Search results - CEJSH

1

O tym, na co „formuł stylu nie ma”. Norwid i doświadczenie świętości

100%

Skalińska E.

Colloquia Litteraria

|

2013

|

vol. 15

|

issue 2

57-71

PL

On these for which ‘the style formula isn’t there’ [‘formuł stylu nie ma’]. Norwid and the experience of sainthood The article is an attempt to decipher certain spiritual motifs in Cyprian Norwid’s writings. The attempt is based on Rudolf Otto’s religious studies considerations, and the analysis concerns fragments of the following pieces by the Polish poet: Jasność i ciemność, Czarne kwiaty, Białe kwiaty and the poem Krzyż i dziecko.

2

Fenomen świętości w opinii młodzieży (w świetle badań socjologicznych)

100%

Miszczak E.

Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne

|

2015

|

issue 13

108-118

PL

Świętość jest pojęciem i fenomenem, który ukształtował się w ciągu tysiącleci aktywności religijnej ludzkości. Na gruncie różnych religii świętość utożsamiana jest z pojedynczym bóstwem, panteonem bóstw, bogiem, siłą sprawczą czy demiurgiem, którym przypisuje się wszelkie doskonałości niedostępne człowiekowi oraz absolutną transcendencję w stosunku do stworzonego świata, w tym także do człowieka. W ujęciu różnych systemów religijnych zawsze wskazywano na istnienie w fenomeni zwanym świętością dwóch współistniejących elementów: grozy (tajemnicy przerażającej) i fascynacji (tajemnicy przyciągającej). Te dwa elementy wskazywały na zupełną niezwykłość i odrębność świętości (sacrum) od świata stworzonego (laickiego) oraz warunkowały specyficzne zachowanie wobec niej, zawierające symbole uległości, poddaństwa, a także rytuały ochronne. W dzisiejszych czasach można zauważyć transformację znaczenia pojęcia świętości oraz zmianę stosunku jednostek i grup ludzkich do tego fenomenu. Można powiedzieć, iż obecnie w niektórych zasadach życia społęcznego świętość przestaje być święta w znaczeniu nadanym jej przez tradycję i klasyczną wykladnię teologiczną. Szczególnie wyraźna staje się dekompozycja postawy wobec świętości religijnej wśród młodzieży, często kontestującej religię w formie tradycyjnie wyznawanej i praktykowanej wiary. Niniejszy artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób współczesna młodzież zamieszkująca teren Lubelszczyzny ustosunkowuje się do świętości w znaczeniu religijnym, czyli jak ją rozumieją, interpretują, oceniają i samodzielnie dążą.

3

Od redakcji

100%

Poleszak L.

Sympozjum

|

2020

|

vol. 1(38)

7-8

XX

Od redakcji "Sympozjum" 1(38) (2020).

4

Kult Najświętszego Serca Jezusowego jako pomoc w realizacji powszechnego powołania do świętości

100%

Poleszak L.

Sympozjum

|

2016

|

issue 1(30)

83-92

EN

Devotion to the Sacred Heart of Jesus as an aid in realisation of universal vocation to sainthood

5

Droga dążenia do świętości według Klemensa Rzymskiego

100%

Widok N.

Vox Patrum

|

2012

|

vol. 57

727-735

EN

The third successor of St. Peter on the see of the Roman ecclesiastic community, Clement of Rome, is the author of a letter addressed to the believers in Corinth. The content of this letter offers an essential witness concerning the problems in the initial stage of the history of the Church, especially in relation to its small particle in Corinth. One of the issues discussed by Clement is encouragement for the effort of inner perfection, i.e. holiness. His offer directed to the Corinthian community contains several stages which a Christian should undergo. The ascent to holiness, according to the Bishop of Rome, starts with acknowledgement of one’s guilts. This is a condition and basis for the next stage, i.e. penance and conversion. The final stage is built on the theological virtues of faith and hope. The concept of achieving holiness, offered by Clement of Rome, is close to other witnesses of that epoch: Didache and the letters of Ignatius of Antioch.

6

Prawość i cierpienie. Rosyjska wersja świętości kobiecej w twórczości Aleksandra Sołżenicyna

100%

Sidor M.

