Search results

1

Prawo prasowe i autorskie w systemie konstytucyjnym Kazachstanu

100%

Jaissanbayev T.

Themis Polska Nova

|

2018

|

issue 2(14)

166-181

EN

The main purpose of the article is to present the principles of functioning of the Republic of Kazakhstan together with descriptions of two branches of law – copyright law and mass media law in Kazakhstan. The beginning of the article is dedicated to the legislature, which is represented by bicameral parliament. Its seats, the legislative process as well as the current political situation are described. Followed by the executive power description together with its representative, the Government of Kazakhstan, which can be formed or dismissed by the president. The way the Government is formed and its authority are presented as well. In the next part of the article is the judiciary of Kazakhstan which is described together with the system of common and special courts followed by description the way the judges are appointed. A separate part in the article is dedicated to the President of Kazakhstan who plays an important role in the authority system and officially does not belong to any branch of the power. While describing the functions of the president, the characteristic title of the First President of the Republic of Kazakhstan, “Elbasy” (the National Leader), which belongs to the current President Nursultan Nazarbayev, is also analyzed together with the features which make this title so special. The next part describes the ruling political party “Nur-Otan” (“the Luminosity of the Motherland”) which has been in charge since the year of 2004. The last part of the article is dedicated to the foundations of the copyright law in Kazakhstan and especially its basic legal acts, the bodies which are called to implement the copyright law and the copyright law specific features. The main legal acts and norms of Kazakhstani mass media law have been described as well, especially in the areas of advertising, print, radio and TV transmissions, rights and obligations of journalists.

2

Pomoc rozwojowa Unii Europejskiej dla krajów Partnerstwa Wschodniego i Azji Środkowej w latach 2005-2013

100%

Falkowski K.

Unia Europejska.pl

|

2015

|

issue 4

36-47

PL

Głównym celem artykułu jest omówienie pomocy rozwojowej Unii Europej-skiej dla poradzieckich krajów Europy Wschodniej, Kaukazu oraz Azji Środ-kowej na tle międzynarodowej pomocy rozwojowej udzielanej tym krajom w latach 2005-2013. Ze względów praktycznych na potrzeby analizy przedmio-towego zagadnienia kraje te zostały podzielone na dwie grupy, tj. kraje tzw. Partnerstwa Wschodniego (Armenia, Azerbejdżan, Białoruś, Gruzja, Mołdawia, Ukraina) oraz kraje Azji Środkowej (Kazachstan, Kirgistan, Tadżykistan, Turkmenistan, Uzbekistan). W niniejszym artykule stawia się tezę, zgodnie z którą Unia Europejska od lat jest donatorem pomocy rozwojowej dla krajów poradzieckich, z roku na rok przeznaczając na ten cel coraz większe środki fi-nansowe. Znaczenie unijnej pomocy jest różne w poszczególnych krajach oma-wianego obszaru geograficznego, ale także wyraźnie zróżnicowana jest jej rola między grupą krajów Partnerstwa Wschodniego i Azji Środkowej. Jest ona zde-cydowanie większa w przypadku krajów Partnerstwa Wschodniego, co jest zdeterminowane ich bliskością geograficzną, jak również większym zakresem współpracy z Unią Europejską.

EN

The main goal of the paper is to discuss the European Union’s development assistance for post-Soviet countries from Eastern Europe, the Caucasus and Central Asia compared to the international development assistance provided to these countries in the years 2005-2013. For practical reasons, the countries un-der analysis have been divided into two groups, i.e. Eastern Partnership coun-tries (Armenia, Azerbaijan, Belarus, Georgia, Moldova and Ukraine) and Cen-tral Asian countries (Kazakhstan, Kirgizstan, Tajikistan, Turkmenistan and Uz-bekistan). The article puts forward a thesis that the European Union has been a major donor of development assistance for post-Soviet countries, allocating more and more funds to this cause year on year; however, the level of impor-tance of this funding differs strongly among the individual countries of the re-gion in question and a clear distinction can be observed between Eastern Part-nership countries and Central Asian countries in this matter. Namely, the EU aid is of far greater importance for Eastern Partnership countries due to their close proximity to and the broader scope of their cooperation with the EU.

3

Instytucja referendum w Uzbekistanie

100%

Pogłódek A.

