Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 17

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Zależności między konfliktami praca-rodzina i rodzina-praca a zdrowiem pielęgniarek – buforujący efekt wsparcia społecznego

100%
Baka Ł.
Medycyna Pracy
|
2013
|
vol. 64
|
issue 6
775-784
EN
Background: The aim of the study was to investigate the relationships between work-family conflict (WFC), family-work conflict (FWC) and health, as well as the moderating effect of social support. The study was based on the Job Demands-Resources model. Materials and Methods: There were 567 nurses from 21 Polish hospitals participating in the study. To verify the hypothesis four scales, which measured WFC, FWC, social support, physical complaints and job burnout, were used. Results: The results partially support the hypothesis. As predicted, high WFC and FWC were correlated with low physical (H1) and mental health (H2). Social support moderated negative effects of WFC (but not FWC) on mental health (H3). The effects of WFC and FWC on physical health were not moderated by social support (H4). Conclusion: The results also partially support the notion of the Job Demands-Resources model and provide further insight into processes leading to the high well-being of nurses in the workplace. Med Pr 2013;64(6):775–784
PL
Wprowadzenie: Celem badań było ustalenie zależności między konfliktami praca-rodzina i rodzina-praca a zdrowiem fizycznym i psychicznym oraz określenie, w jaki sposób zależność ta moderowana jest przez wsparcie społeczne. Kontekstem teoretycznym badań był model „wymagania w pracy - zasoby". Materiał i metody: Badaniami objęto 567 pielęgniarek z 21 polskich szpitali. Do weryfikacji hipotez zastosowano 4 kwestionariusze mierzące konflikty praca-rodzina i rodzina-praca, wsparcie społeczne, objawy fizyczne i wypalenie zawodowe. Wyniki: Badania częściowo potwierdziły postawione hipotezy. Obydwa badane konflikty negatywnie wiązały się ze zdrowiem fizycznym i psychicznym (H1 i H2). Wsparcie społeczne buforowało negatywny wpływ konfliktu praca--rodzina (ale nie rodzina-praca) na zdrowie psychiczne (H3), natomiast nie osłabiało wpływu konfliktów na zdrowie fizyczne (H4). Wnioski: Wykazano użyteczność modelu wymagania w pracy - zasoby do badania związków między konfliktami ról zawodowych i rodzinnych a zdrowiem. Uwzględniając w tej relacji rolę wsparcia społecznego, można oddziaływać na dobrostan psychiczny w pracy pielęgniarek. Med. Pr. 2013;64(6):775–784
2
Publication available in full text mode
Content available

How do negative emotions regulate the effects of workplace aggression on counterproductive work behaviours?

100%
Baka Ł.
Polish Psychological Bulletin
|
2015
|
vol. 46
|
issue 3
326-335
EN
The theoretical framework of the study was the Stressors-Emotions model (Spector et al., 2005). The aim of the study was to investigate the mediating role of job-related negative affectivity, and the moderating role of emotional suppression in the relationship between workplace aggression and counterproductive work behaviour (CWB). It was expected that workplace aggression would be linked to CWB directly and indirectly (through increase of job-related negative affectivity) and that suppression of negative emotions would intensify the effects of workplace aggression. Two hundred and five nurses participated in the study. The regression analysis with interactional effect was applied to test the research hypotheses. The results confirmed the direct and the indirect effect of workplace aggression on CWB. Two of the three analyzed emotions (anger and anxiety but not unhappiness) moderated the effects of workplace aggression on jobrelated negative affectivity and CWB. Results of the study partially support the notion of the Stress-Emotion model and provide further insight into processes that lead to CWB.
3
Publication available in full text mode
Content available

Norweska Skala Poczucia Własnej Skuteczności Nauczycieli – psychometryczne właściwości polskiej wersji narzędzia