Studia Wschodniosłowiańskie

|

2016

|

vol. 16

EN

The article deals with the issue of religious interpretation of A. Solzhenitsyn’s works of art. The reason for this kind of research consists in the writer’s interviews and essays where he presented his attitude toward religion. The author of the paper focuses on the issue of holiness in its feminine version. The examples of saint women could be observed even in the first Solzhenitsyn’s writings, but because of political and ideological situation in the writer’s native country critics used to consider such themes in the context of national folk ethic. The analyses show that folk sense of righteousness is an inseparable element of Solzhenitsyn’s ethical conception, but it is always combined with Russian Orthodox religious tradition.

7

Znaczenie kapłańskiej świętości w katechezie młodzieży

88%

Galanciak D.

Sympozjum

|

2013

|

issue 2(25)

65-78

EN

The author, analyzing Church teaching concerning the holiness of priests, concentrates on its essential relation with the religious education of young people. Beginning with the attempt of defining the term of holiness and going in the direction of giving certain ways of achieving it, the author shows the priest’s relation with Jesus Christ as its foundation. The article draws readers’ attention on the priestly sanctity as the need of the current times; he also accents the connection of the holiness of priests with students’ aspiration to be a saint. A priest, in the role of a religious instruction teacher and religious education teacher, is responsible for not only educating young people during school classes, but also raising their awareness of being indissoluble part of Church. Thanks to his own testimony and holiness, a priest plays the role of an evangelizator among teachers and students in the school environment. Striving after holiness is an obligation arising from the need of permanent priest’s formation, as well as improving his workshop as a religious education teacher.

8

Czy ponowoczesność potrzebuje autorytetów ? Błogosławiony ks. kmdr Władysław Miegoń i jego przesłanie

75%

Perszon J.

Studia Gdańskie

|

2015

|

issue 37

159-174

PL

Współcześnie dużo się mówi o autorytecie i jego kryzysie. Kryzys autorytetu dotyczy przede wszystkim instytucji opartych na tradycji (Kościół, rodzina, szkoła, państwo), ale – wraz z błyskawiczną transformacją społeczną – ogarnął też wymiar wzorców osobowych. Przez wieki kultura europejska nasycona była konkretnymi ideałami, przede wszystkim religijnymi (Chrystus, Maryja, konkretni święci), które nie tylko powszechnie podziwiano i czczono, ale przede wszystkim naśladowano. W epoce nowożytnej człowiek – jak dawniej – by się rozwijać i w człowieczeństwie wzrastać, potrzebuje prawdziwych (tj. moralnych) autorytetów. Jest o nie jednak trudniej. Przede wszystkim dlatego, że kultura masowa, popularna, wylansowała i wypromowała „nową”, w wielkiej mierze sztuczną i pozorną grupę „autorytetów”. Są nimi – kreowani na wyrocznię we wszystkich kwestiach – artyści, dziennikarze, sportowcy. Za ich rzekomym autorytetem nie stoi jednak wielkość zakorzenionego w prawdzie człowieczeństwa, ale fakt, że – dzięki elektronicznym mediom - są „znani”, podziwiani i sławni. Autorytetem sui generis jest kmdr Władysław Miegoń, kapelan Marynarki Wojennej, który w latach 1919-1942 służył żołnierzom z wielką pasją, by w godzinie próby złożyć najpiękniejsze świadectwo przez dar swego życia. Jego niezwykle pracowite życie, poświęcone Chrystusowi przez służbę kapłańską może być także dla ludzi współczesnych „miarą” prawdziwej wielkości.

EN

Nowadays authority and its crisis are much debated. The crisis of authority refers mostly to institutions based on tradition such as the Church, family, school or state, but due to rapid social transformations it concerns also authority figures. Over the centuries European culture has been imbued with ideals, particularly in the form of religious figures such as Christ, Virgin Mary or saints who were publicly admired, worshipped and above all imitated. Nowadays in order to develop and grow in humanness a man needs real, namely moral, authority figures. It is increasingly difficult to find them, however, as popular culture promotes a “new” and, to a great extent, artificial and false group of “authority figures.” They are artists, journalists or sports personalities presented as authorities in all respects. However, their greatness is not rooted in the truth of humanness but in the fact that they are well-known and admired thanks to electronic media. Cmdr Władysław Miegoń, the chaplain of the Polish navy in 1919-1942, is an authority figure sui generis. He served his soldiers with great devotion and in testing times he gave his life as the most beautiful testimony. His incredibly active life dedicated to Christ through priesthood might be the measure of true greatness also for contemporary people.

