Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
Porównania
|
2017
|
vol. 21
|
issue 2
EN
On the example of the fantasy-novel Gonitva written by a young Belarusian author Nicky Rakitina and action-packed novel Good Angel of Death by Andrey Kurkov, the article presents an analysis of the way ethnic images and stereotypes function in the Russian-language literature of Belarus and Ukraine. Works chosen for the analysis belong to the different national literatures and different genres, but clearly indicate the prospects of how writers can turn their views on the national traditions and play with national codes and images.
PL
Artykuł dotyczy funkcjonowania etnoobrazów i stereotypów narodowych w rosyjskojęzycznej literaturze Białorusi i Ukrainy na przykładzie powieści fantasy młodej pisarki białoruskiej Niki Rakitinej Gonitwa oraz powieści sensacyjnej znanego pisarza ukraińskiego Andreja Kurkowa Dobry anioł śmierci. Wybrane do analizy utwory należą do różnych literatur narodowych i reprezentują odmienne gatunki literackie, mimo to przekonująco świadczą o artystycznym potencjale związanym z wykorzystaniem przez pisarzy współczesnych tradycji narodowych oraz podejmowaniem gry literackiej z narodowymi kodami i obrazami.
PL
Artykuł podejmuje analizę procesu przekładu literackiego i badań naukowych poświęconych współczesnemu dramatowi białoruskiemu w Polsce. Autor artykułu dostrzega wzmożone zainteresowanie polskich badaczy i tłumaczy sztukami współczesnych dramatopisarzy białoruskich. Jest to związane z sukcesami białoruskiej dramaturgii za granicą oraz z rozwojem slawistyki w Polsce, pojawieniem się nowej generacji badaczy i tłumaczy. Polscy badacze zauważają, że w wyniku procesu rusyfikacji na Białorusi większość młodych autorów pisze w języku rosyjskim, natomiast do ojczystego języka zwracają się przedstawiciele średniego i starszego pokolenia. Większość polskich tłumaczy i badaczy (Andriej Moskwin, Agnieszka Lubomira Piotrowska, Karolina Niewiadomska, Jakub Adamowicz i in.) koncentruje swoją uwagę właśnie na rosyjskojęzycznej dramaturgii Białorusi, ale dzięki staraniom Beaty Siwek, Małgorzaty Buchalik, Agnieszki Goral polski odbiorca ma możliwość zaznajomienia się także z twórczością autorów białoruskojęzycznych.
RU
В статье анализируется процесс художественного перевода и научного изучения современной белорусской драматургии в Польше. Автор статьи отмечает возросший интерес польских исследователей и переводчиков к пьесам современных белорусских драматургов. Связано это с успехами белорусской драматургии за рубежом и с развитием славистики в Польше, появлением новой генераци исследователей и переводчиков. Польские исследователи отмечают, что в результате процессов русификаци в Беларуси большинство молодых авторов пишет на русском языке, а на родном языке пишут представители среднего и старшего поколения. Большинство польских переводчиков и исследователей (Андрей Москвин, Агнешка-Любомира Петровская, Каролина Невядомская, Якуб Адамович и др.) обращают свое внимание именно на рускоязычную драматургию Беларуси, но благодаря усилиям Беаты Сивек, Малгожаты Бухалик, Агнешки Гораль польский читатель имеет возможность познакомиться и с творчеством белорусскоязычных авторов.
EN
The article analyzes the process of literary translation and the scientific study of Modern Belarusian playwriting in Poland of nowadays. The author notes the growing interest of Polish researchers and translators to the modern plays of the Belarusian writers. This fact is due to the success of Belarusian Drama Art abroad as well as with the development of Slavic studies in Poland, the advent of a new generation of researchers and translators. Polish researchers have noted that as a result of the Russification process in Belarus, the majority of young authors writes in Russian, however middle and older generations of the play writers prefer to use their native language. Most Polish translators and researchers (Andrei Moskvin, Agnieszka-Lubomira Petrovskaya, Carolina Niewiadomska et al.) are concentrated on Russian language drama in Belarus, but thanks to the efforts of Beata Siwek, Malgorzata Buhalik, Agnieszka Goral Polish readers have the opportunity to get acquainted with the works of Belarusian authors.
