Search results

1

Colantonio Carmignano, Viaggio della Serenissima S. Bona Regina di Polonia, a cura di Andrea Colelli con una nota introduttiva di Luigi Marinelli, Lithos, Roma 2018, pp. 153

100%

Brogi G.

pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi

|

2018

|

issue 9

230-232

2

Pogrzeb królowej Jarosława Iwaszkiewicza – opracowanie edytorskie

70%

Papieski R.

Fabrica Litterarum Polono-Italica

|

2020

|

issue 2

129-155

IT

Il saggio si basa principalmente sul manoscritto inedito del romanzo di Jarosław Iwaszkiewicz dedicato a Bona Sforza, Il funerale della regina, su cui egli ha lavorato tra il 6 giugno 1949 e il 1953. L’autore presenta le fonti che hanno dato origine al libro e il modo in cui si è sviluppato. Inoltre, tutti i documenti scoperti e raccolti da Iwaszkiewicz nel corso della lavorazione al romanzo sono inclusi nel libro: appunti, le nove versioni della prima frase del romanzo, le lettere di Ludwik Kolankowski e Zofia Zarembianka, le quali hanno fornito a Iwaszkiewicz fatti concreti. La conclusione del saggio ci illustra che la grande quantità di documenti raccolti da Iwaszkiewicz, invece di aiutarlo, lo ha paralizzato, rivelando così la natura della sua scrittura.

EN

The article mainly quotes a previously unpublished manuscript of Jarosław Iwaszkiewicz’s novel about Bona Sforza, entitled The Funeral of the Queen, which he has worked on between the 6th of June 1949 and 1953. The editor presents the origins of the book and its development. Additionally, all documents that Iwaszkiewicz researched and collected while working on the novel are included in the book, including notes, nine versions of the first sentence of the novel, and the letters from Ludwik Kolankowski and Zofia Zarembianka, who provided Iwaszkiewicz with factual information. The conclusion of the article reveals the nature of Iwaszkiewicz’s writing, showing that a huge amount of documents he researched – instead of helping him – paralysed him.

3

Il ritratto di Jan Grotkowski nei componimenti di Jan Andrzej Morsztyn e la questione delle “somme napoletane” [Literacki portret Jana Grotkowskiego w utworach Jana Andrzeja Morsztyna i kwestia „sum neapolitańskich”]

70%

Janas J.

Fabrica Litterarum Polono-Italica

|

2020

|

issue 2

65-73

IT

The author of the article draws a literary portrait of Jan Grotkowski (a forgotten poet of the Baroque period) based on four poetic works of Jan Andrzej Morsztyn. In this way, an interesting figure of a writer, diplomat, and influential participant in international politics emerges from the darkness of oblivion. He is connected with the figure of Queen Bona only by a mysterious death. Thus, he is included in the list of people who, as Kantecki says “fell victims of the matter on which the curse of Queen Bona lies”. Trying to solve the issue of “Neapolitan sums”, Grotkowski, like Reszka, Mąkowski and others, died in unexplained circumstances.

PL

Autorka artykułu kreśli literacki portret Jana Grotkowskiego (zapomnianego poety doby baroku) na podstawie czterech utworów poetyckich Jana Andrzeja Morsztyna. Tym sposobem z mroku niepamięci wyłania się ciekawa postać literata, dyplomaty, wpływowego uczestnika ówczesnej polityki międzynarodowej. Z postacią królowej Bony łączy go dopiero tajemnicza śmierć. Poeta wpisuje się tym samym na listę osób, które jak stwierdza Kantecki, „padły ofiarą sprawy, nad którą jak gdyby ciążyła klątwa królowej Bony”. Próbując rozwikłać kwestię „sum neapolitańskich”, Grotkowski, podobnie jak Reszka, Mąkowski i inni, zmarł w niewyjaśnionych okolicznościach.

4

Zapomniany film o Barbarze Radziwiłłównie

61%

Werner M.

