Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Andrzej Szeptycki
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

Polskie władze państwowe wobec obrządku wschodniosłowiańskiego w okresie międzywojennym

100%
Ryba M.
Roczniki Humanistyczne
|
2015
|
vol. 63
|
issue 2: Historia
177-198
PL
Artykuł dotyczy stosunku władz polskich do obrządku wschodniosłowiańskiego w okresie międzywojennym. Po rewolucji bolszewickiej Cerkiew w Rosji doznała olbrzymich prześladowań. Stolica Apostolska pragnęła przywrócić jedność rosyjskiego prawosławia z Rzymem. Z tym większą siłą propagowano obrządek neosłowiański, jako formę nowej unii religijnej, zbliżonej pod względem obrządku do prawosławia, a pozostającej w jedności z papieżem. Polska posiadająca dość liczną ludność prawosławną była terenem eksperymentalnym dla wprowadzania nowego obrządku. Polskie władze były przeciwne temu działaniu, uznając, że może się to stać zaczynem generowania nowego nacjonalizmu wśród ludności ruskiej. Wszystko to wiązało się z bardzo złymi doświadczeniami Polaków co do obrządku greckokatolickiego, na podstawie którego rozwijał się ze szczególną siłą antypolski nacjonalizm ukraiński w Małopolsce Wschodniej.
EN
Mieczysław Ryba’s article is concerned with the Polish State authorities’ attitude towards the Eastern Slavonic rite in the period between the two World Wars. After the Bolshevik Revolution the Orthodox Church in Russia suffered relentless persecutions. The Holy See wanted to restore the unity of the Russian Orthodox Church and Rome. Hence the neo-Slavonic rite was strongly propagated as a form of a new religious union, similar to Orthodoxy and being united with the Pope. Poland that had a considerable Orthodox population was an experimental area for introducing the new rite. The Polish authorities opposed this action as they thought that it might trigger off the rise of a new nationalism among the Ruthenian population. All this was connected with Poles’ bitter experiences with the Greek-Catholic Church that was the basis for the especially strong development of anti-Polish Ukrainian nationalism in Eastern Lesser Poland.
2
Content available remote

Kościół, Cerkiew i kwestia ukraińska. Spór na forum polskiego parlamentu w 1938 r.

99%
Ryba M.
Przegląd Sejmowy
|
2021
|
issue 2(163)
131–151
EN
The subject of this article is the parliamentary discussion of 1938 concerning 8 the religious dispute in the south-eastern borderlands of the Second Polish Republic. The disputes concerned, among other things, the political role of the Greek Catholic Church, which was strongly involved in the Ukrainian national movement. In 1938 a revindication action took place in the Chełm region, as a result of which the Polish authorities liquidated over one hundred Orthodox churches. These actions were the subject of a stormy debate in the Parliament between Polish and Ukrainian MPs. The arguments of the Polish side concerned, above all, the protection of the security of the Polish state threatened by intervention from both the East (USSR) and the West (Germany).
3

Wrocławskimi śladami metropolity Andrzeja Szeptyckiego

85%
Wójtowicz S.
Slavica Wratislaviensia
|
2012
|
vol. 156
51 - 63
EN
In the mid-1880s Earl Roman Maria Aleksander Szeptycki (1865–1944) was one of the students at the Prussian-German Friedrich Wilhelm University in Wrocław, later on he became a metropolitan bishop of the Greek Catholic Church in Galicia — Andrzej Szeptycki. In the period between 1884 and 1885 he was a third-year student of the Law Department. His education at this University coincided with the period of architectonic development of the educational centre in Wrocław, as well as the development of research on legal issues. Szeptycki studied in Wrocław till 1886 and after that he continued his studies in Kraków. Studying in Wrocław was a necessary condition for him to receive his father’s blessing for his joining the order of Basilians. In Wrocław the young Szeptycki was very active both on the academic and social arena. He also attended Theology and Slavonic studies lectures. He soon became member of the catholic Societas Hosiana Society, Upper Silesian Society and Literary Slavonic Society.
4
Publication available in full text mode
Content available

Ukrainian Greek Catholic Church’s stance vis-à-vis terrorist activities of Ukrainian nationalists in the early 1930s