9

Powszechne powołanie do świętości i jego realizacja w życiu wybranych świętych

75%

Zajączkowska-Żyszkiewicz A.

Studia Paradyskie

|

2017

|

issue 27

171-184

PL

Bóg jest niepojęty w swym majestacie i chwale. W Starym Testamencie Świętym w najwyższym stopniu jest Bóg. Święty jest Bóg, lecz świętymi są również związani z Nim ludzie i rzeczy. Idea świętości może zawierać w sobie nadto element poświęcenia Bogu i uwolnienia od tego, co złe lub niewłaściwe. W Nowym Testamencie kontynuowana jest idea świętości występującą w judaizmie. Święty jest Bóg, świątynia i Prawo. Doświadczenie świętości jest, tak w ogólnej historii religii, jak i w Izraelu, pewnym prazjawiskiem religijnym; świętości bowiem, jako określonego pojęcia, nie można wyprowadzać z jakiejkolwiek innej ludzkiej skali wartości. W człowieku z jednej strony spotyka się łaska Boża, która buduje na naturze i z drugiej strony wolna wola człowieka. Jedynie w pełnej wolności człowiek może odpowiedzieć na wezwanie Boga, który powołuje go do świętości. Pytanie tylko czy człowiek chce być święty i zaufać Bogu? Wybrałam tylko kilku świętych, którzy bezgranicznie zaufali Bogu i w pełnej wolności odpowiedzieli Bogu tak. Święci, różnych epok: Maria Magdalena; Łotr powieszony obok Jezusa na krzyżu, Paweł z Tarsu; Augustyn; Tomasz z Akwinu; Faustyna; Edyta Stein; Jan Paweł II. Różnili się praktycznie wszystkim ale łączyło ich jedno spotkanie z Chrystusem, które w każdym przypadku wyglądało inaczej. Jednak każda z tych osób po tym spotkaniu zmieniła swój sposób myślenia, patrzenia i postępowania, które zjednoczyło ich z Chrystusem.

EN

God is inconceivable in his authority and glory. In the Old Testament God is the holliest. He is holy as well as the people and things that are connected with him.The concept of holiness may contain the element of sacrifice to God and the release of what is bad and inapropriate. In the New Testament the idea of holiness present in Judaism is continued. God is holy as well as the Temple and the Law. The experience of holiness is a religious phenomenon in universal history of religion as well as in Israel. Holiness as a defined concept cannot be formulated from any human scale of values. On one hand there is God’s grace based on the nature in every human being, on the other hand his free will. Only in his full freedom can one respond to God’s call as he relies to holiness. The question is whether the man wants to be holy and trust God. I have chosen only a few saints who trusted God absolutely and said yes to him in their absolute freedom. The saints of various ages: Mary Magdalene, the villain crucified with Jesus Christ, Paul of Tarsus, St. Augustine, Thomas Aquinas, Faustina, Edita Stein and John Paul II. They were different in almost everything but what unites them is the encounter with Christ- exceptional in each case. However each of the people mentioned after the encounter changed their way of thinking, looking and acting. That united them with Christ.

10

Santi Cirillo e Metodio. Una santità alla misura d’uomo e per il nostro tempo

75%

Kijas OFMConv Z. J.

