Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 12

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Miejsce nazw jednostek administracyjnych w choronimii

100%
Wolnicz-Pawłowska E.
Onomastica
|
2021
|
vol. 65
|
issue 1
355-365
EN
Names of administrative units belong to choronyms. They are located in a transitional zone between proper names and appellatives. The prototypical centre of the category of properhood includes names of administrative units that are homonymic to names of localities and regions, e.g. Rzeszów (city county), Tyrol (Austria, 1st order administrative unit). Further from the category’s centre there are multi-element names comprising a proprial component and a generic element, e.g. Kraj Basków, Kraj Loary, Bazylea-Okręg, Terytorium Stołeczne Islamabadu, Prefektura Wientian. On the borderline between proper names and appellatives there are descriptions like Prowincja Centralna, Region Stołeczny which describe individual concepts with appellative vocabulary. Names consisting of a generic term and an adjective derived from a place name belong to appellatives, e.g. województwo podlaskie, powiat otwocki, rejon birżański, obwód brzeski. The spelling of multi-element names comprising a generic term or a generic element remains an open issue because there is a discrepancy between general orthographic rules and the usus.
PL
Nazwy jednostek administracyjnych należą do choronimów. Mieszczą się w strefie przejściowej między nazwami własnymi i pospolitymi. W proprialnym centrum znajdują się nazwy homonimiczne z nazwami miejscowości i regionów, np. Rzeszów (powiat grodzki), Tyrol (Austria, jedn. I rzędu). Dalej od centrum mieszczą się nazwy wieloelementowe z komponentem proprialnym i elementem gatunkowym, np. Kraj Basków, Kraj Loary, Bazylea-Okręg, Terytorium Stołeczne Islamabadu, Prefektura Wientian. Na pograniczu nazw własnych i pospolitych lokują się deskrypcje typu Prowincja Centralna, Region Stołeczny, które opisują pojęcia jednostkowe za pomocą słownictwa apelatywnego. Nazwy składające się z terminu gatunkowego i przymiotnika odmiejscowego są nazwami pospolitymi, np. województwo podlaskie, powiat otwocki, rejon birżański, obwód brzeski. Sposób zapisu nazw wieloelementowych z terminem gatunkowym / elementem gatunkowym pozostaje otwarty, ponieważ istnieje różnica między ogólnymi zasadami ortograficznymi i uzusem.
2
Publication available in full text mode
Content available

W służbie nauki i kraju. Wspomnienie o Pani Profesor Aleksandrze Cieślikowej

100%
Wolnicz-Pawłowska E.
Onomastica
|
2020
|
vol. 64
266-272
EN
The text is dedicated to the outstanding Polish researcher of proper names - prof. Aleksandra Cieślikowa, author and co-author of many significant monographs and onomasticons, which went beyond the limits of previous onomastic studies. The most important, selected her scientific achievements and expert activities at the Polish Language Council and the Commission on Names of Localities and Physiographic Objects were presented.
PL
Tekst poświęcony jest wybitnej polskiej badaczce nazw własnych – prof. Aleksandrze Cieślikowej, autorce i współautorce wielu znaczących monografii i onomastykonów, które wychodziły poza schamaty dotychczasowych opracowań onomastycznych. Przedstawiono jej najważniejsze, wybrane osiągnięcia naukowe oraz działalność ekspercką w Radzie Języka Polskiego i Komisji Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych.
3
Publication available in full text mode
Content available

Dmytro Buczko (8 XI 1937–11 II 2014)

100%
Wolnicz-Pawłowska E.
Onomastica
|
2015
|
vol. 59
5-8
4
Publication available in full text mode
Content available

Nazwy własne w przekładzie. Zarys problematyki

100%
Wolnicz-Pawłowska E.
Poznańskie Spotkania Językoznawcze
|
2014
|
issue 27
201-214
EN
The article briefly presents the history of the absorption of foreign proper names by the Polish language. The introduction outlines the key properties that differentiate proper names from common names. Then the three chief periods in the history of Polish are presented, along with their typical, dominant ways of absorbing proper names. These periods coincide with the periodization proposed by Z. Klemensiewicz (Old-Polish, Middle-Polish, New-Polish periods). The author discusses finally the main modes of absorbing proper names: phonetic-morphologic adaptation (e.g. Piotr, Agnieszka, Szymbark), adideation and reinterpretation (e.g. Bakchus – Beczkoś), translation (e.g. Felix – Szczęsny, Parva – Mała), transposition (e.g. Milano,Trier, Inez). 
PL
The article briefly presents the history of the absorption of foreign proper names by the Polish language. The introduction outlines the key properties that differentiate proper names from common names. Then the three chief periods in the history of Polish are presented, along with their typical, dominant ways of absorbing proper names. These periods coincide with the periodization proposed by Z. Klemensiewicz (Old-Polish, Middle-Polish, New-Polish periods). The author discusses finally the main modes of absorbing proper names: phonetic-morphologic adaptation (e.g. Piotr, Agnieszka, Szymbark), adideation and reinterpretation (e.g. Bakchus – Beczkoś), translation (e.g. Felix – Szczęsny, Parva – Mała), transposition (e.g. Milano, Trier, Inez). 
5
Publication available in full text mode
Content available

