Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Journals help
Authors help
Years help

Results found: 28

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  środowisko przyrodnicze
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
PL
W artykule zaproponowano konstrukcję syntetycznego wskaźnika umożliwiającego klasyfikację województw według osiąganego poziomu ładu środowiskowego dzięki danym dostępnym w bazie BDL GUS. Łączne zestawienie wyników obliczeń własnych i danych z OECD umożliwiło sprawdzenie, i na ile wnioskowanie na podstawie tylko jednej zmiennej, jak to miało miejsce w przypadku raportu OECD, było zbieżne z oceną ładu środowiskowego opartą na wszystkich zmiennych dostępnych w BDL dotyczących tej kategorii. Oba podejścia przyczyniły się do wysnucia bardzo zbliżonych wniosków.
EN
The article proposes the construction of a synthetic indicator which allows the classification of regions according to the achieved level of environmental governance based on the data available in the database BDL GUS. The comparison of results of own calculations and data from the OECD allows to assess, if the inference based on only one variable, as is in the case of OECD report, is consistent with the assessment of environment based on all available in BDL variables. Both approaches lead to very similar conclusions.
Zarządzanie i Finanse
|
2013
|
vol. 3
|
issue 2
207-224
PL
Celem artykułu jest prezentacja modelu miękkiego zielonej gospodarki województwa podlaskiego, pokazującego zależności między gospodarką, społeczeństwem a środowiskiem. W Polsce i na świecie istnieje wiele badań nad zrównoważonym rozwojem, które zwracają szczególną uwagę na rolę środowiska przyrodniczego w tej koncepcji. Model miękki zbudowany w ramach artykułu pokazuje, w jakim stopniu jakość środowiska przyrodniczego wpływa na rozwój gospodarczy i społeczny województwa podlaskiego. Specyfikacja modelu została dokonana w oparciu o neoklasyczną teorię wzrostu ekologicznie zrównoważonego. Parametry oszacowane częściową metodą najmniejszych kwadratów zostały zweryfikowane merytorycznie i statystycznie. Model zielonej gospodarki województwa podlaskiego wskazuje zarówno czynniki, które mogą w przyszłości zdynamizować rozwój tego regionu, jak również bariery jego rozwoju.
PL
Celem artykułu jest identyfikacja kierunków interwencji środowiskowej w ramach polityki spójności oraz określenie regionalnego zróżnicowania tej interwencji. Zakres czasowy badań obejmuje lata 2007–2015, a zakres przestrzenny 16 województw. Postępowanie badawcze składa się z dwóch etapów. W pierwszym określa się główne kierunki interwencji środowiskowej polityki spójności w Polsce na podstawie analizy literatury przedmiotu oraz dokumentów programowych. W drugim etapie identyfikuje się strukturę interwencji środowiskowej oraz jej regionalne zróżnicowanie za pomocą wskaźników struktury oraz wskaźnika ilorazu lokalizacji. Ostatnią część artykułu stanowi podsumowanie wyników, w którym zawarto m.in. rekomendacje odnoszące się do sposobu programowania oraz ukierunkowania wykorzystania środowiskowej interwencji polityki spójności w Polsce.
Turyzm
|
2017
|
vol. 27
|
issue 2
89-94
PL
Celem autorów artykułu było wskazanie czynników wpływających na wybór miejsca wypoczynku oraz preferowanych form aktywności fizycznej w przestrzeni przyrodniczej. Scharakteryzowano także związki między odległością miejsca zamieszkania od terenów zieleni a częstotliwością ich odwiedzania. Ponadto oceniono stan wiedzy na temat roli środowiska przyrodniczego jako miejsca rekreacji ruchowej. Badania zrealizowano w grupie 305 młodych osób aktywnych fizycznie (studentów AWFiS w Gdańsku) przy zastosowaniu techniki ankietowej. Wyniki badań dowodzą niepodważalnego znaczenia dostępności do atrakcyjnych przyrodniczo terenów w odniesieniu do podejmowania aktywności fizycznej, co pozwala wiązać zaplecze rekreacyjne w postaci środowiska przyrodniczego ze wzmacnianiem zdrowia osób aktywnych fizycznie.
