Search results

1

Fiołek, stary dąb i Zagłada. Język symboliczny Ihr Zuschauenden Nelly Sachs

100%

Krupa B.

Narracje o Zagładzie

|

2019

|

issue 5

98-125

EN

This text is devoted to Nelly Sachs’s “Ihr Zuschauenden,” published in a volume entitled In den Wohnungen des Todes (1947). Beginning with a comparative reading of English and Polish translations (including those by Zbigniew Herbert and Ryszard Krynicki), this article distances itself from the frequently used category of a witness, understood as a passive observer of the Holocaust, and proposes to focus on the complex figure of the spectator of the Shoah. Furthermore, the symbolic language (Fromm) of Sachs’s poem is analysed as well, as the article describes its connections with Judaism and German culture. The figures of a turtle, a well, and – more importantly – a violet and an oak seem to allude not only to romanticism, but also to Shakespearean tropes. Significantly, an oak might also symbolise the German genesis. Such links paradoxically merge the sense of childhood nostalgia (“a lullaby”) and German natural landscape (“a violet,” “an oak”) with irretrievable loss caused by the Shoah. The last part of the article is dedicated to the reception of Sachs’s works, which, unnoticed at first, turned out to be the paragon of the Holocaust literature in the 1960, and then were appropriated and reduced to a school canon by the German culture she problematised so well in her works.

PL

Tekst poświęcony został analizie utworu Nelly Sachs pt. Wy, widzowie z tomu In den Wohnungen des Todes (1947). Wychodząc od analizy porównawczej dostępnych nam tłumaczeń wiersza (anglojęzycznych oraz polskich, autorstwa Zbigniewa Herberta i Ryszarda Krynickiego), autor artykułu przechodzi do węzłowej kategorii widza Zagłady, którego rozumie aktywnie, nie jak przyjmuje się najczęściej, czyli używając kategorii świadka Holokaustu – biernego obserwatora. W dalszej części badacz podejmuje próbę interpretacji języka symbolicznego (Fromm) utworu Sachs, zauważając, że posługuje się nim ona w całej twórczości, czerpiąc przy tym szeroko z judaizmu, przede wszystkim zaś z kultury niemieckiej. Czysto romantyczną lub nawet wcześniejszą, szekspirowską proweniencję mają motywy turkawki, studni, a zwłaszcza fiołka i dębu. Ten ostatni odwołuje się przy tym najprawdopodobniej do germańskiej genezy. Wszystko to tworzy paradoksalne połączenie tęsknoty za czasami dzieciństwa („kołysanki”) i niemiecką przyrodą („fiołek”, „dąb”) z nieodwracalną stratą spowodowaną Zagładą. Ostatnia część szkicu została poświęcona krótkiemu omówieniu recepcji poezji Sachs, która – początkowo niedostrzegana – w latach 60. stała się swoistą „zakładową maskotką”, by w końcu zostać zawłaszczoną i sprowadzoną do szkolnej interpretacji przez kulturę niemiecką, którą w swej poezji problematyzowała.

2

Fenomenologia żydowskiej kryjówki (Marta Cobel-Tokarska, Bezludna wyspa, nora, grób. Wojenne kryjówki Żydów w okupowanej Polsce, Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2012, ss. 304)

100%

Krupa B.

Porównania

|

2013

|

vol. 13

239-245

PL

Fenomenologia żydowskiej kryjówki

3

Trzy Wschody

100%

Krupa B.

Polonistyka. Innowacje

|

2018

|

issue 8

155-172

EN

The starting point of the sketch is a place on the symbolic map of Eastern Europe – the castle in Zbaraż. From the Polish myth of defending the fortress against the Khmelnytsky army in 1649, I move on to a description of the controversy that is still awakened by Henryk Sienkiewicz’s Ogniem i mieczem [Fire and Sword], first and foremost in the description of social relations. The same events and areas were also described in the works by Jewish (Agnon, Singer) and Ukrainian (Shevchenko) writers. Referring to their works and the work of historians – Polish, Jewish and Ukrainian, I try to show that the East is not a homogeneous concept and still raises numerous animosities and disputes, based on simplifications, stereotypes and mutual national antagonisms that pose a challenge to education based on multiculturalism.