EN
The article is dedicated to the early works of Anatol Sys (1959–2005) – one of the founders of the literary community “Тутэйшыя” [“Natives”], a great Belarusian poet with a tragic fate. Even during his lifetime, and especially after the death of Anatol Sys, many myths and legends about his extraordinary personality and work began to appear. One of these such myths is the idea that there are no early, student poems in his works, which would testify to the poet’s later work on mastering literary skills and artistic comprehension of reality. The author of the article analyses poems from the poet’s manuscript archive found in 2011 by Ales Bialiatski and Eduard Akulin and comes to the conclusion that most of Anatol Sys’ student poems written from 1978 to 1982 are artistically imperfect student texts with clear signs of imitation of Maksim Bagdanovich. Only a few poems, such as Я ўваходжу ў каляю... [I’m Getting in the Rut...], Застолле [Feast], У сасновым лесе [In the Pine Forest], and Усявышняму [To the Almighty] can be considered as indications of future wonderful works from the collections of poems Агмень [Hearth] (1987), Пан Лес [Mr. Forest] (1988) and the unpublished collection Ягамосць [Gentleman] (early 1990s). The paper demonstrates the evolution of Sys’ work from keeping in line with the principles of poetics and traditional versification, to the presence of the tragedy of Belarusian history and modernity – from copying poetic samples and templates to existential experience of reality and its reflection through original artistic images.
PL
Artykuł poświęcony jest wczesnej twórczości Anatola Sysa (1959–2005) – jednego z założycieli grupy literackiej „Tutejsi”, wybitnego poety o tragicznym losie. Niezwykła osobowość i twórczość Anatola Sysa już za życia poety zaczęły obrastać licznymi mitami i legendami, które przybrałyna sile po jego śmierci. Jednym z mitów jest przekonanie o braku w twórczości Sysa wczesnych, uczniowskich wierszy, które świadczyłyby o pracy poety nad opanowaniem warsztatu literackiego i artystycznym odzwierciedlaniem rzeczywistości. Autor artykułu analizuje wiersze z rękopiśmiennego archiwum poety, odnalezionego w 2011 roku przez Alesia Bialackiego i Eduarda Akulina, i dochodzi do wniosku, że większość studenckich wierszy Anatola Sysa napisanych w latach 1978–1982 to teksty artystycznie niedoskonałe, z wyraźnym naśladownictwem twórczości Maksima Bahdanowicza. Jedynie w nielicznych wierszach, takich jak: Я ўваходжу ў каляю... [Wchodzę w koleinę…], Застолле [Uczta], У сасновым лесе [W sosnowym lesie], Усявышняму [Wszechmogącemu], można dostrzec zapowiedź znakomitych utworów ze zbiorów Агмень [Ognisko] (1987), Пан Лес [Pan Las] (1988) і nieopublikowanego tomu Ягамосць [Jegomość] (początek lat 90. ХХ wieku). Artykuł pokazuje ewolucję twórczości Anatola Sysa od uczniowskiego podporządkowania się zasadom poetyki i tradycyjnej wersyfikacji, do uobecnienia tragizmu białoruskiej historii i  współczesności, od kopiowania poetyckich wzorców i szablonów,do egzystencjalnego doświadczenia rzeczywistości i ukazania jej przy pomocy charakterystycznych obrazów artystycznych i asocjacji poetyckich. 
