Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Cyrillic script
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

About an Attempt to Use the Cyrillic Alphabet for the Mongolian Language

100%
Uspensky V.
Rocznik Orientalistyczny
|
2018
|
issue 2
2
Content available remote

Teksty Polaków pisane grażdanką w syberyjskiej wsi Wierszyna

100%
Ananiewa [Ананьева, Anan’eva] N. Н. N.
Acta Baltico-Slavica
|
2013
|
vol. 37
EN
Polish texts in Cyrillic alphabet used by the speakers of the Polish dialect in the village of VershinaThe article analyzes Polish texts in Cyrillic alphabet used by the speakers of the Polish dialect in the village of Vershina, Bokhan Region near Irkutsk. The dialect was brought to Siberia by the Polish who moved there from the Dombrovsky coal basen in the aftermath of Pyotr Stolypin’s reforms. The dialect has retained the characteristic features of the southwestern variety of Polish until the present day.There two types of Cyrillic Polish texts in the Vershina dialect: handwritten songs performed by the local choir and religious texts in print. Some language peculiarities of the dialect can be found in the songs. The present paper provides a comparison of the differences in how the Polish speech sounds are rendered in song lyrics and in prayers. For example, in texts of prayers there are a variety of ways of writing the affricate ć, and some inconsistencies in the use of some of Cyrillic characters. Tексты, писанные «гражданкой», у поляков сибирской деревни ВершинаПредметом анализа в статье являются кириллические польские тексты, функционирующие у носителей польского диалекта деревни Вершина Боханского района Иркутской области. Этот островной польский говор появился в Сибири в результате переселения сюда поляков из Домбровского бассейна в ходе реформ П. Столыпина и до настоящего времени сохраняет особенности, свойственные говорам юго-западной Польши. У носителей польского диалекта представлены 2 вида польских текстов, написанных «гражданкой»: записи польских песен, исполняемых участниками местного хора и печатные литургические тексты. В записях песен отражены некоторые диалектные особенности местного польского говора. В статье сопоставляются способы передачи «гражданкой» польского языкового материала в записях песен и в текстах молитв. В частности, в текстах молитв отмечаются разнообразие способов передачи аффрикаты ć и случаи непоследовательного использования в них тех или иных кириллических букв.
3
Publication available in full text mode
Content available

Cyrylickie kryptogramy w łacińskim tekście– sekret czy żart. Księga regestów spraw o granice dóbr wielkopolskich w XV–XVII wieku w zbiorach Biblioteki Kórnickiej

84%
Pietkiewicz K.
Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej
|
2021
|
issue 38
37-58
EN
The holdings of the Kórnik Library include a book of abstracts of lawsuits concerning the boundaries of estates in Greater Poland in the 15th–17th century, written in Latin. Its presumed author, the otherwise unknown Piotr Biernacki, had the ability to write in both the Latin and the Cyrillic alphabet. This article focuses on the reading and the palaeographic and linguistic analysis of several Latin sentences, one heading and more than 20 margin notes written in the Cyrillic alphabet. The Cyrillic handwriting found in the book is a Russian skoropis used in Ukrainian areas of Poland in the 17th century. When writing the Latin text with the Cyrillic alphabet, the author utilised the Polish language of the time in the reading of Latin. The cryptograms found in the book have a technical/informative nature and do not contribute any significant information to the text. In combination with the fact that the Cyrillic alphabet was not at all used in Greater Poland, the above suggests that the author was playing with the reader, who was thus forced to look for the meaning of the incomprehensible text.
PL
W zbiorach Biblioteki Kórnickiej znajduje się napisana po łacinie księga regestów spraw o granice dóbr w Wielkopolsce w XV–XVII wieku. Jej domniemany autor, nieznany skądinąd Piotr Biernacki, posiadał umiejętność pisania po łacinie oraz alfabetem cyrylickim. Artykuł poświęcony jest odczytaniu i analizie paleograficznej i językowej zapisanych cyrylicą kilku łacińskich zdań, jednego nagłówka oraz ponad 20 zapisek marginalnych. Użyte w księdze pismo cyrylickie to skoropis ruski używany na ziemiach ukraińskich Polski w XVII wieku. Przy zapisywaniu tekstu łacińskiego alfabetem cyrylickim autor zastosował charakterystyczne dla ówczesnego języka polskiego odczytanie łaciny. Znajdujące się w księdze kryptogramy mają charakter techniczno-informacyjny i nie wnoszą do jej treści istotnych informacji. W połączeniu z faktem, że cyrylica w ogóle nie była użytkowana w Wielkopolsce, wskazuje to raczej na zabawę autora z ewentualnym czytelnikiem zmuszonym do poszukiwania znaczenia niezrozumiałego tekstu.
4
Content available remote