100%
Baka Ł.
Medycyna Pracy
|
2017
|
vol. 68
|
issue 6
743-755
EN
Background Self-efficacy refers to different spheres of human functioning and to different tasks, including teaching activity. It is regarded as an important personal resource related to coping with stress. This paper was aimed at presenting psychometric properties of the Norwegian Teachers Self-Efficacy Scale (NTSES), related to these beliefs in the group of teachers. Material and Methods Psychometric properties of the scale were evaluated on the basis of the data obtained from 404 teachers of elementary and middle schools. Results Our analyses of exploratory and confirmatory factor revealed a 3-dimensional structure, but not a 6-dimensional structure of NTSES as obtained in the original Norwegian study. They also showed high reliability and construct validity coefficients. Teachers self-efficacy was positively correlated with general self-efficacy, internal locus of control and negatively with job burnout. Conclusions Although NTSES can be used in the study of Polish teachers, this should be done with great caution and the measure of global index of NTSES should be used. Additional studies on a larger sample of teachers are recommended. Med Pr 2017;68(6):743–755
PL
Wstęp Specyficzne przekonania o własnej skuteczności są traktowane w wielu modelach stresu jako ważny zasób osobisty, ułatwiający radzenie sobie ze stresem. Celem niniejszego opracowania było przedstawienie psychometrycznych właściwości Norweskiej Skali Poczucia Własnej Skuteczności Nauczycieli (Norwegian Teachers Self-Efficacy Scale – NTSES) – narzędzia do pomiaru takich przekonań w grupie nauczycieli szkół podstawowych, gimnazjalnych i średnich. Materiał i metody Dane zebrano wśród 404 nauczycieli. Przeprowadzono eksploracyjną i konfirmacyjną analizę czynnikową, a także analizy rzetelności i trafności teoretycznej narzędzia. Wyniki Wyniki analizy czynnikowej nie potwierdziły 6-składnikowej budowy skali, jaką uzyskano w badaniach norweskich, wskazując na jej 3-wymiarową konstrukcję. Analizy pokazały, że NTSES cechuje się zadowalającymi miarami rzetelności i trafności teoretycznej. Specyficzne przekonania o własnej skuteczności nauczycieli korelowały dodatnio z uogólnionym przekonaniem o własnej skuteczności, wewnętrznym umiejscowieniem kontroli oraz ujemnie z wypaleniem zawodowym. Wnioski Chociaż NTSES może być wykorzystany w badaniach polskich nauczycieli, powinien być stosowany z dużą ostrożnością. Zalecane jest używanie zagregowanego wskaźnika przekonań o własnej skuteczności. Wskazane są dodatkowe badania na większej próbie nauczycieli. Med. Pr. 2017;68(6):743–755
4
Publication available in full text mode
Content available

Stresory w pracy a zachowania nieproduktywne. pośrednicząca rola negatywnego afektu w pracy, przywiązania organizacyjnego i zaangażowania w pracę

100%
Baka Ł.
Psychological Studies
|
2012
|
vol. 50
|
issue 2
5
Publication available in full text mode
Content available

Does job burnout mediate negative effects of job demands on mental and physical health in a group of teachers? Testing the energetic process of Job Demands-Resources model

100%
Baka Ł.
International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health
|
2015
|
vol. 28
|
issue 2
335-346
EN
Objectives The aim of the study was to investigate the direct and indirect – mediated by job burnout – effects of job demands on mental and physical health problems. The Job Demands–Resources model was the theoretical framework of the study. Three job demands were taken into account – interpersonal conflicts at work, organizational constraints and workload. Indicators of mental and physical health problems included depression and physical symptoms, respectively. Material and Methods Three hundred and sixteen Polish teachers from 8 schools participated in the study. The hypotheses were tested with the use of tools measuring job demands (Interpersonal Conflicts at Work, Organizational Constraints, Quantitative Workload), job burnout (the Oldenburg Burnout Inventory), depression (the Beck Hopelessness Scale), and physical symptoms (the Physical Symptoms Inventory). The regression analysis with bootstrapping, using the PROCESS macros of Hayes was applied. Results The results support the hypotheses partially. The indirect effect and to some extent the direct effect of job demands turned out to be statistically important. The negative impact of 3 job demands on mental (hypothesis 1 – H1) and physical (hypothesis 2 – H2) health were mediated by the increasing job burnout. Only organizational constraints were directly associated with mental (and not physical) health. Conclusions The results partially support the notion of the Job Demands-Resources model and provide further insight into processes leading to the low well-being of teachers in the workplace.
6
Publication available in full text mode
Content available

Development and validation of the Polish version of Colquitt’s Organizational Justice Measure

