Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Bierdiajew
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

The Revival of a Person in the Interpretation of Nikolay Berdyaev: Explanation of the Idea of Sobornost’ on the Example of Kabbalistic Concept about Adam Kadmon

100%
Petreshak N.
Logos i Ethos
|
2021
|
vol. 58
|
issue 2
21-34
PL
Od wieków zadawane są pytania o to, jak można zobaczyć i rozpoznać człowieka jako osobę. Rosyjski myśliciel Nikołaj Bierdiajew, jako przedstawiciel szkoły personalistycznej, odpowiada na to pytanie przez pryzmat powołania człowieka. Rozróżnia człowieka i osobę, gdyż osoba została stworzona przez Boga, indywiduum zaś jest konstruktem społecznym. W tym upadłym świecie człowiek istnieje jako indywiduum, ale jego celem jest stać się osobą. Według Bierdiajewa człowiek poprzez swoje duchowe wyniesienie może objawić się jako osoba, ale ostatecznie jest to możliwe wyłącznie razem z innymi ludźmi. Rosyjski myśliciel łączy temat stawania się osobą z ideą „soborności”, która znajduje swoją analogię w zachodniej literaturze teologicznej w takich kategoriach, jak „kolegialność” lub „soborowość”. W swoim wyjaśnieniu tego tematu zwraca się do tradycji kabalistycznej i posiłkuje się ideą Adama Kadmona jako przykładu doskonałej jedności wszystkich bytów. Bierdiajew rozwija swoją wizję idei jedności wszelkiego stworzenia w oparciu o ideę ludzkiej twórczości i przeznaczenia człowieka. Uważa, że w duchowej jedności wszystkich bytów każdy człowiek objawia się jako osoba, co jest przede wszystkim wizją personalistycznego poglądu myśliciela.
EN
The questions about how human can be seen and recognized as a person were asked throughout the centuries. The Russian thinker Nikolay Berdyaev as a representative of personalistic school answers this question through the prism of the calling of man. Thus, he distinguishes between a person and an individual, when the former is created by God, and the latter is a social construct. In this fallen world human exists rather as an individual, but his aim is to become a person. According to the thinker, human by his spiritual exaltation is able to reveal himself as a person, but finally he admits it is possible only along with other people. Berdyaev connects the topic about human becoming a person with the idea of Sobornost’, which finds analogy in the Western theological literature in terms like “catholicity” or “conciliarity.” In his explanation of this topic the Russian thinker refers to the Kabbalistic tradition takes its idea about Adam Kadmon as an example for a perfect unity of all beings. Still, Berdyaev develops his vision about the idea of unity of all creation on the basis of the idea of human creativity and his destiny. And in such a spiritual unity of all beings every human revealed himself as a person what is foremost vision of Berdyaev’s personalistic sight.
2
Content available remote