PL

Punktem wyjścia szkicu jest punkt na symbolicznej mapie Europy Wschodniej – zamek w Zbarażu. Od narodowego mitu obrony twierdzy przed wojskami Chmielnickiego w 1649 roku przechodzę do opisu kontrowersji, które budzi do dzisiaj Ogniem i mieczem Henryka Sienkiewicza, przede wszystkim w kwestii opisu relacji społecznych. Te same wydarzenia i tereny opisywali w swej twórczości również pisarze żydowscy (Agnon, Singer) oraz ukraińscy (Szewczenko). Odwołując się do ich utworów oraz prac historyków – polskich, żydowskich i ukraińskich, staram się pokazać, że Wschód nie jest pojęciem jednorodnym i do dziś budzi rozliczne animozje i spory, oparty na uproszczeniach, stereotypach i wzajemnych antagonizmach narodowych, które stanowią wyzwanie dla edukacji opartej na wielokulturowości.

4

Obóz dla dipisów – literackie zapisy doświadczenia życia „pomiędzy”. Zaproszenie do tematu

100%

Krupa B.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2017

|

vol. 42

|

issue 4

141-156

EN

This article is a preliminary attempt to read the condition of survivors – those who were imprisoned in the displaced persons camps in occupied Germany just after the war. In this context author considers Tadeusz Nowakowski’s novel Obóz Wszystkich Świętych (Camp of All Saints), full of satire, grotesque and thoroughly soaked with sarcasm. The addition to Nowakowski’s vision is Tadeusz Borowski’s short story Bitwa pod Grunwaldem (Battle of Grunwald), as well as his poems from this time, e.g. Demokratyczne dary (Democratic Gifts), and also Jerzy Zagórski’s reports W południowych Niemczech (In Southern Germany), where the camps for DPs are compared to Henry Moore’s anthropomorphic figures sleeping in the tunnel. Separate reflections are devoted to the fate of Ida Fink, Shoah survivor, who was imprisoned in the Ettlingen camp. The writer mentions this time in the novel Podróż (Travel) and the interviews. Textual analyzes lead the author of the article to the conclusion that the narratives are proof of the inability to experience peace of mind in the time of freedom and generally the inability to return to pre-war times.

5

Relacja człowiek – pies w opowiadaniach Idy Fink

100%

Krupa B.

Narracje o Zagładzie

|

2017

|

issue 3

PL

Human–Canine Bond in Ida Fink’s WorksThis paper is devoted to the role human–canine bonding serves in Ida Fink’s works. The introduction describes the conversation between the author of this article and the sister of the writer who, suddenly, recalled a dog killed by Nazi Germans during wartime. This account is followed by the category of mourning animals and the emphasis on the particular sensitivity to the harm of all beings, despite species, that the survivors show. The first part of this paper is an analysis of Ida Fink’s short story, Czing, which focuses on the aforementioned dog. Moreover, it tackles the stereotype of “a spinster and her animal,” and the simultaneous births of racism and cynology. In the second part, Czarna bestia, a short story on the communication between a dog and a human being is discussed. Finally, the paper indicates possible dangers that Ida Fink has successfully evaded; particularly, it covers the tasteless, distorted accounts on how the Jews attempting to avoid the Shoah have been saved by the wolfs (Holstein and Defonseca). Key words: Shoah, Holocaust, animal studies, dogs, Polish prose, testimony

6

Auschwitz i nowoczesność

100%

Krupa B.

Przestrzenie Teorii

|

2012

|

issue 18

51-66

EN

The text examines the relationship between the two categories – Auschwitz and modernity, in recognition of Jean Améry and Zygmunt Bauman, taking also into account the voice of the latter polemicists. In the first place is reconstructed Améry’s positive view on modernity with respect for the truth of the victims of Auschwitz. Then Bauman's critical position is discussed, indicating the modern provenance of the Holocaust and risk of recurrence of the Holocaust. Next the voices of Bauman’s opponents are presented. Yehuda Bauer, Henryk Grynberg, Andrzej Szahaj and Stefan Morawski pointed to the key role of ideology and irrational aspects of Nazism. At the end the common ground of Améry and Bauman is indicated – both turn to take the perspective of the victims.