Studia Oecumenica

|

2016

|

vol. 16

37-48

EN

Rebellion and meeting are the most intense and the most original signs of holiness and at the same time of the holiness of Cyril and Methodius. They were the real experts of these attitudes, courageous in proposing the Gospel values, despite of the hostility of some, and having ability to get into a polyphonic encounter with others. The way they enter into dialogue with the locals were very manifold. It was about the encounter in the plurality of existential expression of each person: spiritual and religious, cultural and linguistic, economic and geographical. Their approach to local populations then appeared dangerous to those who claimed to take possession of this territory. Our Holy brothers have been traveling to the spiritual and cultural spaces, first strange for them. A problem for the Saints Cyril and Methodius was not to go to other people, despite the great difficulties, which were not only travel difficulties (there were certainly those too, in the 9th century), but to turn to people who were not of Greek or Latin culture but the Slavic one. The two brothers, moved by sincere and disinterested love, turned to people of less education or life culture than the refined Byzantine civilization offered. They left their land to meet the new culture and confront the new challenges.

PL

Sprzeciw i spotkanie są najbardziej oryginalnymi aspektami świętości jako takiej, i zarazem świętości Cyryla i Metodego. Oni byli rzeczywistymi specjalistami tych postaw; odważni w proponowaniu wartości ewangelicznych, pomimo trudności, wrogości ze strony innych. Posiadali umiejętność nawiązywania dialogu z innymi, z ludźmi, których spotykali po raz pierwszy lub do których się udawali. Nasi święci Bracia podróżowali poprzez przestrzenie duchowe i kulturowe początkowo obce dla nich. Rzeczywistym problemem dla nich nie były jednak podróże, spotkania z innymi ludźmi, lecz nawiązanie rozmowy z ludźmi, którzy nie należeli do kultury greckiej, czy łacińskiej, ale słowiańskiej. Bracia Cyryl i Metody, kierowani bezinteresowną miłością, zwracali się do ludzi o niższej kulturze wykształcenia, czy życia, niż ich własna. Pozostawili swój kraj, swoją kulturę, aby stanąć przed nowymi wyzwaniami, nową kulturą.

11

Sztuka miejscem „hierofanii”

75%

Bartoszek S.

Teologia w Polsce

|

2013

|

issue 2

115-124

PL

Sztuka miejscem świętości − temat, który przedstawia relację między sacrum a profanum. Kształtowana jest przez człowieka i niekoniecznie musi wypływać z przynależności religijnej. Nawet ludzie areligijni posiadają własne sacrum, którego troskliwie strzegą.

EN

Art is a place where sanctity resides, a subject which presents a relation between sacrum and profanum. The relation is created by man and it does not have to come from religious affiliation. Even irreligious people have their own sacrum which is guarded protectively.

12

Wędrowanie wśród wierszy – o poezji michalitki s. Dawidy Ryll

75%

Popielarz-Zajdel E. M.

Dydaktyka Polonistyczna

|

2022

|

issue 8 (17)

233-241

PL

Tekst pod tytułem Wędrowanie wśród wierszy – o poezji michalitki s. Dawidy Ryll podejmuje próbę analizy i interpretacji niektórych wierszy michalitki, siostry Dawidy Ryll. Poetka, siostra zakonna, w swoich wierszach odwołuje się do sacrum. Pisze o rzeczywistości, która nas otacza, o cierpieniu czy wątpliwościach, ale zawsze w jej poezji najważniejszy jest Bóg. Poezja jest zatem także świadectwem wiary michalitki.

EN

Attempts to analyse and interpret some of the poems of michalitka, nun Davida Ryll. The poet, a nun, in her poems refers to the sacred. She writes about the reality that surrounds us, about suffering or doubts, but God is always the most important in her poetry. Poetry is therefore also a testimony to michalitka’s faith.

13

Specyfika świętości bł. Edmunda Bojanowskiego

75%

Kardynał Grocholewski Z.

Zeszyty Naukowe KUL

|

2017

|

vol. 60

|

issue 4

7-16

EN

In the past mostly clergymen and members of the institutions of the consecrated life were canonized. However, the Second Vatican Council was trying to change this, emphasizing the common call to holiness. St. John Paul II, who beatified and canonized many laymen, pointed out that “there are many paths to holiness and they are designed to fit different calls”. The holiness of Bl. Edmund Bojanowski (1814-1871) was characterized by his spiritual healthy teaching of lay people (being in a sense the “precursor” of the above-mentioned Council) and also by following the path which life and circumstances made available for him rather than seeking a specific path to holiness. Moreover, while analyzing his life, it is easy to illustrate the fact that holiness does not ruin anything, but makes everything better.

