Search results

1

The Evolution of the Police Idea in the Context of the Gendarmery Origin in Germany

100%

Dąbrowski K.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2016

|

vol. 25

|

issue 3

EN

Gendarmery is a police structure which operates in rural areas. The gendarmery model emerged in the Napoleonic Empire. It was adapted at the beginning of the 19th century in the German states, Prussia, but especially in the south-German Länder where French influences were the strongest. Creation of gendarmery coincided with formation of the police idea. Originally, the police meant a state system, and finally a professional, trained and armed unit which stands guard over public order and safety. Doctrinally it referred to Polizeiwissenschaft, Kameralwissenschaft, staatlicher Eudämonismus, Staatsräson-Idee and Staatsuntertänigkeit. There appeared Verwaltungspolizei, Bagatellsachen, Mandatsverfahren. The fall of feudalism enforced creation of the police services dedicated to rural areas, but their theoretical underpinning lies in the enlightened absolutism. Not without a reason the states of the first half of the nineteenth century are called post-absolutism police states.

PL

Żandarmeria to formacja policyjna działająca na terenach wiejskich. Jej wzór narodził się w napoleońskiej Francji. Na początku XIX w. została zaadaptowana w państwach niemieckich, Prusach, a szczególnie w krajach południowo-niemieckich, gdzie wpływy francuskie były najsilniejsze. Utworzenie żandarmerii zbiegło się z ukształtowaniem się pojęcia policji. Początkowo oznaczało ono ustrój państwowy, a w końcu zawodową, wyszkoloną i uzbrojoną formację stojącą na straży porządku i bezpieczeństwa publicznego. Ówcześni przedstawiciele doktryny nawiązywali do policystyki, kameralistyki, eudajmonizmu państwowego, idei racji stanu oraz poddaństwa państwowego. W trakcie dziesięcioleci doprecyzowano status policji administracyjnej, narodziło się prawo wykroczeń oraz postępowanie mandatowe. Upadek feudalizmu wymusił stworzenie służb policyjnych dedykowanych obszarom wiejskim, ale swe uzasadnienie czerpały one z oświeconego absolutyzmu. Nie bez powodu państwa pierwszej połowy XIX w. są nazywane postabsolutnymi państwami policyjnymi.

2

Starszy żandarm Ignacy Nowogórski odznaczony Krzyżem za męstwo i odwagę oraz Krzyżem walecznych za ewakuację mienia państwowego z Sierpca w 1920 r.

63%

Gołębiewski G.

Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego

|

2021

|

issue 1(266)

39-45

EN

In August 1920, immediately before the occupation of Sierpc by the Bolshevik army, senior gendarme Ignacy Nowogórski with two gendarmes evacuated the treasury property from the city, for which he was awarded cross for fortitude and courage and the cross of valor.

PL

W sierpniu 1920 r. bezpośrednio przed zajęciem Sierpca przez wojska bolszewickie st. żand. Ignacy Nowogórski z dwoma żandarmami ewakuował mienie państwowe z miasta, za co w 1921 r. otrzymał Krzyż za Męstwo i Odwagę i Krzyż Walecznych.

3

Albert Johann Goldgruber. Zbrodnicza działalność kapitana żandarmerii niemieckiej na powiaty bialski, puławski i radzyński w latach 1939-1944

63%

Sitkiewicz D.

Radzyński Rocznik Humanistyczny

|

2021

|

vol. 19

99-109

EN

This article concerns the biography and trial of Albert Johann Goldgruber, commander of the gendarmerie for the districts of Biała Podlaska, Radzyń and Puławy. This Austrian gendarme was transferred in November 1939 from his post in Austria to Radzyń Podlaski, where he became a gendarmerie commander in the rank of captain for the three mentioned districts. The paper discusses his competences in this position, as well as his criminal activities within the German terror apparatus, including participation in pacification of villages, sentencing to death one of the inhabitants of Podlasie as head of the Summary Special Court. The question of the trial against him and his sentencing to 8 years in prison by the District Court in Siedlce in 1948 was also discussed.

