Search results

1

Sprawa ppor. Jana Kajdy. Żołnierz „niezłomny” czy dezerter z Wojsk Ochrony Pogranicza?

100%

Ochał A.

Dzieje Najnowsze

|

2020

|

vol. 52

|

issue 1

EN

The primary purpose of the article is to reconstruct the curse of collective desertion of soldiers from the post of the Border Protection Troops at Konary, in order to present the social and political background of the event as well as a method of operation of civil and military security services together with their behind-the-scenes mechanisms. The author attempts to depict the main perpetrator of the desertion in the light of documents unknown so far, along with the social consequences of his actions.

PL

Głównym celem artykułu jest odtworzenie przebiegu zbiorowej dezercji żołnierzy ze strażnicy WOP w Konarach, ukazanie tła społecznego i politycznego tego zdarzenia, a także sposobu działania wojskowych i cywilnych organów bezpieczeństwa oraz zakulisowych mechanizmów. Autor próbował przedstawić głównego sprawcę dezercji w świetle nieznanych dokumentów oraz konsekwencje społeczne jego działań.

2

Szefowie Zwiadu Wojsk Ochrony Pogranicza. Szkic do portretu zbiorowego

100%

Goryński G.

Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989

|

2021

|

issue 19

132-212

EN

The article presents ten chiefs of reconnaissance unit of the Border Protection Troops that, during their existence (1945–1991), held one of the highest positions of this formation. Seven of them (Mikołaj Sajko, Stefan Sobczak, Józef Waluk, Jan Romańczuk, Edward Tarała, Edmund Warda and Józef Rudawski) were nominated to the post of deputy commander (chief) of WOP responsible for reconnaissance (special) tasks, while three of them (Włodzimierz Karpiński, Jakub Leibler and Hipolit Sławiński) performed these duties only in a specific period, as if in substitution. Włodzimierz Karpiński appeared on the list rather ‘accidentally’. Due to his previous official activity in the Second Republic and during the German occupation, he was different from the others. Karpiński’s life and career path was opposite to that for which the others had striven and ‘fought’. One could say that Karpiński was the last in this group of soldiers of independent, free and democratic Poland. His removal from WOP marked the beginning of 45 years of building – by his successors – a totalitarian state, ruled by the communist party. The author’s intention was, through the analysis of the lives of the chiefs of the WOP reconnaissance, to bring at least some knowledge about this institution and its officers, who influenced the fate of many Poles.

PL

Artykuł prezentuje dziesięciu szefów Zwiadu Wojsk Ochrony Pogranicza, którzy w czasie istnienia tej formacji (1945–1991) sprawowaliw niej jedną z najwyższych funkcji służbowych. Siedmiu z nich (Mikołaj Sajko, Stefan Sobczak, Józef Waluk, Jan Romańczuk, Edward Tarała, Edmund Warda i Józef Rudawski) otrzymało nominację na stanowisko zastępcy dowódcy (szefa) WOP do spraw zwiadu (specjalnych), natomiast trzech (Włodzimierz Karpiński, Jakub Leibler i Hipolit Sławiński) pełniło tylko te obowiązki w określonym czasie, niejako w zastępstwie. Wyraźnie widać, że osoba Włodzimierza Karpińskiego była w tym zestawieniu odmienna od pozostałych za sprawą jego działalności w II RP i w czasie okupacji niemieckiej. Droga życiowa i służbowa Karpińskiego była zupełnie inna niż ta, którą podążali wszyscy pozostali. Można powiedzieć, że Karpiński był ostatnim w tym gronie żołnierzem niepodległej, wolnej i demokratycznej Polski. Jego usunięcie z WOP zbiegło się w czasie z początkiem 45-letniej budowy państwa totalitarnego, rządzonego przez partię komunistyczną. Zamiarem autora było przybliżenie wiedzy o Zwiadzie WOP i jego funkcjonariuszach, mających wpływ na losy wielu Polaków.

3

Udział Wojsk Ochrony Pogranicza w operacji „Dunaj ‘68”

80%

Goryński G.

Przegląd Historyczno-Wojskowy

|

2023

|

vol. XXIV(LXXV)

|

issue 2(284)

163-203

EN

The article deals with the participation and activities of the Border Protection Troops (Wojska Ochrony Pogranicza, WOP), which formed part of the Polish Army’s commitment to the Warsaw Pact during the 1968 suppression of the Czechs and Slovaks. This event was known as the Prague Spring and was intended to bring democratic change to Czechoslovakia. Border Protection Troops, especially those stationed at the Polish-Czechoslovak border, were involved from the very beginning of the operation. The author presents the tasks carried out by line units of this formation before and during operation „Danube”, and also discusses the information provided by the WOP that was gained through reconnaissance conducted in the region of the Polish-Czechoslovak border. This information was sent to the highest party and state authorities in the Ministry of National Defense and the Ministry of the Interior in the form of situational reports. This allowed them to take the appropriate propaganda and political action to prevent the Prague Spring from being successful.