100%
Baka Ł.
International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health
|
2018
|
vol. 31
|
issue 4
415-427
EN
Objectives Organizational justice is an important predictor of employees’ well-being and job performance. Colquitt’s Organizational Justice Measure (OJM) was designed to assess four aspects of justice – distributive, procedural, interpersonal and informational. The lack of a Polish version of the tool, however, has precluded its application in Poland. The objective of this study was to test the psychometric properties of the OJM in a Polish sample. Material and methods The validating study was conducted on 2 participant samples (N = 209 and N = 659), employed in public and private companies. Both the exploratory and confirmatory factor analyses (EFA, CFA) as well as the estimation of internal consistency with Cronbach’s α method were conducted. Predictive validity was assessed by correlating organizational justice with job-related factors and outcomes, including job resources and counterproductive work behavior. Results The EFA and CFA supported a 4-dimension model of the OJM Polish version. This model indicated a better fit to data than the alternatively tested 1-factor, 2-factor and 3-factor models. The internal consistency of the scales was satisfactory, ranging 0.81–0.93 for various subscales. As expected, the overall organizational justice and the four subscales correlated positively with job resources and negatively with counterproductive work behavior. Conclusions The Polish version of OJM has satisfactory psychometric properties and may be useful in assessing organizational justice in a Polish setting. Int J Occup Med Environ Health 2018;31(4):415–427
7
Publication available in full text mode
Content available

Coronavirus anxiety and exhaustion among Polish front-line healthcare workers – the mediation effect of insomnia

100%
Baka Ł.
International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health
|
2021
|
vol. 34
|
issue 2
263-273
EN
ObjectivesThe study aimed to investigate the direct and indirect – mediated through insomnia – effect of coronavirus anxiety on exhaustion, from the perspective of Hobfoll’s theory of conservation of resources (COR). According to the COR theory, critical events (e.g., the coronavirus epidemic) make people fearful of losing their valuable resources. A prolonged state of anxiety may lead to sleeping troubles, which over time results in an increase in exhaustion.Material and MethodsData were collected from 440 Polish healthcare providers, including nurses and midwives, doctors, paramedics, medical assistance workers, and wardens. Three measures were used: the Coronavirus Anxiety Scale, the Copenhagen Psychosocial Questionnaire (the sleeping trouble subscale) and the Oldenburg Burnout Inventory (the exhaustion subscale). Hypotheses were tested using structural equation modeling.ResultsThe obtained results fully support the hypotheses. Both the direct and indirect relationships between coronavirus anxiety and exhaustion were observed. Specifically, high coronavirus anxiety increased insomnia, which in turn contributed to the development of exhaustion.ConclusionsThe results are consistent with the COR theory. Prolonged coronavirus anxiety and sleeping problems depleted healthcare providers’ resources and made them feel exhausted. Exhaustion among these workers can have serious consequences not only for themselves but also for the health of their patients. Therefore, research into effective ways to deal with coronavirus anxiety is needed.
8
Publication available in full text mode
Content available

Explaining active and passive types of counterproductive work behavior: the moderation effect of bullying, the dark triad and job control

100%
Baka Ł.
International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health
|
2019
|
vol. 32
|
issue 6
777-795
EN
Objectives Drawing on the stressor-emotion model, the study aimed to identify some predictors of the active and passive types of counterproductive work behavior (CWB). Specifically, 1) the direct effect of bullying on CWB, 2) the 2-way interaction effects of the Dark Triad (DT) and job control (JC), as well as 3) the 3-way interaction effect (DT×JC) on the bullying-CWB link were investigated. Material and Methods Data were collected from 659 white- and blue-collar workers. The 2- and 3-way interactional effects were analyzed by means of PROCESS macros. Results The analysis showed that high bullying was directly related to high active and passive types of CWB. The 2- and 3-way interactional effects were observed but only in relation to active (not passive) CWB. Bullying was associated with active CWB when the Dark Triad and job control were high. Conclusions The study showed different ways of both types of CWB development. The findings provide further insight into processes leading to an increase in active and passive CWB. Int J Occup Med Environ Health. 2019;32(6):777–95
9
Publication available in full text mode
Content available

Zasoby w pracy a zadowolenie z pracy nauczycieli : Pośrednicząca rola zaangażowania