PL
Celem opracowania jest przedstawienie możliwości rozwoju turystyki w gminie Łuków oraz odpowiedź na pytanie, czy można uznać, że na tym obszarze istnieje szansa na rozwój turystyki? Celem pracy jest również ocena potencjału turystycznego gminy Łuków i okolic na podstawie opinii mieszkańców, osób odwiedzających omawiany teren a także na podstawie analizy SWOT. W celu oceny potencjału turystycznego gminy Łuków posłużono się metodą sondażu diagnostycznego wspartą kwestionariuszem ankiety. Badania przeprowadzono w 2014 roku na terenie Gminy Łuków. Badaniem objęto 50 osób. Respondentami byli mieszkańcy oraz osoby przyjezdne. W badaniach wykorzystana została również analiza SWOT. Z uzyskanych danych wynika, że gmina Łuków posiada znaczny potencjał turystyczny, przejawiający się przede wszystkim w bogactwie walorów przyrodniczych, historycznych oraz kulturowych. Ponadto gmina posiada dobre położenie komunikacyjne oraz dysponuje dobrze rozwiniętą bazą gastronomiczną i noclegową. Odczuwalny jest jednak brak promocji, inicjatyw władz wspierających rozwój turystyki oraz brak wizerunku turystycznego obszaru.
EN
The main goal of the article is to present the possibilities of tourism development in Łuków district and the nearby areas so as to answer the question whether the area is an attractive one for its development. The other aim is to evaluate tourism potential of Łuków and its vicinity basing on opinions of the residents, the people visiting that place and SWOT analysis. In order to analyze the potential of Łuków district, a questionnaire was used, which was further supported by SWOT analysis. The study was conducted in 2014 in Łuków district and involved 50 persons, mainly the residents and tourists. The obtained results indicated that, despite some shortcomings connected mainly with lack of promotion or initiatives on the part of local authorities supporting tourism development, the district possesses considerable natural, historical and cultural values. Further, it has a favourable geographical location and well-developed catering and accommodation sphere.
PL
W najnowszych badaniach naukowych w kulturze Zachodu na temat zachowań człowieka rozpatrywane są dwie główne tendencje: pierwsza do bycia niezależnym od innych i druga traktującą o sposobach poznania siebie i innych poprzez interaktywne zbliżenie. Interaktywne zbliżenie to ujawnianie nie tylko my.li, idei i słów, lecz również głębokiej, często ukrytej sfery własnego „ja”. Ważną kwestią stało się także równoczesne zbadanie reakcji grupy, społeczności, w chwili, gdy ramy odniesienia przekształcają się znacząco z relacji ja-ty, na jednoczesne odczuwanie podobnych emocji i zaangażowania przez wielu ludzi. Niezwykle istotne w interaktywnym badaniu źródeł intymności jest nie oddzielanie ludzkiej subiektywności od innych ludzi, wydarzeń społecznych, gdyż takie działania dewaluują nasze relacje, a także naturę wokół nas do statusu przedmiotu. Poza poznaniem kognitywnym, istnieje intuicyjna i medytacyjna .wiadomość skierowana ku bardziej refleksyjnemu i kontemplacyjnemu sposobowi zrozumienia życia i natury wokół nas.
EN
Nowadays, the impact of large cities and their domination in every aspect – geographic, economic or social – seems to overwhelm the smaller cities, especially in highly urbanized structures, such as the Upper Silesian metropolitan area. Although small cities are the minority in this case, analysis of spatial structures of the districts found in this area reveals that, although formally not being small cities, they can be included in this category because they actually function like small cities. They are often interesting places, the mainstay of the local culture, which managed to survive in the era of globalization, but usually they become an ‘element’ connecting or separating the highly urbanized centers. The aim of this study is to identify possible paths of development of these small ‘cities’ so that they will not lose their identity, but will adjust to the needs of the present. This requires coherent action and thinking about these places in a broader context than just administrative boundaries. When considered as the sum, these small ‘cities’ multiply their potential, which turns out to largely co-create the landscape. Creating functional areas based on landscape values as a specific criterion of delimitation would enhance the role of these small ‘cities’ and guide their development. It can be concluded that it is the industrial landscape which is an integrating factor in the case of Upper Silesian metropolitan area. Based on the connections and relations between natural areas and industrial areas, a functional area can be created, which would improve the prospects of small Silesian ‘cities’ as well impact on the entire structure and the neighboring larger urban areas.