Fabrica Litterarum Polono-Italica

|

2020

|

issue 2

75-81

IT

L’articolo è dedicato al primo film polacco in cui comparve il personaggio di Bona Sforza Barbara Radziwiłłówna girato nel 1936 dal noto regista Józef Lejtes. Si presentano le circostanze della nascita del film, si accenna all’immagine della regina in esso racchiusa e si rievocano numerosi commenti apparsi nella stampa sia contemporanea che posteriore.

EN

The article focuses on the first Polish film in which the figure of Bona Sforza appeared, namely Barbara Radziwiłłówna, created by Józef Lejtes, a well-known director, in 1936. Moreover, it discusses the circumstances in which the film was made, and the image of the queen presented therein. Numerous comments which appeared in the press, both contemporary and of a later period, have been recalled.

5

Alcune osservazioni a seguito di una nuova edizione del Viaggio della Serenissima S. Bona Regina in Polonia di C. Carmignano

61%

Cabras F.

Fabrica Litterarum Polono-Italica

|

2020

|

issue 2

185-190

PL

Artykuł odsłania genezę i budowę tekstu Colantonia Carmignana. Przedstawia też ciekawą przedmowę, którą do książki napisał Luigi Marinelli. Proponowane wydanie zawiera także propozycje co do intertekstualnego wymiaru wiersza, zwracając uwagę na podobieństwa między pierwszym wersem utworu a elegią I 8 Joannesa Secundusa, przy czym oba teksty zostały pozbawione cech epitalamium.

EN

The article is a review to Andrea Colelli (ed.), C. Carmignano: Viaggio della Serenissima S. Bona Regina in Polonia, con nota introduttiva di Luigi Marinelli. Roma, 2018. In discussing the edition, proposals are put forward for what the intertextual dimension of the poem is concerned, drawing attention on the similarities between the first ‘capitulo’ of the poem and Joannes Secundus’ elegy I 8, both texts being denied epithalamia.

6

Tapiserie z wyprawy ślubnej królowej Bony Sforzy d’Aragona

61%

Bender A.

Roczniki Humanistyczne

|

2021

|

vol. 69

|

issue 4

55-69

EN

Queen Bona Sforza d’Aragona, who came to the Kingdom of Poland from Bari in Italy in 1518, brought a handsome dowry, as described by Giuliano Passero. Among the large number of expensive items were tapestries – the “panni di razza”, which was a series of eight tapestries portraying the Works of Mercy and four door curtains (portieres). The aim of this article is to supplement the current knowledge about these tapestries by drawing conclusions from studies by Italian authors on the subject matter and their new interpretations, which were previously unknown in Polish literature. Based upon all currently available source information, namely works by Giuliano Passero, Colantonio Carmignano, Antonio Beatillo, Giovanni Battista Pacichelli and Giulio Petroni, we can infer that Bona donated four of the eight tapestries from the Works of Mercy, which had been made with great mastery, to the Basilica of Saint Nicholas in Bari, probably because she considered the church to be a suitable place to preserve them. She also chose this particular church because she had a special devotion to its saint. The tapestries were placed in the basilica between 1520 and 1557. These fabrics were probably in the Bari church’s collection until the end of the 17th century. Presumably, this series, as well as Bona’s four portieres, have not survived to this day.

PL

Królowa Bona Sforza, która przybyła w 1518 r. do Rzeczypospolitej z Bari, przywiozła godny posag, opisany przez Giuliano Passero. Wśród wielkiej liczby kosztownych przedmiotów znalazły się tapiserie – „panni di razza”: seria ośmiu z Uczynkami miłosierdzia i cztery portiery. Celem niniejszego artykułu jest uzupełnienie dotychczasowej wiedzy na ich temat, co stało się możliwe dzięki dotarciu do kilku wcześniej nieznanych polskiej literaturze przedmiotu źródeł i włoskich opracowań, oraz ich nowa interpretacja. Opierając się na wszystkich dostępnych aktualnie informacjach z prac autorstwa Giuliano Passero, Colantonio Carmignano, Antonio Beatillo, Giovanni Battista Pacichelliego i Giulio Petroniego, można stwierdzić, że cztery z ośmiu tapiserii z Uczynkami miłosierdzia Bona przekazała między 1520 a 1557 r. do bazyliki Św. Mikołaja w Bari, gdyż szczególnie czciła jej patrona. Tapiserie te znajdowały się zapewne w świątyni jeszcze do końca XVII wieku. Przypuszczalnie tkaniny te do dzisiaj się nie zachowały.

