Rola profesjolektu pielęgniarskiego w komunikacji zawodowej

• Authors: Alicja Dzięcioł

Title variants

EN

The Role of Nurses’ Jargon in Professional Communication

Abstracts

EN

The aim of the article is to present the various functions of the jargon of nurses. The material being the basis for the research was obtained from surveys and numerous interviews, which allowed me to examine the language awareness of nurses working in selected hospitals in the Mazowieckie voivodship (Warsaw, Mińsk Mazowiecki, Wołomin, Siedlce, Płock). The formal analysis of the jargon has shown that the vocational lexis of Polish nurses is formed by means of two types of derivation: semantic (metaphor and metonymy), e.g. pig (świnia) ‘portable device for disinfecting rooms using the fogging method’, small butterfly (motylek) ‘type of intravenous cannula’), and morphological (affix derivative, retrograde derivative), e.g. wanko ‘vancomycin’; zarurować pacjenta ‘intubate the patient’. On the basis of the professional lexical resource, it can be concluded that the most important for the studied professional group are activities strictly related to the course of treatment of patients ‘diseases, and the very specificity of individual hospital wards, equipped with characteristic medical equipment, e.g. washing machine (pralka) ‘dialysis machine’, bill of lading (list przewozowy) ‘order for additional examinations’, bocian (stork) ‘suture scissors’, odkurzacz (vacuum cleaner)‘obstetric vacuum’. Professional jargons allow for effective and efficient communication. Nurses use them to save time when communicating with colleagues at work, e.g. hepa ‘heparin’, tromba ‘thrombapheresis’, SN (Single-Needle) ‘single needle dialysis’. The professional vocabulary of the group in question also plays an expressive role, which is particularly important in medical professions associated with contact with death, in life-threatening situations, e.g. deckchair ‘lying patient’, going for parts ‘the deceased subjected to transplantation procedures’, paratrooper ’patient admitted under the urgent procedure’. Environmental vocabulary is most often used during informal conversations with colleagues and during professional activities.

PL

Przedmiotem artykułu jest ukazanie różnych funkcji profesjolektu pielęgniarskiego. Materiał będący podstawą badań pozyskałam z ankiet i licznych rozmów, które pozwoliły zbadać świadomość językową pielęgniarek i pielęgniarzy pracujących w wybranych szpitalach w województwie mazowieckim (Warszawie, Mińsku Mazowieckim, Wołominie, Siedlcach, Płocku). Analiza formalna profesjolektu wykazała, że polska leksyka zawodowa pielęgniarek i pielęgniarzy powstaje na drodze dwóch typów derywacji: semantycznej (metafora i metonimia), np. świnia ‘przenośne urządzenie do dezynfekcji pomieszczeń metodą zamgławiania’, motylek ‘rodzaj kaniuli dożylnej’, i morfologicznej (derywacja afiksalna, derywacja wsteczna), np. wanko ‘wankomycyna’, zarurować pacjenta ‘zaintubować pacjenta’. Na podstawie profesjolektalnego zasobu leksykalnego można wywnioskować, że dla badanej grupy zawodowej najistotniejsze są czynności stricte związane z przebiegiem leczenia chorób pacjentów oraz sama specyfika poszczególnych oddziałów szpitalnych, wyposażonych w charakterystyczny sprzęt medyczny (np. pralka ‘urządzenie do wykonywania dializy’, list przewozowy ‘zlecenie na dodatkowe badania’, bocian ‘nożyczki do szwów’, odkurzacz ‘próżnociąg położniczy’). Profesjolektyzmy pozwalają na skuteczną i ekonomiczną komunikację. Pielęgniarki i pielęgniarze korzystają z nich po to, aby oszczędzać czas na porozumiewanie się z kolegami w pracy, np. hepa ‘heparyna’, tromba ‘trombafereza’, SN (Single-Needle) ‘dializa w trybie jednoigłowym’. Słownictwo zawodowe rozpatrywanej grupy pełni także funkcję ekspresywną, co jest szczególnie istotne w zawodach medycznych obciążonych kontaktem ze śmiercią, w sytuacjach zagrożenia życia (np. leżak ‘pacjent leżący’, idzie na części ‘zmarły poddany procedurom transplantacyjnym’, spadochroniarz ‘chory przyjęty w trybie pilnym’). Słownictwo środowiskowe używane jest najczęściej podczas rozmów nieformalnych oraz w trakcie czynności zawodowych.

Keywords

EN

jargon; professional communication; lexis; nursing

PL

profesjolekt; komunikacja zawodowa; leksyka; pielęgniarstwo

• Publisher: Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
• Journal: Półrocznik Językoznawczy Tertium
• Year: 2022
• Volume: 7
• Issue: 2
• Pages: 21-32

Dates

published

2022

Contributors

author

Alicja Dzięcioł

• Uniwersytet Warszawski

• https://orcid.org/0000000267980408

References

• Dębska, Grażyna, Małgorzata Pasek, Ewa Wilczek-Rużycka (2014) „Obciążenia psychiczne i wypalenie zawodowe u pielęgniarek pracujących w różnych specjalnościach zawodowych”, Hygeia Public Health, 49 (1); 113-119. http://www.h-ph.pl/pdf/hyg-2014/hyg-2014-1-113.pdf [dostęp: 28.04.2022].
• Dobek-Ostrowska, Bogusława (2006) Komunikowanie publiczne i polityczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Grabias, Stanisław (1997) Język w zachowaniach społecznych, Wydanie 2. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Grzegorczykowa, Renata (2011) Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, Wydanie 4. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kołodziejczyk, Ewa (2003) „Metafory socjolektalne”. Studia Językoznawcze, 2; 147-152.
• Piekot, Tomasz (2008) Język w grupie społecznej. Wprowadzenie do badań socjolektów. Wałbrzych: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Angelusa Silesiusa.
• Suchodolska, Anna (2015) Międzynarodowe słownictwo kardiologiczne i kardiochirurgiczne. Warszawa: Dom Wydawniczy „Elipsa”.
• Wilkoń, Aleksander (1987) Typologia odmian językowych współczesnej polszczyzny. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Identifiers

DOI

10.7592/Tertium.2022.7.2.229

Biblioteka Nauki

27794152