Search results

1

Ponownie o wczesnośredniowiecznym mieczu wyłowionym z Zalewu Szczecińskiego

100%

Pudło P.

Materiały Zachodniopomorskie

|

2011

|

vol. 8

165-178

EN

This article discusses typological and chronological issues relating to an unusual sword recovered from the Szczecin Lagoon. The likely origins of the weapon are considered with comparative objects bearing similar characteristics.

2

A sign, a symbol or a letter? Some remarks on omega marks inlaid on early medieval sword blades

51%

Janowski A., Kurasiński T., Pudło P., dr Andrzej Janowski - Ośrodek Archeologii Średniowiecza Krajów Nadbałtyckich I. A. i. E. P. w. S., dr Tomasz Kurasiński Ośrodek Badań nad Dawnymi Technologiami I. A. i. E. P. w. Ł., dr Piotr Pudło - Instytut Archeologii U. Ł.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica

|

2013

|

vol. 29

PL

Walory oręża podnosić miało m.in. sygnowanie, przy czym zabieg ten znajdował rozmaite realizacje: od umieszczenia pojedynczego piktogramu do złożonych układów w postaci napisów, ciągów literowo-znakowych lub bardziej złożonych motywów ornamentacyjnych, niekiedy o charakterze narracyjnym. W artykule zwrócono uwagę na możliwości interpretacji umieszczanego na głowniach mieczowych symbolu w kształcie “W”, niekiedy określanego w literaturze przedmiotu także jako “omega” “haftka”, “podkowa” czy “kabłączek skroniowy”. Zebrano informację na temat 32 mieczy, na których zidentyfikowano w sposób mniej lub bardziej pewny znak “W” (Polska – 7 egz., Finlandia – 5 egz., Niemcy – 4 egz., Rosja, Holandia – po 3 egz., Estonia, Anglia – po 2 egz., Białoruś, Czechy, Francja, Irlandia, Norwegia, Słowacja – po 1 egz.). Nie wykazują one tendencji do koncentrowania się w jakimś wybranym rejonie Europy, aczkolwiek większość z nich używana była w pasie północnoeuropejskim, grupując się przede wszystkim wokół wybrzeży Morza Bałtyckiego i Północnego. Analiza typologiczna wykazała znaczne zróżnicowanie formalne omawianego zbioru. Zwracają również uwagę szerokie ramy czasowe, zamykające się w przedziale VIII–XI w., przy czym większość okazów pochodzi z X–1. poł. XI w. Znak “W” znajduje się z jednej strony głowni, przy czym występuje on tam jako samodzielny (pojedynczy lub podwojony) motyw, ewentualnie w zestawie z innymi symbolami, bądź też w większej liczbie. Najczęściej mamy do czynienia z układem horyzontalnym dwóch zwróconych ku sobie zakończeniami “W”, pomiędzy którymi znajdować się mógł inny symbol, na ogół krzyż. Zdarzają się też konfiguracje bardziej złożone. Omega posiada dużą wymowę symboliczną w sferze religijnej, zwłaszcza w kręgu kultury chrześcijańskiej. Wyobrażenie jej na mieczu, zwłaszcza w połączeniu z krzyżem, wolno z dużym prawdopodobieństwem uznać za odnoszącą się do Boga symboliczną formę inwokacji, mającą sprowadzić na walczącego tak sygnowanym mieczem łaskę i ochronę Pańską. Intencją uwidocznienia tej sygnatury na głowni mogła być także chęć zamanifestowania przynależności religijnej posiadacza oręża. Z drugiej jednak strony należy liczyć się z magiczną wymową omawianej sygnatury, niezależną od pierwotnej intencji jej zastosowania. Niewątpliwie więc kwestia interpretacji “W” wymaga dalszych pogłębionych studiów, zmierzających do ustalenia, co stało się impulsem do sygnowania głowni mieczowych właśnie w ten sposób oraz jakie były uwarunkowania historyczno-kulturowe pojawienia się rozpatrywanego znaku na mieczach i dalsza jego recepcja.

3

Wczesnośredniowieczne miecze ze zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie w świetle ponownej analizy typologiczno-chronologicznej i technologicznej (część 2)

51%

Kucypera P., Kurasiński P., Pudło P.

Materiały Zachodniopomorskie

|

2012

|

vol. 9

269-296

XX

This study is devoted to four early medieval swords stored in the National Museum in Szczecin. The paper is a continuation of the weapon collection from the Szczecin Museum presentation, with first part published recently (Klimek, Kucypera, Kurasiński, Pudło 2011). All swords presented here were posted before, but, thus far, bereft of detailed formal, chronological and technological analyzes. The oldest presented specimen was found in Smołdzino, Słupsk District. No detailed location of the find is known, apart from the fact that it was uncovered by sand from a dune. It is preserved as a few pieces coming from a broken blade. Another two swords were also preserved partially, both with almost completely missing blades. They are most probably stray finds from the River Oder near Szczecin. The last, youngest specimen, is a loose find from Złocieniec, Drawsko District. The Smołdzino sword has been dated to the 2nd half of the 8th–half of the 10th centuries, however, it has to be noted that the technique in which its blade was forged (piled/sandwitched) does not allow to completely rule out the possibility of the sword’s earlier (La Tène period) metric. First of the Oder (Szczecin) swords has been classified as the younger type X by Petersen and dated to the 10th–half of the 11th centuries. The second specimen has been identified as Oakeshott’s type ?,B,3 and Geibig’s Kombinationstyp 15-III. It has been linked with the period of the 10th–beginning of the 12th centuries. Both specimens picked from the Oder River had blades forged by welding cutting-edge rods into central core pieces. Their lower guards and pommels (with, possibly, one exception) were formed from single homogeneous billets of iron. By far, the best preserved sword was the one from Złocieniec, classified here as type XI,E,1 by Oakeshott and Kombinationstyp 19 (hilt) and 10 (blade) by Geibig. In view of the presented analogies, it has been fixed to the chronological frame of the 12th–beginning of the 13th century. Unfortunately, due to external factors, no materials examination has been carried out on this weapon.

Refine search results

2 Materiały Zachodniopomorskie

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica

3 Pudło P.

1 Janowski A.

1 Kucypera P.

1 Kurasiński P.

1 Kurasiński T.

1 dr Andrzej Janowski - Ośrodek Archeologii Średniowiecza Krajów Nadbałtyckich I. A. i. E. P. w. S.

1 dr Piotr Pudło - Instytut Archeologii U. Ł.

1 dr Tomasz Kurasiński Ośrodek Badań nad Dawnymi Technologiami I. A. i. E. P. w. Ł.

2 2013

1 2012

Ponownie o wczesnośredniowiecznym mieczu wyłowionym z Zalewu Szczecińskiego

A sign, a symbol or a letter? Some remarks on omega marks inlaid on early medieval sword blades

Wczesnośredniowieczne miecze ze zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie w świetle ponownej analizy typologiczno-chronologicznej i technologicznej (część 2)