PL

Niniejszy artykuł dotyczy biografii oraz procesu sądowego komendanta żandarmerii na powiaty Biała Podlaska, Radzyń i Puławy Alberta Johanna Goldgrubera. Ten austriacki żandarm w listopadzie 1939 r. został przeniesiony z posady w Austrii do Radzynia Podlaskiego, gdzie został komendantem żandarmerii w stopniu kapitana na trzy wspomniane powiaty. W pracy omówiono jego kompetencje na tym stanowisku, a także jego zbrodniczą działalność w ramach niemieckiego aparatu terroru, w tym udział w pacyfikacji wsi, skazanie na śmierć jednego z mieszkańców Podlasia jako szefa Doraźnego Sądu Specjalnego. Omówiono także kwestię toczącego się przeciwko niemu procesu oraz skazania go na karę 8 lat więzienia przez Sąd Okręgowy w Siedlcach w 1948 roku.

4

Prześladowania Żydów na prowincji Kreishauptmannschaft Kielce w latach 1939–1941

63%

Domański T.

Res Historica

|

2022

|

issue 54

481-532

EN

The subject of the Holocaust perpetrated by the German state against the Jews during World War II already has a rich literature. One of the less researched issues is the period of the first phase of the Holocaust in the provincial areas (villages and small ghettos). The presented text discusses the process of ghettoization, indirect extermination (exploitation, starvation, diseases, imprisonment in the ghetto) and direct crimes against Jews in the provincial areas of the occupying county of Kielce – Kreishauptmannschaft Kielce. The results of the research indicate that the course of the first phase of the Holocaust in this area did not differ from the phenomena described in the literature with reference to other areas of the General Government. A drastic deterioration of living conditions took place from the middle of 1941, in connection with the creation of ghettos, the deportation of thousands of Jews from the territories incorporated into the Third Reich to previously small Jewish centres, and the application in practice of the Third Decree on the restriction of the right of residence in the General Government of 15 October 1941. Besides, it was established that at least 98 Jews living in the Kreis Kielce province were repressed in the German prison in Kielce. However, the German authorities did not succeed in breaking contact between Jews imprisoned in the ghettos and the Polish population.

PL

Problematyka Holokaustu dokonanego przez państwo niemieckie na Żydach podczas II wojny światowej posiada już swoją bogatą literaturę. Jednym z mniej rozpoznanych badawczo zagadnień jest okres pierwszej fazy Holokaustu na obszarach prowincjonalnych (wieś i małe getta). W przedstawionym tekście omówiono proces gettoizacji, Zagłady pośredniej (eksploatacja, głód, choroby, uwięzienie w getcie) oraz zbrodni bezpośrednich dokonanych na Żydach na obszarach prowincjonalnych kieleckiego starostwa okupacyjnego – Kreishauptmannschaft Kielce. Wyniki badań wskazują, że przebieg pierwszej fazy Holokaustu na tym obszarze nie odbiegał od zjawisk opisanych w literaturze odnoszącej się do innych obszarów Generalnego Gubernatorstwa. Drastyczne pogorszenie warunków bytowych nastąpiło od połowy 1941 r. w związku z tworzeniem gett, deportowaniem do małych dotychczas skupisk żydowskich tysięcy Żydów z terenów wcielonych do III Rzeszy oraz stosowaniem w praktyce III rozporządzenia o ograniczeniu prawa pobytu w Generalnym Gubernatorstwie z 15 października 1941 r. I to los przesiedleńców okazywał się najtrudniejszy (wysoka śmiertelność). Poza tym ustalono, że co najmniej 98 Żydów zamieszkujących prowincję Kreis Kielce represjonowano w niemieckim więzieniu w Kielcach. Władzom niemieckim nie udało się natomiast przerwać kontaktów między Żydami uwięzionymi w gettach, a ludnością polską.

5

Początki żandarmerii wojskowej na ziemiach polskich

51%

Nawrot D.

