Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Głupi / idiotyczny / nieszczęsny długopis, czyli o nie tylko ekspresywnym znaczeniu pewnego typu przymiotników

100%
Doboszyńska-Markiewicz K.
Poradnik Językowy
|
2023
|
vol. 807
|
issue 8
48-59
EN
This article shows lexemes such as głupi (gwóźdź), debilne (zebranie), idiotyczny (ząb), nieszczęsne (dokumenty) (a stupid/foolish/ridiculous/wretched (nail/meeting/tooth/document)) as a subgroup of metapredicative adjectives with expressive and colloquial markedness. When they moved to the level of speaking about speaking, they lost some of the formal characteristics of typical adjectives (they are non-contrastive, non-negatable, nod-gradable among other features) and the meanings associated with mental impairment, illness, and other misfortunes have changed into the carrier of the evaluation ‘it’s not worth talking about’. This process falls into the research on grammaticalisation. This article provides an overview of dictionary entries of the analysed expressions and the author’s preliminary hypothesis on their capability to reinforce assertion.
PL
Artykuł ukazuje leksemy typu głupi (gwóźdź), debilne (zebranie), idiotyczny (ząb), nieszczęsne (dokumenty) jako podgrupę przymiotników metapredykatywnych o nacechowaniu ekspresywnym i potocznym. Przechodząc na poziom mówienia o mówieniu, utraciły one niektóre cechy formalne typowych przymiotników (m.in. są niekontrastywne, nienegowalne, nie stopniują się), a znaczenia upośledzenia umysłowego, choroby i innych nieszczęść zmieniły się w nośnik oceny ‘nie warto o tym mówić’. Proces ten wpisuje się w badania nad gramatykalizacją. Artykuł zawiera przegląd haseł słownikowych analizowanych wyrażeń, a także wstępną hipotezę autorki o ich zdolności do wzmacniania asercji. 
2
Content available remote

Aproksymator około, czyli o problemach z dopełniaczem i dokładnym przybliżeniem

100%
Doboszyńska-Markiewicz K.
LingVaria : Półrocznik Wydziału Polonistyki UJ poświęcony zagadnieniom języka i językoznawstwa
|
2012
|
issue 1(13)
49-58
EN
The paper aims to present the formal-syntactic and semantic properties of a Polish linguistic unit około (‘circa, approximately’), classified by M. Grochowski as an adnumerative operator. Both in that author’s studies and most dictionaries of Polish, two homophonic lexemes około are distinguished: one that requires genitive and one that does not govern any particular case. However, the approximator około has in all contexts the same semantic meaning of comparison of sets X and Y, where set X may be a little less, more or exactly as numerous as set Y. The entirely asemantic genitive occurs relatively rarely after this word, and is ignored by speakers, among others, in the process of seeking the proper quantitive characteristic of the subject of the sentence (e.g. after a ‘thinking-pause’). In such contexts, the unit około is an ‘operator’ of the topic-comment structure. It can also precede an exact number (e.g. in the information on a box of matches: około 37 sztuk ‘ca. 37 pieces’), and then become the comment-related unit not involved in the process of chosing the comment. There is only one approximator około which accounts for the presence of a speaker and the speaker’s choices when building a sentence.
3
Publication available in full text mode
Content available

Operatory adnumeratywne typu marny, dobry, bity – próba charakterystyki formalno-semantycznej