Najwspanialszy sen życia. Soborowość Mikołaja Bierdiajewa

85%
Cielecki M.
Studia Warmińskie
|
2015
|
issue 52
137-149
PL
Sobornost’ nie jest terminem jednoznacznym. Znaczenie tego słowa ewoluowało na przestrzeni lat, jak również nabierało specyficznego wymiaru w poglądach rosyjskich myślicieli i prawosławnych teologów (A. Chomiakow, S. Bułgakow, P. Evdokimov). Mikołaj Bierdiajew, rosyjski myśliciel religijny XX w., opisywał sobornost’ w antropologicznym wymiarze wspólnoty wierzących. Według niego człowiek potrzebuje innych, aby realizować własną osobę, a także, aby zdążać (wspólnie) do prawdy. Pełnią życia jest wspólnota (sobornost’), w której osoba znajduje swe ostateczne urzeczywistnienie i spełnienie. Poszukiwanie prawdy jest wyzwaniem dla całej społeczności wierzących. Nie można jej poznać pojedynczo, subiektywnie, ale zawsze we wspólnocie. Prawdę poznaje się w Kościele, który Bierdiajew opisuje jako jedność w miłości i wolności. Dla chrześcijaństwa podstawą jest chrystologiczny dogmat o bogoludzkiej naturze Jezusa Chrystusa i dogmat o Trójcy Świętej. W oparciu o te dwie prawdy Rosjanin rozwija swoją antropologię. Istnienie dwóch natur (boskiej i ludzkiej) ukazuje powołanie człowieka do przebóstwienia, zaś tajemnica Trójcy wskazuje na wspólnotowy wymiar istoty ludzkiej.
EN
Sobornost’ is an ambiguous term. Not only has its definition evolved over the years, it also acquired specific meaning in the views of Russian philosophers and Eastern Orthodox theologists (A. Chomiakov, S. Bulgakov, P. Evdokimov). Nikolai Berdyaev, twentieth century Russian religious philosopher, described sobornost’ in anthropological terms as a community of believers. According to him, a man needs other fellow creatures to reach self-fulfillment and jointly aim toward the truth. The community (sobornost’), which allows individuals to gain contentment and realization, is the ultimate happiness. It also enables its members to search for truth which can never be found independently. Moreover, the truth is to be discovered in the Church, which Berdyaev describes as a unity of love and freedom. The dogmas of the divine and human nature of Jesus Christ, as well as the one of Holy Trinity are at the centre of Christianity. Both of them are at the same time the foundation of Berdyaev’s anthropology. The existence of two dimensions (divine and human) proves the calling of men to transfiguration while the mystery of the Holy Trinity points to the communal character of all human beings.
DE
Sobornost’ ist kein eindeutiger Begriff. Die Bedeutung dieses Wortes entwickelte sich innerhalb von Jahren und bekam eine spezifische Bedeutung durch die Ansichten von russischen Denkern und orthodoxen Theologen (A. Chomiakow, S. Bułgakow, P. Evdokimov). Nikolai Berdjajew, der russische Denker des 20. Jahrhunderts beschrieb sobornost’ im anthropologischen Ausmaß der Glaubensgemeinschaft. Seiner Meinung nach braucht der Mensch die anderen, um die eigene Person zu realisieren und auch (gemeinsam) der Wahrheit nahe zu kommen. Der Gipfel des Lebens ist die Gemeinschaft (sobornost’), in der die Person ihre endgültige Verwirklichung und Erfüllung findet. Die Suche nach der Wahrheit ist die Herausforderung für die ganze Glaubensgemeinschaft. Man kann sie einzeln, subjektiv nicht erkennen, sondern immer in der Gemeinschaft. Die Wahrheit erkennt man in der Kirche, die Berdjajew als die Einheit in der Liebe und in der Freiheit beschreibt. Die Grundlage für das Christentum ist das Christologische Dogma der Gott – Mensch Natur von Jesus Christus und das Dogma der heiligsten Dreifaltigkeit. In Anlehnung an diese zwei Wahrheiten entwickelt Berdjajew seine Anthropologie. Die Existenz zweier Naturen (Gottheit und Menschheit) zeigt die Berufung des Menschen zur Theosis, das Geheimnis der Dreifaltigkeit weist dagegen auf eine gemeinschaftliche Dimension des menschlichen Wesens.
3
Publication available in full text mode
Content available

Filozofowie tylko interpretowali świat, idzie jednak o to, aby go przemienić. Filozoficzny projekt Mikołaja Fiodorowa i Mikołaja Bierdiajewa

80%
Jędrysko C.
Kultura i Wartości
|
2013
|
issue 7
DE
Im Artikel wird das Ziel verfolgt, am Beispiel von zwei unterschiedlichen Denkern – Nikolai Fjodorow und Nikolai Bierdjajew – ein philosophisches Projekt aufzuzeigen, in dem eine Abwendung von der Philosophie als Versuch der Wirklichkeitsschilderung und eine Hinwendung zur aktivistischen Eschatologie erfolgt. Dieses Projekt wird nach Bierdjajew „Philosophie des Schaffens“ genannt und macht eine gewisse Eigenschaft bei den russischen Philosophen anschaulich: die Notwendigkeit, philosophische Schlüsse in die Praxis umzusetzen und sie außerhalb der Philosophie zu verwirklichen. Im Artikel wird der Versuch unternommen, unter Bezug auf die beiden Denker die grundsätzliche Frage nach der Dialektik des Schaffens zu beantworten, wie sie von Władysław Stróżewski formuliert wurde: „Warum existiert nicht etwas, was existieren könnte (oder sollte)?“. Zuerst prüfen wir die Bedingungen für die Möglichkeiten des Schaffens, also den ontologischen Grundsatz gegenüber der Welt, der von Fjodorow und Bierdjajew angenommen wird. Dann stellen wir die Gründe fest, die hinter der Notwendigkeit des Schaffensaktes stehen, nämlich etwas Neues in die vorhandene Wirklichkeit einzuführen.
EN
The aim of this paper is to present, on the basis of two different thinkers – Nikolai Fedorov and Nikolai Berdyaev, a new philosophical project which diverges from the common understanding of philosophy, popularly construed as an attempt to describe reality. Instead, this new philosophical project angles towards active eschatology. Called after Berdyaev “the philosophy of creativity”, this project is an example of one of the primary characteristics of the Russian philosophical thought in question – the need and insistence on applying theory, on complementing philosophy with across-theboard praxis, with employment and practice that reach beyond the confines of academic philosophy.Drawing on the thought of Fedorov and Berdyaev, the article attempts to privide an apt answer to the elementary question of dialectics of creativity formulated by Władysław Stróżewski: “Why doesn’t there exist something that potentially could (or should) exist?” Firstly, select conditions that allow the possibility of creativity – Fedorov’s and Berdyaev’s ontological presumptions about the world are examined. Secondly, reasons justifying the necessity of the creative act, i.e., the rationale behind creating something new and unleashing it onto the world, are duly considered and elaborated on.
PL
Celem artykułu jest ukazanie na przykładzie koncepcji M. Fiodorowa i M. Bierdiajewa projektu filozoficznego, w którym następuje odejście od filozofii rozumianej jako opis rzeczywistości i zwrócenie się w stronę aktywistycznej eschatologii. Ten projekt określamy za Bierdiajewem mianem „filozofii twórczości”. Stanowi on wykrystalizowaną postać stwierdzanej przez filozofów rosyjskich konieczności wcielania w życie wniosków filozoficznych, dopełniania ich realizacją poza obszarem filozofii. Nawiązując do Fiodorowa i Bierdiajewa, próbuję odpowiedzieć na zasadnicze pytanie dialektyki twórczości sformułowane przez W. Stróżewskiego: dlaczego nie istnieje coś, co mogłoby (lub powinno) istnieć. Najpierw badam warunki możliwości twórczości, czyli założenie ontologiczne przyjęte przez Fiodorowa i Bierdiajewa. Następnie przedstawiam racje stojące za koniecznością dokonania aktu twórczego.
4
Publication available in full text mode
Content available