Przegląd Historyczno-Wojskowy

|

2020

|

vol. XXI (LXXII)

|

issue 1 (271)

12-36

EN

The article presents the beginnings of military police in the Polish territory, which are closely related to the Napoleonic era. It was then that French solutions in terms of internal security formations were adopted. The creation of military police formation, first in the liberated from Russian rule Lithuania, was closely connected with the events of the War of 1812. The failure of the plans to fight a decisive battle at the borders of Russia and the slackness of the Great Army, caused by weather breakdown and inadequate provisions, soon resulted in the disintegration of discipline, an unprecedented number of marauders, and ordinary banditry spreading at an alarming rate. The areas through which Napoleonic troops had marched were completely devastated. In this situation Napoleon, seeking a solution to the problems with ensuring peace at the rear, in his order of July 1st, 1812 appointing the authorities of the liberated Lithuania also commanded the formation of Lithuanian military police. The article discusses the organization of this formation and its participation in the campaign as well as attempts to create similar military police formation in the lands of the Duchy of Warsaw at the turn of 1812 and 1813, when they were threatened by the offensive of the victorious Russian army. It has been emphasized that successive gendarmerie and military police formations created in the Polish territory referred to the traditions of these units.

RU

В статье представлено начало истории военной жандармерии в Польше, которое тесно связаны с наполеоновской эпохой. Именно тогда были переняты французские решения в вопросе формирований, связанных с обеспечением внутренней безопасности. Появление формирования жандармерии – изначально в Литве, освобожденной от российской власти – было тесно связано с событиями войны 1812 г. Провал планов генерального сражения возле границ России и вялость Великой армии, вызванная ухудшением погоды и недостаточным снабжением, быстро привели к нарушениям дисциплины, беспрецедентному числу мародерств и распространению обычного бандитизма с угрожающей скоростью. Районы, через которые проходили наполеоновские войска, были полностью опустошены. В этой ситуации Наполеон, желая решить проблемы обеспечения спокойствия в тылу военных операций, в приказе о назначении освобожденной власти Литвы от 1 июля 1812 г. распорядился в том числе и создать литовскую жандармерию. В статье рассматривается организация этого формирования и его участие в кампании, а также попытки сформировать аналогичные подразделения военной жандармерии в Варшавском герцогстве на рубеже 1812 и 1813 гг., когда им угрожало наступление победоносных русских войск. Подчеркивается, что последующие формирования жандармерии, созданные на польских территориях, наследуют традиции вышеупомянутых подразделений.

PL

W artykule przedstawiono początki żandarmerii wojskowej na ziemiach polskich, które wiążą się ściśle z epoką napoleońską. To wówczas zaadaptowano francuskie rozwiązania w zakresie formacji służących zapewnieniu bezpieczeństwa wewnętrznego. Powstanie żandarmerii najpierw na wyzwolonej spod władzy rosyjskiej Litwie związane było ściśle z wydarzeniami wojny 1812 r. Niepowodzenie planów stoczenia walnej bitwy u granic Rosji oraz rozprzężenie Wielkiej Armii, wynikające z załamania pogody i niewystarczającej aprowizacji, w krótkim czasie spowodowały rozkład dyscypliny, niespotykaną liczbę maruderów i szerzący się w zastraszającym tempie zwykły bandytyzm. Obszary, przez które przemaszerowały oddziały napoleońskie, zostały całkowicie zdewastowane. W tej sytuacji Napoleon, chcąc rozwiązać problemy z zapewnieniem spokoju na zapleczu działań wojennych, w rozkazie powołującym władze wyzwolonej Litwy z 1 lipca 1812 r. nakazał również sformowanie Żandarmerii Litewskiej. W artykule omówiono organizację tej formacji i jej udział w kampanii oraz próby formowania podobnych oddziałów żandarmerii na ziemiach Księstwa Warszawskiego na przełomie 1812 i 1813 r., które były zagrożone ofensywą zwycięskich wojsk rosyjskich. Podkreślono, że do tradycji tych oddziałów nawiązywały kolejne formacje żandarmerii, tworzone na ziemiach polskich.

