Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Poza politykę odmowy? Billy Budd Hermana Melville’a jako traktat o translacji.

100%
Bogalecki P.
Kultura i Polityka
|
2011
|
issue 10
55-76
PL
Artykuł stanowi próbę reinterpretacji opowiadania Billy Budd – artystycznego i filozoficznego testamentu Hermanna Melville’a (1819–1891). Odwołując się do jednej z najważniejszych opozycji Polityki Arystotelesa, a mianowicie do rozróżnienia na logos i fone, oraz przywołując prace współczesnych filozofów polityki (przede wszystkim Dzielenie postrzegalnego Jacques’a Rancière’a, O polityczności Chantal Mouffe i Politykę natury Brunona Latoura), próbuje on włączyć się w dyskusję na temat problemu mediacji w społeczeństwach nowoczesnych. Dzięki namysłowi nad zaproponowaną przez Latoura definicją rzecznika rozpoznaje on właściwie znaczenie każdego aktu politycznego w kategoriach translacji. Tezę tę sprawdza i weryfikuje odczytanie Billy’ego Budda, skoncentrowane szczególnie na jego metaforyce i zmuszające do ponownego przemyślenia pojęcia „barbarzyńskości”, co odbywa się na drodze interpretacji problemów artykulacyjnych i jąkania głównego bohatera tekstu Melville’a.
EN
Coming back to Aristotle’s Politics and recognizing a distinction between logos and fone as one of his most important ideas, the essay tries to reinterpret the short novel Billy Budd, Sailor – the artistic and philosophical testament of Herman Melville (1819–1891). According to contemporary political philosophers’ theses, especially The Distribution of the Sensible by Jacques Rancière, On the Political by Chantal Mouffe and Politics of Nature by Bruno Latour, the essay contributes to ongoing discussions of the role of mediation in modern society. Using Latour’s definition of the spokesman and deducting about his important function it discovers the real meaning of each political act as a form of translation. This main thesis is verifying by the interpretation of Billy Budd focused especially on its metaphors and challenging us to rethink not only the word, but also the deep substance of “barbarity”, and to elaborate the motive of main character’s problems in articulation and stutter.
2

„Usługi bezimienne”. Figura marana w twórczości Aleksandra Wata

100%
Bogalecki P.
Pamiętnik Literacki
|
2019
|
vol. 110
|
issue 4
79-107
PL
Choć obecność szeroko rozumianych motywów żydowskich w twórczości Aleksandra Wata (1900–1967) stanowi przedmiot wielu literaturoznawczych rozpoznań (m.in. autorstwa takich badaczy, jak W. Panas, S. J. Żurek, A. Lipszyc czy M. Benešova), nie była ona do tej pory interpretowana z perspektywy wyznaczonej przez figurę marana. Ta ostatnia tymczasem –podsuwana przez samego poetę, dziś zaś eksponowana w filozoficznych i kulturowych analizach nowoczesności (Y. Yovel, J. Derrida, A. Bielik-Robson itd.) – dostarczyć może cennego i nieredukcjonistycznego wglądu w teksty Wata pochodzące z różnych okresów jego pisarskiej działalności: od debiutanckiego „Piecyka” i opowiadań z tomu „Bezrobotny Lucyfer” przez projekty powojenne (m.in. „Ucieczka Lotha” oraz „Moralia”) i antysowiecką publicystykę emigracyjną (m.in. „Czytając Terca”) do dojrzałej twórczości poetyckiej. Przedstawione w artykule analizy i interpretacje wymienionych tekstów uprawniają jego autora do postawienia tezy o maranicznym charakterze twórczości Wata.
EN
Though the presence of broadly understood Jewish motifs in Aleksander Wat’s (1900–1967) creativity is subject of multiple literary deliberations (by, for example, W. Panas, S. J. Żurek, A. Lipszyc, or M. Benešova), it has not so far been interpreted from the perspective set by a Marrano. The latter perspective, suggested by the poet himself and supported by some philosophical and cultural analyses of modernity (Y. Yovel, J. Derrida, A. Bielik-Robson, etc.) may add a valuable and non-reductionist insight into Wat’s pieces produced in different periods of his creativity, from the debut “JA z jednej strony i JA z drugiej strony mego mopsożelaznego piecyka” (“ME from One Side and ME from the Other Side of My Pug Iron Stove”), and the short stories from the collection “Bezrobotny Lucyfer (Lucifer Unemployed)”, later—his post-war projects (e.g. “Ucieczka Lotha ” and “Moralia”) as well as emigrant anti-Soviet political commentary journalism (e.g. “Czytając Terca ”), and ultimately his mature poetic creations. The analyses and interpretations of the pieces listed above lead Bogalecki to formulate a thesis on Marranic character of Wat’s output.
3
Publication available in full text mode
Content available

