Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Język mówiony (parole), w świadomości poszczególnych użytkowników silnie zdominowany przez słowo pisane, jest dość złożonym pod wieloma względami przedmiotem badań językoznawczych. Pojawiające się przy tym trudności dotyczą nie tylko ustanowienia odpowiednich kategorii opisowych czy wyboru materiału badawczego (jego zapisu oraz możliwości odtworzenia). Co więcej, związane są z wyborem odpowiedniego instrumentarium badawczego. Celem niniejszego artykułu jest dyskusja o preferowanej tu metodzie audytywnej w badaniach nad językiem mówionym: jej wyższości nad pomiarem akustycznym przy jednoczesnym ukazaniu szeregu czynników mogących mieć wpływ na uzyskane rezultaty.
PL
Już w 1775 r. Joshua Steele sformułował tezę o występowaniu równych pod względem czasowym interwałów – nie tylko w muzyce, ale również w mowie ludzkiej. Tak zwana teoria izochronizmu stała się w późniejszym okresie wyjściowym kryterium dla typologicznego podziału języków świata pod względem zjawisk rytmicznych. Na podstawie badań akustyczno-audytywnych niemożliwe było jednak znalezienie empirycznych dowodów co do równości odstępów pomiędzy sylabami akcentowanymi w językach grupy stress-timed ani co do równego czasu trwania poszczególnych sylab w językach typu syllable-timed. Tak więc pierwotny typologiczny podział języków według dwóch typów rytmicznych okazał się nieuzasadniony. Celem niniejszego artykułu jest ukazanie innych kryteriów typologicznego opisu języków pod względem rytmu (tu na przykładzie języków polskiego i niemieckiego), który ma duże znaczenie w dziedzinie językoznawstwa kontrastywnego oraz nauczania języków obcych.
PL
Podstawowym warunkiem udanej komunikacji za pomocą języka jest opanowanie sprawności mówienia. Z tego względu rozwój języka mówionego stanowić powinien nadrzędny cel również w kształceniu obcojęzycznym. Mówienie, które uchodzi za bardzo złożony fenomen ludzkiego działania, obejmuje w pierwszym rzędzie tzw. procesy elementarne: oddychanie, artykulację, prozodię, myślenie-mówienie, rozumienie ze słuchu oraz głośne czytanie. Ich poprawny przebieg wpływa z kolei pozytywnie na tzw. procesy kompleksowe, czyli formy dialogowe (rozmawianie z innymi) oraz monologowe (mówienie do innych) w aspekcie retorycznym, a także na warunki produkcji oraz percepcji języka mówionego. Jednym z elementów mówienia jest zatem głośne czytanie tekstów własnych bądź obcych, którego sukces uwarunkowany jest z jednej strony poprawnością fonetyczną, a z drugiej wynikającą z tekstu realizacją struktur rytmiczno-prozodycznych. Mimo ogromnego znaczenia głośnego czytania zarówno w życiu prywatnym jak i zawodowym (por. np. czytanie wiadomości w mediach) wykształcenie tej umiejętności w języku docelowym w praktyce często jest pomijane. Celem niniejszego artykułu jest zatem przedstawienie sekwencji ćwiczeń, która w sposób systematyczny pozwoli opanować sztukę głośnego czytania. Jako materiał ćwiczeniowy posłuży temu celowi autentyczne teksty z gatunku "wiadomości prasowe", które z kolei ze względu na różnorodność poruszanej w nich aktualnej problematyki stanowią punkt wyjścia do wyrażania własnej opinii oraz dyskusji.
