Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 3

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  “Fraszki” (“Trifles”)
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

Zorze Kochanowskiego – fraszki i inne utwory liryczne

100%
Starownik A.
Pamiętnik Literacki
|
2024
|
vol. 115
|
issue 1
21-34
PL
W artykule omówiono znaczenie motywu zorzy w pięciu fraszkach Jana Kochanowskiego: „Do snu” (II 37), „Modlitwa o deszcz” (III 72), „Na matematyka” (I 53), „Do Jędrzeja” (II 53), „Do Stanisława” (I 63), na tle innych nawiązań do owego fenomenu w twórczości poety oraz w odniesieniu do antycznych i renesansowych koncepcji przyrodoznawczych i konwencji literackich. W motywie tym uwidaczniają się dwa najważniejsze w dziełach artysty przejawy piękna kosmosu: matematyczna miara i świetlistość. Zorza porządkuje przestrzeń, gdyż wyznacza strony świata, oraz czas, gdyż reguluje porządek dobowy. To również zjawisko świetlne, którego piękna nie sposób racjonalnie wytłumaczyć. Zdobi makrokosmos – niebo, oraz mikrokosmos – człowieka (zwłaszcza nadobne panny), a także – jako stylistyczny ornament – mikrokosmos dzieła literackiego. Zgodnie z myślą neoplatońską zorza poprzez swoje piękno odsyła do Piękna najwyższego, przerastającego ludzkie poznanie.
EN
This article discusses the significance of the aurora motif in Jan Kochanowski’s “Fraszki” (“Trifles”): “Do snu” (“To Sleep,” II 37), “Modlitwa o deszcz” (“Prayer for Rain,” III 72), “Na matematyka” (“To the Mathematician,” I 53), “Do Jędrzeja” (“To Jędrzej,” II 53), and “Do Stanisława” (“To Stanisław”) (I 63), against the background of other references to this phenomenon in the poet’s works and in relation to ancient and Renaissance natural science concepts and literary conventions. The motif couples the two most important manifestations of beauty of the cosmos in the author’s oeuvre: mathematical measure and luminosity. The aurora orders space, as it determines the directions of the world, and time, since it regulates the order of the day. It is also a luminous phenomenon, the beauty of which cannot be explained in rational terms. It adorns the macrocosm—the sky—and the microcosm—the human being (especially fair maidens)—and, as a stylistic ornament, the literary work microcosm. In accordance with Neoplatonic thought, through its beauty it refers to the supreme Beauty, surpassing human cognition.
2

„Ślepy bełt” – trop wskazujący rozwiązanie „Gadki” Jana Kochanowskiego

100%
Obremski K.
Pamiętnik Literacki
|
2024
|
vol. 115
|
issue 1
47-55
PL
Choć przez kilkanaście dekad, począwszy od schyłku XIX wieku, gdy ukazały się „Dzieła wszystkie” (1884–1897) Jana Kochanowskiego, wielu badaczy próbowało sprostać wyzwaniu stawianemu przez „Gadkę”, do dziś wiersz ten pozostaje nieodgadniony. Słowa „ślepy bełt” pozwalają zakwestionować dotychczas proponowane rozwiązania i naprowadzają na jedyne właściwe rozwiązanie: chodzi o dół kloaczny, w którego „jednooczny” otwór trafia „ślepy bełt”.
EN
Although for a dozen decades or so, beginning the decline of the 19th century when Jan Kochanowski’s “Dzieła wszystkie” (“Complete Works,” 1884–1897) were published, numerous scholars have attempted to match the challenge posed by “Gadka” (“Riddle”), the verse until now remains unsolved. The words “ślepy bełt [blind bolt]” allow to question the suggested proposals put forward to this day and lead to the only proper understanding, namely a pit latrine hole into one eye of which the “blind bolt” hits.
3

O nowym wydaniu „Fraszek” Jana Kochanowskiego

100%
Eder M., Duska J., Łukaszewicz-Chantry M., Janicki M. A., Szostek T.
Pamiętnik Literacki
|
2024
|
vol. 115
|
issue 1
5-19
PL
Przedmiotem artykułu jest nowa edycja krytyczna „Fraszek” Jana Kochanowskiego, która wkrótce ukaże się jako kolejny tom Wydania Sejmowego. Autorzy omawiają zagadnienia reprodukcji faksymilowej, transkrypcji tekstu oraz przygotowania komentarza, a także w reprezentatywnym wyborze przedstawiają szczegółowe ustalenia interpretacyjne, które znajdą się w komentarzu (analizowane przykłady pochodzą z utworów I 48, I 55, I 78, II 55, III 1, III 39, III 46, III 53, III 63 i III 69). Wartość edycji polega na tym, że suma niezliczonych drobnych odkryć o marginalnej na pozór ważności składa się na zupełnie nowy obraz całościowy, o wiele pełniejszy i bogatszy w znaczenia, niż mogą to sugerować wcześniejsze opracowania.
EN
The paper discusses a recently completed critical edition of Jan Kochanowski’s “Fraszki” (“Trifles”), which will before long be issued as a subsequent volume of his “Dzieła wszystkie” (“Collected Works”). Different aspects of the publication are presented, including facsimile, transcription, and commentary. As a representative sample, a few actual passages from particular trifles are discussed in length. These include the following poems: I 48, I 55, I 78, II 55, III 1, III 39, III 46, III 53, III 63, and III 69. The most remarkable added value of the edition is that it contains countless minute discoveries—individually marginal—creating much broader, much richer, and much deeper picture of “Trifles” than the previous editions might suggest.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.