Search results

1

Wtulę się w Ukrainę moją karaimską duszą

100%

Dziuba A., Chworost L., Akartel H.

Awazymyz. Pismo historyczno-społeczno-kulturalne Karaimów

|

2009

|

issue 1 (22)

12-13

EN

15 marca tego roku w siedzibie Karaimskiego Towarzystwa Narodowo-Kulturalnego w Charkowie odbyła się prezentacja zbioru wierszy Jurija Surowa zatytułowanego „Kocham ten maleńki, dumny naród”.

2

Charków

100%

Abkowicz M.

Awazymyz. Pismo historyczno-społeczno-kulturalne Karaimów

|

2006

|

issue 1 (12)

16-16

3

Идеал чиновника и российская действительность начала ХІХ века в записках Р. М. Цебрикова

58%

Ivashchenko V.

Res Historica

|

2015

|

issue 39

EN

The paper presents a research into the memories of the famous Russian translator, writer, and musicologist Roman Maksimovich Tsebrikov (1763–1817). In his memoirs about a journey taken from Petersburg to Kharkov in the winter of 1813–1814 Tsebrikov created the image of an ideal bureaucrat colliding the Russian reality at the beginning of the 19th century.

PL

Artykuł analizuje pamiętniki znanego rosyjskiego tłumacza, pisarz i muzykologa Romana Maksymowicza Cebrikowa (1763–1817). Jego wspomnienia przedstawiają podróż odbytą z Sankt Petersburga do Charkowa zimą lat 1813–1814. Cebrikow kreuje w nich obraz idealnego urzędnika w realiach prowincji rosyjskiej początku XIX wieku.

4

Завод «Gerlach i Pulst» в Украине (1915–1925 гг.): польский след в истории украинского станкостроения

58%

Анненкова Н.

Studia Orientalne

|

2016

|

issue 1(9)

79-99

PL

Opisano historię warszawskiej fabryki obrabiarek „Gerlach i Pulst” od czasu ewakuacji do Charkowa (1915 r.) do jej likwidacji ostatecznej jako zakładu warsztatowego w 1925 r. Przeanalizowano pracę fabryki w kontekstach: ówczesnej sytuacji społeczno-politycznej, prądów rozwoju przemysłu obrabiarkowego i przemysłu krajowego w ogóle. Przedstawiono koncepcję organizacji produkcji i rolę „Gerlach i Pulst” w tworzeniu obrabiarkowego przemysłu ukraińskiego. Potwierdzono wiodącą pozycję fabryki w światowym przemyśle obrabiarkowym. Określono, że głównym źródłem udanej pracy zakładu na Ukrainie była wykwalifikowana załoga, która została ewakuowana z Polski. Brak odpowiedniego zaplecza zawodowego w okręgu spowodował, że po powrocie kontyngentu polskiego do ojczyzny nie było kim efektywnie obsadzić istniejących obiektów przemysłowych, ze względu na to, że fabryka jako zakład obrabiarkowy straciła wartość i została zamknięta. Jednak zasady organizacyjne i technologie produkcyjne, jakie zostały przyniesione do Ukrainy przez polskich pracowników „Gerlach i Pulst”, wniosły swój wkład w nowo organizowane lokalne obiekty tego typu.

EN

Describes the history of the plant “Gerlach & Pulst” in Ukraine since its evacuation in Kharkiv (1915) until the final liquidation of the enterprise as a machine-tool in 1925. Analyzes the work of the plant in contexts: existing social and political situation, the current status of the machine tool industry and the domestic industry as a whole. Establishes the production organization concept and the role of “Gerlach & Pulst” in the formation of Ukrainian machine-tool. Confirms leading position of the plant in global machine-tool industry in the early 20th century. Determines that the major source of the company success in Ukraine was a highly qualified staff of the workers and employees who had evacuated from Poland. Lack of adequate labor force in the region led to the fact that after the homecoming of the Polish contingent there was no one to effectively use the available production capacity, and the factory as a machine-tool company lost its importance and was disbanded. Nevertheless, with the growth of regional scientific and technical knowledge, the organizational principles and production technology introduced by “Gerlach & Pulst” workers in Ukraine were developed in the newly organized local machine-tool plants.

