Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 6

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Archdiocese of Gniezno
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

The Image of Parish Clergy Based on Wincenty de Seve’s Inspection (1608–1609)—Selected Aspects

100%
Jabłońska A.
Roczniki Humanistyczne
|
2018
|
vol. 66
|
issue 2: Historia - Selected Papers in English
179-198
EN
The Polish version of the article was published in Roczniki Humanistyczne vol. 65, issue 2 (2017). The article discusses an important period in Church history, namely the so-called Church reform. It occurred after King Zygmunt August (1564) and the Polish clergy (1577) had adopted the resolutions of the Council of Trent. The implementation of those resolutions started at the turn of the 17th century. One of the proposals was to renew the life of clergy—their attitude to obligations and improvement of morals, customs and even appearance. Wincenty de Seve’s inspection in the years 1608–1609 concerned the area of the archdeaconry of Gniezno. For the purposes of this article, its four deaneries were analysed, i.e. Holy Trinity, Saints Peter and Paul, Łekno and Sompolno. The main purpose of the visitation was to inspect the parish, which played an extremely important role in society. The article discusses the image of the parish clergy emerging from the findings of the inspection, which took into account guidelines for the reform. This image shows that both those who were role models and those who drastically violated various norms were exceptions. The most numerous group were priests, who mostly met the requirements, but various irregularities were noticeable. The biggest problems of the next, slightly smaller group were women and alcohol. The offences also included ignorance, sloppiness and inappropriate clothing. The inspection shows that at the beginning of the 17th century, attempts were made to implement the reform of parish clergy, but traces of old habits and new requirements were still to go hand in hand.
2
Publication available in full text mode
Content available

Inwentarz zespołu „Wyższe Seminarium Duchowne w Gnieźnie” z zasobu Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie

84%
Krucki ks. Ł., Mizerka J.
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
|
2022
|
vol. 119
143-178
EN
Founded in 1960 by Primate Stefan Wyszynski, the Gniezno Archdiocesan Archive was assigned with the role of collecting, preserving, processing and providing access to archival materials related to the history of the Archdiocese and Metropolis of Gniezno. The ‘Ecclesiastical Seminary in Gniezno’ fond, which reflects the complicated history of one of the oldest seminaries functioning in the Polish lands, occupies an important place in its collection. The Gniezno Seminary was founded by Archbishop Stanisław Karnkowski in 1602. However, its erection witnessed unfavourable times, and consequently proved unsustainable. In 1718, Archbishop Stanisław Szembek re-established the seminary and entrusted its administration to the missionaries of St Vincent à Paulo. It survived in that form until 1835. After the dissolution of the congregation under the Prussian partition, Archbishop Marcin Dunin decided to transform the Gniezno seminary into a practical education facility for seminarians. This form of institution survived until 1927, although the seminary was closed in 1875–1886 as a result of the kulturkampf. In 1927, Cardinal August Hlond reorganized the seminary’s studies. In Gniezno, he established a full philosophical study for seminarians from the archdioceses of Gniezno and Poznań. During World War II, the Germans set up a police school in the building. Seminar classes did not resume until April 1945. In 1953, Cardinal S. Wyszyński managed to consolidate philosophical and theological studies in Gniezno. Since 1998, the Gniezno seminary has been part of the Faculty of Theology of the Adam Mickiewicz University in Poznań, while retaining its own legal personality and organizational distinctiveness. The rich tradition of the Gniezno seminary has resulted in a preservation of extensive archival resource concerning its activities. It includes 376 units that refer to documentation produced after 1718. This is because the earlier documents produced by the seminary’s registry have not survived, as evidenced by the printed inventory report accompanying this study. It includes archives with distinguishable thematic groups of files: alumni; regulations and curricula; library; income and expenditure; contracts and accounts; Braciszewo estate; inventories; correspondence; archbishop’s boarding school; foreign seminary; priestly retreats; construction records.
PL
Założone w 1960 roku przez prymasa Stefana Wyszyńskiego, Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie zostało zobowiązane do gromadzenia, przechowywania, opracowywania oraz udostępniania archiwaliów związanych z dziejami archidiecezji i metropolii gnieźnieńskiej. W jego zasobie ważne miejsce zajmuje zespół „Wyższe Seminarium Duchowne w Gnieźnie”, który odzwierciedla skomplikowane dzieje jednego z najstarszych seminariów funkcjonujących na ziemiach polskich. Seminarium duchowne w Gnieźnie zostało założone przez abp. Stanisława Karnkowskiego w 1602 roku. Erekcja ta przypadła jednak na niesprzyjające czasy, stąd też okazała się nietrwała. W 1718 roku abp Stanisław Szembek dokonał ponownego ustanowienia seminarium i powierzył jego zarząd misjonarzom św. Wincentego à Paulo. W tej formie przetrwało ono do 1835 roku. Po kasacie zgromadzenia w zaborze pruskim abp Marcin Dunin postanowił przekształcić seminarium gnieźnieńskie w zakład kształcący kleryków w zakresie praktycznym. Rozwiązanie to przetrwało do 1927 roku, mimo iż w latach 1875-1886 seminarium było zamknięte na skutek kulturkampfu. W 1927 roku kard. August Hlond dokonał reorganizacji studiów seminaryjnych. W Gnieźnie ustanowił pełne studium filozoficzne dla kleryków z archidiecezji gnieźnieńskiej i poznańskiej. W trakcie II wojny światowej w gmachu uczelni Niemcy urządzili szkołę policyjną. Zajęcia seminaryjne wznowiono dopiero w kwietniu 1945 roku. W 1953 roku kard. S. Wyszyński doprowadził do scalenia w Gnieźnie studiów filozoficznych i teologicznych. Od 1998 roku gnieźnieńskie seminarium stanowi część Wydziału Teologicznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, przy zachowaniu własnej osobowości prawnej i odrębności organizacyjnej. Bogata tradycja gnieźnieńskiego seminarium sprawiła, że z jego działalności zachował się okazały zasób archiwalny. Obejmuje on 376 jednostek, które odnoszą się do dokumentacji wytworzonej po 1718 roku. Nie zachowały się bowiem wcześniejsze dokumenty wytwarzane przez kancelarię seminaryjną, co uświadamia drukowany inwentarz dołączony do niniejszego opracowania. Uwzględnia on archiwalia, z których można wyodrębnić następujące tematyczne grupy aktowe: wychowankowie; regulaminy i programy nauczania; biblioteka; dochody i rozchody; kontrakty i rachunki; majątek Braciszewo; inwentarze; korespondencja; konwikt arcybiskupi; seminarium zagraniczne; rekolekcje kapłańskie; akta budowlane.
3

Stan archidiecezji gnieźnieńskiej w świetle Brevis descriptio historico-geographica ecclesiarum archidioecesis gnesnensis et posnaniensis Jana Korytkowskiego z 1888 r.

84%
Krucki Ł.
Roczniki Historii Kosciola (Annals of Church History)
|
2013
|
vol. 5(60)
195-218
EN
This article is an analysis of Jan Korytkowski’s work entitled Brevis descriptio historico-geographica ecclesiarium archidioecesis gnesniensis et posnaniensis of 1888. This work is still a valuable resource for research in the organization and the estate structure of the oldest Polish dioceses of Gniezno and Poznań at the time after the Kulturkampf. The work under analysis is not confined to basic data of the sort available from ecclesiastical schematisms. Instead, the work also presents short histories of each parish and with its church, schools, orphanages and ecclesiastical fraternities. Moreover, it lists villages and towns that territorially belonged to each parish. Thanks to the data in Brevis descriptio, it is possible to precisely determine that in 1888, the oldest Polish Archdiocese had 16 deaneries, 207 parishes, 32 filial churches, 36 altarages, 54 oratories and public chapels, 389 parish schools and 28 hospitals. The Archdiocese gathered 354815 souls. Pastoral and state offices were occupied by 211 priests.
4
Publication available in full text mode
Content available

Stan archidiecezji gnieźnieńskiej w świetle Brevis descriptio historico-geographica ecclesiarum archidioecesis gnesnensis et posnaniensis Jana Korytkowskiego z 1888 r.