PL
Przedmiotem prezentowanych badań są związki krajobrazowe obszarów przyrodniczych i poprzemysłowych, przyjęte jako kryterium delimitacji struktury organizacyjno-przestrzennej o cechach obszaru funkcjonalnego. Charakterystyczna struktura przestrzenna rozproszonych dzielnic aglomeracji górnośląskiej, przyrównanych do „małych miast”, jest wyrazem przestrzennym tych związków. Celem badań jest wskazanie możliwości ochrony wartości przyrodniczych i kulturowych wskazanych obszarów, a także rozwój ośrodków lokalnych, w odniesieniu do tematu zintegrowanego podejścia terytorialnego.
PL
Celem artykułu jest dokonanie przeglądu badań teoretycznych i empirycznych odnoszących się do migracji „brudnych” gałęzi przemysłu do rajów dla zanieczyszczeń. Artykuł składa się z trzech części. W pierwszej przedstawiono główne determinanty przemieszczania się „brudnych” przemysłów. Następnie omówiono wyniki badań, które odrzucają hipotezę o istnieniu rajów dla zanieczyszczeń. W trzeciej części odniesiono się do tych koncepcji, które weryfikują jej prawdziwość i potwierdzają, że „brudne” przemysły przemieszczają się do krajów, w których przepisy prawne dotyczące ochrony środowiska nie są restrykcyjne. Artykuł kończy się podsumowaniem, w którym przedstawiono najważniejsze wnioski z przeprowadzonej analizy.
EN
The paper aims to present an overview of theoretical and empirical studies dedicated to “dirty” industries that migrate to pollution havens. It consists of three parts. The first one discusses the major determinants that trigger the migration of dirty industries. Next, attention is paid to the results of studies which reject the hypothesis about the existence of pollution havens. Part three addresses the ideas and concepts that validate this hypothesis and confirm that dirty industries move to countries with a more relaxed environmental regulatory regime. The paper finishes with a summary section presenting the main conclusions from the analysis.
EN
Business entities are obliged to keep accounting records in accordance with specific and internally adopted accounting principles (policy) whose basic element is a chart of accounts. Entities are obliged to follow the adopted accounting principles in a reliable and transparent way and to present a financial situation, a financial result and the non-financial aspects of business activities.. The purpose of the article is to define the essence of the organization of accounting principle (policy) in a business entity and to describe desirable changes in the accounting policy and a chart of accounts as a condition for adapting a business entity to including environmental aspects. Apart from the introduction and the conclusion, the article includes three elements focusing on such issues as: accounting as a generator of information on environmental protection, a theoretical analysis of the organization of accounting principles (policy), and a model perspective of environmental accounting principles (policy) and a sample chart of accounts.
PL
Jednostki gospodarcze zobligowane są do prowadzenia rachunkowości zgodnie z określonymi i przyjętymi wewnętrznie zasadami (polityką) rachunkowości, której podstawowym załącznikiem jest plan kont. Wzrastające zainteresowanie ochroną środowiska oraz działalnością proekologiczną przedsiębiorstw determinuje zmiany w organizacji współczesnych podmiotów gospodarczych. Cele artykułu to określenie istoty organizacji zasad (polityki) rachunkowości w jednostce gospodarczej oraz charakterystyka pożądanych zmian w polityce rachunkowości i planiu kont jako warunku dostosowania jednostki gospodarczej do ujmowania aspektów środowiskowych. Osiągnięciu tego celu podporządkowano układ artykułu oraz wykorzystane metody badawcze obejmujące studia literatury przedmiotu oraz analizę opisową. W artykule, poza wstępem i zakończeniem, wyodrębniono trzy punkty poświęcone zagadnieniom rachunkowości jako generatora informacji o ochronie środowiska, teoretycznej analizie organizacji zasad (polityki) rachunkowości oraz modelowemu ujęciu środowiskowych zasad (polityki) rachunkowości wraz z prezentacją wzorcowego planu kont.