7

„Zakrzyczą nas poeci, adwokaci, filozofowie, księża”. Najnowsza odsłona „sporu o Borowskiego”

100%

Krupa B.

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka

|

2015

|

issue 26

13-49

EN

In this article, I review the history of the “Borowski case” and place special emphasis on the latest dispute over the author of “Pożegnanie z Marią” which broke out between Andrzej Werner and archbishop Tadeusz Życiński. A recapitulation of the most significant features of the contradictory mental traditions of martyrdom literature and Borowski’s prose is followed by a discussion of the discourses from the 1940s. In the subsequent part of the article, I present the dispute over Borowski from the 1970s which accompanied the publication of Ucieczka z kamiennego świata by Tadeusz Drewnowski. Reference has also been made to the reviews from the 1980s by Jan Walec, Anna Łukowska and Małgorzata Dziewulska. A major part of the article has been devoted to the dispute over Tadeusz Borowski’s life choices and works published in 2007 in “Gazeta Wyborcza”. It was a dispute between Tadeusz Życiński who accused Borowski of “hatred of the differently minded” and Andrzej Werner who defended the writer. A moderate statement by Sławomir Buryła shed more light on the dispute; in his text entitled Katoliczka, patriotka, antysemitka (2008) he emphasized Borowski’s radical moralism. In this article, I provide the reason for Życiński’s ostentatious repetition of the seemingly out-of-date arguments against Borowski, I indicate the culture-related context of the archbishop’s opinion (the conservative Polish Catholic hierarchy). It was expressed at a time when a new list of required reading books was being created in 2007: Borowski’s stories from the Auschwitz concentration camp were to be replaced with a novel by Zofia Kossak-Szczucka.

8

W sidłach teorii. Aleksandra Ubertowska: Holokaust. Auto (tanato) grafie. Warszawa, Instytut Badań Literackich PAN Wydawnictwo, 2014, ss. 367

100%

Krupa B.

Narracje o Zagładzie

|

2015

|

issue 1

PL

The pitfalls of theory. Aleksandra Ubertowska: Holokaust. Auto (tanato) grafie. Warszawa, Instytut Badań Literackich PAN Wydawnictwo, 2014, ss. 367. Holokaust. Auto (tanato) grafie, the most recent book by a distinguished Polish researcher of the literature of the Shoah, Aleksandra Ubertowska, engages the themes which the authorherself considers peripheral. The researcher emphasises the instability of the texts that are analysed – essays, women’s writing and the autobiographies of the historians of the Shoah. The main reservations of the reviewer have to do with the lack of a precise indication of the things which lie at the heart of the discourse of the Shoah and of why the selected texts – and these include e.g. the works by Primo Levy and Jean Améry – were considered marginal. Ubertowska also indulges in quite far‑fetched associations, and her argument stumbles along theoretical, excessively free‑ranging though erudite considerations. In a number of cases there is also a lack of certain important contexts, e.g. a reference to the French feminist historiography. The author of the review also has a different opinion concerning the evaluation of certain phenomena – of Raul Hilberg’s research method or of constructing an analogy between the Jewish condition and the homosexual condition. However, the publication which is here discussed is at its best when th eauthor speaks her own mind instead of resorting to the fashionable, alien, theoretical discourse.

9

Ida Fink idzie do szkoły

100%

Krupa B.

Narracje o Zagładzie

|

2020

|

issue 6

389-406

EN

In the text, the author takes a closer look at Ida Fink’s symbolic “return” to school. The writer, who had to abandon her studies in piano at the Lwów Conservatoire as a result of theThird Reich’s attack on the USSR in 1941, since the end of 1990s has been a frequent presence on Polish school curricula and exams. The essay analyses the very manner in which her works appear within the school canon, student’s books, as well as the Matura examination sheets. What is more, some of the rudimentary biographical mistakes and simplifications are reviewed in the text. Ida Fink’s case analysis also formed a basis for a wider glance at the evolution of the Shoah theme’s presence in Polish school.