85%
Ryba M.
Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL
|
2019
|
vol. 16
PL
Artykuł dotyczy reakcji Kościoła greckokatolickiego na zamachy terrorystyczne organizowane na ziemiach polskich przez nacjonalistów ukraińskich w latach trzydziestych XX w. Biskupi greckokatoliccy (Andrzej Szeptycki, Jozafat Kocyłowski, Grzegorz Chomyszyn) poparli budowę państwa ukraińskiego w 1918 r. Po klęsce Ukraińców w wojnie z Polską w 1919 r. rozwinął się w Małopolsce Wschodniej ruch nacjonalistyczny, znacząco odbiegający w swych podstawach ideowych od zasad chrześcijańskich. Szczególne wzmożenie owego nacjonalizmu nastąpiło na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych XX w. Z jednej strony nasiliły się zamachy terrorystyczne Ukraińskiej Organizacji Wojskowej oraz Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów, z drugiej coraz większy wpływ na Ukraińców wywierała szowinistyczna ideologia Dmytra Doncowa. Wszystko to powodowało niepokój wśród ukraińskich biskupów. Pojawiły się ostre reakcje na zamachy, szczególnie ze strony biskupa Grzegorza Chomyszyna, który potępił pogański nacjonalizm i wszystkie jego przejawy. Trochę mniej ostro wypowiadał się w tej sprawie metropolita Andrzej Szeptycki, co wywoływało kontrowersje między oboma pasterzami.
EN
The article discusses the reaction of the Greek Catholic Church to terrorist attacks in the Polish lands by Ukrainian nationalists in the 1930s. Greek Catholic bishops (Andrei Sheptytsky, Josaphat Kotsylovsky, Hryhoryi Khomyshyn) supported the creation of the Ukrainian state in 1918. After the defeat of Ukrainians in the war with Poland in 1919, the nationalist movement was born in the Eastern Lesser Poland. The movement departed significantly in its ideology from the Christian values. The peak of the nationalism was the turn of the 1920s and the 1930s. On the one hand, there was a surge in terrorist attacks by the Ukrainian Military Organization and the Organization of Ukrainian Nationalists. On the other hand, the chauvinist ideology of Dmytro Dontsov was becoming increasingly influential. All this led to unrest among Ukrainian bishops. The attacks were severely criticized by Bishop Hryhoryi Khomyshyn, who condemned the pagan nationalism in all of its forms. The reaction of Metropolitan Andrei Sheptytsky was more toned down, which sparked tensions between the two clergymen.
5
Publication available in full text mode
Content available

Korespondencja Stanisława Vincenza do księdza Bronisława Kreuzy

80%
Wojciechowska K.
TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
|
2022
|
vol. 6
|
issue 17
1-20
UK
Стаття є спробою охарактеризувати стосунки між священиком Броніславом Кройзою та письменником Станіславом Вінцензом та його родиною – почерпнута з читання листування та інших матеріалів, що містяться в архіві Станіслава Вінценза, у відділі рукописів бібліотеки Національного інституту Оссолінських у Вроцлаві. Також був включений аналіз літературних текстів обох авторів, написаних із взаємними присвятами або містять передані натхнення. У другій частині статті готується текстологічна і редакційна картина листування і описуються найважливіші теми листів.
EN
The work is an attempt to characterize the relationship between Stanisław Vincenz and priest Bronisław Kreuza (Tadeusz Rzewuski) based on study of the correspondence and other materials contained on  the collection of the Manuscript Department of the Ossoliński National Institute in Wrocław. Additionaly, an analysis of the literary texts of both authors, written with mutual dedications or with communicated inspirations, was also taken into account. In the second part of the article, a textological and editorial picture of the correspondence was drawn up and the most important topics of the letters were described.
PL
Artykuł stanowi próbę scharakteryzowania relacji pomiędzy księdzem Bronisławem Kreuzą a pisarzem Stanisławem Vincenzem i jego rodziną – wysnutą na podstawie lektury korespondencji i innych materiałów zawartych w Archiwum Stanisława Vincenza, w Dziale Rękopisów Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu. Uwzględniono również analizę tekstów literackich obu twórców, napisanych z wzajemnymi dedykacjami lub zawierających zakomunikowane inspiracje. W drugiej części artykułu sporządzono obraz tekstologiczno-edytorski korespondencji i opisano najważniejsze tematy listów.
6

Idea komunizmu w świetle nieznanych listów Mariana Zdziechowskiego do ukraińskiego metropolity Lwowa Andrzeja Szeptyckiego

71%
Wójtowicz S.
Slavica Wratislaviensia
|
2013
|
vol. 157
91 - 105
EN
Marian Zdziechowski, a renown Polish critic of the idea of Communism, maintained avast correspondence with many intellectuals of eastern Slavs, these include the Ukrainian Metropolitan — Andrzej Szeptycki. Zdziechowski’s letters, found at the State Historical Archive in Lviv, were written to the Metropolitan between 1933 and 1937. All presented a definitely negative attitude towards Communism and Bolshevism.
7
Publication available in full text mode
Content available

Biskup Grzegorz Chomyszyn – zwolennik normalizacji stosunków ukraińsko-polskich w okresie międzywojennym