PL
Drzewo we współczesnej architekturze pełni funkcje użytkowe jako obiekt przyrodniczy pozytywnie oddziałujący na środowisko życia człowieka. Coraz częściej należy też do zestawu środków pomagających spełniać wymagania w zakresie polityki zrównoważonego rozwoju. Jako żywa roślina posiadająca wraz z bryłą korzeniową określone gabaryty i ciężar stanowi także konkretny problem techniczno-budowlany. Jednocześnie drzewo pozostaje figurą pełniącą w architekturze ważne funkcje symboliczne. Suma tych zagadnień powoduje, że drzewo może stanowić swego rodzaju badawczą próbkę pokazującą stan wielorakich związków środowiska zbudowanego ze środowiskiem przyrodniczym, i szerzej – określającą relacje między kulturą a naturą. Wiedzę tę istotnie wzbogaca dyskurs na ten temat prowadzony w obszarze socjologii i estetyki. Pomaga on architektom w zrozumieniu historycznych i współczesnych koncepcji przyrody, które są tworami społecznymi, w znacznym stopniu kształtowanym przez praktykę zamieszkiwania środowiska zbudowanego.
EN
A tree fulfils utilitarian functions in contemporary architecture as a natural object that has a positive influence on the living environment. More and more frequently it also belongs to a set of measures that help meet requirements in terms of sustainable development policy. As a living plant of a specific size, which has specific requirements with regard to moisture and a considerable weight (both the tree and its root mass), it is also a concrete technical and constructional problem. At the same time, the tree is a figure fulfilling important symbolic functions in architecture. The sum of these issues can cause the tree to be a sort of a research sample indicating the status of multiple relations between the built environment and the natural environment, and in a broader sense – defining relations between culture and nature. This knowledge is considerably enriched by the discourse on the relationship between nature and culture in the field of sociology and aesthetics. It helps architects understand the historical and contemporary concepts of nature, which are social constructs shaped significantly by the practice of inhabiting the built environment.
PL
Poznanie i zrozumienie funkcjonowania zróżnicowanego systemu środowiska przyrodniczego obszarów wysokogórskich wymaga jego uporządkowania. Właściwa jest zatem analiza oparta o jedną cechę lub element środowiska. Badania na potrzeby niniejszego opracowania przeprowadzone zostały przez autorkę w południowej części Doliny Kościeliskiej w Tatrach Zachodnich. Rzeźba terenu jest jednym z najważniejszych elementów kształtujących środowisko przyrodnicze Tatr, dlatego też stanowi doskonałe „tło” dla zilustrowania zmienności pozostałych jego cech. Podstawą poniższego opracowana było wyznaczenie morfotopów (jednostek charakteryzujących się jednorodnością cech morfologicznych oraz zachodzących współcześnie procesów morfogenetycznych), na bazie których możliwe było przedstawienie zróżnicowania pozostałych cech środowiska – budowy geologicznej, klimatu, gleb i szaty roślinnej. Na podstawie przeprowadzonych prac terenowych i analiz, wyznaczone zostały 3 główne grupy morfotopów oraz opisane poszczególne ich rodzaje.
EN
The paper presents a way to classify the organization of the natural environment in high-mountain areas – a method of partial geocomplexes delimitation. The main concern was put on the terrain relief and morphogenetic processes being the most important factors influencing the landscape structure. In the southern part of the Kościeliska Valley in the Tatra Mts. 10 types of morphotops (partial geocomplexes with homogeneous terrain relief and recent morphogenetic processes) were identified 3 groups distinquished: morphotops of valley floors, those of slopes and those of ridge tops. For each type of morphotop basic characteristics of lithology, climate, soils, plant cover and recent morphogenetic processes were presented in the text.
PL
Jedną z konsekwencji nadmiernie rozwiniętego ruchu turystycznego na obszarze Tatr jest stosunkowo duża liczba wypadków. Wypadki te były już wielokrotnie analizowane, zwracano jednak głównie uwagę na przyczyny subiektywne, wiążące się z brakiem przygotowania do trudnych wycieczek, w tym niedoborem odpowiedniej wiedzy oraz niewłaściwym ubiorem i wyposażeniem. Autorzy artykułu skupili się na określeniu tzw. „obiektywnych” przyczyn wypadków, związanych z warunkami naturalnymi. Zanalizowali dane z lat: 1999, 2004 i 2009 i określili główną przyczynę każdego wypadku, starając się wiązać ją z elementami środowiska przyrodniczego. Uwzględnili także warunki pogodowe, w jakich wypadek zaistniał. Typologii wypadków dokonano w nawiązaniu do porządków przestrzennych środowiska przyrodniczego Tatr: pasowości, piętrowości i sekwencji morfologicznej.