O związkach literatury i filozofii na przykładzie postaci Iwana Karamazowa

61%
Kochanowski M. J.
Kultura i Wartości
|
2019
|
issue 27
DE
Stanislaw Gałkowski weist im Artikel Die Grenze der Philosophie. Die Metapher in der Philosophie am Beispiel der Sprache von Józef Tischner auf die Notwendigkeit hin, zwischen Literatur und Philosophie zu unterscheiden. Die Philosophie sei demnach ein Gebiet, dessen Anforderungen die intersubjektive Kommunizierbarkeit und Überprüfbarkeit von verfochtenen Thesen sind. Indem ich mich auf das Beispiel der Figur von Iwan Karamazow und auf seine existentiellen Dilemmas stütze, die den Nährboden für philosophische Überlegungen von Leo Schestow und Nikolai Berdiajew bildeten, weise ich nach, dass die Philosophie sowohl solche Forschungsbereiche, die keine Nahtstellen mit der Literatur haben (wie Logik) als auch solche, die das literarische Schaffen benutzten und immer noch benutzen (wie Existenzphilosophie oder Metaphysik). Für jene Bereiche sind literarische Werke sowohl mittelbar eine Inspirationsquelle als auch unmittelbar philosophische Texte sensu stricte, indem sie die Grundlage für Polemik und weitere Forschungen bilden, was keinen Abbruch der Autonomie der Philosophie gegenüber der Literatur tut.
EN
The author argues in favour of defining a clear distinction between literature and philosophy in view of their outright different nature. Intersubjectivity in communication and verifiability of theses are typical in philosophy. He quotes as example the case of Ivan Karamazov and his existential dilemmas which inspired Lev Shestov’s and Nicolai Berdyaev’s philosophical thoughts in order to observe that philosophy covers versatile domains of study such as logic, which is not tied up with literature directly, as well as fields such as philosophy of existence or metaphysics which have been drawing all along from literary output indirectly as a source of inspiration and directly providing strictly philosophical substance for polemics and studies. None of that jeopardizes the independence of philosophy from literature.
PL
Stanisław Gałkowski w artykule Granica filozofii. Metafora w filozofii na przykładzie języka Józefa Tischnera wskazuje na konieczność rozgraniczenia pomiędzy literaturą a filozofią, jako dziedziną, której wymogiem jest intersubiektywna komunikowalność i sprawdzalność tez w jej ramach głoszonych. Opierając się na przykładzie postaci Iwana Karamazowa i jego egzystencjalnych dylematach, które stanowiły podłoże filozoficznej refleksji Lwa Szestowa i Mikołaja Bierdiajewa wskazuję, że filozofia mieści w sobie zarówno obszary badawcze, takie jak logika, które nie mają punktów stycznych z literaturą, jak i takie dziedziny, jak filozofia egzystencji bądź metafizyka, które korzystały i nadal korzystają z dorobku literackiego, zarówno pośrednio jako źródła inspiracji jak i bezpośrednio – jako tekstów stricte filozoficznych, będących podstawą polemik i dalszych badań, przy czym nie stanowi to zagrożenia dla autonomii filozofii wobec literatury
5
Publication available in full text mode
Content available

