Search results

1

Wybrane prawne i etyczne podstawy działania systemu ochrony zdrowia w Polsce

100%

Wrześniewska-Wal I., Waszkiewicz M., Hajdukiewicz D., Augustynowicz A.

Studia BAS

|

2018

|

issue 4(56)

47-75

EN

Although the constitutional right to health care itself has not been subject to legislative changes, the emergence of some other legal regulations and their impact on the current state of the healthcare system justifies additional examination. The authors of the article indicate, among others, areas where the most significant changes to the Polish healthcare system took place in the recent years, and wherever possible, they also assess the current situation. The analysis of the current legal basis of the right to health protection focuses particularly on such important values as: equality in access to health and solidarity, human dignity and patient rights, and professional ethics of person providing benefits.

2

Constitutional Changes in Poland Between 1989 and 1997

100%

Górski G.

Law and Administration in Post-Soviet Europe

|

2014

|

vol. 1

|

issue 1

5-15

3

Władza wykonawcza w Portoryko i w Polsce — porównanie oraz analiza wybranych uregulowań konstytucyjnych

88%

Gutierrez P.

Studenckie Prace Prawnicze, Administratywistyczne i Ekonomiczne

|

2016

|

vol. 19

105-117

EN

In the paper entitled Executive Power in Puerto Rico and in Poland — the comparison and analysis of some constitutional issues, Idecided to compare two different constitutional regulations of executive power in Latin America and Europe (Puerto Rico and Poland). At first glance, the both countries are republic with the same division of power between: executive, legislation and judicial. But on the other hand, the main differences have been established in the provisions of the Constitution. So, for this reason I’m trying to look for the answer for next questions: who performs the executive authority and whether this power is shared or not and how long it lasts during the term of office (for example). Therefore, in my paper Ishowed the differences and similarities on this range: between Puerto Rican Governor (with the Council of Secretaries) and Polish President (with the Council of Ministers).

4

Limit zadłużenia z art. 216 ust. 5 Konstytucji RP w dobie pandemii wirusa COVID-19 oraz w obliczu agresji Rosji na Ukrainę

75%

Kielin Ł.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2023

|

issue 2(72)

39-50

PL

Celem artykułu jest analiza propozycji zmian limitu zadłużenia z art. 216 ust. 5 Konstytucji RP. Konstytucjonalizacja powyższego ograniczenia budziła wiele obaw i wątpliwości, które powróciły wraz z wybuchem epidemii wirusa COVID-19 oraz inwazji Rosji na Ukrainę w 2022. W toczącej się w ostatnich latach debacie proponowano m.in. podwyższenie powyższej wartości referencyjnej długu do 90% PKB, czy nieuwzględnianie przy obliczaniu wartości państwowego długu publicznego pożyczek, gwarancji i poręczeń finansowych służących finansowaniu potrzeb obronnych Rzeczypospolitej Polskiej. Podejmując się oceny zaproponowanych zmian autor w pierwszej kolejności omawia ratio legis przedmiotowej reguły fiskalnej oraz problematykę jej stosowania w sytuacjach nadzwyczajnych zagrożeń. Dokonana analiza pozwala na stwierdzenie, że niewątpliwie konstytucyjny limit zadłużenia wymaga nowelizacji jednakże przedłożone propozycje zmian nie rozwiązują istoty problemu i tym samym nie zasługują na uwzględnienie.

EN

The purpose of this article is to analyse proposed amendments to the debt limit from Article 216(5) of the Polish Constitution. The constitutionalization of the above limit raised many concerns and doubts, which returned in times the COVID-19 virus and Russia’s invasion of Ukraine in 2022. In the ongoing debate in recent years, it was proposed to raise reference value of debt to 90% of GDP or to exclude defence spending from the rigour of the constitutional rule. Undertaking an assessment of the proposed amendments the author first discusses the ratio legis of the fiscal rule and the problem of its application in extraordinary situations. The analysis allows the conclusion that undoubtedly the constitutional debt limit should be amended, however the above proposals do not solve the essence of the problem and thus do not deserve to be taken into account.