EN
A large number of accidents is one of the results of over-developed tourism. Accidents in the Tatra Mts. have been analyzed many times, however the main reasons of them were rather subjective, such as lack of experience or improper equipment and clothing. The authors focused on the objective causes of accidents, related to the natural environment. The data from 1999, 2004 and 2009 years were analyzed. In each case the main cause of the accident was related to the environmental factors. Therefore weather conditions during each accident were analyzed. Finally, all accidents were classified according three spatial orders: belting, vertical zonality and morphological sequence.
PL
Opracowanie dotyczy zagrożeń środowiska przyrodniczego Doliny Białki wynikających z działalności człowieka. W artykule omówiono przemiany środowiska związane z regulacjami hydrotechnicznymi rzeki, wybieraniem materiału z jej koryta i pobieraniem z niej wody oraz zrzucaniem do Białki ścieków, a także wpływ zanieczyszczenia powietrza. Ponadto sporo uwagi poświęcono zagrożeniom funkcjonowania korytarza ekologicznego, jakim jest Dolina Białki.
EN
The Białka Valley natural environment is currently exposed to anthropogenic hazards. The main elements of this anthropopressure are: settlement, agriculture, other unproper economic activities and tourism growth. The river of Białka still has a natural, mountain character in most of its sections. But in the remaining ones the river is engineered, in order to protect villages along its course from floods. Considerable transformations of the discussed valley occur at Łysa Polana, where the river is a natural border between Poland and Slovakia. To keep the border in accordance with documents, after each change of the bed location, the former course of the Białka is restored. Moreover, at the Białka mouth there are two mines of river gravel used in construction. Also water is taken from the river. Effects of this action are the most negative in winter, when water is used also to make snow on ski slopes. The Kotelnica ski station takes 650 m3 per hour during the period of maximal demand for water. The Białka river is receives various pollution, from the villages nearby. In winter people burn refuse in their stoves, which make the aerosanitary conditions worse and worse. The Białka Valley links the Tatras with the Gorce Mts and the Pieniny Mts. This ecological corridor is important in the scale of the whole Polish Carpathians, but its functioning is nowadays at hazard. The anthropopressure should be reduced in this area. All human activity should be conducted according to the principles of sustainable development. (Translated by Zygmunt Górka)
PL
Celem prezentowanych badań była ocena dotychczasowych działań i inwestycji gminy w zakresie kształtowania i ochrony krajobrazowej oraz oszacowanie zamierzeń gminy w tym zakresie na przyszłość przez respondentów. Pomiary wykonano z zastosowaniem metody sondażowej, a technikami były badania ankietowe wśród mieszkańców gminy i turystów, a także wywiad przeprowadzony z przedstawicielem Urzędu Miejskiego w Sępólnie Krajeńskim. Badania przeprowadzono w sierpniu oraz wrześniu 2017 roku. W badaniach wzięło udział ogółem 217 respondentów, w tym: 140 to mieszkańcy gminy, zarówno przedstawiciele miasta jak i wsi na terenie gminy, a także 77 turystów i osób przebywających na badanym obszarze w celach służbowych. Przeprowadzone badania pozwoliły na stwierdzenie, że gmina Sępólno Krajeńskie realizuje wiele działań w zakresie kształtowania i ochrony krajobrazu. Zdaniem respondentów badana gmina ma wiele walorów krajobrazowych, kulturowych i historycznych, które jednak nie są zwykle odpowiednio zadbane i wyeksponowane. Pomimo realizacji wielu zadań w zakresie kształtowania i ochrony krajobrazu, istnieje wiele aspektów, na które władze samorządowe powinny zwrócić większą uwagę przy kolejnych planowanych inwestycjach. Ważną kwestią, dotąd zaniedbywaną przez władze gminy, jest organizacja konsultacji z mieszkańcami gminy, którzy powinni pełnić istotną funkcję w kreowaniu przestrzeni w jakiej żyją, a także brak jest odpowiedniej informacji dotyczącej czasu oraz miejsca takich spotkań.
