Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

O bitwie pod Ostrołęką 1831 na łamach „Płomyka” (1917–1939)

100%
Kucharska M.
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
|
2014
|
vol. Zeszyt
|
issue XXVIII
108-118
EN
The article touches upon the subject of the Battle of Ostrołęka, which took place on 26 May 1831. This subject was presented on the pages of „Płomyk” – the most popular magazine addressed to young and adolescent readers in the Inter-war period. The subject was present in literary forms published by several writers cooperating with this magazine. The authors depicted the battle in various texts, being stylistically and formally diversified (articles, information pieces and scenic pictures). In this way, the authors fueled historical education of children and young learners. They adjusted the level of the material to young readers’ age, perception and intellectual abilities. The battle was mentioned on the occasion of important national holidays and in the utterances of regional character. Being in accordance with contemporary educational and literary trends, the texts served mainly cognitive and pedagogic aims.
PL
Artykuł dotyczy obecności tematyki związanej z bitwą pod Ostrołęką z 26 maja 1831 roku na łamach „Płomyka” – najpopularniejszego w dwudziestoleciu międzywojennym pisma adresowanego do dziecięco-młodzieżowego odbiorcy. Temat ten podejmowało kilkunastu współpracowników pisma w zróżnicowanych stylistycznie i formalnie tekstach publicystycznych, literackich, informacyjnych oraz w obrazkach scenicznych. Dbano w ten sposób o edukację historyczną dzieci i młodzieży, dostosowując materiał rzeczowy pisma do wieku i możliwości percepcyjnych i intelektualnych młodych czytelników. Bitwę przypominano z okazji ważnych rocznic narodowych oraz w wypowiedziach o charakterze regionalnym. Zgodnie z ówczesnymi tendencjami w pedagogice i literaturze teksty te służyły głównie celom poznawczym i wychowawczym.
2
Publication available in full text mode
Content available

Ocena narażenia zawodowego personelu medycznego na anestetyki wziewne w Polsce

63%
Kucharska M., Wesołowski W.
Medycyna Pracy
|
2014
|
vol. 65
|
issue 1
43-54
EN
Objectives: Despite common use of inhalatory anesthetics, such as nitrous oxide (N2O), halothane, sevoflurane, and the like, occupational exposure to these substances in operating theatres was not monitored in Poland until 2006. The situation changed when maximum admissible concentration (MAC) values for anesthetics used in Poland were established in 2005 for N2O, and in 2007 for sevoflurane, desflurane and isoflurane. The aim of this work was to assess occupational exposure in operating rooms on the basis of reliable and uniform analytical procedures. Material and Methods: The method for the determination of all anesthetics used in Poland, i.e. nitrous oxide, sevoflurane, isoflurane, desflurane, and halothane, was developed and validated. The measurements were performed in 2006-2010 in 31 hospitals countrywide. The study covered 117 operating rooms; air samples were collected from the breathing zone of 146 anesthesiologists, and 154 nurses, mostly anaesthetic. The measurements were carried out during various surgical operations, mostly on adult patients but also in hospitals for children. Results: Time weighted average concentrations of the anesthetics varied considerably, and the greatest differences were noted for N2O (0.1-1438.5 mg/m3); 40% of the results exceeded the MAC value. Only 3% of halothane, and 2% of sevoflurane concentrations exceeded the respective MAC values. Conclusions: Working in operating theatres is dangerous to the health of the operating staff. The coefficient of combined exposure to anesthesiologists under study exceeded the admissible value in 130 cases, which makes over 40% of the whole study population. Most of the excessive exposure values were noted for nitrous oxide. Med Pr 2014;65(1):43–54
PL
Wstęp: Ocena narażenia zawodowego personelu sal operacyjnych w Polsce mimo powszechnego używania anestetyków wziewnych, takich jak tlenek diazotu (podtlenek azotu - N2O), halotan, sewofluran itp. do 2006 r. nie była prowadzona. Sytuacja uległa zmianie z chwilą wprowadzenia wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń (NDS) dla stosowanych w Polsce anestetyków. Dla N2O ustanowiono je w 2005 r., natomiast dla sewofluranu, dezfluranu i izofluranu w 2007 r. Celem pracy była ocena narażenia zawodowego personelu sal operacyjnych w oparciu o wiarygodne, jednolite procedury oznaczania anestetyków wziewnych. Materiał i metody: Opracowano i zwalidowano metody oznaczania wszystkich używanych w Polsce anestetyków, tj. tlenku diazotu, sewofluranu, izofluranu, dezfluranu i halotanu. W latach 2006-2010 przeprowadzono badania w 31 szpitalach całej Polski. Badaniami objęto 117 sal operacyjnych, pobierając próbki powietrza w strefie oddychania 146 lekarzy anestezjologów i 154 pielęgniarek, w większości anestezjologicznych. Pomiary prowadzono w czasie różnych zabiegów operacyjnych, w większości przy zabiegach na dorosłych pacjentach, ale także w szpitalach pediatrycznych. Wyniki: Średnie stężenia czasem ważone badanych anestetyków są bardzo zróżnicowane, przy czym największy rozrzut odnotowano w wynikach pomiarów N2O - stężenia wahały się od 0,1 mg/m3 do 1438,5 mg/m3, z czego 40% wyników przekraczało wartość dopuszczalną. Przekroczenia wartości NDS obserwowano także dla halotanu (ale tylko w 3% przypadków) oraz sewofluranu (2%). Wnioski: Należy uznać, że praca w salach operacyjnych jest niebezpieczna dla zdrowia personelu. Współczynnik łącznego narażenia wyliczony na podstawie pomiarów stężeń anestetyków przekraczał dopuszczalną wartość w 130 przypadkach, co stanowi ponad 40% ogółu badanych. Najczęściej przekroczenia spowodowane były wysokimi stężeniami podtlenku azotu. Med. Pr. 2014;65(1):43–54
3
Publication available in full text mode
Content available