10

„Nie masz już, nie masz w Polsce żydowskich miasteczek”. Nostalgiczny mit stosunków polsko-żydowskich w historiografii regionalnej – rekonesans

100%

Krupa B.

Porównania

|

2012

|

vol. 11

301-317

EN

The author presents the beginning of the Polish-Jewish issues in public discourse and literature in Poland in the 1920s and describes its dominant nostalgic features. Moreover, he shows how nostalgia permeated to the description of Polish-Jewish relations in the regional historiography in Poland. Next, he discusses the main features of this type of narrative including its danger. An example of such stories and their limitations, mainly hiding Polish anti-Semitism, is Jan Przedpełski’s book The Jews of Płock. Finally, the author points to the gradual overcoming of the nostalgic myth of Polish-Jewish relations in the regional historiography of the XXI century.

PL

Autor przedstawia wyłonienie się w Polsce w latach 80. XX wieku tematyki polsko-żydowskiej w dyskursie publicznym i literaturze oraz opisuje jej dominujące, nostalgiczne cechy. Następnie pokazuje, jak nostalgia przeniknęła do opisu stosunków polsko-żydowskich w historiografii regionalnej, omawia główne cechy tego typu narracji oraz niebezpieczeństwa z nich płynące. Przykładem tego typu opowieści i ich ograniczeń – przede wszystkim skrywania polskiego antysemityzmu – jest książka Żydzi płoccy Jana Przedpełskiego. Na koniec autor wskazuje na stopniowe przezwyciężanie nostalgicznego mitu stosunków polsko-żydowskich w historiografii regionalnej XXI wieku.

11

DP camp – literary accounts of the life “in between” An invitation to the topic

100%

Krupa B.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2017

|

vol. 46

|

issue 8

113-126

EN

The article constitutes a preliminary attempt at reading from literature the condition of the survivors – people interned in German displaced persons’ camps immediately after WWII. In that context, the author considers the saturated with satire, grotesque, and sarcasm novel by Tadeusz Nowakowski entitled Obóz Wszystkich Świętych. Nowakowski’s vision is supplemented with Tadeusz Borowski’s story entitled Bitwa pod Grunwaldem, as well as his poems, e.g. Dary demokratyczne, and Jerzy Podgórski’s reports in the series W południowych Niemczech, in which DP camps were compared to an etching by Henry Moore presenting human-like figures sleeping in a tunnel. A separate consideration was applied to the fortunes of Ida Fink, interned in the Ettlingen camp. The writer reminisced on the time in her novel entitled The Journey, and in interviews. The analyses of the texts led the author to the conclusion that the discussed narratives indicate the inability to experience solace during (apparent) acquittal, and the inability to return to pre-WWII times.

12

Praca wre. Work in Progress. Konfrontacje trzeciego pokolenia po Zagładzie. Red. Jagoda Budzik. Kraków, Wydawnictwo Pasaże, 2018, ss. 112

100%

Krupa B.

Narracje o Zagładzie

|

2018

|

issue 4

481-486

EN

This review of Work in Progress. Konfrontacje trzeciego pokolenia po Zagładzie, a multiauthored volume consisting of seven chapters, focuses on how the third generation after the Shoah has been read in Poland and abroad, and, in this respect, it emphasises the innovative character of the book discussed. Work in Progress is an interdisciplinary volume comprised of various perspectives; even though it tackles issues not well known in Poland, it follows recent academic trends. Undoubtedly, the merits of this publication include: coherence, surprising dynamism, distrust in stereotypical thinking, timing and its focus.

PL

W recenzji składającej się z siedmiu szkiców pracy zbiorowej Work in Progress. Konfrontacje trzeciego pokolenia po Zagładzie autor wskazuje na dotychczasowe ujęcia tematu trzeciego pokolenia na świecie i w Polsce oraz podkreśla nowatorstwo omawianej książki. Reprezentuje ona różne perspektywy, jest interdyscyplinarna, a przy tym niezwykle aktualna, mimo że traktuje często o zjawiskach słabo w kraju znanych. Do niewątpliwych zalet recenzowanej monografii należą: niebywały dynamizm, burzenie wszelkiego rodzaju schematów myślowych, trzymanie ręki „na pulsie”, a przy tym zachowanie koherentności.