RU
Артыкул прысвечаны ранняй творчасці Анатоля Сыса (1959-2005) – аднаго з заснавальнікаў літаратурнай суполкі „Тутэйшыя”, выдатнага паэта з трагічным лёсам. Яшчэ пры жыцці, а асабліва пасля смерці Анатоля Сыса ягоная неардынарная асоба і творчасць пачалі абрастаць шматлікімі міфамі і легендамі. Адзін з такіх міфаў – уяўленне пра адсутнасць у ягонай творчаcці ранніх, вучнёўскіх вершаў, якія б сведчылі пра настойлівую працу паэта па авалоданню літаратурным майстэрствам і філасофскае спазнанне рэчаіснасці.Аўтар артыкула аналізуе вершы са знойдзенага ў 2011 г. Алесем Бяляцкім і Эдуардам Акуліным рукапіснага архіву паэта і прыходзіць да высновы, што большасць студэнцкіх вершаў Анатоля Сыса, напісаных у 1978-1982 гг., з’яўляюцца недасканалымі ў мастацкіх  адносінах вучнёўскімі тэкстамі з выразнымі прыкметамі наследавання Максіму Багдановічу.  Толькі ў асобных вершах, такіх як ...Я ўваходжу ў каляю..., Застолле, У сасновым лесе, Усявышняму можна разгледзіць прадвесце будучых выдатных твораў са зборнікаў Агмень (1987), Пан Лес (1988) і неапублікаванага зборніка Ягамосць (пачатак 90-х гг. ХХ ст.).
EN
In the context of the ideas of geopoetics, the article examines the images of three cities-Polotsk, Vilnius, Moscow-in the work of the famous Belarusian poet Oleg Minkin. Poems from two poetic cycles are analyzed: Гарады (Cities) and Гастарбайт (Gastrbayt). Attention is drawn to such categories as biographical and cultural space, therapeutic landscape and nostalgic landscape, the influence of literary tradition on the image of the city and the influence of the cultural environment of the city on the national identity of the poet. In search of the genius loci of the three cities, Oleg Minkin portrays Polotsk as a city awakening its national identity, a space of hope, Vilnius as a harmonious space for life and, at the same time, a place of nostalgia for the former glory of the Grand Duchy of Lithuania, and Moscow as a new Babylon, a mixture of languages and peoples, a space of concentrated longing and nostalgia for the homeland.
Porównania
|
2018
|
vol. 23
|
issue 2
107-126
EN
The article is dedicated to a complicated trajectory of the outstanding Belarusian poet Anatol Sys (1959-2005), whose unusual fate intrigues readers no less than his poetry, and makes researchers search for new explanations of metamorphoses in his life and creative work. From the memoirs of contemporaries, academic articles and works of art an extremely controversial image of the writer arises: a leader of the generation, a fighter with Communist ideology, a prophet of the national revival, a Genius; a disgusting poet, a jester, an alcoholic, a freak, a boor. There have been various assessments of Sys’s personality and the place of his work in the history of the Belarusian literature which “in the opinion of the author, originate for the following three reasons: 1) the extraordinary and contradictory nature of the poet; 2) the nature of the interval the time in which Sys lived and which falls into three epochs: stagnant Soviet (before 1984), transition-renaissance (1985-1992), and Lukashenko’s (since 1994); 3) a complex trajectory of the poet’s life and creative path which can be divided into three stages: initial, revival and Bohemian (“infernal”). Even during his life, the personality of Anatol Sys began to acquire myths and legends, and after his death, his best works entered the canon of the national literature of the 20th century.
PL
Аrtykuł jest poświęcony złożonej trajektorii autorskiej Anatola Sysa (1959-2005), którego niezwyczajny los intryguje czytelnika nie mniej niż jego utwory poetyckie i wymusza na badaczach poszukiwanie wciąż nowych sposobów interpretacji jego artystycznych i życiowych metamorfoz. Ze wspomnień przyjaciół, artykułów naukowych i utworów artystycznych wyłania się sprzeczny wizerunek pisarza: głos pokolenia, przeciwnik ideologii komunistycznej, prorok odrodzenia narodowego, Geniusz, poeta obrzydliwy, błazen, alkoholik, wyrodek, cham. Owa różnorodność i odmienność interpretacji w ocenie osobowości Anatola Sysa oraz miejsca, które jego twórczość zajmuje w historii literatury białoruskiej, uzasadniona jest zdaniem autora artykułu trzema przyczynami: 1) niezwykłą i sprzeczną naturą poety; 2) specyfiką krótkiego okresu, w którym żył Anatol Sys, obejmującego trzy epoki: radziecką (do 1984 roku), epokę reform i odrodzenia narodowego (1985-1992) і epokę Alaksandra Łukaszenki (od 1994 roku); 3) złożoną trajektorią życiowej i twórczej drogi poety, w której można wyróżnić trzy okresy: wczesny, patriotyczny i przeklęty (okres przynależności do cyganerii artystycznej). Jeszcze za życia Anatola Sysa jego osoba zaczęła obrastać w mity i legendy, a po śmierci poety jego najlepsze utwory weszły do kanonu literatury narodowej XX wieku.