84%
Krucki Ł.
Roczniki Historii Kościoła
|
2013
|
vol. 5
195-218
EN
This article is an analysis of Jan Korytkowski’s work entitled Brevis descriptio historico-geographica ecclesiarium archidioecesis gnesniensis et posnaniensis of 1888. This work is still a valuable resource for research in the organization and the estate structure of the oldest Polish dioceses of Gniezno and Poznań at the time after the Kulturkampf. The work under analysis is not confined to basic data of the sort available from ecclesiastical schematisms. Instead, the work also presents short histories of each parish and with its church, schools, orphanages and ecclesiastical fraternities. Moreover, it lists villages and towns that territorially belonged to each parish. Thanks to the data in Brevis descriptio, it is possible to precisely determine that in 1888, the oldest Polish Archdiocese had 16 deaneries, 207 parishes, 32 filial churches, 36 altarages, 54 oratories and public chapels, 389 parish schools and 28 hospitals. The Archdiocese gathered 354815 souls. Pastoral and state offices were occupied by 211 priests.
5

Obraz duchowieństwa parafialnego w świetle wizytacji Wincentego de Seve (1608-1609) – wybrane aspekty

67%
Jabłońska A.
Roczniki Humanistyczne
|
2017
|
vol. 65
|
issue 2: Historia
5-22
PL
Artykuł omawia ważny okres, należący do tzw. reformy Kościoła. Nastąpił on po przyjęciu przez króla Zygmunta Augusta (1564) i kler polski (1577) uchwał Soboru Trydenckiego. Na przełomie XVI i XVII wieku rozpoczęto pracę nad wdrożeniem ich w życie. Jednym z postulatów było odnowienie życia duchowieństwa – stosunku do obowiązków, poprawa moralności, obyczajów, nawet wyglądu zewnętrznego. Wizytacja Wincentego de Seve z lat 1608-1609 dotyczyła terenu archidiakonatu gnieźnieńskiego. Na potrzeby artykułu zostały przeanalizowane cztery należące do niego dekanaty: Świętej Trójcy, św. Piotra i Pawła, Łekno i Sompolno. Głównym celem wizytacji była parafia – odgrywająca niezwykle ważną rolę w społeczeństwie. Artykuł omawia obraz duchowieństwa parafialnego wynikający z punktów przeprowadzonej kontroli, przy czym wizytacja uwzględniała odgórne zalecenia dotyczące reformy. Z obrazu tego wynika, iż zarówno osoby stanowiące wzór, jak i te, które drastycznie przekraczały rozmaite normy, należały do wyjątków. Najliczniejszą grupę stanowili duchowni, którzy w większości odpowiadali wymaganiom, ale pojawiały się przy tym rozmaite nieprawidłowości. Największymi problemami kolejnej, nieco mniejszej grupy były kobiety i alkohol. Do przewinień należały też między innymi brak wiedzy, niechlujstwo, niewłaściwy ubiór. Wizytacja pokazuje, że na początku XVII wieku starano się wprowadzać w życie reformę duchowieństwa parafialnego i że wciąż funkcjonowały jednocześnie elementy starych przyzwyczajeń i nowych wymogów.
EN
The article discusses an important period in the Church history – the so-called Church reform. It occurred after King Zygmunt August (1564) and the Polish clergy (1577) had adopted the resolutions of the Council of Trent. The implementation of those resolutions commenced at the turn of the 16th and 17th centuries. One of the postulates was the renewal of the life of the clergy – attitude to obligations and improvement of morals, customs and even external appearance. Wincenty de Seve’s inspection in the years 1608-1609 concerned the area of the archdeaconry of Gniezno. For the purposes of this article, its four deaneries were analysed: Holy Trinity, Saints Peter and Paul, Łekno and Sompolno. The main purpose of the inspection was the parish, which played an extremely important role in the society. The article discusses the image of the parish clergy resulting from the conducted inspection, whereby the inspection took into account the reform guidelines. From this image it follows that both people who were models and those who drastically violated different norms were rather exceptions. The most numerous group formed clergymen who mostly met the requirements, however, still various irregularities could be noticed. The biggest problems of the next, slightly smaller group were women and alcohol. The offenses also included lack of knowledge, sloppiness and inappropriate attire. The inspection shows that at the beginning of the 17th century, attempts were made to implement the reform of the parish clergy, but the elements of old habits and new norms could be found concurrently.
6