EN
The aim of the presented study was the respondents’ assessment of the actions and investments of the commune undertaken so far in the field of landscaping and landscape protection, and the evaluation of the commune’s future targets in this area. Measurements were made using the survey method, and the techniques used included questionnaire surveys carried out among the residents of the commune and tourists, as well as an interview conducted with a representative of the Municipal Office in Sępólno Krajeńskie. The surveys were conducted in August and September 2017. A total of 217 respondents participated in the survey, including: 140 residents of the commune, both representatives of the town and villages within the commune, as well as 77 tourists and people staying in the surveyed area for business purposes. The conducted surveys have led to the conclusion that the Sępólno Krajeńskie commune carries out many activities in the field of landscaping and landscape protection. In the opinion of respondents, the surveyed commune has many natural, cultural, and historical values, which, however, are usually not well-cared-for and exposed. Despite the implementation of many tasks in the field of landscaping and landscape protection, there are many aspects that local authorities should pay more attention to in subsequent planned investments. An important issue, so far neglected by the commune authorities, is holding consultations with the commune’s residents, who should play an important role in creating the space in which they live, and there is no relevant information on the time and place of such meetings.
EN
Nature reserve is a territorial legal form of nature protection. It is established in the form of an act of local law issued by the regional director for environmental protection. In addition, the legal effect of its creation is the introduction of an appropriate legal regime in the form of prohibitions allowed by law and the expropriation of real estate for the public purpose of its creation, which is the protection of unique natural values occurring in its territory.
PL
Rezerwat przyrody jest obszarową prawną formą ochrony przyrody. Jego utworzenie następuje w formie aktu prawa miejscowego wydanego przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska. Ponadto skutkiem prawnym jego utworzenia jest wprowadzenie odpowiedniego reżimu prawnego w formie zakazów ustawowo dozwolonych oraz wywłaszczenie nieruchomości na cel publiczny jego utworzenia, którym jest ochrona wyróżniających się szczególnych wartości przyrodniczych występujących na jego terenie.
EN
The idea of a green city is to incorporate environmental considerations into the foundations of the city’s development strategy, build environmental balance and climate resilience, and promote the green transformation of urban areas. Greening cities involves choosing the right priorities and taking action to ensure high quality of life and environmental protection, as well as reducing the risks and threats posed by climate change. The aim of this study is to assess the extent to which Polish cities with powiat rights have been greened. The analysis was performed for the years 2010, 2015, 2018 and 2020. The data for the research were obtained from several sources, including Statistics Poland, the Energy Regulatory Office, the Head Office of Geodesy and Cartography, and public information bulletins of individual cities. Taking into account the fact that the condition of the natural environment of Polish cities and related sectors of the urban economy is varied, we posed two research questions, namely an inquiry into the scale of differences between cities in terms of the degree of their greening, and the search for the environmental factors or processes connected to the environment that determine these differences. We constructed a synthetic measure of development using a dynamic approach to the linear ordering method. To this end, we calculated the averaged value of the variables and normalised them using the zeroed unitarisation method. In addition to ordering the cities, they were grouped by means of the quartile method according to the similarities in their values of the synthetic measure. The results indicated moderate progress in urban greening, i.e. at the pace of about 2.5% per year. There were large differences between cities in this respect, but at the same time we observed a steady narrowing of these gaps. This led us to a cautious conclusion that the degree to which Polish cities are greened is becoming more and more level. It is also worth mentioning that monitoring the progress of green cities is essential in formulating effective urban policies and development strategies that respond to climate change. Therefore, it is crucial to include these measures in public databases which enable the assessment of development process, including the areas and directions of development of green cities.