5

Przesłanki wywłaszczenia w świetle norm konstytucyjnych

63%

Śmiałek P.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2018

|

issue 5 (45)

261-280

PL

Wywłaszczenie jest jednym z najbardziej dolegliwych środków, jakie organy administracji publicznej mogą zastosować wobec obywatela. Jego skutkiem jest pozbawienie własności, podstawowego prawa ekonomicznego, gwarantowanego Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej. Z drugiej strony, jest to instytucja obowiązująca w większości systemów prawnych i trudno jest wyobrazić sobie sprawne działania państwa bez możliwości stosowania instytucji wywłaszczenia. W związku z tym została unormowana w Konstytucji RP i prawie międzynarodowym. Jako że regulacje te mają charakter ogólny i wymagają ustawowego uregulowania, to można postawić pytanie, czy ustawodawca prawidłowo implementował normy konstytucyjne kształtując instytucję wywłaszczenia na poziomie ustawowym. Stanowione normy powinny być zgodne nie tylko z art. 21 ust. 2, ale także z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 64 ust. 2 i 3 Konstytucji RP. Wynikające z tych norm konstytucyjnych zasady ochrony praw nabytych, zaufania obywateli do państwa, proporcjonalności, przyzwoitej legislacji a także przepisy regulujące materię wywłaszczenia, wskazują na normatywne granice ingerencji władz publicznych w prawa majątkowe jednostki.

EN

The institution of emitent domain is a relatively new element of the legal system, but it is currently used in most democratic countries. Due to its importance and uniqueness, the rules of emitent domain are determined in the constitutional acts of each country. Emitent domain causes complete or partial reduction of deprivation of property, it is therefore necessary to introduce appropriate safeguards in national law and international law. Legislator in art. 21 and 64 of the Constitution protects property. On the other hand, polish constitution allows emitent domain, but limits usage of this institution through the obligation to indicate a specific public purpose, as well as the payment of fair compensation. The proper interpretation of the terms “fair compensation” and “public purpose” is very important for the institution of emitent domain. According to the art. 21 paragraph. 2 of the Constitution these are two main premises to conduct a process of lawful emitent domain. Case law of administrative courts, the Constitutional Court and the European Court of Human Rights allows you to define them. Especially the issue of just compensation has already been, in my opinion properly defined. In contrast, because of the constantly changing economic and political situation public purposes must be constantly redefined. This duty belongs to the legislator, who should know best the needs of the country and citizens at the time.

6

Ochrona danych osobowych w stosunku pracy

63%

Świętnicki T., Jakubik M.

Roczniki Administracji i Prawa

|

2021

|

vol. specjalny II

|

issue XXI

331-340

EN

This text is devoted to the protection of personal data in the employment relationship. The starting point for this analysis were the provisions resulting from the Polish Constitution, namely Art. 30. We discussed the conditions of personal data protection in labor law, focusing in particular on Art. 221 of the Labor Code and all related regulations. We have tried to explain what the processing of personal data is, and what are the correlations in employment relationships. In our opinion, the protection of personal data itself is not only the necessity of cooperation between the employee and the employer to the extent specified by law, but also based on ethical values. Hence the employer’s obligation to avoid actions that directly interfere with the employee’s protected personal belongings.

PL

Niniejszy tekst został poświęcony ochronie danych osobowych w stosunku pracy. Punktem wyjścia analizy były przepisy wynikające z Konstytucji RP, a dokładnie z art. 30. Omówione zostały warunki ochrony danych osobowych w prawie pracy, w szczególności w oparciu o art. 221 k.p. i powiązane z nim przepisy. Wyjaśniono, czym jest przetwarzanie danych osobowych, pojęcie samych danych osobowych i jakie występują korelacje w stosunkach pracy. Według autorów ochrona danych osobowych to nie tylko konieczność współpracy pracownika z pracodawcą w zakresie określonym przez prawo, ale też w oparciu o wartości etyczne. Stąd obowiązek pracodawcy mający za cel unikać działań, które bezpośrednio ingerują w chronione dobra osobiste pracownika.

