Search results

1

MIĘDZY PRECYZJĄ A NIEOSTROŚCIĄ – O PROBLEMATYCE PRZEKŁADU NIEMIECKICH I POLSKICH TERMINÓW NIEOKREŚLONYCH

100%

KĘSICKA K.

Comparative Legilinguistics

|

2014

|

vol. 17

77-94

EN

The paper tries to outline the characteristics of vague legal terms and the problem oftheir translation. At the beginning of the article, the author points out some reasons for semanticindeterminacy in technical terminology, with particular focus on the language of the law. Thediscussion of examples is followed by the presentation of some theoretical issues related to vaguelegal terms. On that basis, the author presents examples of vague legal concepts and terms in theGerman and Polish civil law and analyses ways to handle translation problems with the assistanceof legal interpretation and comparative law which were proposed in the translated legal texts andbilingual legal dictionaries. The applied analysis model based on the rules of comparative legalanalysis will be made on the basis of the following steps: semantic analysis of the legal conceptsdefined in the source legal system, comparative legal analysis with a view tosimilarities/differences concerning the interpretation of the legal concepts in both legal systemsand the analysis of terminological equivalence of translation into the target language.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie problemów towarzyszących tłumaczeniu terminów prawnych odnoszących się do pojęć nieostrych w prawie takich jak klauzule generalne i zwroty szacunkowe oraz ocena stopnia osiągnięcia ekwiwalencji semantycznej w przekładzie tychżeterminów. W artykule wskazuje się na źródła i możliwe formy nieokreśloności semantycznej w terminologii specjalistycznej, ze szczególnym uwzględnieniem terminologii prawnej. Prezentację i omówienie przykładów klauzul generalnych i zwrotów szacunkowych poprzedza teoretyczna refleksja nad specyfiką pojęć nieostrych. Przedmiot analizy stanowią klauzule generalne i zwroty szacunkowe szczególnie relewantne dla polskiego i niemieckiego porządkuprawnego. Badanie przeprowadzane jest przy użyciu modelu odwołującego się do zasad praktykowanych w modelach analizy prawno-porównawczej i obejmuje trzy etapy: analizę znaczenia danego pojęcia w porządku prawnym języka A, analizę prawno-porównawcza pojęcia pod kątem podobieństw/różnic między interpretacją pojęcia przez doktrynę w porządku prawnym języka A i B, a następnie analizę ekwiwalentu terminologicznego zaproponowanego w języku B.

2

ZWISCHEN SPRACH- UND REZEPTIONSÖKONOMIE. ZU VERWEISUNGEN ALS MITTEL DER TEXTVERDICHTUNG AN BEISPIELEN AUS DEM DEUTSCHEN STGB

100%

KĘSICKA K.

Comparative Legilinguistics

|

2017

|

vol. 29

31-48

EN

In the era of globalized knowledge and communication language economy has become important determining factor in the creation process of specialized texts. The language economy has to ensure effective communication and to reduce the cognitive effort required for a text reception and production. To optimize the communication process, a variety of measures have been developed to make text condensation possible. One of these measures are references in legal texts. The purpose of this paper is to present different types of references combined with the analysis of their text function and role in the process of text reception. By empirically examining of the selected examples from the German Criminal Code,we will examine whether the language economy always helps the reader to understand legal texts? Finally, our focus is on showing of the possible causes for the communication inefficiency of examined references.

PL

W dobie globalizacji wiedzy i komunikacji zjawisko ekonomii języka stało się ważną determinantą w procesie tworzenia tekstów fachowych. Ma ono zagwarantować efektywność komunikacji przy jednoczesnej minimalizacji środków językowych. By optymalizować proces komunikacji, rozwinięto szereg środków umożliwiających kondensację treści w tekście. Jednym z nich są odesłania służące osiąganiu zwięzłości w tekstach prawnych. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie różnych form odesłań i analizę ich roli w procesie recepcji tekstu. Na wybranych przykładach z niemieckiego kodeksu karnego prześledzimy, czy zawsze rzeczywiście wspierają one rozumienie tekstu i jakie mogą być przyczyny ich nieefektywności z punktu widzenia ekonomiczności przekazu informacji.

DE

Im Zeitalter der globalisierten Wissensvermittlung und Kommunikation ist die Sprachökonomie zu einem relevanten Faktor im Gestaltungsprozess von Fachtexten geworden. Sie hat die Effizienz fachlicher Kommunikation und zugleich die Minimierung des Textumfangs zu gewährleisten. Zur Förderung der Kommunikation werden mehrere Mittel und Techniken der Textverknappung entwickelt, darunter Verweisungen, die ein häufig verwendetes Verdichtungsmittel in Gesetzestexten darstellen. Der vorliegende Beitrag setzt sich zum Ziel, verschiedene Verweisformen im Hinblick auf ihre Textfunktion und ihren Einfluss auf die Textrezeption zu untersuchen. An Beispielen aus dem deutschen StGB wird versucht zu erforschen, ob sich Verweisungen in der Tat immer als rezeptionsökonomisch erweisen. Ausgehend von theoretischen Reflexionen über das Phänomen der Sprachökonomie wollen wir anschließend zur empirischen Textanalyse vom Standpunkt des Lesers übergehen, um zu analysieren, worin die potentiellen sprachökonomisch bedingten Rezeptionsprobleme liegen können und wie sie die Textrezeption beeinflussen.

