Search results

1

Трагічні і травматогенні наслідки радянської політики в галузі української літератури

100%

Siryk L.

TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych

|

2018

|

vol. 5

|

issue 13

127-140

PL

Celem niniejszego artykułu jest ukazanie skutków polityki radzieckiej (okres 1922-1991) wobec literatury ukraińskiej. Autorka konstatuje, że tragiczne skutki polityki radzieckiej na ukraińskiej scenie literackiej może zaobserwować na trzech poziomach traumy kulturowej: a) w indywidualnych biografiach pisarzy oraz ich twórczości; b) na tle wspólnoty społeczeństwa ukraińskiego; c) na płaszczyźnie makrospołecznej. Zidentyfikowane zagadnienia sprzyjają powstawaniu czynników traumatogennych, które z kolei mają też bezpośredni wpływ zarówno na jakość, jak też i popularyzację literatury ukraińskiej.

EN

The article highlights the consequences of the Soviet politics upon Ukrainian literature in the period of 1922-1991. The tragic consequences of the politics are observed at three levels of the cultural trauma, in particular: in the individual biography and creative work of certain representatives of literature, on the background of a public community of the Ukrainians, at the macrosocial level. These problems contribute to the formation of traumatogenic factors, which in their turn negatively affect the development, quality, and popularization of Ukrainian literature.

UK

У статті розглядаються наслідки в українській літературі радянської політики в 1922-1991 роках. Tрaгiчні наслідки радянської пoлiтики щодо української літератури простежуються на трьох рівнях культурної травми, а саме: а) в індивідуальній бioгрaфiї та творчості представників літератури, б) нa тлі суспільної спільноти українців, в) у макросуспільній площині. Ці проблеми сприяють формуванню травматогенних чинників, які у свою чергу негативно впливають нa рoзвиток, якість i популяризацію української літератури.

2

Своєрідність позиції українських неокласиків в контексті проблеми культурних орієнтирів Cхід – Захід

100%

Siryk L.

Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie

|

2019

|

vol. 8

EN

The paper investigates the idiosyncratic nature of Ukrainian neoclassicists in connection with the issue of the 1920s cultural orientation between the East and the West. Based on the scholarly-polemic articles and poem compositions (original and translations), neoclassical literature concepts, as well as the gist and peculiarity of their pro-European stance was determined. It is revealed that the theoretical bases for conceptual frameworks expressed by those experts amount to the Europeanism, Europeanization and Europe concepts as a cultural and axiological category. Hellenic aesthetic criteria which neoclassicists are ruled by in the evaluation of art and socio-political occurrences, cause their universal stands between the East and the West. Their concept anticipates the realization of traditionalism, cultural syncretism and aesthetical maximalism. As a result, the statement about the value of each and every national’ culture and about the constructive role of the principle of diversity in unity becomes evident. Their concept foresees the use of spiritual and intellectual achievements of both parts of Europe, in condition of the primary role of aesthetic criteria. The position of neoclassicists of the Ukrainian borderlands can be evaluated as an attempt to unify East and West on the basis of the universal axiology of European cultural tradition, and to break the opposition in between.

PL

Swoistość postawy neoklasyków ukraińskich w kontekście problemu orientacji kulturowej Wschód – ZachódW artykule rozpatrywana jest postawa neoklasyków ukraińskich w związku z problemem orientacji kulturowych Ukrainy w latach 20. XX wieku między europejskim Wschodem i Zachodem. Na materiale artykułów naukowych i polemicznych oraz utworów poetyckich (oryginalnych i przekładów) neoklasyków omówiono ich koncepcję literatury oraz treść, istotę i swoistość ich postawy proeuropejskiej. Ustalono, że podstawę teoretyczną poglądów konceptualnych omawianych literaturoznawców stanowią pojęcia: europeizm, europeizacja oraz Europa jako kategoria kulturowa i aksjologiczna. Kryterium estetyczne wzorca helleńskiego, którym neoklasycy kierują się przy ocenie zjawisk artystycznych i społeczno-politycznych, implikuje ich uniwersalistyczną postawę między wspomnianym Wschodem i Zachodem. Koncepcja neoklasyków preferuje tradycjonalizm, synkretyzm kulturowy, maksymalizm etycznego oraz estetyzm. W koncepcji tej wyeksponowana jest konstatacja o wartości każdej kultury narodowej i o konstruktywnej roli zasady różnorodności w jedności. Koncepcja neoklasyków opowiada się za wykorzystaniem duchowych i intelektualnych zdobyczy obu części Europy pod warunkiem prymatu wspomnianego kryterium estetycznego. Postawę neoklasyków w warunkach pogranicza (Ukrainy) można traktować jako próbę łączenia Wschodu i Zachodu na podstawie uniwersalnej aksjologii tradycji europejskiej i przełamywania opozycji pomiędzy nimi.

