Роль собственно-оценочной семантики при выражении ласкового отношения в современном русском языке

• Authors: Andrey Zaynuldinov Tiarenkov

Title variants

PL

Rola semantyki wartościującej w wyrażaniu czułości we współczesnym języku rosyjskim

EN

The role of evaluative semantics in expressing tenderness in modern Russian

Abstracts

PL

Niniejszy artykuł poświęcony jest badaniu jednostek wartościujących języka rosyjskiego, wyrażających czuły stosunek, a także ich opisowi leksykograficznemu. Wspomniana grupa wyrazów nie doczekała się należytego opisu w literaturze naukowej w porównaniu do słownictwa nominatywno-wartościującego z przyrostkami deminutywnymi i spieszczającymi. Szczególną uwagę zwrócono na przynależność tematyczną jako czynnika określającego stopień oceny emocjonalnej, wyróżniono leksykalno-tematyczne grupy: cenny, boskość, światło, słodycz, określające wyraz czułości za pomocą nazw metaforycznych, wyróżniono tradycyjne sposoby wyrażania czułości wobec dzieci, kobiet i ludzi bliskich. Rozważono przypadki aktualizacji, transpozycji i sensybilizacji semantyki oceny. Wnioski z niniejszego artykułu można wykorzystać w opisie leksykograficznym słownictwa rosyjskiego oraz w praktyce nauczania języka rosyjskiego jako obcego.

EN

This article is devoted to the study of the Russian language’s valuational units expressing affectionate relations, as well as their lexicographic description. The above-mentioned group of words has not received a proper description in the academic literature in comparison with the nominative-valuative vocabulary with diminutive and inflectional suffixes. Special attention is paid to thematic affiliation as a factor determining the degree of emotional evaluation. Lexical-thematic groups are distinguished – precious, divinity, light, sweetness – which define the expression of tenderness by means of metaphorical names. The traditional ways of expressing tenderness towards children, women and loved ones are highlighted. Cases of the revision, transposition and sensibilization of evaluation semantics were considered. The conclusions of this article can be used in the lexicographic description of Russian vocabulary and in the practice of teaching Russian as a foreign language.

RU

Настоящая статья посвящена изучению собственно-оценочных единиц русского языка, выражающих ласковое отношение, а также их лексикографическому описанию. Данная группа слов не получила достаточного освещения в научной литературе по сравнению с номинативно-оценочной лексикой с уменьшительно-ласкательными и ласкательными суффиксами. Особое внимание уделено тематической отнесенности как фактору, определяющему знак эмоциональной оценочности, выделены ЛТГ драгоценного, божественного, света, сладости, определяющие выражение ласкового отношения метафорическими наименованиями, отмечено традиционное выражение ласки к детям, женщинам, близким людям. Рассмотрены случаи актуализации, транспозиции и сенсибилизации оценочной семантики. Выводы настоящей статьи могут быть использованы в лексикографическом описании русской лексики, а также в практике преподавания русского языка как иностранного.

Keywords

RU

семантика; собственно-оценочное значение; тематическая отнесенность; лексика; русский язык

PL

semantyka; znaczenie rzeczowe; przypisanie tematyczne; słownictwo; język polski

EN

semantics; valuative meaning; thematic relevance; vocabulary; Russian language

• Publisher: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
• Journal: Językoznawstwo
• Year: 2021
• Volume: 15
• Pages: 9-21

Dates

published

2021

Contributors

author

Andrey Zaynuldinov Tiarenkov

• University of Barcelona

• https://orcid.org/0000000322455156

References

• Âkubinskij L.P. (1986), Izbrannye raboty: Âzyk i ego funkcionirovanie, Nauka, Moskva.
• Budagov R.A. (1976), Čelovek i ego âzyk, Izdatelʹstvo MGU, Moskva.
• Buslaev F.I. (1959), Istoričeskaâ grammatika russkogo âzyka, Učpedgiz, Moskva.
• Denisov P.N. (1974), Očerki po russkoj leksikologii i učebnoj leksikografii, Izdatelʹstvo MGU, Moskva.
• Galkina-Fedoruk E.M.(1958), Ob èkspressivnosti i èmocionalʹnosti v âzyke, „Sbornik statej po âzykoznaniû, Izdatelʹstvo MGU, Moskva, s.103–124.
• Kiseleva L.A. (1978), Voprosy teorii rečevogo vozdejstviâ, Izdatelʹstvo LGU, Leningrad.
• Kostomarov V.G., Mitrofanova O.D. (1984), Metodičeskoe rukovodstvo dlâ prepodavatelej russkogo âzyka inostrancam, „Russkij âzyk”, Moskva (NRL 82).
• Novoe v russkoj leksike. Slovarnye materialy-82 (1986), „Russkij âzyk”, Moskva (NRL 82).
• Praktičeskaâ stilistika russkogo âzyka: Leksika. Frazeologiâ. Slovoobrazovanie. Učebnoe posobie dlâ inostrancev (1964), Izdatelʹstvo LGU, Leningrad (PSRJ).
• Rodimkina A.M. (1980), Umenʹšitelʹno-ocenočnye suŝestvitelʹnye v sovremennom russkom âzyke. Avtoreferat kand. filol. nauk, Leningrad.
• Slovarʹ russkogo âzyka (1957–1960; 1981–1984; 1999), pod. red. Evgenʹevoj A.P., „Russkij âzyk”, Moskva (MAS).
• Slovarʹ sovremenogo russkogo literaturnogo jazyka (1948–1965), pod red. A.M. Babkina, S.G. Barhudarova, F.P. Filina, Nauka, Moskva–Leningrad (BAS).
• Sternin S.A. (1982), Komponenty značeniâ i obučenie leksike, “Russkij âzyk dlâ studentov inostrancev”, Izdatelʹstvo MGU, Moskva, s. 31–39.
• Tolkovyj slovarʹ russkogo âzyka (1935–1940; 2000), pod. red. Ušakova D.N., OGIZ, Moskva (SU).
• Tolkovyj slovarʹ russkogo âzyka (1935–1940; 2000), pod. red. Ožegova S.I. i Švedovoj N.Û., „Russkij âzyk”, Moskva (SO).
• Vinogradov V.V., (1972), Russkij âzyk. Grammatičeskoe učenie o slove, „Vysšaâ škola”, 2 izd., Moskva.
• Vostokov A.H, (1831), Russkaâ grammatika, Sankt-Peterburg.
• Wierzbicka A. 1996), Ličnye imena i èkspressivnoe slovoobrazovanie, “Âzyk. Kulʹtura. Poznanie”, Russkie slovari, Moskva, s. 89–200.
• Zajnulʹdinov A. (2007), Èmocionalʹnaâ ocenočnostʹ russkoj leksiki i frazeologii (opyt pragmalingvističeskogo slovarâ), “Russian Language Journal“, nr 57, s. 29–42.
• Zajnulʹdinov A.A. (2005–2021), Slovarʹ russkoj èmocionalʹno-ocenočnoj leksikii frazeologii (EMOS), Universitat de Barcelona, Barcelona.

Identifiers

DOI

10.25312/2391-5137.15/2021_0lazt

Biblioteka Nauki

2127812