13

Fiołek, stary dąb i Zagłada. Język symboliczny Ihr Zuschauenden Nelly Sachs

100%

Krupa B.

Narracje o Zagładzie

|

2019

|

issue 5

98-125

EN

This text is devoted to Nelly Sachs’s “Ihr Zuschauenden,” published in a volume entitled In den Wohnungen des Todes (1947). Beginning with a comparative reading of English and Polish translations (including those by Zbigniew Herbert and Ryszard Krynicki), this article distances itself from the frequently used category of a witness, understood as a passive observer of the Holocaust, and proposes to focus on the complex figure of the spectator of the Shoah. Furthermore, the symbolic language (Fromm) of Sachs’s poem is analysed as well, as the article describes its connections with Judaism and German culture. The figures of a turtle, a well, and – more importantly – a violet and an oak seem to allude not only to romanticism, but also to Shakespearean tropes. Significantly, an oak might also symbolise the German genesis. Such links paradoxically merge the sense of childhood nostalgia (“a lullaby”) and German natural landscape (“a violet,” “an oak”) with irretrievable loss caused by the Shoah. The last part of the article is dedicated to the reception of Sachs’s works, which, unnoticed at first, turned out to be the paragon of the Holocaust literature in the 1960, and then were appropriated and reduced to a school canon by the German culture she problematised so well in her works.

PL

Tekst poświęcony został analizie utworu Nelly Sachs pt. Wy, widzowie z tomu In den Wohnungen des Todes (1947). Wychodząc od analizy porównawczej dostępnych nam tłumaczeń wiersza (anglojęzycznych oraz polskich, autorstwa Zbigniewa Herberta i Ryszarda Krynickiego), autor artykułu przechodzi do węzłowej kategorii widza Zagłady, którego rozumie aktywnie, nie jak przyjmuje się najczęściej, czyli używając kategorii świadka Holokaustu – biernego obserwatora. W dalszej części badacz podejmuje próbę interpretacji języka symbolicznego (Fromm) utworu Sachs, zauważając, że posługuje się nim ona w całej twórczości, czerpiąc przy tym szeroko z judaizmu, przede wszystkim zaś z kultury niemieckiej. Czysto romantyczną lub nawet wcześniejszą, szekspirowską proweniencję mają motywy turkawki, studni, a zwłaszcza fiołka i dębu. Ten ostatni odwołuje się przy tym najprawdopodobniej do germańskiej genezy. Wszystko to tworzy paradoksalne połączenie tęsknoty za czasami dzieciństwa („kołysanki”) i niemiecką przyrodą („fiołek”, „dąb”) z nieodwracalną stratą spowodowaną Zagładą. Ostatnia część szkicu została poświęcona krótkiemu omówieniu recepcji poezji Sachs, która – początkowo niedostrzegana – w latach 60. stała się swoistą „zakładową maskotką”, by w końcu zostać zawłaszczoną i sprowadzoną do szkolnej interpretacji przez kulturę niemiecką, którą w swej poezji problematyzowała.

14

Powrót. Studium przypadku [Homecoming. A case study]

100%

Krupa B.

Studia Litteraria et Historica

|

2018

|

issue 7

EN

Homecoming. A case studyThe study concerns the homecoming story of a Jewish Holocaust survivor, Szlomo Himelfarb, who returned to his home town of Solec on the Vistula, and his murder by local policemen. It is based on the material of so-called sierpniówki [testimonies given in 1944–1946 before summary courts for the prosecution “of fascist crimes against the civilian population and traitors of the Polish Nation”]. In conclusion, the author points to other cases of murders committed immediately after the war in Iłża (Starachowice) County. Powrót. Studium przypadkuStudium dotyczy historii powrotu ocalałego z Zagłady Żyda – Szlomo Himelfarba – do jego rodzinnego miasteczka Solec nad Wisłą i jego zabójstwa przez miejscowych milicjantów. Oparty jest na analizie materiałów tzw. sierpniówek. W zakończeniu autor wskazuje również na inne przypadki mordów w powiecie iłżeckim tuż po wojnie.