3

Юзеф Лободовський –популяризатор національної української літератури

100%

Siryk L.

TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych

|

2019

|

vol. 5

|

issue 14

15-29

PL

Tematem niniejszego artykułu jest działalność Józefa Łobodowskiego na rzecz popularyzacji literatury ukraińskiej wśród czytelników polskich. Badanie zostałoprzeprowadzone na podstawie tekstów z zakresu publicystyki literackiej (artykuły, recenzje, informacje), przekładów z języka ukraińskiego poezji, prozy i krytyki literackiej, a także jego wystąpień na spotkaniach i konferencjach literackich. Zostały przedstawione poglądy pisarza na historię literatury ukraińskiej i wyeksponowane przez niego cechy szczególne tej literatury. W omawianej publicystyce zaakcentowane są dwie cechy, mianowicie: niesprzyjające warunki piśmiennictwa ukraińskiego XIX i XX wieku oraz konsekwentny rozwój literatury o charakterze narodowo-wyzwoleńczym wbrew wspomnianym warunkom. Analizę poglądów i postawy uzupełnia omówienie spuścizny translatorskiej twórcy. Stwierdzono, że obiektem zainteresowań tłumacza jest twórczość zakazana przez cenzurę radziecką oraz postawa pisarzy krajowych i emigracyjnych, którzy uznawali wartości demokratyczne, niepodległościowe i humanistyczne. Zaprezentowany czytelnikom szkic zawiera próbę podkreślenia pionierskiej działalności Łobodowskiego w dziedzinie popularyzacji literatury i myśli ukraińskiej.

EN

The activities of Josef Lobodowski in Ukrainian literature promotion among Polish reader are reviewed in the article. The study was conducted on the basis of the selected texts the artist’s literary journalism (articles, reviews, information) and on the material of his translation from Ukrainian poetry, prose and literary criticism. His views on the history and features of Ukrainian literature are shown. Two features of the discussed journalism are noteworthy: a demonstration of the tragic fate of Ukrainian literature of the 19th-20th centuries and an emphasis on the gradual development of the literature of a national liberation character, despite adverse conditions. Add addition and illustration of the views discussed was the idea of translating the Lobodowski heritage. It turns out that the object of his translation interests was work, mainly prohibited by Soviet censorship, the work of writers from the mainland and emigrants who professed democratic, liberation and humanistic priorities.

UK

У статті розглядається діяльність Юзефа Лободовського в галузі популяризації української літератури серед польського читача. Дослідження проведено на матеріалі вибраних текстів літературної публіцистики митця (статті, рецензії, інформації) і на матеріалі його перекладів з української поезії, прози і літературної критики. Показано його погляди на історію і особливі риси української літератури. Звернено увагу на дві риси обговорюваної публіцистики: експонування трагічної долі українського письменства XIX–XX ст., та підкреслення поступового розвитку літератури національно-визвольного характеру попри несприятливі умови. Доповненням та ілюстрацією розглянутих поглядів було представлення перекладацького доробку Лободовського. Виявлено, що об’єктом його перекладацьких зацікавлень була творчість переважно заборонена радянською цензурою, творчість материкових і еміграційних письменників, які сповідували демократичні, визвольні та гуманістичні пріоритети.

4

Іryna Bаhdanowicz, Залатая Горка: вершы, переклады, артикулы. Mінск: Кнігазбор, 1916, 399 s.

100%

Siryk L.