5

Kościół katedralny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i Polonia w Charkowie: krótki szkic historyczny (XIX wiek)

58%

Żwanko L.

Orientalia Christiana Cracoviensia

|

2019

|

vol. 11

113-139

EN

Cathedral church of Assumptoin of the Blessed Virgin Marry a short historical draft (19th century). The author of the article presents a short outline of the cathedral church of Assumption of the Blessed Virgin Marry in Kharkiv since the moment it was built to its ceremonial cosercation in June 26, 1892 by the bishop of Molyhowska Diocese Albin Simon. Building of the church has been shown on the background of functioning of Polish community in Kharkiv in the 19th century which from a small group of believers managed transform into an important part of the citizens of the city. The cathedral church of Assumption of the Blessed Virgin Marry was a rock for Poles’ activities leaving in Kharkiv. The church survived till today and it adrous the city centre as an architectural jewel.

PL

Kościół katedralny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i Polonia w Charkowie: krótki szkic historyczny (XIX wiek). Autorka w przedstawionym artykule przybliża krótki zarys historii kościoła katedralnego pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Charkowie od czasu jego wzniesienia do chwili jego uroczystego poświęcenia 26 lipca 1892 roku przez biskupa pomocniczego diecezji mohylowskiej Franciszka Albina Simona. Budowa świątyni została ukazana na tle funkcjonowania w Charkowie w XIX wieku społeczności polskiej, która z niewielkiej garstki wiernych zdołała przekształcić się w niezwykle istotną część składową mieszkańców miasta. Ostoją dla działalności Polaków mieszkających w Charkowie był kościół katedralny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, który przetrwał do czasów obecnych, i dziś, jako perła architektury sakralnej, zdobi centrum miasta.

6

Ukraina Wschodnia jako przestrzeń symboliczna w prozie Serhija Żadana – na podstawie powieści Woroszyłowgrad i Mezopotamia

58%

Zambrzycka M., Olechowska P.

Studia Ucrainica Varsoviensia

|

2020

|

vol. 8

233-248

PL

The subject of the article is an analysis of the three aspects of depicting urban space of Eastern Ukraine, focusing specifi cally on the Donbass region and the city of Kharkov as depicted in the novels Voroshilovgrad (2010) and Mesopotamia (2014) by Serhiy Zhadan. The urban space of Eastern Ukraine overlaps with the most important values that shape a person’s personality and aff ect her or his self-identifi cation. The city space is also a “place of memory” and experiences of generations that infl uence current events. In addition to the historical and axiological dimension, the imaginative aspect of space is also important. This approach is used by the author to describe the urban space as a functioning imagination or stereotypes associated with it as opposed to its realistic depiction.

7

Charkowskie ABC. O motywach sakralnych w „ABC Pielgrzyma-Polaka” Bronisławy Ostrowskiej

47%

Obsulewicz B.

TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych

|

2020

|

vol. 6

|

issue 15

31-48

UK

Дана стаття присвячена постаті та ліричній творчості видатної молодопольської письменниці Броніслави Островської. Вона висвітлює її твори, що видавалися в Харкові, в якому поетеса перебувала під час Перщої світової війни. Згадані твори показані та фоні біографії артистки, а також на тлі релігійних питань, що виникали у її літературних висловлюваннях. У статті також охарактеризовано середовище харківської польської громади зламу ХІХ та ХХ століть, яка прибула туди разом з біженцями з Королівства, описує також культурно-світницьке життя, яке письменниця організувала разом із згаданим середвищем протягом 1915–1918 років. Свою особливу увагу авторка зосереджує на опублікованому в Харкові збірнику A.B.C. Pielgrzyma Polaka, аналізуючи та інтерпретуючи сакральну топіку, присутню в знаданому збірнику. Вона намагається представити цей том та дві інші збірки поезії Островської, видані у Харкові, у контексті формування її літературної особистості.