Badanie składu płynów do e-papierosów – deklaracje producenta a stan rzeczywisty w wybranej serii wyrobów

51%
Kucharska M., Wesołowski W., Czerczak S., Soćko R.
Medycyna Pracy
|
2016
|
vol. 67
|
issue 2
239-253
EN
Background Electronic cigarettes are currently in common use. However, in Poland there is no specific legislation governing the sale of these products. At the same time, no information has been made public about the hazards e-cigarettes pose to the users and bystanders − passive smokers. The aim of the study was to determine the qualitative composition of the analyzed liquid, which is an essential element of regulating the distribution of such cigarettes. Material and Methods Under this study the method for determining the composition of e-cigarette liquids was developed. This method employs gas chromatography with mass spectrometry (GC-MS). Levels of nicotine and flavoring components were determined in 50 e-liquid samples. The results were compared with the information provided by the manufacturer on the packaging. Results The applied method of qualitative determination helped to identify the main ingredients, such as nicotine and propylene glycol (PG). Propylene glycol was found to be present in all liquids, because it was used as the solvent for nicotine and flavors. There was a good agreement between the declared and the determined content of nicotine in the analyzed samples. The agreement was considerably poorer for the remaining e-liquid ingredients, mainly flavors. Conclusions There was no agreement between the flavor substances specified by the manufacturer and aroma identified in the e-cigarette liquid, which may pose a risk to users of e-cigarettes, particularly those susceptible to allergies. Several unsaturated aliphatic alcohols and aldehydes found to be present in the liquids, unstable at elevated temperatures, may be more harmful to the smoker than the original compounds. Therefore, it is essential to implement in Poland the legal provisions regarding e-cigarettes. Med Pr 2016;67(2):239–253
PL
Wstęp E-papierosy są obecnie powszechnie używane, a ich sprzedaż corocznie znacząco rośnie. Jednocześnie w Polsce brakuje szczegółowych przepisów prawnych regulujących sprzedaż tych wyrobów. Brakuje też informacji, jakie zagrożenia e-papierosy stwarzają dla użytkowników i osób postronnych – biernych palaczy. Celem badania było określenie składu jakościowego płynów do e-papierosów, które jest niezbędnym elementem działań regulujących dystrybucję takich papierosów. Materiał i metody W badaniu opracowano metodę oznaczania składu jakościowego płynów do e-papierosów i zastosowano chromatograf gazowy ze spektrometrem mas (gas chromatography with mass spectometry – GC-MS). Wykonano badania 50 próbek płynów różniących się zawartością nikotyny i składników smakowo-zapachowych. Wyniki badań skonfrontowano z informacjami zamieszczonymi przez producenta na opakowaniu produktu. Wyniki Zastosowana metoda oznaczania jakościowego pozwoliła zidentyfikować główne składniki płynów do e-papierosów, którymi są nikotyna i glikol propylenowy. Ten ostatni składnik występował we wszystkich płynach, ponieważ jest rozpuszczalnikiem głównego komponentu, którym jest nikotyna, i składników smakowo-zapachowych. W analizowanych próbkach płynu do e-papierosów stwierdzono zgodność zawartości nikotyny i glikolu propylenowego z informacją podaną przez producenta, natomiast informacje były niezgodne w przypadku substancji smakowo-zapachowych. Wnioski Nieprawdziwe informacje dotyczące substancji smakowo-zapachowymi stosowanych przez producenta w płynie e-papierosów mogą stwarzać zagrożenie dla użytkowników e-papierosów, szczególnie osób ze skłonnością do alergii. Stwierdzona w badanych próbkach płynu obecność związków z grupy nienasyconych alkoholi alifatycznych i aldehydów, niestabilnych w podwyższonej temperaturze, może być niebezpieczna dla palącego – bardziej niż związki wyjściowe (np. akroleina). W związku z tym istotne jest wprowadzenie w Polsce regulacji prawnych dotyczących e-papierosów. Med. Pr. 2016;67(2):239–253
4
Publication available in full text mode
Content available