6

Problemy żandarmerii Korpusu Ochrony Pogranicza z marynarzami Flotylli Pińskiej w 1927 r. Przyczynek do historii formacji w świetle dokumentów żandarmerii KOP

51%

Ochał A.

Przegląd Historyczno-Wojskowy

|

2018

|

vol. XIX (LXX)

|

issue 3-4 (265-266)

98-113

EN

The Border Protection Corps (1924–1939) was a special military formation created to protect the border and ensure safety in the Eastern borderlands of the Second Polish Republic. The BPC soldiers protected borders with the USSR, Lithuania, Latvia, and since 1927 also sections of borders with Romania and Germany, as well as with Hungary in 1939. In March 1927, the BPC Military Police Battalion was established within the structures of the unit. Platoons were created at every brigade or regiment, and a military police post – at every battalion. The main task of the MP was military and police service for the units and soldiers in the area protected by the BPC, as well as in the area where the units where quartered – so as to keep order and discipline. In the unit’s area there were garrisons of the BPC as well as mixed garrisons where Polish Army and even Navy units were also stationed. In August 1927, in the area controlled by the post at the 17th Battalion of BPC in Dawidgródek, incidents involving seamen of the Pińsk Flotilla took place. Reports of the BPC military police kept in the Archives of the Border Guards in Szczecin became the basis of the article devoted to the discipline level of the seamen of the flotilla and their wrangles with the BPC military police.

RU

Корпус охраны пограничья (1924–1939) был специальным военным формированием, созданным для охраны границы и обеспечения безопасности на восточной границе Второй Речи Посполитой. Солдаты КОП охраняли границу с СССР, Литвой, Латвией, а также с 1927 г. фрагменты границ с Румынией и Германией, а с 1939 г. – с Венгрией. В марте 1927 г. в структуре этого формирования была создана Дивизион Жандармерии КОП. При каждой бригаде или полке были созданы взводы, а при каждом батальоне – пост жандармерии. Главным заданием жандармерии была армейско-полицейская служба в отношении к отрядам и солдатам на охраняемой КОП территории, а также в районе расположения отрядов формирования, с целью поддержания порядка и дисциплины. В зоне формирования оказались гарнизоны КОП и смешанные гарнизоны, в которых базировались также отряды Войска Польского и даже Военно-морского флота. В августе 1927 г. на территории, контролируемой постом, при 17 Батальоне КОП в Давид-Городке произошли события с участием моряков Пинской военной флотилии. Рапорты жандармерии КОП, сохранившиеся в архиве пограничной службы в Щецине, стали основой статьи, посвященной проблематике дисциплины среди моряков флотилии и их конфликтов с жандармерией КОП.

PL

Korpus Ochrony Pogranicza (1924–1939) był specjalną formacją wojskową utworzoną do ochrony granicy oraz zapewnienia bezpieczeństwa na Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej. Żołnierze KOP ochraniali granice z ZSRR, Litwą, Łotwą, a także od 1927 r. fragmenty granic z Rumunią i Niemcami oraz w 1939 r. z Węgrami. W marcu 1927 r. w strukturze formacji utworzony został Dywizjon Żandarmerii KOP. Przy każdej brygadzie lub pułku utworzone zostały plutony, a przy każdym batalionie posterunek żandarmerii. Głównym zadaniem żandarmerii była służba wojskowo-policyjna w stosunku do oddziałów i żołnierzy na terenie ochranianym przez KOP oraz w rejonie zakwaterowania oddziałów formacji, w celu utrzymania porządku i dyscypliny. W strefie formacji znalazły się garnizony KOP oraz garnizony mieszane, w których stacjonowały także oddziały Wojska Polskiego, a nawet Marynarki Wojennej. W sierpniu 1927 r. na terenie podległym posterunkowi przy 17 Batalionie KOP w Dawidgródku doszło do zdarzeń z udziałem marynarzy Flotylli Pińskiej Marynarki Wojennej. Meldunki żandarmerii KOP zachowane w zasobie Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie stały się podstawą artykułu poświęconego problematyce stanu dyscypliny wśród marynarzy flotylli i ich zatargów z żandarmerią KOP.