Roczniki Administracji i Prawa

|

2014

|

vol. 14/1

17-32

PL

Przedmiotem artykułu jest referendum Republiki Uzbekistan będące ogólnonarodowym głosowaniem obywateli nad najważniejszymi sprawami życia społecznego i państwowego w celu przyjęcia ustaw Republiki Uzbekistan i innych decyzji. Decyzje przyjęte w referendum mają wyższą moc prawną i mogą być zmienione lub uzupełnione jedynie w drodze referendum. Referendum na równi z wyborami jest sposobem bezpośredniego wyrażenia woli narodu. Referendum odbywa się na całym obszarze Uzbekistanu. Prawną podstawę instytucji referendum tworzy przede wszystkim Konstytucja Republiki Uzbekistan i ustawa „O referendum Republiki Uzbekistan”. Prawo uczestniczenia w referendum stanowi jeden ze sposobów bezpośredniego uczestniczenia obywateli Uzbekistanu w sprawowaniu władzy.

EN

Subject of the article is a referendum of the Republic of Uzbekistan which is a nationwide vote of citizens over the most important issues of society and the state to adopt laws of the Republic of Uzbekistan and other decisions. Decisions adopted in a referendum, have a higher legal force and may be amended or supplemented only by referendum. Referendum on par with the elections is a way to direct expression of the will of the people. The referendum takes place throughout the Uzbekistan.The legal basis for the institution of the referendum produces primarily the Constitution of the Republic of Uzbekistan and the Law “On the Referendum of the Republic of Uzbekistan”. The right to participate in the referendum is one of the ways of direct participation of citizens of Uzbekistan in deciding matters of society and the state.

4

The institution of the nationwide referendum in Turkmenistan

100%

Pogłódek A.

Roczniki Administracji i Prawa

|

2017

|

vol. 17/1

13-31

EN

The institution of referendum in Turkmenistan did not have a long tradition although it first appeared in the Constitution of the Turkmen Soviet Socialist Republic from 1937, the first law on referendum was adopted after the State became independent in 1991. In Turkmenistan, on the national level, there is only legislative referendum. There is no provision for the constitutional referendum. Currently, in addition to the 1992 Constitution, the most important legal Act governing the issue of a referendum is an Electoral Code from 2013. In independent Turkmenistan, the authorities have conducted only two referenda (1991, 1994) so far. The first one concerned the independence of the State, the second renewal of the term of Office of the President-in-Office. Therefore, you may notice that in Turkmenistan, differently than in neighbouring countries, authorities have not used the referendum to strengthen the legitimacy of the existing regime and personal power until 2006 for Saparmurat Nizayov, and currently Gurbangul Berdymuchamedov. This state of affairs provides for a significant consolidation of the political regime of Turkmenistan which in political practice does not need not use democratic legitimacy for introduced political and system changes.

PL

Instytucja referendum w Turkmenistanie nie ma długich tradycji. Mimo że po raz pierwszy pojawiła się w Konstytucji Turkmeńskiej SRR z 1937 roku, to pierwsza ustawa o referendum została przyjęta po uzyskaniu niepodległości w 1991 roku. W Turkmenistanie na poziomie ogólnokrajowym występuje jedynie referendum ustawodawcze, nie przewidziano referendum konstytucyjnego. Obecnie, oprócz Konstytucji z 1992 roku, najważniejszym aktem prawnym regulującym zagadnienie referendum jest Kodeks wyborczy z 2013 roku. W niepodległym Turkmenistanie przeprowadzono do tej pory jedynie dwa referenda (1991, 1994). Pierwsze z nich dotyczyło niepodległości państwa, drugie – przedłużenia kadencji urzędującego prezydenta. W związku z tym można zauważyć, że w Turkmenistanie, odmiennie niż w krajach sąsiednich, władze nie wykorzystują referendum do wzmocnienia legitymizacji istniejącego reżimu i osobistej władzy – do 2006 r. Saparmurata Nijazowa, a obecnie Gurbanguły’ego Berdymuchamedowa. Taki stan rzeczy świadczy o znaczącej konsolidacji reżimu politycznego Turkmenistanu, który w praktyce politycznej nie musi posługiwać się legitymizacją ludowładczą wprowadzanych zmian polityczno-ustrojowych.

5

Od radzieckiego imperium do chińskiej strefy wpływów. Azja Środkowa po 1991 roku

100%

Gil A.