EN

The article is devoted to the figure and lyrics of an outstanding artist of Young Poland, Bronisława Ostrowska. It presents her works published in Kharkov, where she lived during World War I, against the background of the poet’s biography and the religious issues evoked in her literary statements. It characterizes the Polish community in Kharkov at the turn of the 19th and 20th centuries, in which the poet, together with a wave of refugees from the Kingdom of Poland, organized cultural and educational life in the 1915-1918. It focuses on „A.B.C. of the Pole Pilgrim”, published in Kharkov, analyzing and interpreting the sacral topic present in it. It attempts to show this volume and two other collections of Ostrowska’s poetry also published in Kharkov in the context of the formation of her literary personality.

PL

Artykuł poświęcony jest postaci i liryce wybitnej młodopolskiej artystki Bronisławy Ostrowskiej. Ukazuje jej dzieła opublikowane w Charkowie, w którym przebywała w czasie I wojny światowej, na tle biografii poetki i problematyki religijnej ewokowanej w jej wypowiedziach literackich. Charakteryzuje środowisko Polonii charkowskiej przełomu XIX i XX wieku, w którym wraz z falą uchodźców z Królestwa poetka organizowała życie kulturalno-oświatowe w latach 1915–1918. Skupia się na tomie A.B.C. Pielgrzyma Polaka, opublikowanym w Charkowie, poddając analizie i interpretacji obecną w nim topikę sakralną. Próbuje ukazać ów tom oraz dwa inne wydane w Charkowie zbiory poezji Ostrowskiej w kontekście kształtowania się jej literackiej osobowości.

8

Kościół katedralny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Charkowie (1887-1891) w świetle wybranych źródeł archiwalnych

47%

Żwanko L., Kucharzewska J.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2022

|

vol. 119

485-515

EN

In the centre of modern Kharkiv stands one of the most valuable monuments of ecclesiastical architecture in Left-bank Ukraine – the Cathedral of the Assumption of the Blessed Virgin Mary, built in neo-Gothic style in the late 19th century. The article presents the current state of research on this monument and presents new facts related to its creation. Unique manuscript sources on the initial stage of the church’s construction from the resources of the State Archives of Kharkiv Oblast are also presented. They illustrate the legislative process involved in obtaining a permit for the construction of the Roman Catholic church, including obtaining permission from the Archbishop of Mohilev Aleksander Kazimierz Gintowt-Dziewałtowski. The paper also includes a letter from the Catholic community to the architect, Bolesław Michałowski, asking him to design a new church and to supervise its construction. It is worth noting that the church was built with contributions from the faithful, and the architect waived a fee for his work, thus contributing on his part to the construction of the temple. The church was erected on the site of an earlier, modest parish building on Mała Sumska Street, which was in poor repair in the 1880s, in addition to being too small for the growing Catholic community. The temple building committee was headed by Rev. Piotr Kisarzewski, and attorney Aleksander Kwiatkowski, a leader of the Kharkiv Poles, also played an important role in the establishment of the church. The archival sources published in the article can become a contribution to further research, conducted in various scientific disciplines.

PL

W centrum współczesnego Charkowa znajduje się jeden z cenniejszych zabytków architektury sakralnej Ukrainy Lewobrzeżnej – kościół katedralny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, wybudowany w stylu neogotyckim w końcu XIX wieku. W artykule zaprezentowano dotychczasowy stan badań nad tym zabytkiem i przedstawiono nowe fakty związane z jego powstaniem. Przedstawiono też unikatowe źródła rękopiśmienne dotyczące początkowego etapu budowy kościoła, pochodzące z zasobu Archiwum Państwowego Obwodu Charkowskiego. Obrazują one proces legislacyjny związany z uzyskaniem pozwolenia na budowę kościoła rzymskokatolickiego, w tym uzyskanie zgody od arcybiskupa mohylewskiego Aleksandra Kazimierza Gintowt-Dziewałtowskiego. Zamieszczono również list wspólnoty katolickiej do architekta Bolesława Michałowskiego z prośbą o wykonanie projektu nowego kościoła oraz objęcie nadzorem jego budowy. Warto podkreślić, że kościół powstał ze składek wiernych, a architekt zrzekł się honorarium za swoją pracę, wnosząc tym samym wkład w budowę świątyni. Kościół stanął w miejscu wcześniejszego, skromnego budynku parafialnego przy ul. Małej Sumskiej, który w latach 80. XIX wieku był w złym stanie technicznym, a dodatkowo był za mały dla rozrastającej się wspólnoty katolickiej. Na czele komitetu budowy świątyni stanął ks. Piotr Kisarzewski, a istotną rolę w powstaniu kościoła odegrał adwokat Aleksander Kwiatkowski, lider charkowskich Polaków. Opublikowane w artykule źródła archiwalne mogą stać się przyczynkiem do dalszych badań, prowadzonych w ramach różnych dyscyplin naukowych.

