Search results

1

Teorie ładu akademickiego

100%

Urbanek P.

Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics

|

2019

|

vol. 300

|

issue 4

5-30

EN

An important feature of research studies on academic governance is their multidimensionality. None of the traditional disciplines alone is capable of capturing the essence of processes taking place in complex social institutions such as universities. This means that research should be carried out using various interdisciplinary theoretical perspectives. The aim of this article is to present theories that can be used to explain academic governance processes. The research method used is a critical analysis of the literature. The most frequently quoted theories in the literature include agency theory, stewardship theory, stakeholder theory, resource-dependency theory, neo-institutional theory, and cultural theory. Many elements of these theories refer to statements formulated within corporate governance theories. At the same time, academic governance theories emphasise the key characteristics of the academic institutional environment. The typology presented in the article represents a positive approach, which focuses on understanding, explaining and anticipating complex processes taking place in the academic institutional environment. At the same time, the typology can be a starting point in attempts to determine the conditions that should be met by institutional structures responsible for managing and supervising universities.

PL

Ważną cechą badań naukowych poświęconych problematyce ładu akademickiego jest ich wielowymiarowość. Żadna z tradycyjnych dyscyplin pojedynczo nie jest w stanie pokazać istoty zjawisk zachodzących w tak złożonej instytucji społecznej, jaką jest uniwersytet. Oznacza to, że takie badania powinny być prowadzone przy wykorzystaniu różnych interdyscyplinarnych perspektyw teoretycznych. Celem artykułu jest prezentacja teorii, które mogą być użyte do wyjaśnienia procesów składających się na ład akademicki. Użytą metodą badawczą jest krytyczna analiza piśmiennictwa. Przedstawione zostały najczęściej przywoływane w literaturze teorie: agencji, służebności, interesariuszy, zasobowa, neoinstytucjonalna, uwarunkowań kulturowych. Teorie te w wielu elementach nawiązują do twierdzeń formułowanych w ramach teorii ładu korporacyjnego opisujących mechanizmy władzy i kontroli w korporacjach. Zarazem teorie ładu akademickiego akcentują to, na czym polega specyfika instytucji akademickich oraz instytucjonalnych struktur odpowiedzialnych za zarządzanie tymi instytucjami. Zaprezentowana w artykule typologia charakteryzuje się podejściem pozytywnym, w którym nacisk jest położony na zrozumienie, wyjaśnianie i przewidywanie złożonych procesów zachodzących w akademickim środowisku instytucjonalnym. Zarazem może to być punkt wyjścia przy próbach normatywnego określenia warunków, które powinny spełniać efektywne struktury instytucjonalne odpowiedzialne za kierowanie i nadzór nad uniwersytetami.

2

Nadzór właścicielski, nadzór korporacyjny czy „samo-władztwo oligarchii akademickiej”? – Dylematy ładu akademickiego w publicznych szkołach wyższych w świetle nowej ekonomii instytucjonalnej

84%

Pietrzak M.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2016

|

vol. C

285-302

PL

Artykuł podejmuje problematykę ładu akademickiego, tj. odpowiednika corporate governance w odniesieniu do publicznych szkół wyższych w Polsce – w kontekście nowej ekonomii instytucjonalnej. Specyfika kształcenia i badań naukowych jako produktów uczelni akademickich (uniwersyteckich) wskazuje na potencjalne zawodności rynku jako mechanizmu koordynacji dostarczania tych dóbr (np. asymetria informacji i selekcja negatywna). Zawodności te sugerują, że właściwym mechanizmem jest instytucja kierująca w formie organizacji hierarchicznej (uniwersytet). Istotną kwestią jest projekt ładu akademickiego takiej organizacji. Obecny model został określony jako „samo-władztwo oligarchii akademickiej”. Jest on przedmiotem ostrej krytyki. Jednakże problemy związane z rozdzieleniem własności i kontroli oraz pomiarem wyników działalności akademickiej i wynikające stąd koszty agencji wskazują, że model ten może mieć pewne przewagi nad postulowanymi modelami, zakładającymi większą centralizację i skuteczniejsze sterowanie przez państwo lub państwo i interesariuszy, takich jak biznes czy samorząd. Wątpliwości te wskazują na potrzebę dalszych badań, pozwalających rzetelnie ocenić zasadność ewentualnych reform obecnego systemu ładu akademickiego.

EN

The paper concerns with corporate governance in public higher education organizations in Poland. The paper approach is based on the new institutional economics. The special features of academic products (i.e. education and scientific research) suggest that potential market failures exist that handicapped market as governance mechanism in supplying such services. Those market failures suggest that the better than market is the hierarchical mode of control, namely university. Important issue is governance of such organization. The model which dominated in Polish universities could be described as self-governance of academic oligarchy. This model is under strong criticism. However, the problems of separation of ownership and control and the problem of metering of academic performance and resulting agency costs suggest that this model could have some advantages over the proposed alternative models. The main assumption of those proposed models is stronger centralization and more direct control experienced by government or government and stakeholders (i.e. business and local administration). Those concerns show that further studies are desired. Such studies should allow to accurately assess the justification of proposed reforms of academic governance.