Language. Culture. Politics. International Journal

|

2019

|

vol. 1

159-171

PL

Artykuł ukazuje zmianę sytuacji Azji Środkowej w przeciągu ostatnich trzech dekad. Region ten do początku lat 90. XX wieku wchodził w skład Związku Radzieckiego. W 1991 roku dawne azjatyckie republiki radzieckie przekształciły się w pięć nowych państw: Kazachstan, Kirgistan, Tadżykistan, Turkmenistan i Uzbekistan. Z uwagi na swoje strategiczne położenie, a przede wszystkim ze względu na występujące na ich terenie surowce mineralne, region ten stał się polem rywalizacji globalnych potęg: Stanów Zjednoczonych, Federacji Rosyjskiej i Chińskiej Republiki Ludowej. Obecnie można stwierdzić, że zwycięsko z tej rywalizacji wyszły Chiny, z wolna stające się głównym partnerem politycznym i gospodarczym państw Azji Środkowej.

EN

The article shows the change in the Central Asian situation over the last three decades. This region was part of the Soviet Union until the early 1990s. In 1991, the former Asian Soviet republics were transformed into five new states: Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Turkmenistan and Uzbekistan. Due to its strategic location, and above all due to the mineral resources occurring in their area, this region has become a field of rivalry between global powers: the United States, the Russian Federation and the People's Republic of China. At present, it can be said that China has emerged victorious from this rivalry, slowly becoming the main political and economic partner of the countries of Central Asia.

6

Bliski Wschód na drodze do wojny. Polityczne i kulturowe uwarunkowania zmiany wektorów irańskiej polityki zagranicznej w latach 484-502

80%

Sińczak T.

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

|

2023

|

vol. 30

|

issue 2

5-17

EN

Relations between the Roman Empire and Sasanian Iran in the 5th century were largely the result of settling disputes and cooperation in the face of the threat that resulted from the aggressive moves of the nomad community. A great influence on the internal policy, and later also external, of Sasanian Iran was exerted by nomads from Central Asia and especially the Hephthalites described in this text, whose influence on the Sassanids finally led to the reorientation of their foreign policy to the west, which resulted in the outbreak of a new great war in the Middle East.

PL

Relacje między Cesarstwem Rzymskim a Iranem Sasanidów w V wieku były w dużej mierze wypadkową uregulowania spraw spornych i współpracy wobec zagrożenia, które wynikało z posunięć agresywnych społeczności nomadów. Wielki wpływ na politykę wewnętrzną, a później również zewnętrzną, Iranu Sasanidów mieli koczownicy z terenów Azji Środkowej, a szczególnie opisywani w niniejszym tekście Heftalici, których oddziaływanie na Sasanidów doprowadziło finalnie do przeorientowania się sasanidzkiej polityki zagranicznej na zachód, co zaowocowało wybuchem nowej wielkiej wojny na Bliskim Wschodzie.

7

Competition of world powers in Central Asia

80%

Kainazarov B.

Przegląd Politologiczny

|

2019

|

issue 2

67-77

PL

Region stwarza doskonałą okazję do zbadania wyzwań, przed jakimi stoją kraje Azji Środkowej, w celu zapewnienia sobie bezpieczeństwa, co wymaga współpracy regionalnej. Kwestie bezpieczeństwa związane z zagrażającymi krajom Azji Środkowej zjawiskami naturalnymi, jak i złożonymi sytuacjami nadzwyczajnymi (które mogą wynikać ze sporów terytorialnych, przemocy etnicznej, handlu narkotykami, zwalczania terroryzmu i ekstremizmu) w równym stopniu dowodzą, że współpraca regionalna jest niezbędna przy rozwiązywaniu wspólnych problemów. Ponadto, z punktu widzenia kontekstu kulturowego i tradycji, państwa Azji Środkowej łączy wspólna przeszłość i dziedzictwo, które mogą posłużyć jako siła napędowa procesu integracji regionalnej. Po upadku Związku Radzieckiego większość badaczy była zdania, że region zacznie wreszcie zdobywać niezależność. Jednak analiza historyczna okresu postsowieckiego pokazuje, że interesy geopolityczne światowych potęg nie straciły na znaczeniu. Do pewnego stopnia historyczni hegemoni Azji Środkowej (Rosja i Chiny) odzyskali swoją pozycję geopolityczną poprzez tworzenie instytucji gospodarczych i wojskowych z udziałem krajów Azji Środkowej. W tym względzie niniejszy artykuł skupia się na analizie wzajemnych zależności między Chinami i Rosją w postsowieckiej Azji Środkowej i ich znaczeniu dla stabilności regionalnej i wzrostu gospodarczego. Za ważne uznano także zbadanie roli USA i UE w regionie Azji Środkowej, łącznie ze wskazaniem na obszary, w których UE i USA mogą rozwinąć współpracę.