Analiza lotnych składników wybranych olejków eterycznych o działaniu relaksacyjnym

45%
Kucharska M., Szymańska J. A., Wesołowski W., Frydrych B., Bruchajzer E.
Medycyna Pracy
|
2019
|
vol. 70
|
issue 2
229-247
EN
Background Stress is a result of disturbed homeostasis and can contribute to the development of many diseases. One of the methods of combating stress is aromatherapy, which uses essential oils with a calming and relaxing effect. The aim of the work was to perform a qualitative analysis of selected essential oils with a relaxing effect. Material and Methods The research concerned 6 preparations available on the Polish market, which are attributed with anti-stress activity. The qualitative analysis was carried out by gas chromatography with mass spectrometry, which allows the determination of both main and trace substances in the tested oils. The components of individual samples were compared with data from the literature. Results In the samples tested 9–36 substances were identified. The following substances had the largest share in the composition of the studied samples: limonene (0.5−91%), linalool acetate (16.8−39.2%), citronellal (0.1−28.7%), linalool (0.8−46.5%), valerianol (17.6%), geraniol (16.4%), and citronellol (14%). Conclusions According to literature data, the main components of the studied essential oils have low acute toxicity. They can be safely used as intended and in the quantities recommended by the manufacturer. However, one should remember the potential synergistic effect (as a result of exposure to the abovementioned substances from various sources, such as: food, cosmetics, cleaning agents, etc.), as well as sensitizing effects of some compounds contained in oils. Despite the different chemical structure of active substances contained in the tested oils, it is suggested that the mechanism of the relaxing effect is identical and is associated with the inhibition of glutamatergic neurotransmission, similar to the action of benzodiazepines. Med Pr. 2019;70(2):229–47
PL
Wstęp Stres jest wynikiem zaburzenia homeostazy i może być przyczyną wielu chorób. Jedną z metod walki z nim jest aromaterapia, wykorzystująca olejki eteryczne o właściwościach rozluźniających i odprężających. Celem pracy była analiza jakościowa wybranych olejków eterycznych o działaniu relaksacyjnym. Materiał i metody Badania dotyczyły 6 preparatów dostępnych na polskim rynku, którym przypisuje się funkcje antystresowe. Analizę jakościową przeprowadzono techniką chromatografii gazowej ze spektrometrią mas, która pozwala oznaczyć w badanych olejkach zarówno substancje główne, jak i śladowe. Składniki poszczególnych próbek porównano z danymi z piśmiennictwa. Wyniki W badanych próbkach zidentyfikowano 9–36 substancji. Największy udział w składzie badanych próbek mają: limonen (0,5−91%), octan linalilu (16,8−39,2%), cytronelal (0,1−28,7%), linalol (0,8−46,5%), walerianol (17,6%), geraniol (16,4%) i cytronelol (14%). Wnioski Według danych z piśmiennictwa główne składniki badanych olejków eterycznych mają niską toksyczność ostrą. Mogą być zatem, w ilościach zalecanych przez producenta i zgodnie z przeznaczeniem, bezpiecznie stosowane. Należy jednak pamiętać o potencjalnym działaniu synergistycznym w wyniku narażenia na substancje z różnych źródeł (żywność, kosmetyki, środki czystości itp.), a także o właściwościach uczulających niektórych związków obecnych w olejkach. Sugeruje się, że – pomimo różnej budowy chemicznej substancji czynnych zawartych w badanych olejkach – mechanizm działania relaksacyjnego wiąże się z hamowaniem neuroprzekaźnictwa glutaminergicznego, podobnym do działania benzodiazepin. Med. Pr. 2019;70(2):229–247
5
Publication available in full text mode
Content available