Studia Białorutenistyczne

|

2018

|

vol. 12

5

Проблема ідентифікації творчості Лесі Українки

100%

Siryk L.

Roczniki Humanistyczne

|

2019

|

vol. 67

|

issue 7: Słowianoznawstwo

155-168

PL

W artykule podjęto istniejący w literaturoznawstwie problem identyfikacji twórczości Łesi Ukrainki (1871-1913). W literaturoznawstwie ukraińskim pod wpływem teorii narodników historycznie została ukształtowana tradycja zaliczająca pisarkę do neoromantyzmu. Wbrew temu poglądowi w proponowanym badaniu wysunięto tezę o przynależności pisarki dо klasycystycznego typu twórczości, mianowicie do neoklasycyzmu jako jednego z kierunków modernizmu europejskiego. Swoje twierdzenia autor argumentuje na podstawie poglądów pisarki dotyczących samoidentyfikacji, а także materiałów historyczno-literackich і prac krytycznoliterackich neoklasyków ukraińskich pierwszej fali, którzy rozwinęli swoją działalność w latach 20. XX wieku. Wyniki badań świadczą o zdecydowanym zaprzeczeniu przez Łesię Ukrainkę opinii o niej, którą sformułował czołowy przedstawiciel narodnickiej koncepcji S. Jefremow. Pisarka uważała ją za tendencyjną i nieadekwatną. Pokazano, że w latach 1914-1930 neoklasycy kijowscy: М. Draj-Chmara, М. Zerow, P. Fyłypowycz, М. Rylski i Jurij Kłen argumentowali europeizm pisarki i realizację przez nią artystyczno-światopoglądowych zasad neoklasycyzmu, mianowicie: zwrócenie się do antyku, wykorzystanie і reinterpretacja „wiecznych obrazów” і istniejących fabuł tradycji śródziemnomorskiej, synteza wartości uniwersalnych i narodowych, indywidualny wybór і twórczy mimesis, synkretyzm kulturowy i stylowy, antropocentryzm, dystans do szarej codzienności, moralizatorstwo, aktywność obywatelska. Artykuł stanowi próbę zaakcentowania konieczności weryfikacji istniejących opinii oraz identyfikacji twórczości według kryterium estetycznego.

EN

The article raised the issue of identification of Lesya Ukrainka’s literary heritage (1871-1913). Ukrainian literary science being under the influence of Narodnik (populist) tradition historically treated her as a representative of neo-romanticism. Contrary to this point of view this study puts forward the thesis that the writer belongs to the classicism, namely to the neoclassicism as a form of European modernism. This statement is based on the expressed by the playwright point of view as to the self-identification, as well as historical and literary materials, and literary criticism works of Ukrainian neoclassics of the so called first wave, which have developed their activity in the 20-th years of the 20-th century. Results of the study indicate a emphatic denial by the poet of her characteristics as had been formulated by the leading representative of the Narodnik S. Yefremov. The writer considered it biased and inadequate. It was found out that the kiev neoclassic in the years 1914-1930 M. Dray-Khmara, M. Zerov, P. Fylypovych, M. Rylsky and Yurii Klen backed up the statement that Lesya Ukrainka belonged to Europian literary tradition which is supported by her implementation of artistic and philosophical neoclassicism devices such as appeal to antiquity, the use and reinterpretation of „eternal images” and „traveling stories”, mediterranean tradition, individual choice and creative mimesis, cultural and stylistic syncretism, synthesis of universal with national, anthropocentrism, distancing from the trivial, moralizing, social activity. The article is an attempt to emphasize the need to review existing opinions and of identification creativity according to the aesthetic criterion.

Refine search results

2 TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych

1 Roczniki Humanistyczne

1 Studia Białorutenistyczne

1 Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie

5 Siryk L.

3 2019

2 2018

Трагічні і травматогенні наслідки радянської політики в галузі української літератури

Своєрідність позиції українських неокласиків в контексті проблеми культурних орієнтирів Cхід – Захід

Юзеф Лободовський –популяризатор національної української літератури

Іryna Bаhdanowicz, Залатая Горка: вершы, переклады, артикулы. Mінск: Кнігазбор, 1916, 399 s.

Проблема ідентифікації творчості Лесі Українки