EN

The region represents a great opportunity to research the common security challenges of Central Asian countries, which require regional cooperation. Security issues connected with vulnerability of Central Asian countries into natural hazards and complex emergencies (that may derive from territorial disputes, ethnic violence, drug trafficking, combating against terrorism and extremism) equally proves that regional cooperation is necessary to solve common problems. Moreover, from cultural and traditional context, Central Asia has shared common past and heritage which would serve as driving force for regional integration process. When Soviet Union collapsed most scholars argued that the region finally would develop independent. However, historical analysis of the post-Soviet period shows that geopolitical interest of world powers did not disappear. To some extent historical overlords of Central Asia (Russia and China) regained their geopolitical position through creating economic and military institutions with the participation of Central Asian countries. In this respect, this research paper focuses on analysis of interplay between China and Russia in Post-Soviet Central Asia, their role of regional stability and economic growth. Finally, paper also considers important to investigate the role of USA and the EU for Central Asia region, including where the EU and USA can have more space for cooperation.

8

INSTYTUCJA OMBUDSMANA W TURKMENISTANIE

80%

Pogłódek A.

Roczniki Administracji i Prawa

|

2019

|

vol. 1

|

issue XIX

19-33

PL

W opracowaniu dokonano analizy obowiązującego ustawodawstwa Turkmenistanu w zakresie dotyczącym urzędu ombudsmana. Analiza aktów prawnych pozwoliła wskazać ramy prawne statusu ombudsmana jako jednego z mechanizmów ochrony praw podstawowych w Turkmenistanie. Przeprowadzona analiza uwzględnia podejście systemowe, porównawcze oraz dogmatyczne. Wskazano dobre rozwiązania, a także niedociągnięcia w mechanizmie ochrony praw podstawowych przez ombudsmana. We wnioskach zwrócono uwagę na potrzebę dalszego udoskonalania bazy prawnej Turkmenistanu o ombudsmanie.

EN

This article reviews existing Turkmenistan legislation about the legal status of Ombudsman. The analysis of normative-legal acts, which laid the legislative framework of legal regulation of the legal status of Ombudsman as an element of the state national policy to protection of fundamental rights in the Turkmenistan. This issue was analyzed based on the systematic, comparative and legal approaches. Indicated good solutions, as well as flaws in legal mechanism of serving interest of protection of fundamental rights by the Ombudsman. And conclusions of the study the author state that there is a need of the improvement of the Turkmenistan legal base of the Ombudsman.

9

The impact of Central Asian tourists’ risk perception on their travel intentions during the COVID-19 pandemic

80%

Saidmamatov O., Khodjaniyazov E., Matyakubov U., Ibadullaev E., Bekjanov D., Day J., Marty P., Zhao J.

Turyzm

|

2021

|

vol. 31

|

issue 2

133-153

PL

Kraje Azji Środkowej (Kazachstan, Kirgistan, Turkmenistan, Tadżykistan, Uzbekistan) uznawane są za jedne z najatrakcyjniejszych destynacji, ponieważ ze względu na swoje położenie geograficzne mają do zaoferowania wyjątkowe produkty turystyczne. Pandemia COVID-19 spowodowała jednak znaczące zmiany w działalności dobrze prosperującej branży turystycznej w regionie. Celem artykułu jest przedstawienie wyników badań wpływu ryzyka na postawy turystów z Azji Środkowej wobec podróżowania w trakcie pandemii COVID-19, w odniesieniu do ich cech socjodemograficznych. Badanie przeprowadzono w okresie od stycznia do kwietnia 2021 r. na próbie 966 respondentów przy użyciu kwestionariusza internetowego. W ankiecie wyodrębniono cztery główne kategorie potencjalnych zagrożeń: ryzyko zdrowotne, psychologiczne, finansowe oraz związane z podróżą i destynacją turystyczną. Aby zidentyfikować, w jaki sposób postrzeganie ryzyka wpłynęło na zamiary związane z podróżowaniem podczas pandemii, zastosowano regresję nominalną. Uzyskane wyniki pokazują, że świadomość zagrożeń w czasie epidemii COVID-19 miała istotne znaczenie dla podejmowania decyzji przez turystów z Azji Środkowej. Higiena, dezynfekcja oraz budzący zaufanie system opieki zdrowotnej w miejscu docelowym (21%) będą stanowiły główne czynniki wyboru podczas przyszłych podróży.