Porównanie składu chemicznego wybranych olejków eterycznych stosowanych w chorobach układu oddechowego

45%
Kucharska M., Szymańska J. A., Wesołowski W., Bruchajzer E., Frydrych B.
Medycyna Pracy
|
2018
|
vol. 69
|
issue 2
EN
Background Essential oils are fragrances extracted from plants. They have a smooth consistency and pleasant smell. Essential oils have been applied in aromatherapy, cosmetics, food and pharmaceutical products. The aim of the study was to analyze the composition of selected essential oils used in respiratory diseases. Material and Methods The qualitative analysis was performed by gas chromatography with mass spectrometry. For the study 6 essential oils available in Polish shops and used in various respiratory diseases were chosen. The results were compared with the information provided by the manufacturer and the literature. Results The method used in the presented work allowed to qualitatively identify the main components in studied essential oils. In the analyzed samples generally occurred: α- i β-pinene, limonene, terpinen-4-ol and caryophyllene. In addition to limonene, the presence of linalool, eugonol and geraniol, potentially allergenic substances, were also detected. Conclusions The qualitative composition of the studied essential oils comply with the existing literature data. Their main ingredients show antimicrobial and antiviral activities, therefore they are used to eradicate the symptoms of infection. However, the attention should be paid to the composition of the products because they often comprise potential allergens. Information on the presence of such a substance in the preparation should be clearly marked by the manufacturer on the packaging. Fragrances are also found in a number of household products that increase their concentration in the air of living premises, thereby increasing the risk of side effects especially in people with allergies or sensitive. Med Pr 2018;69(2):167–178
PL
Wstęp Olejki eteryczne to substancje zapachowe otrzymywane z roślin. Cechują się najczęściej płynną konsystencją i przyjemnym zapachem. Olejki eteryczne znalazły zastosowanie w aromaterapii, kosmetyce oraz produktach spożywczych i farmaceutycznych. Celem pracy była analiza składu wybranych olejków eterycznych stosowanych w schorzeniach układu oddechowego. Materiał i metody Analizę jakościową wykonano techniką chromatografii gazowej ze spektrometrią mas. Do badań wybrano 6 olejków eterycznych dostępnych na polskim rynku, stosowanych w różnych schorzeniach układu oddechowego. Uzyskane wyniki skonfrontowano z informacjami zamieszczonymi przez producenta i danymi literaturowymi. Wyniki Metoda, którą zastosowano w prezentowanej pracy pozwoliła na identyfikację zarówno głównych, jak i śladowych składników badanych olejków eterycznych. W analizowanych próbkach najczęściej występowały: α- i β-pinen, limonen, terpinen-4-ol i kariofylen. Poza limonenem wykryto także obecność linalolu, eugenolu i geraniolu – substancji potencjalnie alergizujących. Wnioski Skład jakościowy badanych olejków eterycznych pokrywał się z doniesieniami literaturowymi. Główne składniki badanych olejków są opisywane jako działające przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo, dlatego mogą być stosowane do zwalczania objawów infekcji. Należy jednak zwracać uwagę na skład produktów ze względu na występowanie w nich potencjalnych alergenów. Informacja o obecności takiej substancji w preparacie powinna być wyraźnie zaznaczona przez producenta na opakowaniu. Substancje zapachowe znajdują się również w wielu produktach powszechnie stosowanych w gospodarstwie domowym, co podnosi stężenie tych substancji w powietrzu pomieszczeń mieszkalnych, a tym samym zwiększa ryzyko wystąpienia efektów niepożądanych szczególnie u alergików lub osób wrażliwych. Med. Pr. 2018;69(2):167–178
6
Publication available in full text mode
Content available