100%
Baka Ł.
Kultura i Edukacja
|
2016
|
issue 1(111)
230-244
EN
In according with Job Demands-Resources model high job resources create appropriate job attitudes directly and indirectly through increase of work engagement. The direct and indirect effects of job resources were tested in relation to organizational commitment and citizenship behavior mainly. The study was aimed at investigation the links between job resources and job related subjective wellbeing, measured by job satisfaction and positive affect at work, and also mediating role of the work engagement relating to the above mentioned link. Participants were 316 teachers. As predicted by the Job DemandsResources model, the research results show direct and indirect (via work engagement) effects of job resources on jobrelated wellbeing. High job resources (supervisor support, coworkers support and psychological climate at work) correlated with high job satisfaction and high positive affect at work. Work engagement mediated this links. The results indicate the need to develop Job DemandsResources model.
10
Content available remote

Sprawozdanie z VIII ogólnopolskiej koferencji naukowej pt. „Jakość życia w pracy i poza nią”, Zawady k. Częstochowy, 11-12 października 2012 roku

63%
Baka Ł., Tomczyk J.
Roczniki Psychologiczne
|
2012
|
vol. 15
|
issue 4
161-163
11
Publication available in full text mode
Content available

Czym jest job crafting? Przegląd koncepcji teoretycznych dotyczących kształtowania pracy

63%
Kapica Ł., Baka Ł.
Medycyna Pracy
|
2021
|
vol. 72
|
issue 4
423-436
EN
In recent years, there has been a clear increase in the interest in positive phenomena in work psychology. One of such issues is employee-initiated behavior aimed at transforming working conditions in order to increase job satisfaction and match it to one’s needs and abilities. These behaviors are referred to as job crafting. With the development of research on this issue, different theoretical concepts and definitions of job crafting were created and then evolved. The aim of the work is to systematize them and perform a critical analysis. The article analyzes 5 theoretical models of job crafting: Wrzesniewski and Dutton’s model, Tims and Bakker’s model, Zhang and Parker’s model, Bindl et al.’s model, and Kooij et al.’s model The publication presents the differences between these models, and strengths and critical points of each of them. Med Pr. 2021;72(4):423–36
PL
W ostatnich latach w psychologii pracy można zaobserwować wyraźny wzrost zainteresowania zjawiskami pozytywnymi. Jednym z nich są zachowania inicjowane przez pracowników, zmierzające do przekształcania warunków pracy w celu zwiększenia satysfakcji z pracy oraz jej dopasowania do potrzeb i zdolności. Zachowania te są nazywane kształtowaniem pracy (job crafting). Wraz rozwojem badań nad tym zagadnieniem powstawały, a następnie ewoluowały, jego odmienne koncepcje teoretyczne i definicje. Celem niniejszej pracy było ich usystematyzowanie i przeprowadzenie krytycznej analizy. Poddano analizie 5 różnych modeli teoretycznych kształtowania pracy: Wrzesniewski i Dutton, Tims i Bakkera, Zhang i Parker, Bindl i wsp. oraz Kooij i wsp. W publikacji przedstawiono różnice pomiędzy tymi podejściami oraz mocne strony i punkty krytyczne każdego z nich. Med. Pr. 2021;72(4):423–436
12
Publication available in full text mode
Content available

Polska adaptacja Krótkiej skali samoskuteczności w pracy (SVOSES)