7

Zwalczanie bandytyzmu w zachodnich powiatach Małopolski w pierwszych latach niepodległości (1918–1921)

51%

Skiba M.

UR Journal of Humanities and Social Sciences

|

2022

|

vol. 25

|

issue 4

26-54

EN

Banditry was a serious social problem in the interwar period in Poland, and combating this phenomenon was of particular importance immediately after The Great War, during the early years of independence. Ensuring internal stability was a necessary condition for supporting the army fighting for the state's survival. The article presents the activities of public authorities in the western part of Lesser Poland that aimed at a reduction of levels of banditry. It was the territory of the former Austrian Partition, Galicia, where the power was first assumed by the Poles, as early as the end of October and beginning of November 1918. In the first part of this article the factors contributing to the spread of crime occurring in the last months of the Great War, during the transformation and in the following months, are characterized. Then, the process of creating public order and security services until their unification in the summer of 1921, is presented. The steps taken to combat banditry are described in two stages, the first of which covers the first several months of the stabilisation of the socio-political situation, while the other – the period after the creation of the State Police, whose units and stations in this area were first established in December 1919. They were created as a result of the transformation of the gendarmerie, a service that was previously the most important public order structure in the Lesser Poland. The article contains a description of a number selected criminal cases that concerned the suppression of criminal groups, in confrontation with which the gendarmes and police officers lost their lives.

PL

Bandytyzm był poważnym problemem społecznym w Polsce w okresie międzywojennym. Zwalczanie tego zjawiska miało wyjątkową wagę bezpośrednio po Wielkiej Wojnie, w pierwszych latach niepodległości, ale i później. Warunkiem koniecznym wsparcia walczącej o przetrwanie państwa armii było zapewnienie stabilizacji wewnętrznej. W artykule przedstawione zostały działania władz publicznych zmierzające do ograniczania rozmiarów bandytyzmu w zachodnich powiatach Małopolski. Było to terytorium zaboru austriackiego, zwane Galicją, na którym władza została przejęta przez Polaków najwcześniej, bo już w ostatnich dniach października i pierwszych listopada 1918 r. W pierwszej części pracy scharakteryzowano czynniki sprzyjające rozwojowi przestępczości w ostatnich miesiącach Wielkiej Wojny, w czasie przejmowania rządów i w kolejnych miesiącach. Następnie przedstawiono proces budowy służb porządku i bezpieczeństwa publicznego do czasu ich ujednolicenia, które na tym terenie nastąpiło latem 1921 r. Zwalczanie bandytyzmu można podzielić na dwa etapy. Pierwszy obejmuje kilkanaście pierwszych miesięcy stabilizowania sytuacji społeczno-politycznej, natomiast drugi – okres po utworzeniu Policji Państwowej, której komendy i posterunki na tym terenie rozpoczęto tworzyć w grudniu 1919 r. Powstały one z przekształcenia Żandarmerii, służby, która wcześniej była najważniejszą formacją bezpieczeństwa i porządku publicznego w Małopolsce. Artykuł zawiera też opis kilku wybranych spraw kryminalnych dotyczących likwidacji grup przestępczych, w starciu z którymi śmierć ponieśli żandarmi i policjanci.

Refine search results

2 Przegląd Historyczno-Wojskowy

1 Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego

1 Radzyński Rocznik Humanistyczny

1 Res Historica

1 Studia Iuridica Lublinensia

1 UR Journal of Humanities and Social Sciences

1 Domański T.

1 Dąbrowski K.

1 Gołębiewski G.

1 Nawrot D.

1 Ochał A.

1 Sitkiewicz D.

1 Skiba M.

2 2022

2 2021

1 2020

1 2018