7

Contextualising the marriage of Bona Sforza to Sigismund I of Poland: Maximilian I’s diplomacy in Italy and Central Europe

57%

von Güttner-Sporzyński D.

Folia Historica Cracoviensia

|

2021

|

vol. 27

|

issue 2

63-90

PL

Artykuł skupia się na okolicznościach, które przyczyniły się do zawarcia w 1517 r. dynastycznego małżeństwa Bony Sforzy z Mediolanu z polskim Zygmuntem I Starym, analizując spadek wpływów Sforzów i neapolitańskich Aragonów na Półwyspie Apenińskim w obliczu roszczeń Walezjuszy i Habsburgów do supremacji. Celem artykułu jest ukazanie habsburskich manewrów dyplomatycznych, mających na celu ustanowienie siostrzenicy Maksymiliana I królową Polski, w kontekście rywalizacji Habsburgów i Walezjuszy we Włoszech oraz dążenia Habsburgów do dominacji w Europie Środkowej, gdzie rzucili wyzwanie przedstawicielom dynastii Jagiellonów w Czechach i na Węgrzech oraz w Polsce i na Litwie. Artykuł wykaże, że zawarcie małżeństwa Sforzów z Jagiellonami zostało zainicjowane przez Maksymiliana I jako rozszerzenie przemyślanej i asertywnej polityki Habsburgów. Cele polityki habsburskiej obejmowały usunięcie głównego pretendenta do tronu Mediolanu i umieszczenie królowej przychylnej habsburskiej strategii na dworze Jagiellonów w Polsce. Artykuł kończy się konkluzją, że małżeństwo to zostało wykorzystane przez Habsburgów jako narzędzie dynastyczne i polityczne w celu ograniczenia władzy i autorytetu dynastii Jagiellonów w Europie Środkowej.

EN

This article will focus on the circumstances which contributed to the 1517 dynastic marriage of Bona Sforza of Milan to Sigismund I the Elder of Poland. It will examine the decline of Sforza and Neapolitan Aragon influence on the Apennine Peninsula in the face of Valois and Habsburg claims to supremacy. This article aims to place Habsburg diplomatic manoeuvring to secure the installation of Maximillian I’s niece as Queen of Poland in the context of Habsburg-Valois rivalry in Italy and Habsburg ambitions for dominance in Central Europe where they challenged the Jagiellon dynasts of Bohemia and Hungary, and of Poland and Lithuania. This article will demonstrate that the contracting of the Sforza-Jagiellon marriage was initiated by Maximillian I as an extension of a deliberate and assertive Habsburg policy. Habsburg policy objectives included removal of the prime claimant to the throne of Milan and the placing of a queen acquiescent to Habsburg strategy at the Jagiellon court in Poland. This article will conclude that the marriage was used by the Habsburgs as a dynastic and political tool to limit the Jagiellon dynasty’s power and authority in Central Europe.

8

L’immagine di Bona Sforza nella letteratura teatrale polacca [Wizerunek królowej Bony w polskiej literaturze dramatycznej]

53%

Werner M.

Fabrica Litterarum Polono-Italica

|

2020

|

issue 2

53-64

IT

The article presents literary image of queen Bona appearing in Polish nineteenth and twentieth century drama and makes an attempt at explaining the reasons for painting such an image. The action of the majority of plays discussed (written in the nineteenth- and the beginning of the twentieth century) was inspired by the stormy course of marriage between Sigismund Augustus and Barbara Radziwiłł while Bona, as a character depicted in dark colours, was opposed to excessively idealised Barbara. The queen from the Sforza family was shown as a woman blinded by hatred, power-thirsty, a cunning and unscrupulous plotter, pitiless poisoner, foreigner acting against the interests of Poles and implementing the controversial teaching of her countryman Machiavelli. The negative and historically false image became blurred with the passage of years to change radically as result of a more critical attitude to Barbara in the literary works written after the Second World War. From a bad monarch wishing Poland ill, Bona turned to a wise ruler and far-sighted politician defending the interest of her second homeland. The article discusses separately radically differing images of queen Bona outlined in two dramas set in Bari and not inspired by Sigismund Augustus’ marriage. Additionally the stage history of one of the dramas is presented.