EN
The article deals with fantasy, a new genre in Belarusian literature. The origins of this genre can be found in the literature of the nineteenth century (Nobleman Zavalnya, or Belarus in Fantastic Stories by Jan Borshchevsky). Researchers note certain elements of fantasy in the works of Vaclav Lastovsky (Labyrinth) and Vladimir Karatkevich (Boat of Despair, The Legend of the Poor Devil and Satan’s Advocate). But it is only at the end of the 20th century and the beginning of the 21st century that Belarusian literature witnesses the appearance of a number of works representing the original varieties of the genre: classical, folk, mythological, technocratic, feminist and anti-fantasy. The author of the article analyzes in detail Nika Rakitina’s fantasy novel Gonitva (Chase) written in Russian in 2008. Nika Rakitina’s novel is characterized by the productive use of the national literary traditions and cultural codes, as well as the bold postmodern play upon these traditions and codes.
PL
Artykuł został poświęcony nowemu dla literatury białoruskiej gatunkowi – fantasy. Początki tego gatunku można odnaleźć już w dziewiętnastowiecznej literaturze (Szlachcic Zawalna, czyli Białoruś w fantastycznych opowiadaniach Jana Barszczewskiego), elementy fantasy badacze dostrzegają w utworach Wacława Łastowskiego (Labirynty) oraz Uładzimira Karatkiewicza (Statek Rozpaczy, Legenda o biednym diable i adwokatach Szatana). Dopiero jednak pod koniec XX i na początku XXI wieku w literaturze białoruskiej pojawia się szereg utworów, przedstawiających cały przekrój odmian tego gatunku: klasyczną, mitologiczną, technokatyczną, feministyczną, antyfantasy. Autor artykułu szczegółowo analizuje powieść fantasy Niki Rakitiny Gonitwa (2008). Cechy wyróżniające powieści Rakitiny to wykorzystanie narodowych tradycji literackich oraz kodów kulturowych, odważna gra postmodernistyczna tymi tradycjami oraz kodami.
RU
Артыкул прысвечаны новаму для беларускай літаратуры жанру – фэнтэзі. Вытокі гэтага жанру можна знайсці ўжо ў літаратуры ХІХ стагоддзя (Шляхціц Завальня, або Беларусь у фантастычных апавяданнях Яна Баршчэўскага), элементы фэнтэзі даследчыкі адзначаюць у творах Вацлава Ластоўскага (Лабірынты) і Уладзіміра Караткевіча (Ладдзя Роспачы, Легенда аб бедным д’ябле і аб адвакатах Сатаны). Але толькі толькі ў канцы ХХ – пачатку ХХІ ст. у беларускай літаратуры ўзнікае цэлы шэраг тэкстаў, якія прадстаўляюць адметныя разнавіднасці гэтага жанру: класічную, фальклорна-міфалагічную, тэхнакратычную, феміністычную, антыфэнтэзі. Аўтар артыкула падрабязна аналізуе рускамоўны раман–фэнтэзі Нікі Ракіцінай Ганітва (2008). Раман Нікі Ракіцінай адметны плённым выкарыстаннем нацыянальных літаратурных традыцый і культурных кодаў, смелай постмадэрністычнай гульнёй з гэтымі традыцыямі і кодамі.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.