PL
Idea zielonego miasta ma na celu wpisanie uwarunkowań środowiskowych w fundamenty strategii jego rozwoju, budowanie równowagi przyrodniczej i odporności klimatycznej oraz stymulowanie zielonej transformacji terenów miejskich. Zazielenianie miast polega na wyborze priorytetów i działań zapewniających wysoki poziom jakości życia i ochronę środowiska oraz ograniczenie ryzyka i zagrożeń powodowanych przez zmiany klimatu. Celem badania omawianego w artykule jest ocena stopnia zazielenienia polskich miast na prawach powiatu. Analiza dotyczy wybranych lat: 2010, 2015, 2018 i 2020. Dane do analizy uzyskano m.in. z Głównego Urzędu Statystycznego, Urzędu Regulacji Energetyki, Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii oraz z biuletynów informacji publicznej poszczególnych miast. Biorąc pod uwagę, że stan środowiska przyrodniczego polskich miast i powiązanych z nim sektorów gospodarki miejskiej jest bardzo zróżnicowany, postawiono dwa pytania badawcze: o skalę różnic w poziomie zazielenienia miast oraz o determinujące te różnice elementy środowiska czy procesy z nim związane. Skonstruowano syntetyczny miernik rozwoju, wykorzystując bezwzorcową metodę porządkowania liniowego w ujęciu dynamicznym. W tym celu wyznaczono uśrednioną wartość cech, które unormowano za pomocą metody unitaryzacji zerowanej. Poza uporządkowaniem miast pogrupowano je metodą kwartyli pod względem podobieństwa wartości miernika. Uzyskane wyniki wskazały na postęp w procesie zazieleniania miast na średnim poziomie, tj. ok. 2,5% rocznie. Widoczne jest duże zróżnicowanie między miastami, lecz można zaobserwować stopniową niwelację tych różnic. Pozwala to ostrożnie wnioskować o wyrównywaniu się poziomu rozwoju zielonych miast. Należy przy tym zauważyć, że monitoring zielonego miasta jest niezbędny do opracowania efektywnych polityk miejskich i strategii rozwoju odpowiadających na zmiany klimatu. Kluczowe jest zatem ujęcie w publicznych bazach danych mierników, które umożliwią ocenę procesu rozwoju z uwzględnieniem obszarów i kierunków rozwoju idei zielonego miasta.
PL
Opracowanie dotyczy wybranych aspektów oferty turystycznej kształtowanej w parkach krajobrazowych. Jako przykład do analizy został wybrany Zespół Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych. Rozwój funkcji turystycznej oraz zjawisko ruchu turystycznego w badanym regionie nie były w sposób ciągły monitorowane. Stąd istnieje potrzeba podjęcia tego rodzaju badań w regionie oraz innych parkach krajobrazowych w Polsce. Wskazane jest przygotowanie na badanym obszarze odpowiednich ofert turystycznych zarówno dla turystów indywidualnych, jak i grup zorganizowanych. Tego typu oferty winny zostać opracowane dla poszczególnych turystycznych segmentów rynkowych. W badanych parkach krajobrazowych stwierdzono niewystarczające zasoby kadrowe, dysponowanie małymi budżetami i słabą współpracę pomiędzy miejscową społecznością, lokalną administracją i różnorodnymi organizacjami branżowymi. Miejscowa ludność nie zawsze dostrzega korzyści, jakie stwarza rozwój turystyki. Niniejsza praca jest przyczynkiem do podjęcia tego typu badań w innych parkach krajobrazowych.
EN
This scientific research shows some aspects of tourist offer in landscaped parks. Świętokrzyskie and Nadnidziańskie Landscape Parks in central Poland, were chosen as case study. The development of tourist function and tourist traffic effect in this region has been accidental and has never been constantly monitored. There is a need of complex, repetitive research in the region and in other landscape parks in Poland. The complex tourist offers in Świętokrzyskie and Nadnidziańskie landscaped parks should be prepared both to individual and groups of tourists. These offers should be suitable for specific segments of tourists. This is the result from the lack of specialists workers in landscaped parks, limited funds and weak cooperation between people and different organizations. Also local societies and administration in parks should work together. The local society has not always perceived the benefit, which tourism in landscaped parks can have. The similar research may be done in other Polish landscaped parks.
PL
Celem niniejszego artykułu jest analiza i ocena procesu planistycznego w kontekście kwestii związanych ze środowiskiem przyrodniczym. Środowisko przyrodnicze jest z jednej strony istotnym elementem umożliwiającym rozwój społeczno-gospodarczy sensu largo, a z drugiej strony wpływa ono znacząco na jakość życia mieszkańców, w sposób oczywisty podnosząc jej poziom. Dlatego też właściwe kształtowanie środowiska jest szczególnie istotne i powinno być kluczowym elementem prowadzonej przez władze polityki miejskiej. Ponadto idea dbałości o środowisko, zgodna jest z założeniami rozwoju zrównoważonego (sustainable development) oraz z popularnymi trendami, które zachęcają do kształtowania miast w typie eko i generalnie do prowadzenia eko-życia.
