Search results

1

Notes about Czerniawski

100%

Kisiel M.

Tematy i Konteksty

|

2020

|

issue 1

542-554

EN

The article constitutes a collection of notes related to the lesser known and rarely commented works by an émigré writer – Adam Czerniawski: his poemstranslated into English, short texts of literary criticism, short novels and his memoirs. Modern Polish prose is still frequently treated as a ciphertext, of interest only to a limited number of readers who revel in this labyrinth of thoughts. It may seem that at the end of the 20th century – a period so involved in the debate about the traditional understanding of literature – avant-garde variants of prose should be understandable for everyone or, at least, that literary criticism would assign them to the appropriate level in the hierarchy of modern forms. However, the situation turned out to be different. The prose model imposed by Positivism still remains predominant in the habits and tastes of both literary critics and readers, and only recently has thismodel been questioned. As a result, the short novels by Czerniawski have not yet been sufficiently analysed. Reminiscent of Gombrowicz, these texts can be seen as absolute stories. The feature of absoluteness is visible at all their levels: origin, narration, reading. Everything is possible, yet nothing is accidental or random. However, limiting these narratives to only avant-garde rules would, without a doubt, distort their sense. Czerniawski’s prose also uses the infinite potential of the grotesque, plays with its own language, thus making it into an undoubtedly philosophical Ding an sich. The prose was also written in order to face traditional sanctities such as, for instance, the incorrigible “Polishness” that glorifies old symbols and sees a divine influence in them. Finally, Czerniawski’s prose is based on the “common sense” that can be found in numerous amusing contexts of the surrounding world.

2

Poemat o śmierci. Rozważanie o śmierci Karola Wojtyły jako medytacja filozoficzno-religijna

100%

Kisiel M.

Roczniki Humanistyczne

|

2020

|

vol. 68

|

issue 1

79-93

EN

This article focuses on Karol Wojtyła’s Rozważanie o śmierci [“On Death”] as a philosophical and religious poem. Wojtyła’s text includes numerous references to other literary works; as sources of his meditation, the poet polemically recalls existential metaphysics (Heidegger) and affirmatively turns to the Gospels (the letters of St. Paul). Having discussed such notions as “maturity,” “mystery,” “angst,” and “hope,” Wojtyła perceives death as the readiness for the “difficult encounter” with “the One in whom one’s being embraces its entire future.” In fact, the meditation itself is the encounter: God – that is, you – makes dialogue possible here, as He posits himself towards the person, that is, I. The philosophers of dialogue know this relationship as “the possibility of being addressed.” Recognising the antinomy of “body” and “soul”, the poet presumes that the contrast of “life” and “death” is inscribed in it as well. As Pontiff, Wojtyła confirms this intuition in Dominum et Vivificantem.

PL

W artykule podjęto próbę interpretacji Rozważania o śmierci Karola Wojtyły jako poematu filozoficzno-religijnego. W utworze zatarte zostały odwołania do literatury pięknej, poeta polemicznie przywołał metafizykę egzystencjalną (Heidegger) i aprobatywnie Ewangelię (listy św. Pawła) jako źródło swojej medytacji. Prowadząc rozważania wokół pojęć „dojrzałości”, „tajemnicy”, „bojaźni” i „nadziei”, Wojtyła widzi śmierć jako gotowość do „trudnego spotkania” z „Tym, w Kim istnienie znajduje całą swą przyszłość”. Medytacja jest spotkaniem Ja, czyli osoby, wobec której Ty, czyli Bóg, ustawia się na pozycji możliwego dialogu. Jest to relacja określana przez filozofów dialogu jako „możliwość bycia zagadniętym”. Mówiąc o antynomii „ciała” i „duszy”, poeta przeczuwa, że wpisane jest w nią również przeciwstawienie „życia” i „śmierci”. Wykładnię tę potwierdzi po latach, jako papież, w encyklice Dominum et vivificantem.

3

„Gramatyka piękna”. O krytyce Jana Bielatowicza

100%

Kisiel M.

Tematy i Konteksty

|

2020

|

vol. 15

|

issue 10

218-229

EN

This text analyses the critical position of Jan Bielatowicz, a catholic writer and essayist who since World War II has been connected to the Polish migrant writers in London associated with “Veritas.” More precisely, this text focuses on the aesthetic aspect of his essays and reviews whose perspective relies on such categories.as talent, beauty, good, and being linked to life

PL

W artykule poddano analizie krytyczne stanowisko Jana Bielatowicza, katolickiego pisarza i eseisty, który od II wojny światowej związany jest z polskimi pisarzami migrantami w Londynie związanymi z „Veritas”. Dokładniej rzecz ujmując, tekst ten skupia się na estetycznym aspekcie jego esejów i recenzji, których perspektywa opiera się na takich kategoriach jak talent, piękno, dobro i więź z życiem.

4

Jacek Lyszczyna. 13 lipca 1954–20 lutego 2020

100%

Kisiel M.

Postscriptum Polonistyczne

|

2020

|

vol. 26

|

issue 2

245-254

5

Zapach fajki. Marek Pytasz. 9 kwietnia 1953 – 2 grudnia 2021

100%

Kisiel M.

Postscriptum Polonistyczne

|

2022

|

vol. 29

|

issue 1

1-8

EN

This reminiscence is dedicated to Professor Marek Pytasz (1953–2021), a researcher of twentieth-century literature, who made great contributions to the study of Polish emigration literature. At the University of Silesia, he initiated the publication of literary-historical syntheses, dictionaries, and anthologies, which considerably enhanced the involvement of Silesian literary scholars in the process of school and academic education.

PL

Szkic jest wspomnieniem o prof. Marku Pytaszu (1953–2021), badaczu literatury XX wieku, który położył wielkie zasługi dla lepszego opracowania polskiej literatury emigracyjnej. W Uniwersytecie Śląskim zainicjował powstanie syntez historycznoliterackich, słowników i antologii, co zaowocowało szerszym włączeniem się śląskich literaturoznawców w proces edukacji szkolnej i akademickiej.

Refine search results

2 Postscriptum Polonistyczne

2 Tematy i Konteksty

1 Roczniki Humanistyczne

5 Kisiel M.

1 2022

4 2020

Notes about Czerniawski

Poemat o śmierci. Rozważanie o śmierci Karola Wojtyły jako medytacja filozoficzno-religijna

„Gramatyka piękna”. O krytyce Jana Bielatowicza

Jacek Lyszczyna. 13 lipca 1954–20 lutego 2020

Zapach fajki. Marek Pytasz. 9 kwietnia 1953 – 2 grudnia 2021