Takie buty? "Commedia della lingua" Tymoteusza Karpowicza

100%
Bogalecki P.
Śląskie Studia Polonistyczne
|
2015
|
issue 2(7)
99-129
EN
The article constitutes an attempt at an extended analysis of Tymoteusz Karpowicz’s posthumously published poem, Commedia dell’arte, which concentrates on numerous intertextual references operating within it (for example the references to D. Defoe’s and Ch. Baudelaire’s texts, to the figure of a fool, G. Tiepol’s painting or Bolesław Leśmian’s poems). It is the author’s firm belief that these references cannot be treated as mere erudite ornaments but should be acknowledged as the strategies revealing the hidden sense of the text. The latter turn out to lead the reader in the direction which shall be today called postsecular: although the text talks about God who has abandoned the world, and as such may be recognized as a story about secularization, I treat it as “inscribed positively in the destiny of kenosis” (G. Vattimo). Such a reading may be supported by a mimological correspondence between the strategies hindering a reading on the plane of expression and an affirmation of kenosis on the plane of content.
4

From festival to festival. The art of living according to Bohdan Zadura

100%
Bogalecki P.
Anthropos?
|
2013
|
issue 20-21
263-276
EN
The aim of the article is to interpret a selection of Bohdan Zadura's poems which can be called "the festival poems" in the light of anthropology of festivals (Jean Duvignaud) and the so-called postsecular thought. Starting with the idea of the art-of-living, the sacred-profane opposition (Mircea Eliade) and Piotr Sommer's essay on the festive and commonplace poetry, author distinguishes four stages of the poetical anthropology of festivals in Zadura's poetry, ranging from complete sacralization in the first "neoclassical" period to complete secularity in his recent books. Currently the former appears as a starting point in the long-term poetical practice of sanctification of the secular and profanation of the sacred. The latter can be captured as an attempt to elaborate a new postsecular mode of spirituality.
5

„Ukryty płonę”. O cyklu „Z księgi przeczuć” Bolesława Leśmiana

100%
Bogalecki P.
Pamiętnik Literacki
|
2023
|
vol. 114
|
issue 1
25-46
PL
Artykuł stanowi analizę i interpretację dziewięcioczęściowego cyklu poetyckiego „Z księgi przeczuć” Bolesława Leśmiana, opublikowanego w 1902 roku w „Chimerze”, oraz kilku innych jego wczesnych utworów. Wychodząc od kończącego cykl „Epilogu”, którego podmiot porównuje się do Boga płonącego „na Synaju”, autor przeanalizował występujące w cyklu motywy świetlne, co pozwoliło potwierdzić sąd Anny Czabanowskiej-Wróbel, że Leśmian inspirował się mistyką żydowską, a także doprecyzować go o konteksty maranizmu (wraz z ojcem poeta dokonał konwersji w wieku dziewięciu lat) oraz postsekularnej refleksji nad zeświecczeniem. Zaproponowane zostały dwa sposoby lektury cyklu: linearny, w którym jawi się on jako narracja o przemianie tożsamości, oraz koncentryczny, w którego świetle jego centralnym, choć ukrytym tematem okazuje się problem zapomnienia i zmiany imienia.
EN
The paper is an analysis and interpretation of a nine-part Bolesław Leśmian’s poetic cycle “Z księgi przeczuć” (“From the Book of Premonitions”), published in 1902 in “Chimera”, and of a few other early pieces by the poet. Starting with “Epilog” (“Epilogue”) that completes the collection in which the speaking subject compares himself to God burning “on Sinai,” the author analyses the light motives present in the cycle, which leads to validate the opinion of Anna Czabanowska-Wróbel who states that Leśmian was inspired by Jewish mysticism, and to particularise this stance with Marranism (the poet at the age of nine converted with his father) and with a post-secular reflection upon secularising. The paper suggests two modes of reading of the cycle, namely a linear one in which it is viewed as a narration on identity transformation, and a concentric one in the light of which its central thought hidden topic is the problem of forgetting and changing name.
6
Content available remote

Od apokryfu do „anarchomistycyzmu”. Postsekularne narracje (liryczne) Joanny Mueller