PL

W przeszłości bywały kanonizowane przede wszystkim osoby duchowne i członkowie instytutów życia konsekrowanego. Sobór Watykański II starał się to przełamać, mówiąc o powszechnym powołaniu do świętości. Św. Jan Paweł II, który beatyfikował i kanonizował wielu ludzi świeckich, zwrócił uwagę, że „drogi świętości są wielorakie i dostosowane do każdego powołania”. Świętość bł. Edmunda Bojanowskiego (1814-1871) charakteryzowało to, że był on realizatorem bardzo zdrowego apostolstwa ludzi świeckich (będąc w tym sensie „prekursorem” wspomnianego Soboru) oraz że nie szukał jakiejś specyficznej drogi świętości, lecz jego świętość ukształtowały okoliczności życia w jakich się znalazł. Poza tym, analizując jego życie, można szeroko zilustrować fakt, że świętość niczego nie rujnuje, lecz wszystko udoskonala.

14

Idea świętości Boga w słownictwie Nowego Testamentu

75%

Czerski J.

The Biblical Annals

|

1967

|

vol. 14

|

issue 1

65-80

PL

Die Heiligkeit Gottes gehört zu den zentralen religiösen Begriffen in der griechischen ausserbiblischen wie auch in der semitischen Literatur und im Neuen Testament. So in der klassischen griechischen Literatur wie in der hellenistischen bezeichnen die Heiligkeit Gottes diese Grundausdrücke: hágios, hagnós, hierós, hosiós, semnós wie auch analoge Ausdrücke: agathós und teleios. Von diesen Ausdrücken übernehmt die Septuaginta hágios, hósios, semnós, und hagnós und zu den analogen Terminen gibt sie das Wort ámōmos zu. Im Neuen Testament gehören zu den Hauptausdrücken der Heiligkeit Gottes hágios und hósios, zu den analogen: dikaios und teleios. Das Wort hágios brachte im griechischen ausserbiblischen Milieu die Macht und Herrlichkeit Gottes zum Ausdruck. Die Septuaginta übersetzt das hebräische qdš mit hágios und bezeichnet damit die Idee der Ueberragenheit, welche in verschiedenen Aspekten hervorkommt. Hágios drückt nicht nur die Macht und Unantastbarkeit (Unverletzlichkeit) aus, sondern auch einige moralische Eigenschaften wie: Vollkommenheit zu welcher verschiedene Tugenden gehören, Gegensätzlichkeit zur Sünde, weiter Liebe, Gerechtigkeit und „Eifrigkeit” um seine Ehre. Im Neuen Testament kommt am öftesten der Ausdruck hágios zum Vorschein. Im 2 Kor 1, 12 und Hebr 12, 10 hagiótēs bezeichnet die Heiligkeit Gottes, die sich in seinem ganzen Handeln ausdrückt, die Liebe - in 1 Petr 1, 15-16; Mt 6, 9 und Lk 11, 2; Lk 1, 49; J 17, 11b ; 1 J 2, 20; Offb 4, 8. Der Aspekt der Gerechtigkeit ausdrückt hágios in der 1 Petr 1, 15-16; Lk 1, 49; Offb 6, 10. Ausser den moralischen Eigenschaften bezeichnet hágios die Idee der Gottes Macht und Herrlichkeit (Lk 1, 49 und Offb 4, 8). Hósios bezeichnet in der griechischen Literatur die Reinheit Gottes, in der Septuaginta die Gerechtigkeit Gottes. Im Neuen Testament wird der Inhalt jenes Wortes bereichert bei Johannes durch die Idee der Macht (Offb 15, 4) und Gegensätzlichkeit zur Sünde (Offb 16, 5). Bei Paulus hat hosiótēs eine Nuance seiner Liebe (Eph 4, 24). Hagnós bezeichnete anfagns die Macht Gottes, später seine Reinheit. Die Septuaginta verwendet dieses Wort nur einmal auf Gott und will damit die Reinhait seiner Worte ausdrücken (Ps 11 (12), 7). Semnós drückt im griechischen ausserbiblischen Milieu die Herrlichkeit Gottes aus wie auch seine Untadelhaftigkeit. In der Septuaginta verliert semnós den ethischen Aspekt und kommt nur in 2 Mch 8, 14-15 vor und bezeichnet seine Macht. Die Idee Macht hat in sich das Wort hierós, aber seine Anwendung bezieht sich nur beim Ausdruck der Heiligkeit einer Gottheit. Hat keine Beziehung zu Gott in der Septuaginta und im Neuen Testament. Die Heiligkeit Gottes und der Götter sprechen jene analoge Ausdrücke: agathós, ámōmos, dikaios und teleios. Die ethische Vollkommenheit Gottes drückt das Wort agathós und seine Macht - téleios aus. In der Septuaginta bezeichnet ámōmos, dass Gott als dem Heiligen keine Tugend fehlt; im Neuen Testament drückt jene Idee das Wort téleios bei Mt 5, 48. Endlich spricht von der Heiligkeit Gottes im Neuen Testament dikaios und bezeichnet mit ihm seine Vollkommenheit der Tugenden, Gegensätzlichkeit zur Sünde wie seine Barmherzigkeit, und in Röm 3, 26 seine Macht. In der griechischen Welt kommen also die nachstehenden Eigenschaften der Heiligkeit Gottes vor: Macht und Herrlichkeit, Reinheit und Untadelhaftigkeit. In der Septuaginta ist der Begriff der Heiligkeit Gottes vollkommener und hat in sich: Macht, Vollkommenheit der Tugenden, Gegensätzlichkeit zur Sünde, Liebe, Gerechtigkeit, „Eifrigkeit’ Untadelhaftigkeit und Reinheit. Im Neuen Testament fehlen die Aspekte: der Reinheit, Untadelhaftigkeit und „Eifrigkeit”. Die Verfasser des Neuen Testaments vermeiden jene Ausdrücke, welche zu stark die heidnischen Götterbegriffe ins Gedächtnis brachten, wie: hagnós, hierós und semnós. Die wesentlichen Elemente des Begriffs der Heiligkeit Gottes sind im Neuen Testament seine Liebe und Macht, im griechischen Milieu seine Reinheit. Im Gegensatz zur Septuaginta unterstreicht das Neue Testament nicht so sehr Gottes Macht, aber es zeigt seine Liebe, welche im Begriff der Heiligkeit Gottes in der Septuaginta an einer weiteren Stelle war. Endlich benützen die Autoren des Neuen Testaments wenig den griechischen ausserbiblischen Wortschatz, verwenden aber die Begriffe der Septuaginta.