EN
The paper aims at analyzing and evaluating the process of spatial planning in the context of issues related to natural environment. The natural environment is, on the one hand, significant element enabling socio-economic development, on the other hand, it has impact on the quality of life of inhabitants, clearly increasing its level. Therefore, the proper planning of natural environment is extremely important and it should be crucial element of urban policy created by authorities. What is more, the idea of taking care on natural environment is coherent with the objectives of sustainable development and with generally popular trends which encourage to form eco-cities and to conduct eco-life.
PL
Interakcje zachodzące pomiędzy obiektami, ich wyposażeniem a środowiskiem naturalnym stają się istotnymi czynnikami w projektowaniu środowiska pracy w celu zapewnienia dobrostanu w miejscu pracy. Dążenie do zwiększenia wydajności i efektywności pracy biurowej spowodowało poszukiwanie optymalnych warunków do jej wykonywania. Podczas projektowania zespołów, obiektów i wnętrz biur stosowane są odpowiednie rozwiązania konstrukcyjne, technologiczne, materiałowe. Zauważalny jest także kierunek poszukiwania ergonomicznych rozwiązań w celu zaspokojenia potrzeby kontaktu pracownika ze środowiskiem przyrodniczym. Tendencje te w projektowaniu obiektów biurowych występują zarówno w ujęciu urbanistycznym, jak i architektonicznym. Są widoczne w sposobie lokalizacji obiektów biurowych, kształtowaniu formy biurowca i samego środowiska pracy. Na podstawie wybranych europejskich obiektów biurowych przeanalizowano relacje zachodzące pomiędzy potrzebami pracowników, obiektami i ich wyposażeniem a środowiskiem naturalnym. Analiza budynków biurowych została poprzedzona wstępem, w którym omówiono problematykę związku struktury miejskiej ze środowiskiem przyrodniczym. Wskazano znaczenie zieleni w środowisku zbudowanym, a następnie wpływ środowiska przyrodniczego na wybór miejsca lokalizacji obiektów i zespołów oraz kształtowanie formy i otoczenia budynku. Można stwierdzić, że w celu poprawy komfortu psychicznego pracowników roślinność stosowana jest we wnętrzach biurowych, w strefach wspólnych, a także w najbliższym otoczeniu budynku. Powstają założenia „w zieleni” w postaci: reprezentacyjnych rezydencji, miasteczek administracyjnych, parków biurowych. W obszarach śródmiejskich i na styku ze śródmieściem wznoszone są nowe obiekty i zespoły, którym często towarzyszą funkcje rekreacyjne i wypoczynkowe.
EN
Interactions between the facilities, their equipment and the natural environment have become the essential aspect of the office work environment design, made in the way ensuring the well-being of the employees in their workplaces. The striving to increase productivity and efficiency of the office work resulted in the search for the optimal conditions for the work performance. There are appropriate construction, technological and material solutions used for designing the office units and their interiors. Moreover, the tendency to search the ergonomic ways to satisfy the workers’ need for the contact with nature can be observed. The tendencies in building design mentioned above can be noticed when it comes to the urban architectural planning as well. They are visible in the ways of locating the office buildings, shaping the forms of such buildings and the working environment itself. On an example of the selected European office buildings, the relationships between the needs of employees, facilities together with their equipment and the natural environment have been analyzed. The analysis of the office buildings was preceded with the entry, which discusses the problems of the relationship between the urban structure and the natural environment. The importance of greenery in the built environment was indicated together with the influence of the natural environment on the location of buildings and the architectural complexes as well as the ways of shaping the forms of them and of their surroundings. It can be stated that plants have become the part of the office life in the common spaces and outside, in order to improve the mental comfort of the employees. “Green” complexes have been raised up, including representative residences, administrative towns, office parks. In the city center areas and on the verge of them, the new buildings come along with the accompanying recreation and leisure functions.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.