9

Jeniec cywilny Marian Ruzamski w Charkowie w latach 1914–1918

47%

Zych T., Ślusarek K., Kuzicki J.

Prace Historyczno-Archiwalne

|

2021

|

issue Tom XXX

183-204

EN

Marian Ruzamski, the most outstanding painter connected with Tarnobrzeg, a graduate of the Academy of Fine Arts in Kraków, a pupil of Wyczolkowski and Malczewski,was taken as a so-called “civilian prisoner” after Tarnobrzeg was occupied by the Russian army in 1914. He spent the next 5 years of his life imprisoned in Kharkiv. He survived due to the help of his family, friends and the activities of the “Polskie TowarzystwoPomocy Ofiarom Wojny” (Polish Society to the Aid of War Victims). He also made a living by selling his works, painted on commission or simply exchanged for food. During his stay in Kharkiv, Ruzamski also experienced the horrors of the Bolshevik Revolution and civil war. These experiences would become an extremely important reference points in his later years. He returned to the independent Poland in 1919 with the rest of his works, which make up the so-called Kharkiv period of his art.

PL

Marian Ruzamski, najwybitniejszy malarz związany z Tarnobrzegiem, absolwent krakowskiej ASP, uczeń Wyczółkowskiego i Malczewskiego, po zajęciu Tarnobrzega w 1914 r. przez wojska rosyjskie, został przez nie uprowadzony z miasta jako tzw. jeniec cywilny. Osadzony w Charkowie, spędził tam 5 kolejnych lat swego życia. Przeżył dzięki pomocy rodziny, przyjaciół i działalności Polskiego Towarzystwa Pomocy Ofiarom Wojny. Utrzymywał się także ze sprzedaży swoich prac, malowanych na zamówienie bądź wymienianych za żywność. Podczas pobytu w Charkowie doświadczył również okropności rewolucji bolszewickiej i wojny domowej. Doświadczenia te stały się ogromnie ważnym punktem odniesienia w jego dalszym życiu. Do wolnej Polski powrócił w 1919 r. wraz z ocalałymi pracami, które składają się na tzw. okres charkowski jego twórczości.

10

Dream in a Klein bottle: Ihor Muratov’s lyric "In the Dream"

47%

Reese K. M., Wright J., Tymczenko A.

Studia Ukrainica Posnaniensia

|

2023

|

vol. 11

|

issue 2

117-129

UK

Харківcька література середини ХХ ст., після перенесення столиці до Києва, тривалий час лишалася маловідомою широкому загалу; така тенденція зберігається навіть сьогодні. Проте традиції Червоного Ренесансу були гідно продовжені цілою плеядою високообдарованих митців – Василем Мисиком, Ігорем Муратовим, Василем Боровим, Іваном Вирганом, Робертом. Третьяковим та іншими. У статті запропоновано аналіз одного з ліричних віршів Ігоря Муратова (У сні), яскравого лірика, прозаїка і драматурга ХХ століття. Дослідники вважають за продуктивний мікроаналіз поезії, що відкриває підтексти і дає змогу відчитати приховані сенси. Лірична композиція становить варіант типової мрії про політ – те, що зазвичай є баченням свободи, стає кошмаром несвободи. Сон зображений як аналог перебування дитини в утробі матері. У ході інтерпретації виявляється подібність семантичної структури вірша до самоперетинів пляшки Кляйна, а також інші несподівані контексти і алюзії. Зроблено висновок, що твір У сні зокрема й творчість Муратова загалом є небуденним явищем в українській літературі та потребує подальшого вдумливого дослідження.

