Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
The article presents the scope of research conducted within regard to historical semantics in Poland. Semanticists do research on the history of word’s and construction’s meaning. The sources of research materials (dictionaries and texts) are discussed. The on-line Conceptual Dictionary of Old Polish is described in detail as one of the sources. Also there are presented some achievements of Polish linguists in semantic-historical research.
PL
Artykuł jest skrótowym opisem dokonań naukowych i dydaktycznych prof. dra hab. Mariana Kucały (1927–2014), wybitnego językoznawcy, mistrza i nauczyciela. Profesor Kucała jest autorem ponad 300 książek, artykułów i opracowań z zakresu dialektologii, historii języka polskiego, leksykografii historycznej i współczesnej, języka religijnego, onomastyki, poprawności językowej, współczesnego języka polskiego, a nawet glottodydaktyki. Był zasłużonym pracownikiem naukowym Instytutu Języka Polskiego PAN, nauczycielem akademickim, wychowawcą wielu roczników polonistów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, popularyzatorem wiedzy o języku ojczystym. Wniósł ogromny wkład naukowy i organizacyjny w rozwój „Języka Polskiego”, jednego z najbardziej cenionych polskich czasopism językoznawczych. Do najważniejszych prac Pana Profesora należą następujące publikacje zwarte: Porównawczy słownik trzech wsi małopolskich Rozwój iteratiwów dokonanych w języku polskim; Rodzaj gramatyczny w historii polszczyzny; Jakuba Parkosza traktat o ortografii polskiej; Twoja mowa cię zdradza. Regionalizmy i dialektyzmy języka polskiego; Mały słownik poprawnej polszczyzny. W roku 2000 Instytut Języka Polskiego PAN wydał zbiór jego najważniejszych artykułów naukowych – Polszczyzna dawna i współczesna. Studia i szkice. Profesor Marian Kucała był współredaktorem Słownika staropolskiego oraz twórcą koncepcji i redaktorem Słownika polszczyzny Jana Kochanowskiego. Jego prace naukowe z zakresu językoznawstwa diachronicznego i synchronicznego w najróżniejszych jego aspektach należą do głównego nurtu polskiego i słowiańskiego językoznawstwa. Profesor Marian Kucała prowadził wszechstronne badania językoznawcze, miał ogromną wiedzę na temat funkcjonowania języka polskiego w aspekcie diachronicznym i synchronicznym, cieszył się wielkim uznaniem w środowisku językoznawczym jako naukowiec i jako mistrz, promotor, nauczyciel, redaktor, który wywarł ogromny wpływ na rozwój naukowy wielu językoznawców w Polsce, udzielając im swojej wiedzy i patronując ich pracom naukowym.
EN
The article shows the silhouette of prof. dr. hab. Marian Kucała (1927–2014), a great linguist, master and teacher. Professor is the author of about 300 books, articles, studies in the field of dialectology, history of Polish language, historical and contemporary lexicography, religious language, onomastics, linguistic correctness, contemporary Polish language and even glottodidactics. He was a distinguished scientist at the Institute of the Polish Language of the Polish Academy of Sciences, an academic teacher, teacher of many Polish students at the Catholic University of Lublin, popularizer of knowledge about native language, which should be described as a language teacher. He made a huge scientific and organizational contribution to the development of “Język Polski”, one of the most valued Polish linguistics journals. The most important of his works are the following compact publications: Porównawczy słownik trzech wsi małopolskich; Rozwój iteratiwów dokonanych w języku polskim; Rodzaj gramatyczny w historii polszczyzny; Jakuba Parkosza traktat o ortografii polskiej; Twoja mowa cię zdradza. Regionalizmy i dialektyzmy języka polskiego; Mały słownik poprawnej polszczyzny. In 2000, the Institute of the Polish Language of the Pollish Academy of Science published a collection of his most important scientific articles: Polszczyzna dawna i współczesna. Studia i szkice. Professor Marian Kucała was the co-editor and editor of such significant lexicographical studies as the Słownik staropolski and the Słownik polszczyzny Jana Kochanowskiego. His scientific works representing diachronic and synchronous linguistics in a variety of aspects have had a significant impact on the development of Polish and Slavic linguistics. Professor Marian Kucała conducted a wide range of linguistic research, he had a great knowledge of how the Polish language functions in a diachronic and synchronous aspect, he enjoyed great recognition in the linguistic environment as a scientist and as a master, promoter, teacher who had a huge impact on the scientific development of many linguists in Poland, providing knowledge and promoting their scientific work.
XX
The article concerns the writer’s identity in the old scientific text in the light of Janusz Korczak’s work How to love a child. A child in the family. Attention was also paid to the roles which the author plays in the text. He is identical with the author of the work and he is a doctor, educator and philosopher. The article also discusses the emotional involvement of the author and his pedagogical passion. The history of the book creation was discussed, and then the language forms, through which the subject of the text was revealed, were shown.
PL
Artykuł prezentuje elektroniczny „Słownik pojęciowy języka staropolskiego” (SPJS), który został opracowany w Instytucie Języka Polskiego PAN w Krakowie na podstawie „Słownika staropolskiego” i „Suplementu cz. I”. SPJS zawiera całe dotąd poznane najstarsze polskie słownictwo – od początków języka polskiego do końca XV wieku. Najważniejszym celem twórców słownika było przyporządkowanie jednostek leksykalnych do poszczególnych kategorii pojęciowych. Struktura semantyczna SPJS oparta jest na systemie hierarchicznym stworzonym przez R. Halliga i W. von Wartburga. W SPJS podano także klasyfikację gramatyczną i strukturalną wyrazów średniowiecznych. Słownik zawiera 22 735 artykułów hasłowych, a w ich obrębie 54 038 jednostek leksykalnych.
EN
The article presents the research project of the electronic "Conceptual Dictionary of Old Polish" („Słownik pojęciowy języka staropolskiego”) prepared in the Institute of Polish Language at the Polish Academy of Sciences in Cracow. This dictionary is based on "The Old Polish Dictionary" and "The Supplement (Verba absentia), part I". "The Conceptual Dictionary of Old Polish" which includes the oldest known Polish vocabulary – from the beginning of the Polish language to the end of the fifteenth century. The main aim of this project was to assign each lexical unit to the separate conceptual categories. The semantic structure of this dictionary is based on a hierarchical system created by R. Hallig and W. von Wartburg. This dictionary also contains the grammatical and structural classification of medieval vocabulary. "The Conceptual Dictionary of Old Polish" has 22 735 entries, and within 54 038 lexical units. Each meaning and function is illustrated by one example given in transliteration and in transcription.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.