3

“Hard” vs. “Soft” Managerialism: How to Reform Universities and Let Them Remain Universities

84%

Urbanek P.

Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics

|

2022

|

vol. 312

|

issue 4

89-102

PL

Transformacja instytucji akademickich inspirowana ideą new public management wprowadza nowy paradygmat zarządzania uczelnią. Istotą nowego modelu uczelni jest przeniesienie korporacyjnych struktur władzy i praktyk menedżerskich do akademickiego środowiska instytucjonalnego. Takie podejście do reformy uniwersyteckiej nawiązuje do koncepcji „twardego” menedżeryzmu. Jeśli władze uczelni akceptują narzucone nowe, menedżerskie reguły gry, wzmacniają system oparty na logice odbiegającej od tradycyjnych akademickich norm. Jednak mogą też próbować utrzymać instytucje zakorzenione w akademickiej logice instytucjonalnej, co wymaga alternatywnego podejścia mieszczącego się w koncepcji „miękkiego” menedżeryzmu. W artykule pokazano, że kolegialność i menedżeryzm nie muszą oznaczać wykluczających się przeciwieństw. Te dwie pozornie sprzeczne idee mogą współistnieć w postaci „miękkiej” wersji menedżeryzmu, w jego zhumanizowanej lub neokolegialnej formie. Wymaga to przedefiniowania struktur zarządzania uczelnią przy jednoczesnym zachowaniu tradycyjnych norm i wartości akademickich. Autor artykułu zastosował metodę badawczą krytycznej analizy literatury.

EN

The transformation of academic institutions inspired by the ideas of New Public Management introduces a new paradigm of university governance. The essence of the new university model is the transfer of corporate authority structures and managerial practices to the academic institutional environment. Such an approach to university reform refers to the concept of “hard” managerialism. If universities accept the imposed new managerial rules of the game, they strengthen a system based on a logic that departs from traditional academic norms. However, universities can try to maintain their traditional institutions rooted in the academic institutional logic, which requires an alternative approach falling within the concept of “soft” managerialism. The article shows that collegiality and managerialism do not have to be contradictory. These two seemingly conflicting ideas can co-exist in a “soft” version of managerialism, taking on a more humanised or neo-collegial form. This requires a redefinition of university governance structures while maintaining traditional academic norms and values. The article uses critical literature analysis as a research method.

4

Konsekwencje globalistycznego modelu nauki

67%

Błaszczyński K.

Ogrody Nauk i Sztuk

|

2014

|

issue 4

13-22

PL

Celem niniejszego artykułu jest opis i wyjaśnienie idei globalistycznej nauki oraz stosunkowo nowego zjawiska jakim jest globalna nauka. Następnie opis i wyjaśnienie procesu implementacji oraz ukonstytuowania się globalistycznej idei nauki oraz globalnego modelu nauki (GMN) w Polsce i na ïwiecie. Opis uzupełniony jest o konsekwencje dominacji GMN dla funkcjonowania polskiego szkolnictwa wyższego. Ostatnim celem jest opis i wyjaïnienie procesu straty kacji uczonych w skali lokalnej oraz globalnej. Narracja artykułu osadzona będzie na tle teoretycznym paradygmatu strukturalnego funkcjonalizmu oraz teorii konfliktu.

EN

The purpose of this article is to describe and explain the idea of globalistic science and a relatively new phenomenon named global science. Next follows a description and explanation of the implementation process and the constitution of the globalistic idea of science and the Global Model of Science (GMS) in Poland and in the World. Description is supplemented with the consequences of dominance of the GMS for the functioning of Polish higher education. The last aim is to describe and explain the process of strati cation of scholars on the local and the global scale. Narration of the article will be set on the theoretical background of the structural functionalism and con ict theory paradigms.

Refine search results

2 Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics

1 Ogrody Nauk i Sztuk

1 Studia Prawno-Ekonomiczne

2 Urbanek P.

1 Błaszczyński K.

1 Pietrzak M.

1 2022

1 2019

1 2016

1 2014

Teorie ładu akademickiego

Nadzór właścicielski, nadzór korporacyjny czy „samo-władztwo oligarchii akademickiej”? – Dylematy ładu akademickiego w publicznych szkołach wyższych w świetle nowej ekonomii instytucjonalnej

“Hard” vs. “Soft” Managerialism: How to Reform Universities and Let Them Remain Universities

Konsekwencje globalistycznego modelu nauki