PL

Literatura charkowska połowy XX wieku, po przeniesieniu stolicy do Kijowa, przez długi czas pozostawała mało znana ogółowi społeczeństwa; tendencja ta utrzymuje się do dziś. Jednak tradycję Czerwonego Renesansu godnie kontynuowała cała konstelacja niezwykle utalentowanych artystów – Wasyl Mysyk, Ihor Muratow, Wasyl Borowy, Iwan Wyrhan, Robert Tretiakow. W artykule podjęto analizy jednego w wierszy Ihora Muratowa (We śnie), wybitnego poety, prozaika i dramaturga XX wieku. Badacze proponują mikroanalizę tego wiersza, w toku której odkrywano podteksty i dokonywano odczytania ukrytych znaczeń zawartych w jego treści. Liryczna kompozycja odwraca typowy sen o ucieczce: to, co normalnie byłoby wizją wolności, staje się koszmarem zniewolenia. Sen przedstawiony zostaje jako analogia pobytu dziecka w łonie matki. W procesie interpretacji wiersza ujawnia się podobieństwo struktury semantycznej tego tekstu do samoprzecięć butelki Kleina, a także inne nieoczekiwane konteksty i aluzje. Stwierdzono, że w szczególności liryk We śnie i w ogóle twórczość Muratowa jest zjawiskiem niezwykłym w literaturze ukraińskiej okresu sowieckiego i potrzebuje dalszych badań

11

Ukraina – państwo wielu narodowości

41%

Moniak F., Schreiber P.

Eunomia – Rozwój Zrównoważony – Sustainable Development

|

2022

|

issue 2(103)

37-53

EN

This article presents the creation of the borders of Ukraine. Which has not been fully described in history. There are several theories about the arrival of the population in the areas of today's Ukraine, and researchers of historical sources are constantly discussing, wondering which of them is the closest to the truth. While creating this article, we consulted sources constituting not only the creation of the Ukrainian State, but also describing the lives of people of particular nationalities and ethnic minorities living in the areas of today's Ukraine. The Great Famine, the Volhynian Massacre or the Second World War are just a few of the main topics that have been raised. During the analysis of the materials for this work of this work, the greatest attention was focused on the aspect of the civilian census during World War II, which was not described in a clear way, but rather "distorted" by the results of population changes caused by World War II.

PL

W artykule przestawiono tworzenie granic Ukrainy, które nie do końca zostało opisane. Teorii o przybyciu ludności na tereny dzisiejszej Ukrainy jest kilka, a badacze historycznych źródeł cały czas prowadzą dyskusję, zastanawiając się, która z nich jest najbliższa prawdy. Tworząc ten artykuł, sięgnęliśmy do źródeł stanowiących nie tylko o utworzeniu państwa ukraińskiego, ale także opisujących życie ludzi poszczególnych narodowości i mniejszości etnicznych mieszkających na terenach dzisiejszej Ukrainy. Wielki Głód, rzeź wołyńska czy II wojna światowa to tylko kilka głównych tematów, które zostały poruszone. Podczas analizy materiałów do tej pracy, największą uwagę skupił aspekt spisu ludności cywilnej podczas II wojny światowej, który nie został opisany w klarowny sposób, a raczej „przekłamany” w wyniku zmian populacji spowodowanych przez II wojnę światową.

Refine search results

Wtulę się w Ukrainę moją karaimską duszą

Charków

Идеал чиновника и российская действительность начала ХІХ века в записках Р. М. Цебрикова

Завод «Gerlach i Pulst» в Украине (1915–1925 гг.): польский след в истории украинского станкостроения

Kościół katedralny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i Polonia w Charkowie: krótki szkic historyczny (XIX wiek)

Ukraina Wschodnia jako przestrzeń symboliczna w prozie Serhija Żadana – na podstawie powieści Woroszyłowgrad i Mezopotamia

Charkowskie ABC. O motywach sakralnych w „ABC Pielgrzyma-Polaka” Bronisławy Ostrowskiej

Kościół katedralny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Charkowie (1887-1891) w świetle wybranych źródeł archiwalnych

Jeniec cywilny Marian Ruzamski w Charkowie w latach 1914–1918

Dream in a Klein bottle: Ihor Muratov’s lyric "In the Dream"

Ukraina – państwo wielu narodowości