EN

Central Asian (CA) countries (Kazakhstan, Kyrgyzstan, Turkmenistan, Tajikistan, Uzbekistan) are assumed to be one of the most attractive tourist destinations since this particular geographical location holds immense potential in tourism products. Due to the COVID-19 pandemic, the flourishing tourism sector of these countries has been immensely affected. The aim of this study is to examine the impact of Central Asian tourists' risk attitudes toward traveling during the COVID-19 pandemic through consideration of sociodemographic characteristics. The research was conducted during January through April 2021 based on a sample of 966 respondents via an online questionnaire. In the survey, risks are divided into four main categories: health, psychological, financial and travel destination. Nominal regression was used to identify the way in which risk perception affected travel intentions during COVID-19 and the research findings indicate that Central Asian tourists’ risk perception has done so. Hygiene, disinfection and a reliable health system in destinations (21%) will be leading factors in future travel.

10

Reforma konstytucyjna w Kirgistanie. Wyzwania i zagrożenia dla demokracji i państwa prawa

80%

Veretilnyk O.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2022

|

issue 1 (65)

185-199

PL

Po upadku Związku Radzieckiego w 1991 r. w regionie Azji Środkowej powstało pięć państw niepodległych: Kazachstan, Uzbekistan, Tadżykistan, Turkmenistan i Kirgistan. W czterech z nich utworzono rządy autorytarne. Natomiast Republika Kirgiska została jedynym państwem demokratycznym w regionie. To jednak może się zmienić po referendum w sprawie reformy konstytucyjnej, które jest zaplanowane w kraju na 2021 r. Zmiany do Konstytucji przewidują rozszerzenie uprawnień prezydenta, co zdaniem wielu badaczy kirgiskich może doprowadzić do transformacji Kirgistanu w kolejne państwo autorytarne w poradzieckiej Azji Środkowej. W niniejszym artykule są przedstawione wyniki analizy projektu nowelizacji Konstytucji Republiki Kirgiskiej inicjatorem której wystąpił nowy prezydent kraju Sadyr Dżaparow.

EN

The collapse of the USSR in 1991 led to the emergence of five independent states in Central Asia: Kazakhstan, Uzbekistan, Tajikistan, Turkmenistan and Kyrgyzstan. Four of them established an authoritarian form of government, while Kyrgyzstan became the only democratic state in the region. This may change after the referendum on constitutional reform, which is scheduled for 2021. The amendments to the Constitution provide for the extension of the president’s powers, which, according to many Kyrgyz researchers, may lead to the transformation of Kyrgyzstan into an authoritarian state. This article presents the results of the analysis of the draft amendment to the Constitution of the Kyrgyz Republic initiated by the new president of the country, Sadyr Japarov.

11

Cooperation at the Institutional and Bilateral Level of the European Union and Central Asia

80%

Pazdej M.

Rocznik Integracji Europejskiej

|

2018

|

issue 12

267-279

PL

W niniejszym artykule analizie poddano zakres współpracy na poziomie instytucjonalnym i bilateralnym Unii Europejskiej i Azji Centralnej. Mimo systematycznego zacieśniania współpracy Brukseli z republikami byłego ZSRR, nadal brakuje jednoznacznego określenia rzeczywistych, długookresowych interesów Unii Europejskiej w regionie. Zasadniczym problemem rozwoju współpracy jest silne rozdrobnienie działań unijnych w pięciu różnych republikach Azji Centralnej. W związku z tym wskazuje się konieczność poprawy wymiany informacji, zwiększenia kontroli i koordynacji, a także ograniczenia zakresu tematycznego podejmowanych inicjatyw. Istnieją potencjalne możliwości dywersyfikacji źródeł surowców energetycznych, które występują w regionie Azji Centralnej.