63%
Baka Ł., Grala K.
Medycyna Pracy
|
2022
|
vol. 73
|
issue 4
325-336
EN
Background: This article presents the verification of the factor structure and validation of the Polish version of the Short Version of the Occupational Self-Efficacy Scale (SVOSES), developed by Rigotti et al.Material and MethodsThe study was questionnaire-based and took place in a “paper-and-pencil” format. They were conducted on 2 independent samples of 1261 and 205 employees, respectively. The factor structure of the tool was checked by means of confirmatory factor analysis (CFA). Its reliability was calculated using 2 methods – Cronbach’s α measure (internal consistency) and test–retest method (temporal stability). The theoretical validity of the scale was estimated using correlation analysis in which the criterion variables were: meaning of work, job satisfaction, general self-efficacy, psychological stress symptoms, somatic stress symptoms, and burnout.ResultsThe univariate structure of the scale was confirmed, consistent with the original version, as well as the theoretical validity and reliability.ConclusionsThe Polish version of the SVOSES can be used as a diagnostic instrument for research in the field of mental health at work, as well as in practical activities, e.g., career counseling, recruitment, selection or screening.
PL
Wstęp: Artykuł prezentuje weryfikację struktury czynnikowej oraz walidację polskiej wersji Krótkiej skali samoskuteczności w pracy (Short Version of the Occupational Self-Efficacy Scale – SVOSES), w opracowaniu Rigottiego i wsp.Materiał i metodyBadania miały charakter kwestionariuszowy i odbywały się w formie „papier–ołówek”. Przeprowadzono je w 2 niezależnych próbach liczących, odpowiednio, 1261 i 205 pracowników. Budowę czynnikową narzędzia sprawdzono za pomocą konfirmacyjnej analizy czynnikowej (confirmatory factor analysis – CFA). Jego rzetelność obliczono 2 metodami – przy użyciu miary α Cronbacha (zgodność wewnętrzna) oraz metodą testu–retestu (stabilność czasowa), z 8-miesięczną przerwą między pomiarami. Trafność zewnętrzną kwestionariusza oszacowano za pomocą analizy korelacji, w której zmiennymi kryterialnymi były: znaczenie pracy, satysfakcja z pracy, ogólne przekonanie o własnej skuteczności, stres psychologiczny, stres somatyczny i wypalenie.WynikiPotwierdzono jednoczynnikową strukturę kwestionariusza, zgodną z wersją oryginalną, a także trafność zewnętrzną i rzetelność narzędzia, mierzone kryteriami zgodności wewnętrznej i stabilności czasowej.WnioskiPolska wersja SVOSES może być wykorzystywana jako narzędzie diagnostyczne do badań naukowych w obszarze zdrowia psychicznego w pracy, a także w działalności praktycznej, np. doradztwie zawodowym, rekrutacji, selekcji lub badaniach przesiewowych.
13
Publication available in full text mode
Content available

Psychometryczne właściwości polskiej wersji Oldenburskiego Kwestionariusza Wypalenia Zawodowego (OLBI)

63%
Baka Ł., Basińska B. A.
Medycyna Pracy
|
2016
|
vol. 67
|
issue 1
29-41
EN
Background The objective of this study was to test the psychometric properties of the Polish version of the Oldenburg Burnout Inventory (OLBI) – its factor structure, reliability, validity and standard norms. Material and Methods The study was conducted on 3 independent samples of 1804, 366 and 48 workers employed in social service and general service professions. To test the OLBI structure the exploratory factor analysis was conducted. The reliability was assessed by means of Cronbach’s α coefficient (the internal consistent) and test–retest (the stability over time) method, with a 6-week follow-up. The construct validity of the OLBI was tested by means of correlation analysis, using perceived stress and work engagement as the criterion variables. Results The result of the factor analysis confirmed a 2-factor structure of the Inventory but the construction of each factor differed from that in the OLBI original version. Therefore, 2 separate factor analyses – each for the single component of job burnout (exhaustion and disengagement from work) – were conducted. The analyses revealed that each of the components consisted of 2 subscales. The reliability of the OLBI was supported by 2 methods. It was also proved that job burnout and its 2 components, exhaustion and disengagement from work, were positively correlated with perceived stress and negatively correlated with work engagement and its 3 components – vigor, absorption and dedication. Conclusions Despite certain limitations the Polish version of the OLBI shows satisfactory psychometric properties and it can be used to measure job burnout in Polish conditions. Med Pr 2016;67(1):29–41
PL
Wstęp Celem badań była analiza psychometrycznych właściwości polskiej wersji Oldenburskiego Kwestionariusza Wypalenia Zawodowego (Oldenburg Burnout Inventory – OLBI) – jego struktury czynnikowej, rzetelności, trafności teoretycznej i normalizacji. Kwestionariusz mierzy 2 kluczowe komponenty wypalenia zawodowego – wyczerpanie oraz zdystansowanie wobec pracy. Materiał i metody Badania przeprowadzono w 3 niezależnych próbach – liczących 1804 osoby, 366 osób i 46 osób – pracujących w zawodach służb społecznych i zawodach usługowych. Budowę czynnikową narzędzia sprawdzono za pomocą eksploracyjnej analizy czynnikowej. Jego rzetelność obliczono 2 metodami – przy użyciu miary α Cronbacha (zgodność wewnętrzna) i testu–retestu (stabilność czasowa) – z 6-tygodniową przerwą w pomiarze. Trafność teoretyczną kwestionariusza oszacowano za pomocą analizy korelacji, w której zmiennymi kryterialnymi były stres spostrzegany i zaangażowanie w pracy. Normy obliczono w skali staninowej. Wyniki Analiza czynnikowa wykazała 2-czynnikową strukturę kwestionariusza, która zawierała pytania sformułowane pozytywnie i negatywnie. To zadecydowało o przeprowadzeniu oddzielnych analiz dla 2 podskal teoretycznych – wyczerpania i zdystansowania wobec pracy. Podskale okazały się spójne i obejmowały po 2 czynniki stwierdzeń sformułowanych pozytywnie i negatywnie. Wyczerpanie i zdystansowanie wobec pracy były ze sobą umiarkowanie współzależne. Rzetelność narzędzia była satysfakcjonująca. Zgodnie z przewidywaniem wyczerpanie i zdystansowanie wobec pracy dodatnio wiązały się ze stresem spostrzeganym i ujemnie z zaangażowaniem w pracy oraz z 3 jego komponentami – wigorem, oddaniem się pracy i pochłonięciem przez pracę. Wnioski Mimo pewnych ograniczeń polska wersja Oldenburskiego Kwestionariusz Wypalenia Zawodowego jest narzędziem o dobrych właściwościach psychometrycznych, które może być polecane jako alternatywna metoda pomiaru wypalenia zawodowego. Med. Pr. 2016;67(1):29–41
14