DE

Dieser Artikel befasst sich mit der Beteiligung der Grenzschutztruppen (Wojska Ochrony Pogranicza, WOP) an den Vorbereitungen und Aktivitäten der polnischen Armee im Rahmen der Operation der Warschauer-Pakt-Staaten zur Niederschlagung des Freiheitsaufstands der Tschechen und Slowaken im Jahr 1968, der als Prager Frühling bekannt wurde. Er sollte den Völkern der Tschechoslowakei einen demokratischen Wandel bringen. WOP, insbesondere ihre Einheiten zum Schutz der polnisch-tschechoslowakischen Staatsgrenze, waren von vorneherein an diesen Ereignissen beteiligt. Der Autor schildert die Aufgaben, die die Linieneinheiten dieser Formation vor und während der Operation „Donau” erfüllten, aber auch die Informationen, die die WOP-Aufklärungseinheiten während der Operationen im polnisch-tschechoslowakischen Grenzgebiet lieferten. Diese Informationen wurden in Form von Lageberichten an die höchsten Partei- und Staatsorgane im Verteidigungs- und Innenministerium weitergeleitet. Sie ermöglichten es ihnen, geeignete propagandistische und politische Maßnahmen zur Beendigung des Prager Frühlings zu ergreifen.

PL

W artykule poruszono problematykę udziału Wojsk Ochrony Pogranicza (WOP) w przygotowaniach i działaniach Wojska Polskiego w operacji państw Układu Warszawskiego dławiącej w 1968 r. zryw wolnościowy Czechów i Słowaków, znany pod nazwą Praska Wiosna. Miał on przynieść narodom Czechosłowacji demokratyczne zmiany. Wojska Ochrony Pogranicza, a szczególnie ich jednostki ochraniające polsko-czechosłowacką granicę państwową, zaangażowane były od samego początku tych wydarzeń. Autor przedstawił zadania, jakie realizowały jednostki liniowe tej formacji przed i w czasie operacji „Dunaj”, ale także jakich informacji dostarczał zwiad WOP, prowadząc działalność operacyjną na polsko-czechosłowackim pograniczu. Informacje te trafiały do najwyższych władz partyjnych i państwowych w MON i MSW, w postaci meldunków sytuacyjnych pozwalały im na podejmowanie odpowiednich działań propagandowych i politycznych mających powstrzymać Praską Wiosnę.

4

Organizacja i system zabezpieczenia granicy przez organa Zwiadu i Kontroli Ruchu Granicznego WOP – notatka oficerów Zarządu II Dowództwa WOP z 1960 roku

80%

Grabowski Ł.

Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989

|

2021

|

issue 19

88-131

EN

The process of reform of the security apparatus departments carried out in Poland in 1954–1956 and the introduction of the Decree of the Council of State on 7 December 1954 on the chief organs of state administration dealing with the matters of internal affairs and public security, led to an institutional change in the subordination of the Border Guard with its field units. The establishment of the Ministry of Internal Affairs and the placement of the Border Protection Troops in its structures resulted in this Ministry taking over responsibility for the protection of border crossings and counterintelligence protection of the borderland. In 1956–1965, the operative units of the Ministry of Internal Affairs (MSW) continued their cooperation with the 7th Reconnaissance Division of Border Protection Troops (WOP) (and after subsequent reorganisations in WOP: the 2nd Reconnaissance Division, the 2nd Division of the WOP Reconnaissance and the Division of the WOP Reconnaissance). Mutual exchange of information was conducted on both the central and field levels. The source edition attached to this article aims at presenting information on changes that took place in 1956–1963 in the organisation and scope of operative activities carried out by the WOP reconnaissance unit. A characteristic feature of this period is a clear evolution of the working methods used in contacts with the agent network. Moreover, the paper discusses the issue of incorporating the Border Traffic Control MSW department into the Second Division of the WOP Reconnaissance.

PL

Reformy w resorcie bezpieczeństwa publicznego z lat 1954–1956 oraz Dekret Rady Państwa o naczelnych organach administracji państwowej w zakresie spraw wewnętrznych i bezpieczeństwa publicznego z 7 grudnia 1954 r. doprowadziły do instytucjonalnej zmiany podległości Wojsk Ochrony Pogranicza wraz z ich jednostkami terenowymi. Powołanie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych oraz umieszczenie WOP w jego strukturach spowodowały, że resort ten przejął odpowiedzialność za zabezpieczenie przejść granicznych i kontrwywiadowczą ochronę granic. Współpracę z Zarządem VII Zwiadowczym WOP (oraz po kolejnych reorganizacjach w WOP: Zarządem II Zwiadowczym, Zarządem II Zwiadu WOP oraz Zarządem Zwiadu WOP) kontynuowały w latach 1956–1965 piony operacyjne MSW. Wzajemną wymianę informacji prowadzono zarówno na szczeblu centralnym, jak i terenowym. Załączona do artykułu edycja źródłowa ma na celu przybliżenie informacji o zmianach, jakie zaszły w latach 1956–1963 w organizacji i zakresie działań operacyjnych prowadzonych przez Zwiad WOP. Cechą charakterystyczną tego okresu jest wyraźna ewolucja metod pracy, które wykorzystywano w kontaktach z posiadaną siecią agenturalną. Ponadto w prezentowanym opracowaniu omówiona została kwestia włączenia pionu Kontroli Ruchu Granicznego do Zarządu II Zwiadu WOP.

Refine search results

2 Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989

1 Dzieje Najnowsze

1 Przegląd Historyczno-Wojskowy

2 Goryński G.

1 Grabowski Ł.

1 Ochał A.

1 2023

2 2021

1 2020

Sprawa ppor. Jana Kajdy. Żołnierz „niezłomny” czy dezerter z Wojsk Ochrony Pogranicza?

Szefowie Zwiadu Wojsk Ochrony Pogranicza. Szkic do portretu zbiorowego

Udział Wojsk Ochrony Pogranicza w operacji „Dunaj ‘68”

Organizacja i system zabezpieczenia granicy przez organa Zwiadu i Kontroli Ruchu Granicznego WOP – notatka oficerów Zarządu II Dowództwa WOP z 1960 roku