Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Młodopolskie kryminały z Galicją w tle, czyli Maryli Szymiczkowej sposób na kryminał retro

100%
Podstawka A.
TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
|
2020
|
vol. 6
|
issue 15
109-125
UK
Ретро-детективи, дія яких розгортається на зламі XIX та XX століть або в міжвоєнний період, зараз стали одними із найпопулярніших в польській кримінальній літературі. Серед найцікавіших літературних подій останніх років слід відзначити краківську серію ретро-детективів Яцека Денеля та Піотра Тарчинського, що друкуються під псевдонімом Марила Шимічкова. Метою даної статті є аналіз феномену романної трилогії: Tajemnica Domu Helclów (Таємниця будинку Гельцлів, 2015), Rozdarta zasłona ( Роздерта завіса, 2016) та Seans w Domu Egipskim (Сеанс в Єгипетському домі, 2018). Згадана серія романів не лише добре вписується в читацьку кон’юнктуру детективів, побудованих на минулому, вона також грає з конвенцією поп-культури, щедро черпаючи з різноманітних літературних джерел та відроджуючи мальовничий образ культури Модернізму з її історичними та побутовими реаліями Галичини ХІХ століття.
EN
Retro crime novels, set at the turn of the 20th century or in the interwar period, have recently become one of the most popular trends in Polish criminal literature. Throughout the latest years among the most interesting literary phenomena stands out a series of retro crime novels by Jacek Dehnel and Piotr Tarczyński, published under the pseudonym of Maryla Szymiczkowa. The trilogy: Tajemnica Domu Helclów (2015; English edition Mrs Mohr Goes Missing, 2019), Rozdarta zasłona (2016) and Seans w Domu Egipskim (2018) inscribes itself in the criminal literature set in the far past, and at the same time it plays with the pop-cultural convention, drawing extensively on various literary sources and recreating a colourful image of modernist culture and the socio-historical reality of the 19th century Galicia.
PL
Kryminały retro, których akcja rozgrywa się na przełomie wieków XIX i XX albo w latach międzywojennych, tworzą obecnie jeden z najpopularniejszych nurtów literatury kryminalnej w Polsce. Wśród ciekawszych zjawisk literackich ostatnich lat należy odnotować ukazujący się pod pseudonimem Maryli Szymiczkowej krakowski cykl kryminałów retro autorstwa Jacka Dehnela i Piotra Tarczyńskiego. Celem niniejszego artykułu jest analiza fenomenu powieściowej trylogii: Tajemnica Domu Helclów (2015), Rozdarta zasłona (2016) i Seans w Domu Egipskim (2018), która wpisuje się w czytelniczą koniunkturę powieści kryminalnych osadzonych w dawnej przeszłości, a równocześnie gra z popkulturową konwencją, obficie czerpiąc z różnorodnych źródeł literackich, wskrzeszając malowniczy obraz kultury modernizmu wraz z historyczno-obyczajowymi realiami dziewiętnastowiecznej Galicji.
2
Publication available in full text mode
Content available

Karol Wojtyła i Emil Zegadłowicz – bliscy czy dalecy? Wokół koncepcji teatru

100%
Podstawka A.
Roczniki Humanistyczne
|
2020
|
vol. 68
|
issue 1
187-202
EN
This article is a comparative study of the concept of the theatre of Karol Wojtyła and Emil Zegadłowicz. Although many works have been devoted to the youthful literary output and theatrical activity of Wojtyła, the themes of theatre studies have still not yet been fully analysed. Therefore, it would seem to be important to research those sources from which both artists drew, those that shaped their poetic sensitivity, their concept of man and their concept of the world as externalised in the structure of the dramatic works, inscribed in their theatrical thought and in their views on the mission of art and the actor. An attempt to compare the compositions of Zegadłowicz’s and Wojtyła’s early plays points to the common roots of the perception of the role of theatre and a model of dramaturgy arising from traditional, mystery-morality plays. Similar trends and areas of artistic penetration, the comprehension of the aesthetic canons of art and the value of regional culture are also visible, while the world-views and creativity of both artists are separate.
PL
Artykuł jest komparatystycznym studium na temat koncepcji teatru Karola Wojtyły i Emila Zegadłowicza. Mimo iż powstaje wiele prac poświęconych młodzieńczej twórczości literackiej i działalności teatralnej Wojtyły, wciąż nie w pełni przeanalizowane są wątki badań teatrologicznych. Dlatego istotna wydaje się próba ukierunkowania badawczej refleksji na źródła, z jakich czerpali obaj twórcy, kształtując swą poetycką wrażliwość, koncepcję człowieka i świata uzewnętrznianą w strukturze dzieł dramatycznych, wpisaną w myśl teatralną, poglądy na temat misji sztuki i aktora. Rekonesansowa próba porównania kompozycji wczesnych dramatów Zegadłowicza i Wojtyły wskazuje na wspólne korzenie postrzegania roli teatru i model dramaturgii wyrastającej z tradycyjnych, misteryjno-moralitetowych form teatralnych. Widoczne są również podobne kierunki i obszary artystycznych penetracji, pojmowania estetycznych kanonów sztuki, wartości regionalnej kultury, przy równoczesnej odrębności światopoglądu i twórczości obu artystów.
3