Between Bilingualism and Intertextuality (Someone Else’s Word As a Subtext): From Bierdiaev to Gazdanov

51%
Cymborska-Leboda M.
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova
|
2018
|
issue 3
EN
The article presents a manifold function of bilingualism in the works of Russian emigration writers and thinkers in Paris. The phenomenon of bilingualism and the role of someone else’s word are considered contextually, in connection with the Russian intellectual elite’s orientation towards the dialogue with French culture as part of Le Studio Franco-Russe. Examples of the occurrence of someone else’s/foreign word (including aphorisms) as a semantic subtext activator are analysed and interpreted in philosophical texts (N. Bierdiaev, V. Lossky) and in literary ones of the Nobel prize winner I. Bunin and G. Gazdanov, connected with “existential tradition”. The subject of detailed investigation is the sense-generating function of a quote in French from Stendhal’s Le Rouge et le Noir in Gazdanov’s short story Счастье, which activates the overt or covert presence of the anthropological concept of happiness known in European culture (Pascal, Saint Augustine). Other intertextual traces are also found, making references to the European reflection on two types of cognition – on the value of feelings and emotions in cognizing the world and in interpersonal relations (Nietzsche, Jung).
PL
Celem artykułu było podjęcie namysłu nad motywacją i funkcją bilingwizmu w tekstach przedstawicieli rosyjskiej diaspory w Paryżu. Fenomen bilingwizmu rozpatrywany jest kontekstualnie, w powiązaniu z problemem kontaktów międzykulturowych, z orientacją na dialog i wymianę wartości, która znalazła wyraz w ramach Le Studio Franco-Russe. Interpretacji poddano wybrane przykłady bilingwizmu i intertekstualności w: (1) tekstach filozoficznych: w książce N. Bierdiajewa z 1927 r. oraz szkicu W. Łosskiego z 1956 r., w którym chwyt dwujęzyczności służy konfrontacji dwóch odmiennych poglądów na naród rosyjski; (2) tekstach artystycznych – w opowiadaniu noblisty I. Bunina W Paryżu (funkcja powiedzeń francuskojęzycznych, wyrażających dystans bohatera wobec swojego doświadczenia egzystencjalnego) oraz w twórczości G. Gazdanowa. Analizie poddano przykłady bilingwizmu w powieści Wieczór u Claire jako strategii pisarskiej uruchamiającej podtekst semantyczny (obraz świata zakorzeniony w języku) oraz sprawczą funkcję obcego słowa. Przedmiotem szczególnej uwagi uczyniono cytat z powieści Stendhala Czerwone i czarne dwukrotnie pojawiający się w opowiadaniu Gazdanowa Schastie. Stwierdzono, że intertekstualność jawna i ukryta służy tu uobecnianiu cudzego konceptu antropologicznego, przywołującego europejską tradycję myślenia o szczęściu (św. Augustyn, Pascal), jak również waloryzacji dwóch typów poznania (dychotomia: intelekt – uczucie, odsyłająca do refleksji Nietzschego i Junga).
RU
Цель статьи – постановка вопроса о мотивировке и функциях двуязычия в текстах представителей русской эмиграции в Париже. Феномен билингвизма рассматривается контекстуально и соотносится с проблемой межкультурных контактов и воздействий – с установкой на диалог и обмен ценностей, нашедших подтверждение в рамках Le Studio Franco-Russe. Анализируются и подвергаются интерпретации выбранные примеры билингвизма и интертекстуальности (1) в философских текстах: в книге Н. Бердяева 1927 г., где цитатность и ориентация на иноязычное связывается со стратегией приобщения и расширения чужой мысли, а также в очерке В. Лосского, в котором диалогически сопоставляются две точки зрения на русский народ; (2) в художественных текстах: в рассказе нобелианта И. Бунина В Париже (встраивание французских поговорок для выражения дистанции к «своему» как «чужому» и осмысления экзистенциального опыта героя) и в творчестве Г. Газданова (Вечер у Клэр, Счастье, Ночные дороги). Дается обоснование писательской ориентации на французский язык – соприкосновение с неизвестным (с Иным) и открывание новых форм познания и выражения. Предметом истолкования становится функция повторяющейся французскоязычной цитаты из Le Rouge et le Noir Стендаля в рассказе Газданова Счастье. Интертекстуальность («код уже читанного») интерпретируется как причастность к чужому антропологическому концепту (идея счастья). Это подтверждается анализом тропологического языка произведения и символического поля дихотомии: интеллектуальное познание – познание чувством, отсылающей к философемам Паскаля, Ницше и Юнга.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.