4
100%
PL
Pojęcie rytmu znane jest powszechnie w różnych dziedzinach nauki i życia. Pojawia się ono m. in. w naukach przyrodniczych i humanistycznych, w architekturze, sztukach pięknych, w matematyce i muzyce, a nawet ekonomii. Również każdy język wyróżnia się spośród innych charakterystycznym dla niego rytmem, który decyduje o jego brzmieniu. Każda kolejna próba usystematyzowania znaczenia omawianego zjawiska wydaje się zatem - wobec jego uniwersalności - uzasadniona. Niniejszy artykuł ma przede wszystkim na celu oddzielenie pojęcia rytmu od innych pojawiających się w literaturze określeń, takich jak okres(y) czy metrum, a co za tym idzie zdefiniowanie zjawiska rytmu głównie w odniesieniu do języka mówionego, w którym to odgrywa on ogromną rolę, ułatwiając przede wszystkim jego percepcję oraz dekodowanie informacji. W definicji rytmu zostały uwzględnione jednocześnie intencjonalność (przejawiająca się w aktywnej postawie odbiorcy), alternacja elementów oraz ich regularność względem czasu. Rezultatem rozważań jest zaproponowana w końcowym podrozdziale charakterystyka rytmu, przedstawionego jako możliwie regularne następowanie po sobie sylab, które poprzez akcent (bądź jego brak) kontrastują ze sobą oraz tworzą większe jednostki (tzw. grupy rytmiczne, włącznie z pauzą). W ten sposób rozumiany rytm znaczy nie tylko specyficzne dla danego języka lub dla danego tekstu rozłożenie akcentów i ich odpowiednią fonetyczną realizację, lecz również językowo uwarunkowane - pod względem fonetycznym - odpowiednie traktowanie sylab nieakcentowanych, w zależności od tempa i stylu.
EN
The virtual dialogicity of spoken rhetoric infers the concept of speech as the virtual-dialogic intention of the speaker to make themselves understood. This brings into focus the relevance of listener orientation. In speech-as-virtual-dialogue, just as in a conversation, the speaker must approach the questions and the position of the listener in a purposeful manner. The question-answer pattern basic to the shaping of speech is particularly valid in cases in which speaking to others is considered as a cooperative, rather than a competitive, practice. Listener orientation is certainly a complex category in rhetoric – ideally, perspective taking begins in the conceptional phase of speaking (in the areas of thinking logic, argumentation and language) and is then expressed on the level of performance, for example in a listener- focused presentation. In rhetorical practice the category of listener orientation is often adopted as a category for the evaluation or observation of spoken performance. This paper aims to highlight specific phonetic characteristics of a listener-oriented mode of speech in German as a foreign language. It will then outline some concrete didactic consequences, which have important implications for the teach- ing of German. Proceeding from the basic dialogic understanding of social interaction, the complex category of listener orientation deserves particular attention in the training of rhetorical competence in a foreign language. From a methodological perspective, the helpful interweaving of phonetics and rhetoric should be noted. After all, when speaking, lecturing and presenting the most important thing is the achievement of desired effects and, hence, of communicational intentions.
EN
The term Rhetorische Kommunikation (engl. rhetorical communication, vgl. McCroskey 1968 „An Introduction to Rhetorical Communication“) was introduced into German–language scholarship by Brigitte Frank-Bohringer in her 1963 book of the same title and was subsequently firmly established by Helmut Geißner. It is currently used in a variety of contexts when the rhetorical dimensions of language are the focus of interest. It appears both in rhetoric manuals as well as in academic texts on the topic, including those with an empirical perspective. This contribution aims to illuminate the epistemological background to this terminology by focusing on a number of linguistically relevant communication approaches. Underlying this discussion is the differentiated use of the concept as outlined here, as well as a holistic view of spoken language, grounded in a theory of action. Finally, the practical value of the term Rhetorische Kommunikation, will be emphasized, underlining the fact that its content serves as a provable basis for the systematic and goal–oriented use of rhetoric as a theme in the teaching of German as a foreign language. The following discussion proceeds from the concept of Rhetorische Kommunikation.
EN
Self-Reflection of Students on Rhetorical Competence in German Studies The following contribution presents the results of a written survey, in which students of German were asked to reflect on their rhetorical skills. The survey focused on student presentations (‚Seminarreferate‘) in German, which are an area of competence required of all students of German as a foreign language at Polish universities. The discussion examines the results against the background of the Bologna Declaration and considers the competencies required in academic training as well as the central importance of competence in the spoken language as part of social interactions.
DE
Der vorliegende Beitrag hat zum Ziel, die Resultate einer schriftlichen Studentenbefragung zur rhetorischen (Selbst-)Reflexion im Studiengang (Auslands-)Germanistik in Polen darzustellen. Im Umfragefokus stand der studentische Vortrag (das Seminarreferat) im Deutschen als Fremdsprache, welcher bei Studierenden solide Redekompetenz voraussetzt. Die anschließende Diskussion der erhobenen Befragungsergebnisse soll dabei zum einen vor dem Hintergrund der Bologna-Forderung (1999) nach Kompetenzorientierung in der akademischen Bildung, zum anderen in Bezug auf den hohen Stellenwert der Redekompetenz in sozialen, institutionell geprägten Interaktionen erfolgen.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.