Ślady polskiej wymowy gwarowej w nazwach terenowych w Państwowym Rejestrze Nazw Geograficznych

100%
Wolnicz-Pawłowska E.
TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
|
2020
|
vol. 6
|
issue Numer Specjalny
39-50
UK
У статті вказано діалектні елементи в Державному реєстрі географічних назв (ДРГН), т. зв. центральному, постійно актуалізованому списку географічних назв, що збиралися для держадміністрації. Назви функціонують не тільки серед місцевого населення, але також у ширшому суспільному обігу, оскільки вони містяться, крім ДРГН, також на загальнодоступних топографічних картах. Як приклад нараховано десять діалектних рис у матеріалах ДРГН, призначених для стандаризації Комісією населених пунктів та фізіографічних об’єктів. Після консультацій з органами місцевого самоврядування частина фізіографічних об’єктів, імовірно, збереже свою діалектну форму, щоб наблизити офіційні списки до локальної вимови.
EN
The paper indicates dialectal elements present in the National Register of Geographical Names (Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych), i.e. the central and constantly updated list of geographical names collected for administrative purposes. The names are used not only within local communities but in a wide social circulation as well: besides the National Register they are present on commonly available topographic maps. The paper provides an illustrative selection of ten dialectal features present in the names included in the National Register and now meant to be standardized by the Commission on Names of Localities and Physiographic Objects. After consultation with local community authorities some of the names which are to be standardized will probably retain their dialectal properties. This is meant to make official name lists closer to the local pronunciation.
PL
W artykule wskazano elementy gwarowe w Państwowym Rejestrze Nazw Geograficznych (PRNG), tzn. centralnym, stale aktualizowanym wykazie nazw geograficznych zbieranych do celów administracyjnych. Nazwy te funkcjonują nie tylko w lokalnej społeczności, ale także w szerokim obiegu społecznym, są bowiem obecne – oprócz PRNG – na ogólnodostępnych mapach topograficznych. Przykładowo wymieniono dziesięć cech gwarowych, zarejestrowanych w materiałach PRNG przeznaczonych do standaryzacji przez Komisję Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych. Po konsultacjach z gminami część nazw obiektów fizjograficznych prawdopodobnie zachowa swoją postać gwarową, aby zbliżyć oficjalne wykazy z lokalną wymową.
6
Publication available in full text mode
Content available

Słowa tematyczne w „Onomastikach” (zakres, treść, forma)

100%
Wolnicz-Pawłowska E.
Onomastica
|
2017
|
vol. 61
|
issue 2
117-127
EN
Key words are in Poland an unappreciated methodological tool. Polish editors have required key words to be given in scientific papers since the end of the 20th century. Key words have been used by the journal “Onomastica” since 2002 (vol. XLVIII). The present paper discusses preliminary research that aims at describing the quantity, content, and structure of key words given in the papers published in “Onomastica” issues from the years 2002–2016. The author analysed 211 papers containing 979 key words in Polish. 681 key words are formally unique units. Most of the 681 key words are individual terms (coined by the authors of the papers) or proper names. Only 17 percent of keywords occurred in more than one article. The analysed set of key words contains many general scientific terms as well as many linguistic and onomastic terms. Among the latter, a low presence of fixed terminology is to be noticed. This paper points out formal and functional inadequacies of key words present in the analysed set, though an improvement is to be seen in the recent years.
7
Publication available in full text mode
Content available

Terminologia onomastyczna w tradycji badawczej i praktyce normalizacyjnej

100%
Wolnicz-Pawłowska E.
Onomastica
|
2016
|
vol. 60
37-46
EN
The paper points out the role of terms in academic activity, particularly in onomastics. A survey of onomastic terms present in Polish dictionaries of linguistic terminology and onomastic encyclopaedias has been made. The need has been stressed to follow the rules of terminography in every dictionary of terms. Some normative terms, such as official name, dialectal name, minority name, have been suggested to be included as additional entries in glossaries of onomastic terms.
8
Publication available in full text mode
Content available

