Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 3

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Nazwy części twarzy w językach słowiańskich

100%
Rytter G.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
|
2016
|
issue 12
127-138
EN
Etymological sketch presents 19 words, in the majority of all-Slavonic range. They are thematically connected with Slavic *tvarь. The article also contains comments about Slavs’ cultural tradition, which ascribes attribute “lucky” to the right eye and “ill-fated” to the left one. To the oldest and most popular beliefs preserved in the Slavonic folklore belongs conviction that human eye has a power of casting a spell or a curse on somebody.
PL
Szkic etymologiczny prezentuje 19 wyrazów, w większości o zasięgu ogólnosłowiańskim. Są one tematycznie związane z psł. *tvarь. Artykuł zawiera również uwagi o tradycji kulturowej Słowian, która prawemu oku przypisuje atrybut „szczęśliwe”, lewemu – „nieszczęśliwe”. Do najstarszych i najpowszechniejszych wierzeń zachowanych w folklorze słowiańskim należy przekonanie, że ludzkie oko ma moc rzucania uroku czy klątwy.
2
Publication available in full text mode
Content available

Losy imienia Świdrygiełły w polszczyźnie

100%
Rytter G.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
|
2017
|
vol. 51
|
issue 1
191-198
EN
The article presents the appellative Świdrygał and its formal varations used presently in the Masovian area and the Lesser Poland district. This is a Polish form of an old Lithuanian anthroponym Švitri‑gáila (Švitri‑gė́la).
PL
-
3
Publication available in full text mode
Content available

Fraz. zbić z pantałyku ‘stropić kogo, pozbawić pewności siebie’

100%
Rytter G.
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
|
2016
|
vol. 51
EN
The phrase zbić z pantałyku ‘to perplex, shatter somebody’s confidence’The article concerns the East-­Slavic linguistic influence on Polish in the second half of the nineteenh century as exemplified by the meaning of the phrase zbić z pantałyku. Today’s meaning of the phrase  is associated with another phraseologism zbić z tropu ‘to throw [lit. knock] off trace,’ which originates from the hunting jargon. *Pantałyk as a separate word is not (and never has been) used in general Polish, and the comprehensibility of the whole phrase is the result of the sum of its components.East Slavic counterparts of the phrase are attested from the mid­nineteenth century. In the Polish of the period, zbić z pantałyku had a colloquial status, and its usefulness in the sphere of everyday communication was a manifestation of economy of imaginary rather than conceptual means of expression. Especially in the conditions of widespread bilingualism, the new phrase could easily be recognized against the background of contemporary usage of near­synonymous colloquial phrases derived from the verb zbić ‘to beat’ but also ‘to knock off.’The greater frequency of zbić z pantałyku  in the Polish of south­eastern borderlands resulted from a combination of factors, mainly the blurred boundaries between literary and dialectal (folk) phraseology. Fraz. zbić z pantałyku ‘stropić kogo, pozbawić pewności siebie’Artykuł dotyczy wpływów ruskojęzycznych w polszczyźnie drugiej połowy XIX wieku. Dziś znaczenie frazeologizmu zbić z pantałyku to odpowiednik wybić z szyku, zbić z tropu, ‘zmieszać, stropić’, realnie ‘pomieszać krok’, ‘stracić ślad (na polowaniu)’.*Pantałyk jako wyraz samodzielny nie jest (i nigdy nie był) używany w polszczyźnie ogólnej, natomiast znaczenie całego frazeologizmu wynika z sumy jego składników.Odpowiedniki wschodniosłowiańskie poświadczone są od połowy XIX stulecia. W ówczesnej polszczyźnie zbić z pantałyku miało status potoczny, którego użyteczność w sferze komunikacji codziennej to przejaw ekonomiczności środków obrazowych zamiast pojęciowych.Nowy frazeologizm mógł być łatwo rozpoznawany w warunkach bilingwizmu językowego na tle ówczesnych środków z tradycją użycia w sferze potocznej. O szczególnej częstotliwości użycia zbić z pantałyku w polszczyźnie kresów południowo­wschodnich zdecydował splot czynników, głównie zaś „rozmyte” granice między frazeologią literacką a gwarową (ludową).
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.