15

Modlitwa Jezusa-Kapłana o uświęcenie Dwunastu (J 17,17-19)

75%

Witczyk H.

Verbum Vitae

|

2010

|

vol. 17

135-149

PL

Autor analizuje tekst J 17,17-19, by znaleźć odpowiedź na pytanie, jak należy rozumieć wyrażenie: „Ja poświęcam siebie w ofierze”. Czy Jezus mówi o uświęceniu w sensie bycia odseparowanym od świata, by pozostać w sferze Bożej świętości? Autor dowodzi, iż Jezus myśli raczej o swojej „ofierze”, to znaczy całkowitym poddaniu się Jego woli Ojcu w ofiarniczej śmierci poniesionej w imię miłości „do końca” (13,1) i wypełnienia posłania otrzymanego od Ojca (17,18). Z tym wiąże się inny problem, mianowicie uczniów, którzy przez czyn Jezusa zostaną „uświęceni w prawdzie”. Czy jest to właściwy przekład greckiego hegiazmenoi en aletheia? Chodzi o separację od świata, czy też o uświęcenie rozumiane jako „konsekrację” w sensie poświęcenia się misji wobec świata podobnej do Jezusowego posłania? Wreszcie autor bada znaczenie i relację między procesem „uświęcenia” dotyczącym Jezusa i Dwunastu.

16

Dzieci w kulturze duchowej prawosławia: wprowadzenie

75%

Naumow A.