71%
Ryba M.
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
|
2020
|
vol. 113
383-394
EN
The article discusses the views and activities of the Ukrainian Greek Catholic Bishop Hryhoriy Khomyshyn at the turn of the 1920s and 1930s. Hryhoriy Khomyshyn was one of the greatest supporters of Polish-Ukrainian reconciliation in the Greek Catholic Church. He was a strong critic of ‘pagan’ Ukrainian nationalism. He made efforts to base the social and political life of Ukrainians on Christian ethics. On such grounds, he sought reconciliation between the Polish and Ukrainian nations. His attitude made him the most serious statesman with whom the Polish authorities found common ground.
PL
Artykuł dotyczy poglądów i działalności ukraińskiego biskupa greckokatolickiego Grzegorza Chomyszyna na przełomie lat 20. i 30. XX wieku. Grzegorz Chomyszyn należał do największych zwolenników polsko-ukraińskiego pojednania w Kościele greckokatolickim. Był on zdecydowanym krytykiem „pogańskiego” nacjonalizmu ukraińskiego. Życie społeczno-polityczne Ukraińców starał się oprzeć na etyce chrześcijańskiej. Na takim też gruncie szukał pojednania między narodem polskim i ukraińskim. Jego postawa czyniła go najpoważniejszym mężem stanu, z którym władze polskie znajdowały płaszczyznę porozumienia.
8
Publication available in full text mode
Content available

Nieznany kurier Piusa XII. Analiza postawy katolickiego misjonarza w sowieckim więzieniu i procesu jego rozpracowywania przez NKGB

71%
Adamski Ł.
Dzieje Najnowsze
|
2016
|
vol. 48
|
issue 2
PL
An Unknown Courier of Pope Pius XII. An Analysis of the Stance of a Catholic Missionary in a Soviet Prison and the Process of Investigating Him by the NKGBA major part of this article is based on recently rendered available sources from the SBU State Archives in Kyiv and reconstructs the last months in the life of Father Jerzy Moskwa (1910– 1941) - a Jesuit missionary and courier of Pius XIII and Metropolitan Andrzej Szeptycki (Andrey Sheptytsky). Arrested in January 1941 during his trip from the Vatican to Lviv, Father Moskwa was interrogated by the NKGB and invigilated by two co–inmates, whose detailed reports make it possible to expand knowledge about the methods and techniques applied by the Soviet services, the political and missionary plans of the Vatican involving the Soviet Union, and the infiltration of the Church in Eastern Galicia. Moreover, they comprise a study of a confrontation of the stand of a zealous Christian, represented by Father Moskwa, and Soviet mentality represented by Yevhen Hromovenko, former chief of the Intelligence of Soviet Ukraine, whom the Jesuit was converting in the cell to Christianity.
9
Publication available in full text mode
Content available

Galicyjska nieobyczajność końca XIX i pierwszych dekad XX wieku w świetle wybranych dokumentów epoki

61%
Wójtowicz-Marszał S.
TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
|
2020
|
vol. 6
|
issue 15
179-208
UK
Дана стаття торкається питання непристойності другої половини XIX – початку XX століття на землях Східної Галичини. Непристойність називають також проституцією, торгівлею людьми (перш за все жінками та дітьми) та білим рабством. Поширена на території Східної Галичини проституція не була результатом динамічних процесів індустріалізації або швидкої урбанізації, як в Західній Європі. Через свій провінційний та прикордонний характер Східна Галичина, яка з 1772 року стала частиною імперї Габсбургів, була приречена на внутрішній політичний конфлікт, а також стагнацію та економічну відсталість. Повсюдна бідність, що штовхає людей на міграцію, породжувала такі руйнівні соціальні явища, як безпритульність, насильство, сирітство та проституція. У цьому відношенні Галичина розділяла долю інших колонізованих земель Центрально-Східної Європи, звідки торговці людьми зазвичай вербували свої жертви. Після поразки Центральних держав проблема не зникнула і стала викликом для влади ІІ Речіпосполитої, у складі якої Східна Галичина опинилася від 1918 року. Поштовхом для написання цієї статті стало листування митрополита та голови греко-католицької Церкви, віднайдене в Центральному державному історичному архіві міста Львова, а також низка статей українського письменника, Юрія Винничука, Таємниці львівського дна.
EN
The article deals with the issue of indecency in the second half of the 19th and the beginning of the 20th century in Eastern Galicia. Fornication, prostitution, women and children trafficking, white slavery are called indecency. Common for Eastern Galicia prostitution was neither resulting from the dynamic industrialisation processes nor from spectacular urbanization, unlike in Western Europe. Galicia, which has been part of the Habsburg Empire since 1772, was condemned to internal political conflict, economic slump and backwardness due to its parochial nature. Pervasive poverty, pushing the population to migration, generated such destructive social phenomena as homelessness, violence, orphanhood and prostitution. In this respect, Galicia shared the fate of other colonised lands of Central and Eastern Europe, from where traders usually recruited their victims. The problem has not dissapeared after the collapse of central countries, it constituted a serious challenge for the authorities of the Second Polish Republic, which in 1918 included Eastern Galicia. The inspiration to write the text was found in the Historical Archive of the City of Lviv, in the correspondence of Andrzej Szeptycki, the Metropolitan of the Greek Catholic Church and in the series of articles by the Ukrainian prose writer Jurij Wynyczuk entitled From the history of the Ukrainian bottom.
PL
W artykule został poruszony problem nieobyczajności drugiej połowy XIX i początku XX wieku na terenie Galicji Wschodniej. Nieobyczajność nazywana jest również nierządem, prostytucją, handlem żywym towarem kobietami i dziećmi, białym niewolnictwem. Powszechny na terenie Galicji Wschodniej proceder prostytucji nie był wynikiem dynamicznych procesów uprzemysłowienia czy spektakularnej urbanizacji jak w Europie Zachodniej. Wchodząca od 1772 r. w skład imperium Habsburgów Galicja właśnie z uwagi na prowincjonalny oraz graniczny charakter skazana była na polityczny konflikt wewnętrzny, zastój gospodarczy i zacofanie. Wszechobecne ubóstwo, popychające ludność do migracji, generowało takie destrukcyjne zjawiska społeczne, jak bezdomność, przemoc, sieroctwo oraz nierząd. Galicja dzieliła w tym zakresie los innych skolonizowanych ziem Europy Środkowo-Wschodniej, skąd zazwyczaj werbowali swoje ofiary handlarze żywym towarem. Problem nie zniknął po upadku państw centralnych, stanowił też poważne wyzwanie dla władz II Rzeczpospolitej, w skład której w 1918 r. weszła Galicja Wschodnia. Inspiracją do napisania tekstu była znaleziona w Archiwum Historycznym miasta Lwowa korespondencja metropolity Kościoła greckokatolickiego Andrzeja Szeptyckiego oraz cykl artykułów ukraińskiego prozaika Jurija Wynnyczuka pt. Z historii ukraińskiego dna.
10
Publication available in full text mode
Content available

