Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

Uwagi o języku w filozofii Kartezjusza, Locke`a, Hume`a, Leibniza, Kanta i Milla

100%
Maciejczak M.
Kwartalnik Filozoficzny
|
2011
|
vol. 39
|
issue 3
7-92
EN
The main problems of modern philosophy concern sources, limits and character of knowledge. Objectivity and validity of knowledge are justified by critique and analysis of structure and function of the mind. Investigations focus primarily on the epistemological issues. Philosophers see the roots of meaning of language in mind or experience. Pure intuition of Descartes, experience of British Empiricists, universal language of Leibniz, Kant’s notions of the pure reason and Mill’s criteria of the correct reasoning are not connected to language. In their opinion language is not a suitable means of representing the world. A very fast development of empirical linguistic studies - works of Herder, Hamann and Humboldt etc. evoke much interest in language. The situation begins to change: critique of language is gradually taking place of critique of reason. Instead of ideas in the mind philosophers discuss linguistic expressions and question of how they refer to the world.
2

Tożsamość a rozumienie siebie

100%
Maciejczak M.
Studia Philosophiae Christianae
|
2011
|
vol. 47
|
issue 1
97-132
EN
The article consists of two parts: the first – The Decline of the Ethical Aspect – presents the most important element of the current ethical situation. It presents the fact that, because of changes taking place in social reality, the means that hitherto supported the process of the formation of an individual’s self-knowledge and autonomy of action, are now disappearing. A consequence of the elimination of ethical values from the individual’s life is an ever further reaching process of disintegration of identity, which fosters consumerist attitudes. The second part – Working on Oneself – shows means of building up and preserving one’s identity. The most important of these means is the obligation of knowing oneself. Self-knowledge is the necessary condition of overcoming the crisis, an obligation to oneself that does not consist in possession of a theory confirmed by facts concerning ourselves. Finally, the article contains an assessment of the chances of putting these indications into practice.
PL
Artykuł podejmuje zagadnienie rozpadu tradycyjnych wartości, które zacierają się lub stają się całkowicie zależne od sytuacji. Nie mogą przebić się w złożonych kontekstach współczesnego świata, tracą siłę obowiązywania I, w efekcie, przestają motywować działania. Przynależność do grupy, narodu, religii lub nakaz sumienia przestają być czynnikami regulującymi postępowanie I tworzącymi więzi między ludźmi. Taki stan rzeczy nasuwa pytanie o środki pozwalające jednostce kształtować własną tożsamość. Artykuł składa się z dwóch części. Część pierwsza - Zanikanie aspektu etycznego - przedstawia najważniejsze elementy aktualnej sytuacji etycznej. Ukazuje fakt, że z powodu zmian rzeczywistości społecznej zanikają środki, które dotąd wspierały proces kształtowania samowiedzy jednostki I jej autonomię działania. Następstwem eliminacji wartości etycznych z życia jednostki jest coraz dalej sięgający proces rozpadu jej tożsamości, co sprzyja postawom konsumpcyjnym. Druga część – Praca nad sobą – wskazuje środki konieczne do tworzenia I zachowania tożsamości. Najważniejszym z nich jest powinność poznania siebie. Samowiedza jest niezbędnym warunkiem przezwyciężenia kryzysu, powinnością wobec siebie, która nie polega na dysponowaniu pewna teorią, potwierdzaną przez fakty nas dotyczące. Artykuł zawiera w końcu ocenę realizacji szans owych wskazań.
3
Publication available in full text mode
Content available

Linguistic meaning as a part of the conceptual model of the world

100%
Maciejczak M.
Studia Philosophiae Christianae
|
2020
|
vol. 56
|
issue S1
147-164
EN
The paper deals with the concept of the model of the word. It concerns a pre-linguistic stage of language acquisition, descriptive content of proper names and interpretation by means of a conceptual system. The model of the world comprises all aspects of being conscious. It is a system, a unity, a background of our conscious life; perception, language, notions, concepts, are its aspects. The more we know about cognitive processes, functions and structure of the mind, the be$er we understand the nature of language; the more we know about language, the better we understand the nature of the mind. Linguistic meaning as it was shown by the studies of language and categories acquisition, has its origin in the aforementioned model. That is why linguistic meanings are not ready-made contents, ideas, semantic entities, etc. but rather systems of procedures that constitute sense of speech acts. The approach to linguistic meaning as a part of an individual conceptual system, a system of information that mirrors cognitive, linguistic and non-verbal experience of an individual, is much of help in understanding efficacy of language, forming of beliefs, convictions, and also introducing new meanings.
4
Publication available in full text mode
Content available

‘Passive-active’ As a Functional Distinction in Husserl’s Theory of Consciousness

100%
Maciejczak M.
Studia Philosophiae Christianae
|
2022
|
vol. 58
|
issue 1
25-46
EN
This article discusses passive and active aspects of consciousness as two equally justified roots of life experiencing the world (Weltbewusstseinsleben). The passive domain involves the synthesis of internal time, association, habituality, bodily aspects, etc. The active domain includes strictly cognitive competences of consciousness: thinking, judging, etc. What has been actively constituted becomes passive as the basic level for higher form of understanding. The two domains interweave, influence each other, complement each other, and also remain in a certain tension and discrepancy. In the broader perspective of the system of consciousness and its various layers, the passive-active differentiation must be treated functionally, and not as hierarchically arranged or constituted by separable concepts. It reflects the dynamics of the consciousness system at all its levels, and its meaning oscillates between the opposite and the overlapping.
5
Publication available in full text mode
Content available