100%
Bogalecki P.
Świat i Słowo
|
2015
|
vol. Świat i Słowo 2015, nr 1 (24)
129-144
EN
The article is an attempt to interpret poetic works by Joanna Mueller from the point of view assumed in her 2013 book Powlekać rosąnce (apokryfy prenatalne) [To Coat the Growing (prenatal apocrypha)] – seen as both a piece of literary criticism and, in her own formulation, “autobiographical silva rerum.” The author focuses mainly on the problem of narrative's presence and function in contemporary non-narrative works; thus he will perform his research on at least three levels. Firstly, he will analyse Powlekać rosnące, especially with regard to the organising framework of subsequent parts of Christian Liturgy, pervading the work. Secondly, he will regard Mueller as a critic, who builds her – as she calls it – “anarchomystical” narrative within literary criticism, devoting it to three Polish contemporary female writers: Agnieszka Kuciak, Bianca Rolando and Lidia Amejko. Thirdly, he will concentrate on Mueller as a poet, suggesting the possible reinterpretation of her own poems in light of the model she explicitly puts forward analysing the above mention female authors. In this light, Mueller's poetry may seem postsecular in character, revealing many correlations with the idea of the “weakness of God,” developed by such authors as Gianni Vattimo and John D. Caputo.
7
Content available remote

Efekt Bonhoeffera w poezji polskiej od Barańczaka do Różewicza

100%
Bogalecki P.
Konteksty - Polska Sztuka Ludowa
|
2018
|
vol. 72
|
issue 3(322)
177-184
PL
Artykuł poświęcony jest wpływowi, jaki na polskich poetów powojennych wywarła biografia i teologiczne intuicje urodzonego we Wrocławiu Dietricha Bonhoeffera (1906–1945). Podkreślając rolę publikacji z 1970 roku (Wyboru pism luterańskiego teologa oraz monografii Chrześcijanin w Trzeciej Rzeszy Anny Morawskiej), autor postrzega zagadnienie to jako przejaw opisanego już wpływu autora Naśladowania na opozycję lat 70. i 80., zwłaszcza na przedstawicieli tzw. lewicy laickiej. Jego materiał badawczy stanowią zarówno przywołujące Bonhoeffera teksty dyskursywne polskich poetów (S. Barańczaka, W. Woroszylskiego czy A. Zagajewskiego) i nawiązujących do nich eseistów (A. Michnika czy S. Chwina), jak i same teksty poetyckie (m.in. S. Stabry, W. Woroszylskiego, K. Brakonieckiego). Dłuższe analizy poświęcone zostały cyklowi Sztuczne oddychanie Barańczaka (1974), w którym – za J. Kandziorą – odnajduje autor liczne nawiązania do Bonhoeffera, oraz odnoszącemu się do niego bezpośrednio poematowi nauka chodzenia Tadeusza Różewicza (2004). Pobocznym celem artykułu jest przegląd powojennych polskich wierszy przywołujących postać Marcina Lutra, wśród których część – jak teksty Różewicza czy Woroszylskiego – powstała w czasie zainteresowania ich autorów postacią Bonhoeffera.
EN
An article on the impact exerted on Polish poets by the biography and theological intuitions of the Wrocław-born Dietrich Bonhoeffer (1906–1945). While stressing the role played by publications from 1970 (Selected Writings by the Lutheran theologian and the monograph: Chrześcijanin w Trzeciej Rzeszy by Anna Morawska) Piotr Bogalecki perceived this problem as a symptom of the already described influence of this author on the opposition of the 1970s and 1980s, especially the so-called secular leftists. Here, research material is composed both of discursive texts by Polish poets referring to Bonheoffer (S. Barańczak, W. Woroszylski or A. Zagajewski) and essayists evoking them (A. Michnik or S. Chwin), as well as poetry i (i.a. S. Stabro, W. Woroszylski, K. Brakoniecki). Longer analyses are dedicated to the Sztuczne oddychanie (Artifical Respiration) cycle by Barańczak (1974), in which the author, following the example of J. Kandziora, discovered numerous mentions of Bonhoeffer, as well as to the poem: nauka chodzenia (Learning to Walk) by Tadeusz Różewicz (2004) with its outright direct references. A lateral objective of the article is a survey of post-war Polish poems evoking the person of Martin Luther, some of which – such as texts by Różewicz or Woroszylski – were written at a time when their authors were interested in Bonhoeffer.
8

Białe tabu. Kobieta, morze i strategie pisarskie w powieściach Hermana Melville'a

38%
Bogalecki P.
Anthropos?
|
2006
|
issue 6-7
9

„Winne tu chyba optyczne złudzenie...” Szekspir – prawda – anamorfozy

32%
Bogalecki P.
Anthropos?
|
2005
|
issue 4-5
10

Po. Pojąkiwanie po "Jestem" Doroty Kędzierzawskiej

26%
Bogalecki P.
Anthropos?
|
2007
|
issue 8-9
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.