PL

W artykule omówiono literacki wizerunek królowej Bony w polskich dramatach dziewiętnasto- i dwudziestowiecznych oraz podjęto próbę zrozumienia jego genezy. Akcja większości omawianych utworów, napisanych w XIX i na początku XX wieku, zainspirowana jest burzliwymi losami małżeństwa Zygmunta Augusta z Barbarą Radziwiłłówną, a postać Bony, odmalowana w ciemnych barwach, przeciwstawiona jest nadmiernie wyidealizowanej postaci Barbary. Królową z rodu Sforzów ukazano jako kobietę zaślepioną nienawiścią i żądną władzy, sprytną i pozbawioną skrupułów intrygantkę, bezlitosną trucicielkę, a także cudzoziemkę, która działa na szkodę Polaków i wprowadza w życie kontrowersyjne nauki swojego rodaka Machiavellego. Ten negatywny wizerunek, niezgodny z rzeczywistością historyczną, z biegiem lat coraz bardziej traci na wyrazistości, by zmienić się radykalnie w utworach powstałych po drugiej wojnie światowej za sprawą bardziej krytycznego ukazania Barbary. Ze złej i wrogiej Polsce monarchini Bona staje się mądrą władczynią i dalekowzrocznym politykiem, broniącym interesów przybranej ojczyzny. W dalszej części artykułu omówiono skrajnie różny sposób przedstawienia królowej Bony w dwóch dramatach rozgrywających się w Bari i niezainspirowanych małżeństwem Zygmunta Augusta. Dodatkowo ukazano dzieje sceniczne jednego z tych utworów.

9

Bona Sforza, tra Polonia, Napoli e Bari. Nel gioco delle grandi potenze europee del Cinquecento [Bona Sforza – między Polską, Neapolem a Bari. W grze wielkich potęg europejskich XVI wieku]

53%

Spagnoletti A.

Fabrica Litterarum Polono-Italica

|

2020

|

issue 2

21-32

IT

The story of Bona Sforza is examined, in this essay, in the context of the relations between the European states of the first half of the ‘500, in particular the Empire and the Catholic Monarchy of Charles V and of Philip II. The Queen of Poland and Duchess of Bari attempted to carve out a leading role in the international relations of the time, but had to succumb to the wishes of the two Habsburgs, interested in regaining control of the Duchy of Bari and intertwining anti-Turkish alliances with Sigismondo II of Poland, the son of Bona.

PL

Epoka Bony Sforzy została poddana oglądowi w kontekście stosunków między państwami europejskimi w I połowie XVI wieku. Dotyczy to zwłaszcza dwóch monarchii: Karola V oraz Filipa II. Królowa Polski i księżna Bari próbowała odgrywać wiodącą rolę w ówczesnych stosunkach międzynarodowych, ale musiała ulec woli dwóch Habsburgów, zainteresowanych odzyskaniem kontroli nad księstwem Bari i zawarciem antytureckich sojuszy z Zygmuntem II, synem Bony.

10

La tragica fine della Regina Bona Sforza e della Sultana Roxelana

51%

Jačov M.

