1986), Procesy atrybucyjne a regulacja agresji interpersonalnej, „Przegląd Psychologiczny”, nr 3.
• Zimbardo P.G., Ruch F.L. (1988), Psychologia i życie, Warszawa: PWN.

Identifiers

DOI

10.17951/j.2018.31.3.247-261