Reorganizacja archidiecezji gnieźnieńskiej na podstawie bulli cyrkumskrypcyjnej Vixdum Poloniae unitas z 1925 roku

67%
Krucki Ł.
Roczniki Teologiczne
|
2015
|
vol. 62
|
issue 4: Historia Kościoła
179-195
EN
The Patritions of Poland introduced a demarcation line within the historically united territory of the Archdiocese of Gniezno. Some of its was incorporated into Russia, while the other into Prussia. Gniezno - the bishop's seat - was located in the Hohenzollerns' state, along with its canonical area consisting of 3 separate districts. When Poland reached for independence, the Catholic Church found itself in an urgent need to reorganize its territorial structure, so as to become effective in its pastoral mission in the new circumstances. This problem was scrutinized by the Polish Episcopate in the years 1919-1924. A number of conceptions were developed for how to redefine the borders of the particular dioceses. Some of these reflections are visible in the Bull of Circumscription issued by Pius XI Vixdum Poloniae Unitas as of 28 October 1925.This document announced the emergence of two new metropolises: of Cracow and Lviv; and of four new dioceses: of Częstochowa, Katowice, Łomża and Pinsk. Of considerable import were also papal decisions as for the structure and organization of the Archdiocese of Gniezno. The pope decreed that two Poznań deaconries − of Miłosław and Jarocin − be integrated within the Archdiocese of Gniezno (with 23 parishes altogether). At the same time, the deaconries of Ołobok and Krotoszyn (24 parishes) were separated from Gniezno, and integrated within the Poznań archdiocesan structure. This reorganization eliminated enclaves in the Archdiocese of Gniezno and produced a structurally coherent ecclesiastic unit, which covered about 12000 sq.km. The resultant territorial organization remained valid until 1992, that is untilJohn Paul II's Bull Totus Tuus Poloniae Populus.
XX
Na skutek zaborów historyczne terytorium archidiecezji gnieźnieńskiej zostało podzielone między Rosję i Prusy. Na terenie państwa Hohenzollernów znalazła się stolica archidiecezji – Gniezno wraz z obszarem kanonicznym, który składał się z 3 odrębnych enklaw. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości ważnym problemem okazało się zreorganizowanie struktur Kościoła, aby mógł on właściwie wypełniać swoją misję duszpasterską. Kwestią tą zajął się Episkopat Polski, który w latach 1919-1924 przedstawił kilka koncepcji dokonania nowych rozgraniczeń pomiędzy diecezjami. Niektóre z nich wpłynęły na tenor bulli cyrkumskrypcyjnej Piusa XI Vixdum Poloniae unitas z 28 X 1925 r., która ustanowiła dwie nowe metropolie: krakowską i wileńską, a także cztery diecezje: częstochowską, katowicką, łomżyńską i pińską. Nie mniej ważne okazały się zawarte w niej wytyczne odnoszące się do ustroju i organizacji archidiecezji gnieźnieńskiej. W ich świetle przyłączono do archidiecezji świętowojciechowej dwa poznańskie dekanaty: miłosławski i jarociński (23 parafie), choć jednocześnie odłączono na rzecz Poznania dekanaty ołobocki i krotoszyński (24 parafie). Zamiana ta zlikwidowała istniejące w archidiecezji gnieźnieńskiej enklawy, a jej ujednolicony obszar objął ok. 12.000 km2. Uzyskany na mocy bulli Vixdum Poloniae unitas kształt terytorialny utrzymał się do 1992r., czyli momentu ogłoszenia przez papieża Jana Pawła II bulli Totus Tuus Poloniae populus.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.