EN

This article analyzes the scope of cooperation at the institutional and bilateral level of the European Union and Central Asia. Despite the systematic tightening of cooperation between Brussels and the republics of the former USSR, there is still a lack of unambiguous definition of real long-term interests of the European Union in the region. The fundamental problem of cooperation development is a strong fragmentation of EU activities in five different republics of Central Asia. Therefore, there is a need to improve the exchange of information, increase control and coordination, as well as limit the thematic scope of undertaken initiatives. There are potential diversification opportunities for energy sources that exist in the Central Asia region.

12

Present and potential factors destabilizing Central Asia as a challenge to the European Union

80%

Fiedler R.

Przegląd Politologiczny

|

2016

|

issue 2

105-114

PL

Azja Centralna boryka się z różnymi wyzwaniami od konfliktów o wodę, po na tle etnicznym, religijnym. Kolejnym czynnikiem destabilizacyjnym jest rosnąca rywalizacja w regionie pomiędzy Rosją, Chinami i USA. O ile Rosja chce utrzymać swoją strefę wpływów, o tyle Chiny chcą zbudować swoją. Aktywność USA związana jest przede wszystkim ze stabilizacją Afganistanu. Na tym tle oraz wobec różnych problemów i wyzwań, aktywność UE jest niewielka. Przeważają instrumenty miękkie, ale działania UE nie są spójne, bowiem brakuje szerszej i długofalowej strategii wobec Azji Centralnej, która przedefiniowałaby zaangażowanie unijne wobec tego regionu.

EN

Central Asia is struggling with various challenges ranging from conflicts over water to ethnic and religious conflicts. Another factor destabilizing the situation is the mounting regional competition between Russia, China and the USA. While Russia is trying to maintain its zone of influence, China wants to build its own zone. US activities are mainly related to stabilization in Afghanistan. Given this background and the different problems and challenges, the EU’s activities in this region are negligible. Soft instruments prevail, but EU activities are anything but coherent, as the EU lacks a broad, long-term strategy of relations with Central Asia that could redefine EU involvement in the region.

13

Partnership and Cooperation Agreements and the European Union's energy security in the context of Central Asia

71%

Metera E.

Przegląd Europejski

|

2022

|

issue 1(63)

87-99

EN

This article presents a qualitative research with the aim of analysing and prognosing the future of relations between the European Union and hydrocarbon exporting countries in Central Asia, based on bilateral Partnership and Cooperation Agreements. The results of analysis, set within the broader geopolitical competition for influence in the region, distinguishes Turkmenistan's significant role as both potentially important state for the future of the EU's energy security, as well as the greatest challenge in building relations with the states of the region in a framework that requires a common axiological foundation.

PL

Artykuł przedstawia wyniki badania jakościowego mającego na celu analizę i prognozowanie przyszłości relacji Unii Europejskiej z państwami-eksporterami węglowodorów w Azji Środkowej, oparte o porozumienia bilateralne – Umowy o Partnerstwie i Współpracy. Wyniki analizy rywalizacji geopolitycznej o wpływy w regionie wskazują na rolę Turkmenistanu jako państwa będącego potencjalnie istotnym dla przyszłości bezpieczeństwa energetycznego UE, a także na największe wyzwania w budowaniu relacji z państwami regionu w formule zakładającej wymóg wspólnego fundamentu aksjologicznego.

14

Instytucja «lidera narodu» w republikach Azji Środkowej. Analiza prawno-porównawcza

71%

Czachor R.

Wrocławsko-Lwowskie Zeszyty Prawnicze

|

2019

|

vol. 10

245-257

EN

Political and legal transformation of post-Soviet republics in Central Asia aimed to introduce state-building and nation-building processes. There were serious changes in the system of state institutions. Newly introduced presidents gained a wide range of competencies and tended to dominate over other institutions, including the governments and parliaments. Strengthening the presidential power was followed by re-traditionalization, which means appreciation of national values, former power and mighty leadership. Extreme evidence of such tendencies was the introduction to the legal system of Kazakhstan, Tajikistan and Turkmenistan of the institution of ‘the leader of the nation’. Such institution ensures incumbents unlimited number of the terms of office and, if they resign from the office, control over the successor. The aim of the paper is to describe the circumstances of the introduction of the institution of ‘the leader of the nation’ in all abovementioned countries and current legal regulations. The author argues that such status stipulates special rights. In all three cases, incumbents are not limited by the term of office, are honored by a dignity (Elbasy, Leader the of Nation, Turkmenbashi, Arkadag) and are provided by legal and political immunity.