7

Sądowa kontrola wojewódzkich programów ochrony powietrza - Stan po wyroku Trybunału Konstytucyjnego

63%

Łyszkowski M.

Kontrola Państwowa

|

2022

|

vol. 67

|

issue 3 (404)

78-89

EN

Air pollution, commonly referred to as smog, is one of the most controversial issues that concern the citizens in the area of environment protection. This is because the awareness of the poor quality of air has been raising, and that it has an impact on humans and their life quality. The measures that the authorities take in this regard are considered insufficient, which has been proved with the findings of the Supreme Audit Office, opinions of legal scientists, and the judicature. One of the most important tools to fight smog are air protection programmes adopted by regional legislative bodies (Polish: sejmiki wojewódzkie). To audit their compliance with regulations makes an important element of the assessment of the condition of the law in the area. That is why it is worth considering the meaning of the Constitutional Tribunal’s verdict: the Tribunal assessed whether the provision regulating the right to appeal against resolutions adopting such programmes is compliant with the Constitution. The verdict was a response to the complaint submitted to the Tribunal as by a person that questioned the quality of air at their place of residence.

PL

Jednym z najważniejszych narzędzi służących walce ze smogiem są programy ochrony powietrza uchwalane przez sejmiki wojewódzkie. Kontrola ich zgodności z przepisami stanowi istotny element oceny stanu prawa w tym obszarze. Dlatego warto rozważyć, jakie znaczenie miał wyrok Trybunału Konstytucyjnego, w którym TK dokonał oceny konstytucyjności przepisu regulującego uprawnienie do zaskarżania uchwał zawierających taki program. Został wydany na skutek rozstrzygnięcia skargi konstytucyjnej złożonej przez osobę kwestionującą jakość ochrony powietrza w miejscu zamieszkania.

8

Ku filozofii dziedzictwa wielokulturowego Śląska

63%

Golowska M.

Studia Polonijne

|

2023

|

vol. 44

161-175

EN

The subject of this article is an attempt to present the legal situation of national and ethnic minorities, with particular emphasis on the multicultural region of Silesia. The aim of the study is to showcase the cultural heritage of Silesia and to consider whether the Silesians can be recognized as an ethnic minority. The article provides a synthesis of reflections on Silesia as a nation based on the Constitution of the Republic of Poland and the Act of January 6, 2005, on national and ethnic minorities, as well as on regional languages, to determine whether the Silesians can be regarded as a minority. The article analyzes the concepts of national and cultural heritage, identifying their connection to identity. The fundamental law of the Republic of Poland indicates the notion of national heritage and protects the culture, traditions, and language of national and ethnic minorities. Silesian identity is manifested through the preservation of its own culture, traditions, and language, which constitutes a significant aspect of Silesian identity. However, despite having a distinct cultural identity, the Silesian community is not covered by the Act on national and ethnic minorities, depriving them of fundamental legal guarantees for minorities.

PL

W artykule została przedstawiona sytuacja prawna mniejszości narodowych i etnicznych, ze szczególnym uwzględnieniem wielokulturowego Śląska, na podstawie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i ustawy z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym. Celem opracowania jest udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy Ślązacy mogą być uznani za mniejszość etniczną? Dokonano analizy pojęcia dziedzictwa narodowego i kulturowego, identyfikując ich związek z tożsamością. Tożsamość Śląska przejawia się poprzez zachowanie własnej kultury, tradycji i języka, co jest istotną oznaką śląskości. Społeczność Śląska posiada odrębną tożsamość kulturową, ale nie jest objęta ustawą o mniejszościach narodowych i etnicznych, co pozbawia ją podstawowych gwarancji prawnych dla mniejszości.