JOB STRESSORS, JOB BURNOUT AND WORK ENGAGEMENT: DO WORK-FAMILY CONFL ICT AND TYPE-A BEHAVIOUR PLAY ROLES IN REGULATING THEM?

63%
Baka Ł., Derbis R.
Polish Journal of Applied Psychology
|
2012
|
vol. 10
|
issue 2
129-155
EN
The objective of our study was to examine whether work-family conflicts and type A behaviour pattern mediate in the dependence between job stressors, job burnout, and work engagement. According to the job demands, we assumed that job stressors would influence job burnout and involvement by means of the variable of work-family conflict. Whereas type A behaviour pattern would moderate the effect of job stressors upon job burnout and work engagement. The examined group comprised medical staff (N = 282). The research results support the hypothesis to a large extent. The results confirm significantly the assumptions of the job demands – resources model, and they suggest developing the model.
15
Publication available in full text mode
Content available

Polish Adaptation of the Occupational Hardiness Questionnaire (OHQ)

63%
Grala K., Baka Ł.
Roczniki Psychologiczne
|
2022
|
vol. 25
|
issue 4
327-347
EN
Occupational hardiness is a pattern of attitudes and strategies that stimulates an individual to perceive stressful work situations as controllable, worth dealing with, and contributing to professional development. One of the popular tools in the world to measure this construct is the Occupational Hardiness Questionnaire (OHQ) developed by Moreno-Jiménez et al. It has a three-factor structure, proven construct validity, and good internal consistency. The overarching aim of the study was to prepare a Polish adaptation of the OHQ based on a sample of Polish employees working in health care, education and science, and customer service. The questionnaire-based research was conducted in two stages, with two independent samples. The first study was cross-sectional. Their results were used to estimate the factorial validity, construct validity, and internal consistency of the adapted tool. Participants in the first study were 1,212 employees (originally 1,315) of health care (n = 400), education and science (n = 410), and customer service (n = 400) sectors. The second study, which was longitudinal in nature, included two measurements and was used to estimate test–retest reliability. Of the 400 participants (employees of customer service), 205 completed the questionnaire in two measurements. The Polish version of the OHQ has a three-factor structure, confirmed construct validity and good internal consistency. The Polish version of the OHQ is ideal for scientific research, but can also be used in practice: in career counseling, recruitment, selection, or screening.
16
Publication available in full text mode
Content available