UR

Розглянуто специфічну юридичну інституцію «лідера нації», яка працює в Казахстані, Таджикистані та Туркменістані. Ця інституція не характерна іншим політичним устроям пострадянських країн. Її джерела пов’язані із процесом укріплення позиції президента з-поміж усіх інших державних органів. Підсилення в політичному устрої позиції президента супроводжувалося явищем ретрадиціоналізму, що означає: повернення до традиційних національних цінностей, колишньої величі та потуги, що ототожнюються зі сильними історичними лідерами. Отож, це явище проявилося найяскравіше у згаданих трьох республіках: Казахстані, Туркменістані і Таджикистані, де державним очільникам надано особливий юридичний титул і статус «лідер нації». Місце в системі устрою «лідера нації» прописано в законах і має на меті забезпечити кожному, зокрема президенту, передусім довічну можливість впливу на політику країни. Мета цієї статті – описати обставини появи і введення цього явища, проаналізувати юридичні рішення, які були прийняті в цих трьох згаданих державах в окресленому контексті. Застосовано історичний та юридично-порівняльний методи, а також детальне вивчення правових актів. Окрім того, описано прояви ретрадиціоналізму на ґрунті нормативних актів згаданих середньоазіатських країн, із представленням чинних законів у Казахстані, Таджикистан та Туркменістані. Зроблено висновки, що реформа політичного устрою в країнах Середньої Азії була спрямована на суттєве підсилення позиції президентів, особливим проявом чого стало впровадження інституції «лідера нації». Її суттю є нормативне регулювання діяльності не стільки президента як органу державної влади, як діяльності окремо взятих осіб, що займають посаду президента у згаданих країн. Статус «лідера нації» надає особливих уповноважень, що полягають головно в можливості довічно виконувати функції президента, а також забезпечує у юридичній та матеріальній сферах президента після ймовірного залишення посту. У всіх трьох проаналізованих прикладах, окрім отримання почесної посади, президенти цих країн не обмежуються кількістю каденцій, розпоряджаються державними преміями та відзнаками, на честь президента приурочують державні свята. Наприклад, у Казахстані і Таджикистані введено низку законодавчих прерогатив, передбачених після моменту залишення посту президента, зокрема також гарантована довічна юридична недоторканність. Такі положення відсутні у Туркменістані, де юридичний статус Туркменбаші не регулюється окремим законом. Проаналізовані юридичні положення щодо лідерів нації становлять специфіку політичного устрою згаданих країн. У зв’язку з традицією персоналізації влади в Середній Азії, варто очікувати, що і в майбутньому главам держав також надаватимуть особливі юридичні гарантії, хоча без присвоєння почесних титулів.

Refine search results

Prawo prasowe i autorskie w systemie konstytucyjnym Kazachstanu

Pomoc rozwojowa Unii Europejskiej dla krajów Partnerstwa Wschodniego i Azji Środkowej w latach 2005-2013

Instytucja referendum w Uzbekistanie

The institution of the nationwide referendum in Turkmenistan

Od radzieckiego imperium do chińskiej strefy wpływów. Azja Środkowa po 1991 roku

Bliski Wschód na drodze do wojny. Polityczne i kulturowe uwarunkowania zmiany wektorów irańskiej polityki zagranicznej w latach 484-502

Competition of world powers in Central Asia

INSTYTUCJA OMBUDSMANA W TURKMENISTANIE

The impact of Central Asian tourists’ risk perception on their travel intentions during the COVID-19 pandemic

Reforma konstytucyjna w Kirgistanie. Wyzwania i zagrożenia dla demokracji i państwa prawa

Cooperation at the Institutional and Bilateral Level of the European Union and Central Asia

Present and potential factors destabilizing Central Asia as a challenge to the European Union

Partnership and Cooperation Agreements and the European Union's energy security in the context of Central Asia

Instytucja «lidera narodu» w republikach Azji Środkowej. Analiza prawno-porównawcza