3

WIE KALT IST DIE RECHTSSPRACHE? – NEUTRALITÄTSPOSTULAT UND VERBALE EXPRESSIVITÄT IN GESETZESTEXTEN DES STRAFRECHTS. EIN DEUTSCH-POLNISCHER VERGLEICH

100%

KĘSICKA K.

Comparative Legilinguistics

|

2015

|

vol. 24

101-118

PL

Poprzez lapidarny i bezosobowy styl wypowiedzi oraz abstrakcyjną pojęciowość język prawny dąży do obiektywizmu, pozostając przy tym narzędziem pozwalającym na wyrażenie relacji autorytarności i podporządkowania. Mimo postulowanej wobec języka prawnego jako języka fachowego estetycznej, ekspresywnej oraz moralnej neutralności język ten nie jest wcale aż tak neutralny. Zawiera w sobie elementy subiektywności i ekspresywności w postaci nacechowania emocjonalnego terminologii, obecności emfazy czy stosowania wyrażeń ocennych. Niniejszy artykuł ma na celu prześledzenie przejawów ekspresji w obszarze leksyki z dziedziny prawa karnego, określenie roli ekspresywności i porównanie stopnia jej intensywności w analizowanych niemieckich i polskich przykładach z tekstów prawnych oraz przedstawienie problematyki ich przekładu. Uwaga skierowana zostanie ponadto na elementy subiektywności obecne w samym procesie przekładu, takie jak nadmierna estetyzacja przekładu oraz ocena i wybór stopnia intensywności zabarwienia emocjonalnego w tłumaczeniu. Jako materiał badawczy do analizy posłużą wybrane fragmenty niemieckiego i polskiego kodeksu karnego wraz z tłumaczeniami.

EN

The succinct and neutral style of discourse and the abstractiveness of legal terms are the ways to reaching the objectivity by the legal language. It remains at the same time an instrument to express the authority-obedience-relationship. We expect the legal language as a language for special purposes to be aesthetic, expressive and moral neutral. However it seems to be not as much neutral as expected. It contains subjective and expressive elements in the form of emotionally marked terminology, using of emphasis or vague terms and phrases. In this paper I shall illuminate the phenomenon of expressiveness in the language of law based on empirically examining of the selected terminology from the German and Polish Criminal Code. Our purpose is to show the variety of measures for the verbalisation of expressiviness in the analyzed legal texts, to clarify their text function, to research how the examined German and Polish legal terms differ in terms of the degree of expressive intensity and to outline the issues of translation of verbal expression. Finally, our focus is on showing of subjective elements in the process of translation itself such as aestheticization of translation and translators individual decision how far to emphasize the expressive component in the translation.

DE

Durch den Lapidarstil, den Agensschwund und die begriffliche Abstraktheit bestrebt die Rechtssprache die Erzielung von Objektivität, wobei sie gleichzeitig als ein Werkzeug dient, die Autorität-Gehorsamkeit-Relation zum Ausdruck zu bringen. Von der Rechtssprache wird wie von jeder anderen Fachsprache erwartet, dass sie sich durch ästhetische, expressive sowie moralische Neutralität kennzeichnet. Die Beachtung des Neutralitätspostulats erweist sich in Bezug auf Rechtssprache allerdings nicht so offensichtlich, wie es angenommen wird. Die Rechtssprache ist wie die Gemeinsprache durch Subjektivität und verbale Expressivität gekennzeichnet, die u.a. durch Gefühlsbetontheit in der Fachterminologie, emphatische Floskeln oder wertausfüllungsbedürftige Ausdrücke zum Vorschein kommt. Das Hauptanliegen dieses Beitrags liegt in der Erörterung der genannten Problematik am Beispiel der deutschen und polnischen Rechtssprache. An ausgewählten Beispielen aus dem deutschen und polnischen Strafgesetzbuch sowie ihren Übersetzungen werden verschiedene Facetten von Expressivität und Subjektivität sprachvergleichend dargestellt und anschließend im Hinblick auf ihre Funktion in einem Gesetzestext und Übersetzungsproblematik analysiert. Ergänzend wird darüber hinaus auf Subjektivitätszüge im Übersetzungsprozess an sich wie verschönernde Ästhetisierung der Übersetzungstextes, die Bestimmung und Wahl des Intensitätsgrades von Affektvollem in Übersetzung oder Hervorhebung des Druck-Effekts bei der Wiedergabe von emphatischen Phrasen hingewiesen.

Refine search results

3 Comparative Legilinguistics

3 KĘSICKA K.

1 2017

1 2015

1 2014

MIĘDZY PRECYZJĄ A NIEOSTROŚCIĄ – O PROBLEMATYCE PRZEKŁADU NIEMIECKICH I POLSKICH TERMINÓW NIEOKREŚLONYCH

ZWISCHEN SPRACH- UND REZEPTIONSÖKONOMIE. ZU VERWEISUNGEN ALS MITTEL DER TEXTVERDICHTUNG AN BEISPIELEN AUS DEM DEUTSCHEN STGB

WIE KALT IST DIE RECHTSSPRACHE? – NEUTRALITÄTSPOSTULAT UND VERBALE EXPRESSIVITÄT IN GESETZESTEXTEN DES STRAFRECHTS. EIN DEUTSCH-POLNISCHER VERGLEICH