Latopisy Akademii Supraskiej

|

2020

|

vol. Dzieci w kulturze duchowej Prawosławia

|

issue 11

9-16

EN

The issue of children in Orthodoxy is extremely rich and varied, we discover it in all the components of spiritual culture. In the introduction to the volume, the primary figures of children in the Old Testament and the motifs associated with them, will be discussed. Later, the attention will turn to the New Testament, which places the image of the child at the center of the story of salvation – the incarnation of the Logos, the nativity and childhood of Jesus, of Virgin Mary, and of S. John the Baptist, Jesus’ attitude towards children who are seen as a rule model – is the first group of motifs. Then, the martyrdom of children will be presented, from massacre of the Innocents of Bethlehem to victims of the latest persecutions. Next, attention will be paid to the saints’ childhood and youth in hagiology and iconography, indicating that they can be presented as examples of the fulfillment of prophecies, continuation of biblical history or testimonies of social life. The world of children has always particularly concerned the Church, leading to the expansion of the rituals associated with them. But the dynamics of the present day also poses several tasks and challenges for the Church, which often finds right solutions, sometimes just halfway solutions, every so often the issues reveal discrepancies. However, modern times are no exception in this regard, and researching the past, discovering and studying the old processes, attitudes and models often reveals unexpected perspectives. Upbringing in the Orthodox Church, for the Church, by the Church, teaching the truths of faith and religion, the problem of the language of prayer and of catechism, a solid ethical foundation, building authority – all this requires both adults and young people to feel responsible, and the condition is knowledge and experience coming also from a scientific view of the past. Studies, such as those collected in this volume, should contribute to this.

17

Sztuka miejscem "hierofanii"

75%

Bartoszek S.

Teologia w Polsce

|

2013

|

vol. 7

|

issue 2

115-124

EN

Art is a place where sanctity resides, a subject which presents a relation between sacrum and profanum. The relation is created by man and it does not have to come from religious affiliation. Even irreligious people have their own sacrum which is guarded protectively.

PL

Sztuka miejscem świętości − temat, który przedstawia relację między sacrum a profanum. Kształtowana jest przez człowieka i niekoniecznie musi wypływać z przynależności religijnej. Nawet ludzie areligijni posiadają własne sacrum, którego troskliwie strzegą.

18

Giovanni Duns Scoto: Un Teologo Incompreso, un Santo da Riscoprire

71%

Panaro A.

Roczniki Teologiczne

|

2021

|

vol. 68

|

issue 2

43-64

PL

Jan Duns Szkot: niezrozumiany teolog, wciąż nieodkryty święty Badając myśl Jana Dunsa Szkota, nieuchronnie napotyka się na świetlane świadectwo życia tego wielkiego świętego. Mamy tu do czynienia z „nierozerwalną całością filozofii, teologii i duchowości”. Jan Duns Szkot, filozof i teolog żyjący w XIII wieku, jest autorem kontrowersyjnym i oryginalnym. Jego twórczość w przeszłości miała więcej krytyków i przeciwników niż zwolenników i uczniów. Nie jest on bynajmniej jednym z wielu teologów i filozofów przeszłości, a jego pisma nie służą jedynie do zbierania kurzu w naszych bibliotekach. „Nie jest on skamieliną, którą można podziwiać, ale jest żywym i zachwycającym Mistrzem, pełnym zapału i cennych spostrzeżeń” o wielkiej aktualności. Jego myśl jest bardziej nowoczesna, niż można by przypuszczać. Ten franciszkanin szkockiego pochodzenia, który urodził się w 1265 lub 1266 r., a zmarł 8 listopada 1308 r. w Kolonii, daleko od swojej ojczyzny, jest teologiem i świętym o wielkiej głębi, którą być może dopiero dzisiaj zaczynamy dostrzegać.

EN

In approaching the thought of John Duns Scotus, one inevitably encounters the luminous life testimony of a great saint. One is dealing with “an inseparable whole of philosophy, theology and spirituality.” John Duns Scotus, 13th century philosopher and theologian, is a controversial and original author. His works in the past have had more critics and opponents than supporters and disciples. He is a more modern thinker than one might imagine. He is by no means one of the many theologians and philosophers of the past, nor are his writings just gathering dust in our libraries. “He is not a fossil to be admired, but a living and throbbing Master, full of ardour and valuable insights” of great relevance. This Scottish-born Franciscan, born between 1265/66 and died in Cologne on the 8th November 1308, far from his homeland, is a theologian and a saint of great depth that we can perhaps only begin to appreciate today.