9

Wolność sumienia i wyznania jako prawo człowieka / Freedom of conscience and religion as the human right

51%

Sobczak J., Gołda-Sobczak M.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia

|

2012

|

vol. 19

|

issue 1

27-65

PL

Wolność sumienia i wyznania jest jedną z podstaw demokratycznego społeczeństwa. Wyraża ją w różnej zresztą formie wiele współcześnie istniejących konstytucji. Na straży jej stoją także liczne akty prawa międzynarodowego zarówno w systemie ONZ, jak i w obu systemach prawa europejskiego: tak Rady Europy, jak Unii Europejskiej. Wolność sumienia i wyznania kształtowała się stopniowo w toku długotrwałych procesów historycznych i filozoficznych. Wolność wyznania, albo jak chcą inni wolność religii, składa się z trzech elementów, z trzech innych wolności: wolności myśli, wolności sumienia i wolności wyznania. Wolność sumienia i wyznania ma charakter prawa podmiotowego, czyli przysługuje każdej osobie ludzkiej niezależnie od jej obywatelstwa, miejsca zamieszkania, pobytu, płci, rasy, wykształcenia i wieku, aczkolwiek co do tego ostatniego w praktyce pojawiają się wątpliwości. Wolność sumienia i wyznania jest prawem osobistym wszystkich jednostek ludzkich. Wolność ta chroni po pierwsze społeczne sfery egzystencji tych jednostek, po drugie funkcjonowanie kościołów i związków wyznaniowych, jako wspólnot ludzi wierzących. Wolność sumienia i wyznania ma postać osobistą (jest wolnością osobistą) i jako taka ma charakter podmiotowy bezwzględny, czyli jest skuteczna wobec wszystkich. Przedmiotowy katalog uprawnień jednostki wynikający z wolności sumienia i wyznania jest dość obszerny i treść jego nie budzi zastrzeżeń. Wolność sumienia i wyznania nie ma charakteru nieograniczonego. Konieczność wprowadzenia ograniczeń tej wolności dyktowana jest różnym względami. Rozbieżności i kontrowersje wyłaniają się przy tym w trakcie dyskusji o rozmiarach tych ograniczeń. W efekcie wolność uzewnętrznienia religii może być ograniczona wyłącznie na podstawie ustawy i to jedynie wówczas, gdy jest to konieczne dla ochrony bezpieczeństwa państwa, porządku publicznego, zdrowia, moralności oraz wolności i praw innych osób.

10

Конституции Республики Польши глазами узбекского юриста

51%

Saidov A.

Nowa Polityka Wschodnia

|

2014

|

vol. 1(6)

15-42

EN

The article is devoted to the historical evolution and modern development trends of the Constitution of Poland. It provides the general characteristics of formation and development of the Republic of Poland. It is emphasized that Poland is the earliest explorer of the European constitutionalism. Since 1791 in the constitutional history of Poland were approved the nine constitutional documents. In addition, consideration is given to such historical constitutions as the Constitution of May 3, 1791, the Grodno Constitution of November 23, 1793, the Lower Constitution of February 20, 1919, the March Constitution of 1921, the Constitution of 1935, the Constitution of the Peoples’ Republic of Poland of 1952, the Constitution of 1976, the present Constitution of 1997. The article reveals the main features of the present Constitution and characterizes contemporary constitutional system of Poland.

RU

Статья посвящена исторической эволюции и современным тенденциям развития польской Конституции. В ней дается общая характеристика становления и развития Республики Польши. Особо отмечается, что Польша является первопроходцем европейского конституционализма. В польской конституционной истории принято, начиная с 1791 г., девять конституционных актов. Рассматриваются такие исторические Конституции Поль-ши как Конституция 3 мая 1791 г., Гродненская Конституция (23 ноября 1793 г.), Малая Конституция (20 февраля 1919 г.), Мартовская Конституция (1921 г.), Конституция (1935 г.), Конституция ПНР (1952 г.), Конституция 1976 г., действующая Конституция 1997 г. Выявлены основные особенности действующей Конституции и характеризуется современная конституционная система Польши.

11

Historia polskiej kontroli państwowej – ujęcie konstytucyjne

51%

Sylwestrzak A.