Obraz metropolity Andrzeja Szeptyckiego w propagandowej literaturze Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Sowieckiej

57%
Byzdra-Kusz P.
Pamięć i Sprawiedliwość
|
2021
|
vol. 37
|
issue 1
455-480
PL
Przywódca Kościoła greckokatolickiego, arcybiskup lwowski metropolita Andrzej Szeptycki (1865-1944), już w chwili śmierci urósł do rangi figury symbolicznej, ogniskującej religijno-narodowe dążenia greckokatolickich Ukraińców, zmierzające do powołania własnego państwa1. Jednocześnie dla władz komunistycznych, przeciwnych religii katolickiej oraz idei ukraińskiego nacjonalizmu, stał się wrogiem wewnętrznym USRS. Niniejszy artykuł ma na celu prezentację tego drugiego obrazu, stworzonego na kartach propagandowej literatury radzieckiej Ukrainy. Podstawą źródłową są książki pisarzy i dziennikarzy zaangażowanych ideologicznie, związanych z machiną propagandy w USRS, pracujących w szeregach bezpieki lub NKWD, zawodowo zajmujących się zwalczaniem Kościoła greckokatolickiego. Analizowane publikacje zostały wydane między 1944 a 1991 r., tzn. w okresie od wchłonięcia Galicji Wschodniej przez USRS - co zbiegło się ze śmiercią metropolity Szeptyckiego - do uzyskania przez Ukrainę niepodległości. Kwerenda biblioteczna, która dała podstawę do przygotowania tego tekstu, objęła Bibliotekę Narodową Ukrainy im. Wołodymyra Wernadskiego, Lwowską Narodową Bibliotekę Naukową Ukrainy im. Wasyla Stefanyka, bibliotekę Narodowego Uniwersytetu 1 Kult Andrzeja Szeptyckiego szerzył się samoczynnie w Kościele greckokatolickim działającym w USRS początkowo jawnie, a następnie w podziemiu. Wielkie znaczenie symboliczne dla budowania takiego obrazu miał pogrzeb metropolity, który przyciągnął tłumy - ludzie zasypali trumnę zmarłego karteczkami z wypisanymi prośbami. Od tej chwili Szeptycki zaistniał w ich świadomości jako orędownik u Boga i przyszły święty Kościoła (R. Kramar, Pam'yat' pro mytropolyta Andriya Sheptyts'koho yak faktor identychnosti ukrayins'kykh hreko-katolykiv (druha polovyna XX stolittya) [w:] Kościół, naród, państwo. Działalność i dziedzictwo Metropolity Andrzeja Szeptyckiego (1865-1944). Materiały z międzynarodowej konferencji w Krakowie 25-26  listopada 2009 roku, red. A.R. Szeptycki, Wrocław-Warszawa 2011, s. 238).
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.