Chemical composition of surgical smoke formed in the abdominal cavity during laparoscopic cholecystectomy – Assessment of the risk to the patient

45%
Dobrogowski M., Wesołowski W., Kucharska M., Sapota A., Pomorski L.
International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health
|
2014
|
vol. 27
|
issue 2
314-325
EN
Objectives: The aim of this study was to assess the exposure of patients to organic substances produced and identified in surgical smoke formed in the abdominal cavity during laparoscopic cholecystectomy. Material and Methods: Identification of these substances in surgical smoke was performed by the use of gas chromatography-mass spectrometry (GC-MS) with selective ion monitoring (SIM). The selected biomarkers of exposure to surgical smoke included benzene, toluene, ethylbenzene and xylene. Their concentrations in the urine samples collected from each patient before and after the surgery were determined by SPME-GC/MS. Results: Qualitative analysis of the smoke produced during laparoscopic procedures revealed the presence of a wide variety of potentially toxic chemicals such as benzene, toluene, xylene, dioxins and other substances. The average concentrations of benzene and toluene in the urine of the patients who underwent laparoscopic cholecystectomy, in contrast to the other determined compounds, were significantly higher after the surgery than before it, which indicates that they were absorbed. Conclusions: The source of the compounds produced in the abdominal cavity during the surgery is tissue pyrolysis in the presence of carbon dioxide atmosphere. All patients undergoing laparoscopic procedures are at risk of absorbing and excreting smoke by-products. Exposure of the patient to emerging chemical compounds is usually a one-time and short-term incident, yet concentrations of benzene and toluene found in the urine were significantly higher after the surgery than before it.
7
Publication available in full text mode
Content available

Health risk to medical personnel of surgical smoke produced during laparoscopic surgery

33%
Dobrogowski M., Wesolowski W., Kucharska M., Paduszyńska K., Dworzyńska A., Szymczak W., Sapota A., Pomorski L.
International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health
|
2015
|
vol. 28
|
issue 5
831-840
EN
Objectives During laparoscopic cholecystectomy, the removal of the gall bladder, pyrolysis occurs in the peritoneal cavity. Chemical substances which are formed during this process escape into the operating room through trocars in the form of surgical smoke. The aim of this study was to identify and quantitatively measure a number of selected chemical substances found in surgical smoke and to assess the risk they carry to medical personnel. Material and Methods The study was performed at the Maria Skłodowska-Curie Memorial Provincial Specialist Hospital in Zgierz between 2011 and 2013. Air samples were collected in the operating room during laparoscopic cholecystectomy. Results A complete qualitative and quantitative analysis of the air samples showed a number of chemical substances present, such as aldehydes, benzene, toluene, ethylbenzene, xylene, ozone, dioxins and others. Conclusions The concentrations of these substances were much lower than the hygienic standards allowed by the European Union Maximum Acceptable Concentration (MAC). The calculated risk of developing cancer as a result of exposure to surgical smoke during laparoscopic cholecystectomy is negligible. Yet it should be kept in mind that repeated exposure to a cocktail of these substances increases the possibility of developing adverse effects. Many of these compounds are toxic, and may possibly be carcinogenic, mutagenic or genotoxic. Therefore, it is necessary to remove surgical smoke from the operating room in order to protect medical personnel.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.