Wittgenstein – przykłady błędów językowych

100%
Maciejczak M.
Filozofia i Nauka
|
2013
|
vol. 1
245-255
EN
The article presents linguistic sources of philosophical conceptions. The main reasons that lead philosophers astray are grammatical analogies and the similarity of grammatical structure. Wittgenstein points contexts of use of philosophically interesting words. Beauty, goodness, truth, time, thinking, mind…etc. – these words play a certain role in our way of speaking, but they do not denote facts.
PL
Artykuł przedstawia kilka podanych przez Wittgensteina przykładów językowych źródeł koncepcji filozoficznych. Głównymi czynnikami, które prowadzą filozofów na manowce, są analogie i podobieństwa struktur gramatycznych. Zwrócenie uwagi na konteksty użycia słów interesujących z filozoficznego punktu widzenia: piękno, dobro, prawda, czas, myślenie, umysł... itd. przekonuje, że pełnią one określoną rolę w naszym sposobie mówienia, lecz nie denotują faktów.
6
Publication available in full text mode
Content available

Poznanie siebie jako podstawa tożsamości

100%
Maciejczak M.
Filozofia i Nauka
|
2014
|
vol. 2
81-111
EN
Sociological investigations show the ever changing meaning of concepts of individual, identity, obligation towards self and others, and also culture, university, religion. In consumerist societies these concepts become fluid. Not only the project of a life style becomes market-oriented, but also that of self-fulfilment. The personal identity requires attention, goals, values, a language. Personal identity requires reflection. Kant, Wittgenstein, Heidegger, Wojtyła and Taylor provide guidelines as how to examine this kind of reflection.
PL
Socjologiczne badania pozwalają zrozumieć zmiany, jakim podlegają pojęcia tożsamości, indywidualności, zobowiązań wobec siebie i społeczeństwa, sztuki, instytucji uniwersytetu, religii. Zmiany zagrażają integralności jednostki. Autor zwraca się do poglądów Immanuela Kanta, Martina Heideggera, Ludwiga Wittgensteina, Karola Wojtyły i Charlesa Taylora po środki konieczne do tworzenia i zachowania tożsamości.
7
Publication available in full text mode
Content available

Kontekst habitualności w husserlowskiej teorii świadomości

100%
Maciejczak M.
Filozofia i Nauka
|
2021
|
vol. 9
277-290
EN
Edmund Husserl understood consciousness as a critique of experience and the metaphysics and science based on it. Phenomenology is a critique of cognition, a method of investigation and questioning. In his later writings Husserl defined consciousness as a “system of intentional functions,” a “system of intentional operations.” Its correlate is a coherent and regularized world. One of the most important aspects of the system of intentional functions are habitualities-patterns, mental representations which arise in the process of “typification” and henceforth guide our ordinary thinking and acting. Thanks to them, the type of object, its features and properties are predetermined and, in principle, the ways of knowing it are determined. My task is to characterize the broad context of habituality formation, that is, the stream of consciousness and the possibilities of feeling and movement of the bodily subject. I will discuss in turn the temporal structure of experience and its dependence on the movement and action of the bodily subject, and then characterize the form of general intimacy with the world. It is in this context of “indeterminate reality” that the constitution and evocation of the deposited sense, the anticipation of the type of object and its qualities play out.
PL
Świadomość była nicią przewodnią fenomenologicznych dociekań Edmunda Husserla. Rozumiał je jako krytykę doświadczenia a następnie opartej na nim metafizyki i nauki. Fenomenologia to krytyka poznania, metoda badania i stawiania pytań. Husserl, w późniejszych pismach, określił świadomość jako „system intencjonalnych funkcji”, „system intencjonalnych operacji”. Jego korelatem jest spójny i nacechowany prawidłowościami świat. W systemie intencjonalnych funkcji jednym z ważniejszych aspektów są habitualności – wzorce, reprezentacje mentalne, które powstają w procesie „typizacji” i odtąd kierują naszym zwykłym myśleniem i działaniem. Dzięki nim wstępnie określony jest rodzaju obiektu, jego cechy i własności oraz wyznaczone w zasadzie sposoby jego poznawania. Moim zadaniem jest podać charakterystykę szerokiego kontekstu powstawania habitualności, czyli strumienia świadomości i możliwości czucia i ruchu cielesnego podmiotu. Omówię kolejno temporalną strukturę doświadczenia i jego zależność od ruchu i działania cielesnego podmiotu, a następnie scharakteryzuję formę ogólnej zażyłości ze światem. W tym kontekście „nieokreślonej rzeczywistości” rozgrywa się konstytucja i przywoływanie zdeponowanego sensu, antycypacja rodzaju przedmiotu i jego cech. W zakończeniu sformułuję kilka uwag dotyczących habitualności jako źródła pojęć empirycznych.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.