Zasoby a zaangażowanie w pracę: mediacyjna rola satysfakcji potrzeb podstawowych

51%
Kapica Ł., Baka Ł., Stachura-Krzyształowicz A.
Medycyna Pracy
|
2022
|
vol. 73
|
issue 5
407-416
EN
BackgroundContemporary work psychology indicates that improving the functioning of employees and organizations takes place not only through the prevention of harmful factors but also through the development of positive attitudes towards work. According to the job demands–resources model, it can be assumed that resources are an important factor leading to work engagement. However, the authors of this concept also suggest that the role of resources is also to meet needs. In turn, according to the self-determination theory, the key to the development of intrinsic motivation and thus also work engagement is the satisfaction of basic needs. Therefore, hypotheses argue that resources in the form of the influence at work, possibilities for development, and social community at work are positively related to work engagement. And also that the satisfaction of basic needs, respectively autonomy, competence, and relatedness, are the mediators of these relationships.Material and MethodsData were collected among 200 workers aged 18–35, employed to work in direct contact with customers. Job resources were measured with the Copenhagen Psychosocial Questionnaire (COPSOQ II) subscales. Basic psychological need satisfaction was measured with the Basic Psychological Needs Satisfaction and Frustration Scale at Work. Work Engagement was measured with the Utrecht Work Engagement Scale.ResultsRegression analyses with mediation effects were performed for 3 models. It has been shown that Influence at work is a predictor of Work engagement and this relationship is mediated by Autonomy satisfaction. Possibilities for development are positively related to Work engagement, in this relationship, the mediator is Competence satisfaction. In the relationship between the Social community at work and Work engagement, the mediator is the relatedness satisfaction.ConclusionsThe results have confirmed hypotheses regarding the mediating role of need satisfaction in the relationship between job resources and work engagement. Despite the limitations of the study, the results obtained confirm and develop the job demands–resources and self-determination theories.
PL
WstępWe współczesnej psychologii pracy wskazuje się, że poprawa funkcjonowania pracownika i organizacji odbywa się nie tylko przez zapobieganie czynnikom szkodliwym, ale także dzięki rozwojowi pozytywnych postaw wobec pracy. W świetle modelu wymagania w pracy–zasoby można przyjąć, że zasoby są istotnym czynnikiem prowadzącym do zaangażowania w pracę. Autorzy tej koncepcji sugerują ponadto, że rolą zasobów jest również zaspokajanie potrzeb. Z kolei według teorii autodeterminacji dla rozwoju motywacji wewnętrznej, a więc także zaangażowania w pracę, kluczowe jest zaspokojenie 3 potrzeb podstawowych, tj. autonomii, kompetencji i przynależności. W artykule sformułowano zatem hipotezy, że zasoby w postaci poczucia wpływu, możliwości rozwoju i klimatu społecznego w pracy są dodatnio związane z zaangażowaniem w pracę. Satysfakcja potrzeb podstawowych, odpowiednio, autonomii, kompetencji i przynależności, stanowią natomiast mediatory tych związków.Materiał i metodyGrupa badana składała się z 200 pracowników w wieku 18–35 lat, zatrudnionych w bezpośrednim kontakcie z klientem. Pomiar zasobów odbywał się za pomocą podskal Kopenhaskiego kwestionariusza psychospołecznego, do pomiaru satysfakcji potrzeb wykorzystano Skalę pomiaru satysfakcji/frustracji uniwersalnych potrzeb życiowych w pracy, a zaangażowanie w pracę mierzono Utrechcką skalą zaangażowania w pracę.WynikiPrzeprowadzono analizy regresji z efektem mediacji dla 3 modeli. Wykazano, że poczucie wpływu stanowi predyktor zaangażowania w pracę, a w związku tym pośredniczy satysfakcja potrzeby autonomii. Możliwości rozwoju są dodatnio związane z zaangażowaniem w pracę, a satysfakcja potrzeby kompetencji jest mediatorem w tej relacji. Z kolei w związku klimatu społecznego w pracy z zaangażowaniem w pracę mediacyjną rolę odgrywa satysfakcja potrzeby przynależności.WnioskiWyniki pozwoliły przyjąć postawione hipotezy na temat pośredniczącej roli satysfakcji potrzeb w związku zasobów z zaangażowaniem w pracę. Ustalenia te zwiększają wiedzę na temat roli zasobów i satysfakcji potrzeb oraz mechanizmów kształtowania zaangażowania w pracę. Tym samym, pomimo ograniczeń badania, uzyskane wyniki potwierdzają i rozwijają teorie wymagania w pracy–zasoby i autodeterminacji.
17
Publication available in full text mode
Content available

Psychiczna regeneracja po pracy a wyczerpanie i wydajność nauczycieli: mediująca rola przekonań o własnej skuteczności zawodowej