IT

Nell’approccio al pensiero di Giovanni Duns Scoto, ci si imbatte in maniera inevitabile con la luminosa testimonianza di vita di un grande santo. Si ha a che fare con “un insieme inseparabile di filosofia, teologia e spiritualità”. Giovanni Duns Scoto, filosofo e teologo del XIII secolo è un autore controverso e originale. Le sue opere in passato hanno avuto più critici e oppositori che sostenitori e discepoli. È un pensatore più moderno di quanto ci si possa immaginare. Non è per niente uno fra i tanti teologi e filosofi del passato, né i suoi scritti servono solo ad impolverare le nostre biblioteche. „Non è un fossile da ammirare, ma è un Maestro vivo e palpitante, pieno di ardore e di preziose intuizioni” di grande attualità. Questo francescano di origine scozzese, nato tra il 1265/66 e morto a Colonia l’8 novembre del 1308 lontano dalla sua patria, è un teologo ed un santo di grande spessore che solo oggi forse possiamo iniziare ad apprezzare.

19

O przedstawieniach natury w średniowiecznych żywotach św. Wojciecha

63%

Starowicz A.

Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura

|

2015

|

vol. 2(3)

5-22

XX

The paper attempts to examine nature as a theme in the five oldest hagiographical texts on St. Adalbert: “The First Life of St. Adalbert” (Sancti Adalberti Pragensis episcopi et martyris vita prior), “The Second Life of St. Adalbert” (Vita et passio s. Adalberti altera), “The Martyrdom of St. Adalbert” (Pasio Sancti Adalperti martiris), the life on the “Tempore illo” incipit (De sancto Adalberto episcopo), and “The Miracles of St. Adalbert” (Miracula sancti Adalberti). A short introduction into the topic of the medieval perception of nature is followed by a characteristic of the texts. The core of the paper is an analysis of the fragments of the texts where nature is being described. In approximately 30,000 words, a couple of dozen uses of nature-related motifs are counted. Their metaphorical, symbolic, and rhetorical interpretation is discussed. The conclusion of the paper consists of the observation of the medieval concept of depicting sanctity: from relative realism to idealisation and conventionalisation.

20

Doświadczenie świętych w dziejach Kościoła i nowa ewangelizacja

63%

Królikowski J.

Teologia w Polsce

|

2014

|

vol. 8

|

issue 1

5-18

EN

The experience of Church shows that saints played a vital role in its history, especially in the origin of evangelization. Therefore it is justified to ask a question about the specificity of evangelization throughout particular historical periods and saints’ contribution. According to the analysis of historical events, based on the theological key, certain images of sanctity were formed during the following ages. These models had distinctive features and developed in response to, both, ecclesial and cultural challenges. Models of : saint – prophet, saint – preacher and saint – patron should be particularly mentioned here. The synthesis of all these patterns may result in constructing the model of sanctity which is presented in the new evangelization.

PL

Doświadczenie Kościoła wyraźnie pokazuje, że kluczową rolę w jego dziejach, a zwłaszcza w dziejach ewangelizacji, odgrywali święci. Jest więc uzasadnione, by w kontekście nowej ewangelizacji zapytać się, na czym polegała specyfika tego dzieła w poszczególnych epokach i jaki wkład wnosili do niego najwybitniejsi święci. Prowadzona analiza doświadczeń historycznych w kluczu teologicznym pozwoliła wskazać, że w kolejnych epokach uformowały się pewne wyróżniające się modele świętości, stające się odpowiedzią na aktualne wyzwania eklezjalne i kulturowe. Można wyróżnić zwłaszcza modele: świętego-proroka, świętego-kaznodziei i świętego-patrona. Model świętości do zaproponowania w kontekście nowej ewangelizacji zdaje się oscylować w kierunku syntezy wskazanych tutaj modeli.

Refine search results