Folia Historica Cracoviensia

|

2020

|

vol. 26

|

issue 1

41-55

PL

Problemy, jakie rozważane są w niniejszym tekście, stanowią próbę porównania wydarzeń związanych z tragicznym końcem życia królowej Bony Sforzy d’Aragona oraz sułtanki Roksolany. Zasadniczą część narracji poprzedza obszerny passus, w którym z jednej strony omówiona została podróż Bony z Polski do Italii, z drugiej zaś zarysowany został kontekst relacji politycznych, jakie łączyły ją z dynastią Habsburgów. W związku z tym omówione zostały przyczyny związane z pożyczką, jakiej Bona Sforza udzieliła królowi Hiszpanii – Filipowi II Habsburgowi. W efekcie – jak wiadomo – doprowadziło to życie polskiej królowej do tragicznego końca. O ile jednak Bona Sforza była ofiarą działań, jakie przeciwko niej prowadzili Habsburgowie, przy znacznym udziale Gian Lorenzo Pappacody, o tyle sułtanka Roksolana – która w niniejszym tekście stanowi dla Bony punkt odniesienia – stała się ofiarą własnych intryg. Polityczna aktywność, tak Bony, jak i Roksolany, skupiała się na tym samym obszarze Europy, przy czym działalność sułtanki doprowadziła do śmierci synów Sulejmana Wspaniałego – Mustafy i Bajazyda. Z kolei Bona, która sama przegrała zmagania z Habsburgami, pozostawiła walczącą z nimi córkę – Izabellę. Jej celem było zabezpieczenie przyszłości syna, wnuka Bony Sforzy d’Aragona – Jana Zygmunta Zapolyi.

EN

This is an attempt to compare events related to the tragic end of the life of Queen Bona Sforza d’Aragona and Hürrem Sultan (also known as Roxelana). The main portion of the story is preceded by a section relating Bona’s journey from Poland to Italy and outlines the context of political connections to the House of Habsburg. Accordingly, reasons for the grant of the loan by Bona Sforza to Philip II King of Spain are discussed. As we know, this put a tragic end to the life of the Polish queen. Even if Bona Sforza was a victim of Habsburgs’ actions aimed against her, with a considerable participation of Gian Lorenzo Pappacoda, Roxelana – treated in this text a reference point for Bona – fell victim to her own intrigues. Bona’s and Roxelana’s political activity focused on the same area in Europe. Roxelana’s acts led to the death of two sons of Suleiman the Magnificent: Mustafa and Bayezid. In turn, Bona, who was defeated by the Habsburgs, abandoned her daughter Isabella, who fought against the dynasty. Her aim was to secure the future of her son and Bona Sforza’s grandson – Jan Zygmunt Zapolya.

Refine search results

6 Fabrica Litterarum Polono-Italica

2 Folia Historica Cracoviensia

1 Roczniki Humanistyczne

1 pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi

2 Werner M.

1 Bender A.

1 Brogi G.

1 Cabras F.

1 Janas J.

1 Jačov M.

1 Papieski R.

1 Spagnoletti A.

1 von Güttner-Sporzyński D.

2 2021

7 2020

1 2018

Colantonio Carmignano, Viaggio della Serenissima S. Bona Regina di Polonia, a cura di Andrea Colelli con una nota introduttiva di Luigi Marinelli, Lithos, Roma 2018, pp. 153

Pogrzeb królowej Jarosława Iwaszkiewicza – opracowanie edytorskie

Il ritratto di Jan Grotkowski nei componimenti di Jan Andrzej Morsztyn e la questione delle “somme napoletane” [Literacki portret Jana Grotkowskiego w utworach Jana Andrzeja Morsztyna i kwestia „sum neapolitańskich”]

Zapomniany film o Barbarze Radziwiłłównie

Alcune osservazioni a seguito di una nuova edizione del Viaggio della Serenissima S. Bona Regina in Polonia di C. Carmignano

Tapiserie z wyprawy ślubnej królowej Bony Sforzy d’Aragona

Contextualising the marriage of Bona Sforza to Sigismund I of Poland: Maximilian I’s diplomacy in Italy and Central Europe

L’immagine di Bona Sforza nella letteratura teatrale polacca [Wizerunek królowej Bony w polskiej literaturze dramatycznej]

Bona Sforza, tra Polonia, Napoli e Bari. Nel gioco delle grandi potenze europee del Cinquecento [Bona Sforza – między Polską, Neapolem a Bari. W grze wielkich potęg europejskich XVI wieku]

La tragica fine della Regina Bona Sforza e della Sultana Roxelana