51%
Baka Ł., Kapica Ł., Łastowiecka-Moras E.
Medycyna Pracy
|
2024
|
vol. 75
|
issue 2
143-158
EN
Background The aim of the study was to better understand the process through which recovery leads to teachers’ exhaustion and performance. The direct and the indirect, i.e., mediated by teacher’ work-related self-efficacy, effects of recovery on exhaustion and job performance were measured. To assessment of recovery, the Polish version of the Work-Related Rumination Scale (W-RRS) was developed. It measures detachment, affective rumination and problem-solving pondering. The psychometric properties of this tool constitute an additional contribution to the article. Material and Methods The study was conducted among a group of primary and secondary school teachers (N = 503). The factor structure of the W-RRS scale was checked using confirmatory factor analysis (CFA), its reliability by using of Cronbach’s α measure, and its theoretical validity by means of correlation of main variables with criterion variables. Hypotheses related to direct and mediation effects were verified using structural equation modeling (SEM). Results The obtained results confirmed the criterion and construct validity and reliability of the W-RRS. It has been also shown that detachment is directly negatively associated with exhaustion (but not with performance), affective rumination is a predictor of higher exhaustion and lower job performance, and problem-solving pondering is related to job performance (but not to exhaustion). Self-efficacy mediates the effect of 2 (out of the 3) types of recovery on exhaustion and job performance, such that high levels of problem-solving pondering and low levels of affective rumination translate into high self-efficacy, which in turn leads to lower exhaustion and higher job performance. Conclusions The recovery methods have various implications for functioning of teachers. While detachment and problem-solving pondering seem to promote it, affective rumination intensifies exhaustion and reduces performance. The mediator of the recovery-psychological well-being relationship is self-efficacy. The W-RRS questionnaire can be used to assessment of rumination among teachers.
PL
Wstęp Celem badań było wyjaśnienie procesu, poprzez który psychiczna regeneracja po pracy, związana z myślami pojawiającymi się w czasie wolnym, wiąże się z wyczerpaniem i wydajnością nauczycieli. Mierzono bezpośrednią i pośrednią, tj. mediowaną przez poczucie własnej skuteczności zawodowej, zależność między regeneracją po pracy a wyczerpaniem i wydajnością w pracy. Do pomiaru psychicznej regeneracji po pracy przygotowana została polska wersja Skali ruminacji o pracy (Work-Related Rumination Scale – W-RRS), mierząca 3 rodzaje myśli o pracy: psychiczne oderwanie się od pracy, ruminowanie afektywne oraz rozmyślanie nad rozwiązaniem problemu. Psychometryczne własności tej skali stanowią dodatkowy wkład do artykułu. Materiał i metody Badania przeprowadzono w grupie nauczycieli szkół podstawowych i średnich (N = 503). Budowę czynnikową skali W-RRS sprawdzano z wykorzystaniem konfirmacyjnej analizy czynnikowej (confirmatory factor analysis – CFA), jej rzetelność przy użyciu miary α Cronbacha, zaś trafność teoretyczną mierzono za pomocą miar korelacji zmiennych głównych ze zmiennymi kryterialnymi. Weryfikację hipotez dotyczących efektów bezpośrednich i pośrednich przeprowadzono metodą modelowania równań strukturalnych (structural equation modeling – SEM). Wyniki Analizy potwierdziły trafność kryterialną i teoretyczną oraz rzetelność skali W-RRS. Metoda SEM wykazała, że psychiczne oderwanie się od pracy bezpośrednio ujemnie wiąże się z wyczerpaniem (ale nie z wydajnością), ruminowanie afektywne jest predyktorem wyższego wyczerpania i niższej wydajności, a z kolei rozmyślanie nad rozwiązaniem problemu sprzyja wyższej wydajności (ale nie wyczerpaniu). Poczucie własnej skuteczności mediuje efekt 2 (z 3) rodzajów myśli o pracy na wyczerpanie i wydajność w taki sposób, że wysoki poziom rozmyślania o rozwiązaniu problemu i niski poziom ruminowania afektywnego przekładają się na wysokie poczucie własnej skuteczności, a to prowadzi do obniżenia wyczerpania i wzrostu wydajności. Wnioski Badane sposoby psychicznej regeneracji po pracy mają różne konsekwencje dla funkcjonowania nauczycieli. O ile oderwanie się od pracy i rozmyślanie nad rozwiązaniem problemu zdają się mu sprzyjać, o tyle ruminowanie afektywne nasila wyczerpanie i obniża wydajność. Efekt regeneracji psychicznej jest mediowany przez poczucie własnej skuteczności. Kwestionariusz W-RRS może być wykorzystywany do badania polskich nauczycieli.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.