Podstawowe zasady standaryzacji nazw obiektów fizjograficznych w Polsce. Cz. II

100%
Wolnicz-Pawłowska E.
Onomastica
|
2020
|
vol. 64
41-52
EN
In the second part of the article, the history of standardization programmes concerning the names of physiographic objects is discussed. The basis of the standardization programme currently followed by the Commission on Names of Localities and Physiographic Objects is described. The paper also presents the criteria of linguistic correctness adopted by the previous standardization commissions as well as by the present one. Issues of linguistic correctness of geographical names with dialectal properties and of names borrowed from minority languages are discussed. Attention is paid to some structural discrepancies in the approaches to the issue of correctness taken by the Commission on Names of Localities and Physiographic Objects and by local authorities.
PL
W drugiej części artykułu przedstawiono historię programów standaryzacyjnych w Polsce, dotyczących nazw obiektów fizjograficznych. Opisano podstawy aktualnie prowadzonego programu standaryzacyjnego w Komisji Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych. Przedstawiono zasady poprawności językowej, przestrzegane przez poprzednie komisje normatywne oraz przyjęte w obecnym procedowaniu. Omówiono problematykę poprawnościową przy nazwach o cechach gwarowych oraz nazwach zapożyczonych z języków mniejszościowych. Zwrócono uwagę na strukturalne sprzeczności w podejściu do kwestii poprawnościowych przez Komisję Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych oraz lokalne władze samorządowe.
9
Publication available in full text mode
Content available

The Basic Principles of the Standardization of the Names of Physiographic Objects in Poland. Part I

100%
Wolnicz-Pawłowska E.
Onomastica
|
2019
|
vol. 63
115-125
EN
The Basic Principles of the Standardization of the Names of Physiographic Objects in Poland. Part I The article contains preliminary considerations on the principles of the standardization of geographical names in Poland, in particular the names of physiographic objects. The notion of a country’s language policy has been referred to as one of its tools is the standardization of geographical names. The general objectives of the Polish language policy were listed as such: the assertion of legal status of the Polish language as the first language in Poland; the assertion of conditions for the development of national and ethnic minority languages in the country; the construction of a Polish-language national and state community. Legal acts concerning Polish language and geographical nomenclature were indicated. It was stated that the assumed effect of political and linguistic actions should be to develop a nomenclature in correct Polish, one which is pragmatically effective, rooted in tradition and, as a result of this study, one should expect to achieve an optimal course of the language communication process in each communicative community. Then, the criteria of the linguistic correctness of geographical names applied to date were discussed and similarities indicated in the standardization procedure with regards to geonyms and specialist terms. The rules of the detailed standardization procedure will be presented in the second part of the article.
10
Publication available in full text mode
Content available

Jak liczyć nazwiska?

100%
Wolnicz-Pawłowska E.
Onomastica
|
2015
|
vol. 59
389-399
EN
The article contains reflections on several methodological and terminological issues. It is inspired by the recently published book by Feliks Czyżewski “Antroponimia pogranicza polsko-wschodniosłowiańskiego w świetle inskrypcji nagrobnych”, cz. 1 “Słownik nazwisk” (Anthroponymy of the Polish-East Slavic Borderland in the Light of Funerary Incriptions, Part I: Dictionary of Last Names). The article points out some insufficiencies of information in the dictionary articles, discusses the method of working out female last names, and raises questions about the status of variants of the same name in different languages.
11
Publication available in full text mode
Content available

Iwona Kabzińska, Między pragnieniem ideału a rzeczywistością. Polacy na Litwie, Białorusi i Ukrainie w okresie transformacji systemowej przełomu XX i XXI stulecia, Zakład Wydawniczy Letter Quality, Warszawa 2009, ss. 228.

100%
Wolnicz-Pawłowska E.
Acta Baltico-Slavica
|
2011
|
vol. 35
12

Nazwy geograficzne w polskich słownikach poprawnościowych na przykładzie „Słownika nazw geograficznych z odmianą i wyrazami pochodnymi” Jana Grzeni oraz „Słownika nazw osobowych i miejscowych” Danieli Podlawskiej i Magdaleny Świątek-Brzezińskiej

45%
Wolnicz-Pawłowska E., Zagórski B. R., Karp A., Huszcza R., Pietrow J.
Onomastica
|
2011
|
vol. 55
11–51
EN
The article’s authors are linguists representing various foreign philologies (Slavistics, Arabistics, Indology, Sinology, Mongolistics) working as experts on the Polish Chief Geodesist’s Commission on Standardization of Geographical Names Outside the Republic of Poland. They have evaluated the selection of entries, the form and etymology of geographic names included in two Polish dictionaries of correct usage, and other information found there on names and objects. The article contains two extensive lists of names given in the dictionaries mentioned above. Entries were singled out that should be corrected or changed; also indicated were erroneous transcriptions, numerous implausible name etymologies, as well as incorrect locations (administrative and geographical) of objects. Each of the authors, independently of the others, formulated very similar conclusions and objections. It is pointed out that in publications of this sort, meticulous compilation is essential so that the reader will not lose confidence in the academic sources of knowledge. This also applies to an accurate, current form of the name, its recording, the spatial localization of the object, its administrative affiliation, and so forth, as well as plausible etymology checked by appropriate specialists. In the case of academic publications, sparing use of reviewers is harmful for the whole community, not just the academic.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.