15

Izraelskie narracje o Zagładzie

63%

Budzik J., Krupa B.

Narracje o Zagładzie

|

2018

|

issue 4

7-11

EN

Introduction to the fourth issue of the journal "Narracje o Zagładzie"

PL

Wstęp do czwartego numeru czasopisma "Narracje o Zagładzie".

16

Na wczasach

63%

Fink I., Krupa B.

Narracje o Zagładzie

|

2018

|

issue 4

387-394

EN

Ida Fink, On Holiday (with the Introduction by Bartłomiej Krupa)

PL

Ida Fink, Na wczasach (słowo wstępne Bartłomiej Krupa)

17

„Trudno znaleźć coś lepszego”. O polsko‑izraelskich splotach pamięci o Zagładzie z Shoshaną Ronen rozmawiają Jagoda Budzik i Bartłomiej Krupa

51%

Ronen S., Budzik J., Krupa B.

Narracje o Zagładzie

|

2018

|

issue 4

41-54

PL

„Trudno znaleźć coś lepszego”. O polsko‑izraelskich splotach pamięci o Zagładzie z Shoshaną Ronen rozmawiają Jagoda Budzik i Bartłomiej Krupa

18

„Tam jest życie, a tu już jakby nie‑życie”. Z Piotrem Pazińskim o hebrajskiej literaturze Zagłady rozmawiają Jagoda Budzik i Bartłomiej Krupa

51%

Paziński P., Budzik J., Krupa B.

Narracje o Zagładzie

|

2018

|

issue 4

15-40

PL

„Tam jest życie, a tu już jakby nie‑życie”. Z Piotrem Pazińskim o hebrajskiej literaturze Zagłady rozmawiają Jagoda Budzik i Bartłomiej Krupa

Refine search results

10 Narracje o Zagładzie

2 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

2 Porównania

1 Polonistyka. Innowacje

1 Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka

1 Przestrzenie Teorii

1 Studia Litteraria et Historica

18 Krupa B.

3 Budzik J.

1 Fink I.

1 Paziński P.

1 Ronen S.

1 2020

2 2019

7 2018

3 2017

2 2015

1 2013

2 2012

Fiołek, stary dąb i Zagłada. Język symboliczny Ihr Zuschauenden Nelly Sachs

Fenomenologia żydowskiej kryjówki (Marta Cobel-Tokarska, Bezludna wyspa, nora, grób. Wojenne kryjówki Żydów w okupowanej Polsce, Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2012, ss. 304)

Trzy Wschody

Obóz dla dipisów – literackie zapisy doświadczenia życia „pomiędzy”. Zaproszenie do tematu

Relacja człowiek – pies w opowiadaniach Idy Fink

Auschwitz i nowoczesność

„Zakrzyczą nas poeci, adwokaci, filozofowie, księża”. Najnowsza odsłona „sporu o Borowskiego”

W sidłach teorii. Aleksandra Ubertowska: Holokaust. Auto (tanato) grafie. Warszawa, Instytut Badań Literackich PAN Wydawnictwo, 2014, ss. 367

Ida Fink idzie do szkoły

„Nie masz już, nie masz w Polsce żydowskich miasteczek”. Nostalgiczny mit stosunków polsko-żydowskich w historiografii regionalnej – rekonesans

DP camp – literary accounts of the life “in between” An invitation to the topic

Praca wre. Work in Progress. Konfrontacje trzeciego pokolenia po Zagładzie. Red. Jagoda Budzik. Kraków, Wydawnictwo Pasaże, 2018, ss. 112

Fiołek, stary dąb i Zagłada. Język symboliczny Ihr Zuschauenden Nelly Sachs

Powrót. Studium przypadku [Homecoming. A case study]

Izraelskie narracje o Zagładzie

Na wczasach

„Trudno znaleźć coś lepszego”. O polsko‑izraelskich splotach pamięci o Zagładzie z Shoshaną Ronen rozmawiają Jagoda Budzik i Bartłomiej Krupa

„Tam jest życie, a tu już jakby nie‑życie”. Z Piotrem Pazińskim o hebrajskiej literaturze Zagłady rozmawiają Jagoda Budzik i Bartłomiej Krupa