100%
Doboszyńska-Markiewicz K.
Poradnik Językowy
|
2020
|
vol. 778
|
issue 9
59-74
EN
This paper presents the multitude and variety of expressions in the Polish language (e.g. góra, minimum, maks, raptem, bagatela, wszystkiego, po (at most, at least, max., only, merely, altogether)), which could be classifi ed as adnumerative operators as defined by Maciej Grochowski. They include metapredictive adjectives such as dobry (milion) (a good (million)), ładne (100 kilometrów) (a good (100 kilometres)), bite (200 stron) (a whole (200 pages)), nędzne (200 złotych) (a measly (200 zloty)), which are characterised by connectivity with selected (standard and non-standard) units of measurement. The semantic and syntactic analysis of corpus examples shows that the discussed adjectives differ from their equivalents from the relevant language level in formal terms (non-predicativity, non-contrastivity, non-gradability, non-negativity) and semantic terms (communicating evaluations ‘to dużo’ (it’s much/many), ‘to mało’ (it’s little/few), indicating a precise or an approximate value, reinforcing assertion).
4
Publication available in full text mode
Content available

"Ponad" – "około" – "gdzieś" – "dobry", czyli o aproksymatorach na różnych piętrach nieprzedmiotowego poziomu języka

100%
Doboszyńska-Markiewicz K.
Linguistica Copernicana
|
2023
|
vol. 19
71-87
EN
The article presents Polish approximators with different formal properties as an illustration of Jadwiga Wajszczuk’s theory of metatextual expression classification. These are former prepositions, pronouns, and qualitative adjectives, which have passed from the object to the non-object level of language (the process of grammaticalization), changing their grammatical and semantic features. Although in Wajszczuk’s classification approximators are classified as metapredicative operators, some of them show features of meta-operators, whereas others are classified somewhere between metatext and object vocabulary.
PL
Artykuł ukazuje polskie aproksymatory o różnych właściwościach formalnych jako ilustrację teorii klasyfikacji wyrażeń metatekstowych Jadwigi Wajszczuk. Są to dawne przyimki, zaimki i przymiotniki jakościowe, które przeszły z przedmiotowego na nieprzedmiotowy poziom języka (proces gramatykalizacji), zmieniając swoje cechy gramatyczne i znaczeniowe. Chociaż w klasyfikacji Wajszczuk aproksymatory zaliczone zostały do operatorów metapredykatywnych, część z nich wykazuje cechy metaoperatorów, a inne plasują się na pograniczu metatekstu i słownictwa przedmiotowego.
5
Publication available in full text mode
Content available

Memobłędy jako forma ekspresji językowej internautów

63%
Boch M., Doboszyńska-Markiewicz K.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
|
2022
|
vol. 56
175-189
EN
This paper examines intentional mistakes (called memobłędy, which is a Polish word coined from a combination of words ‘meme’ and ‘mistake’) as functional deviations from the linguistic norm on its different levels, regarding spelling, ortophony, inflexion, syntax and word-formation. Internet users create such expressions not only to criticize public figures or social groups in a scathing way but also to express feelings which are hard to describe in an indirect communication (e.g. harmless jealousy – zazdraszczam). The intentional mistakes may be considered as a distinct type of memes, which are units of cultural transmission (due to Dawkins’s theory), because they are viral, dialogical and hyperbolizing. Some of them go beyond the realm of memes and become a part of the colloquial spoken language (e.g. madka, ten uczuć, odzobaczyć) but they do not affect its correctness in any significant manner.
PL
Artykuł ukazuje memobłędy jako funkcjonalne odstępstwa od normy językowej na różnych jej poziomach - ortograficznym, ortofonicznym, fleksyjnym, składniowym i słowotwórczym. Internauci tworzą tego typu wyrażenia jako narzędzie zjadliwej krytyki znanych osób lub grup społecznych, lecz także po to, aby przekazać trudne do wyrażenia w komunikacji pośredniej stany emocjonalne (np. nieszkodliwą zazdrość za pomocą słowa zazdraszczam). Memobłędy mogą być uznawane za odrębne memy kultury (w rozumieniu Dawkinsa), ponieważ przejawiają takie ich cechy, jak zaraźliwość, dialogiczność czy hiperbolizacja rzeczywistości. Niektóre opuszczają memosferę i przedostają się do potocznego języka mówionego (np. madka, ten uczuć, odzobaczyć), nie stanowią jednak większego zagrożenia dla jego poprawności.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.