"Złowić wiekuistości niezmienne pierwiastki..." Baśń nocy swiętojańskiej Jana Kasprowicza

100%
Podstawka A.
Rocznik Przemyski
|
2013
|
vol. 49
|
issue 2: Literatura i Język
37-63
EN
This study is an attempt to present the dramatic works of Jan Kasprowicz, which for a long time have remained in the shadow of his great poetic oeuvre. What he wrote for the stage, though an inherent part of a lot of academic research, still needs comprehensive examination. The Midsummer Eve Night’s Tale is not among the artist’s most highly estimated achievements. He was commissioned to write it as a theatre prologue, which gave it the mark of an occasional piece, not too good for the reception of the work. It inaugurated the activity of the City Theatre in Lvov on 4 October 1900. Kasprowicz, using a recognizable code of signs, created a poetic show based on the “theatre within theatre” convention. At the same time he tried to include in it his own drama and theatre concepts, outlining the anthropological horizon of his theatre. They resound with allusions in the multi-layer coalescence of fairy-tale symbols, Slavic mythology and literary references pulsating in the space of modernist oneirism. By using folk sources and many motifs from masterpieces of world drama (Greek tragedians, Shakespeare, Goethe, Słowacki, Hauptmann and others) the poet takes up fundamental existential themes which make up a poetic synthesis of the condition of man and the world.
4
Publication available in full text mode
Content available

Antynomie ludzkiej kondycji w "Marchołcie" Jana Kasprowicza

100%
Podstawka A.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
|
2016
|
vol. 33
|
issue 3
171-185
EN
Marchołt occupies an individual position in the literary output of Jan Kasprowicz. This drama was created in stages during a couple of years’ time, being entirely published only in the year 1920; wholly absorbing the artist until the end of his life. The multidimensional issue layer of the work was subordinated to a dramatic convention of mystery and is formed in the style of a morality play, with typical for the end of the 19th and the beginning of the 20th centuries, syncretic treatment of medieval religious theatres. An intrinsic key to deciphering Marchołt is to treat it as a synthesis of outlook changes and of the poet’s dilemmas, as an attempt of holistic presentation of the antinomies prescribed to the human condition. Kasprowicz constantly wrestled with the mystery of human existence, with characters’ vocation and with their life tracks since birth until death, pinpointing human inborn creation towards good and people’s plunging into sin, the spiritual and corporeal nature, the desire for freedom and entangling in illusions of happiness. He did not manage, however, to fully realize his drama inspirations and theatrical ambitions, in a „tragico-comic mystery” about Marchołt stopping halfway, signaling the direction of trespassing pessimistic and decadent anthropology. The true reconciliation will take place only in the poetic Book of the Poor (Księga ubogich), finding its completion in My world (Mój świat). Since the creation of Marchołt model, he tightly clings to rationalism of the contemporary civilization, being unable to accept its finiteness, the poet evolves affirmation of life synchronizing with nature, reconciling with himself and God, finding the long-awaited harmony of the universe.
5
Publication available in full text mode
Content available

Dramat ojcostwa. "Bunt Absalona" Stanisława Miłaszewskiego

100%
Podstawka A.
Język - Szkoła - Religia
|
2023
|
vol. 18
129-143
EN
The article is devoted to the little-known drama Bunt Absalona by Stanisław Miłaszewski (1937), which fits into the realm of works inspired by the biblical Books of Samuel that is focused on the figure and achievements of the Israeli king – David and on the history and consequences of his sin with Bathsheba. The travesty of the biblical history in the drama does not recreate the course of events in a linear way but is a reference point for existential reflection related to the fall and conversion of a man. The purpose of the article is to analyze the essential problem of the ongoing dramatic conflict, which is the topic of fatherhood grounded in the relationship between David and his son Absalon, and at the same time in the sphere of man’s relationship to God. Arebellious son, at turning point, experiences anew the way of life in a personal relationship with God the Father. The individual history of fall, suffering, penance and conversion becomes in Bunt Absalona a universal exemplum of human fate, perceived from the Christian view of the salvation plan.
PL
Artykuł jest poświęcony mało znanemu dramatowi Bunt Absalona Stanisława Miłaszewskiego (1937), który mieści się w kręgu utworów o tematyce inspirowanej biblijnymi Księgami Samuela, skoncentrowanej wokół postaci i dokonań izraelskiego króla Dawida, historii i konsekwencji jego grzechu z Batszebą. Trawestacja biblijnej historii w dramacie nie odtwarza przebiegu zdarzeń w sposób linearny, ale stanowi punkt odniesienia dla egzystencjalnej refleksji związanej z upadkiem i nawróceniem człowieka. Cel artykułu to analiza zasadniczego problemu rozgrywającego się konfliktu dramatycznego, jakim jest zagadnienie ojcostwa osadzone na płaszczyźnie relacji Dawida z synem Absalonem, a zarazem w sferze odniesień człowieka do Boga. Zbuntowany syn w momencie granicznym na nowo doświadcza drogi życia w personalnej więzi z Bogiem Ojcem. Jednostkowe dzieje upadku, cierpienia, pokuty i nawrócenia stają się w Buncie Absalona uniwersalnym exemplum ludzkiego losu, postrzeganego w chrześcijańskiej optyce zbawczego planu.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.