О латинизации русского письма в XVIII–XIX вв.

84%
Narloch A.
Studia Rossica Gedanensia
|
2014
|
issue 1
38-50
EN
The paper discusses the role of the Latin alphabet in Russian writing in the XVIII–XIX cent. The Old Russian language adopted the Cyrillic script during the 10-th century at about at the same time as the introduction of Eastern Christianity into the territories inhabited by the Eastern Slavs. The printed Russian alphabet began to assume its modern shape when Peter I introduced his civil script in 1708–1710. The reform eliminated several letters, all diacritics and accents from secular usage. Some of the Russian letters looked like the Latin letters. Throughout the 19-th century projects of introduction of Latin alphabet into Russian writing appeared. Pro-Western Russian intellectuals (V.G. Belinsky) considered that the adoption of the Latin script for the Russian language completed the reformation of the Russian society in a European manner. On the other side, the Slavophile elements considered that the logical result of Peter I’s refom had to be the transliteration of all the languages of the peoples of the Russian Empire to the Cyrilic script.
PL
Pismo rosyjskie oparte na cyrylicy służy nie tylko do zapisu języka rosyjskiego, lecz także wskazuje na ścisły związek z tradycją bizantyjsko-słowiańską (Słowianie prawosławni posługiwali się pismem greckim, przekształconym później w cyrylicę, a Słowianie, którzy zetknęli się z obrządkiem rzymskim, posługiwali się pismem łacińskim). Celem niniejszego artykułu jest prześledzenie wybranych faktów historycznych z XVIII–XIX wieku, dotyczących tzw. latynizacji pisma rosyjskiego. W wyniku reformy graficznej, przeprowadzonej w latach 1708–1710 przez cara Piotra I, pojawił się nowy typ pisma — grażdanka. Litery grażdanki były zbliżone formą do łacinki. Grażdanką drukowano księgi świeckie, cyrylicą —księgi cerkiewne. Rozwój języka rosyjskiego sprawił, że część liter starej cyrylicy stała się bezużyteczna. W XVIII wieku z rosyjskiej grażdanki wyeliminowano niektóre znaki, jednak część zbędnych liter (których użycie regulowały skomplikowane i przestarzałe zasady ortograficzne) pozostała. Jednym ze sposobów tzw. uproszczenia pisowni rosyjskiej było przejście na alfabet łaciński. Latynizacja pisma rosyjskiego w XIX wieku (projekty K.M. Kodinskiego i W.G. Bielinskiego) była ściśle związana z okcydentalizmem (zapadniczestwem) i w kręgach słowianofilskich spotkała się z dezaprobatą.
5
Content available remote

Ztraceno v přepisu: ruská příjmení s písmenem ё v česky psaných textech

67%
Beneš M., Benešová L.
Naše řeč (Our Speech)
|
2023
|
vol. 106
|
issue 2
110-123
EN
The paper deals with the Russian Cyrillic character ⟨ё⟩, which stands for the sound [ʲo]/[jo], and its transcription into Czech. This character is used only facultatively and is usually replaced by the Cyrillic character ⟨е⟩. This causes potentially troublesome homography since the character ⟨е⟩ could stand either for [ʲo]/[jo] (⟨е⟩ replacing ⟨ё⟩) or for [ʲe]/[je] (the “usual” ⟨е⟩). The paper investigates how chosen Russian surnames containing this facultative character (Потёмкин, Рублёв etc.) are transcribed into the Czech Latin alphabet and discusses the reasons for transcribing it into Czech (“appropriately”) as ⟨o⟩, ⟨jo⟩ or (“inappropriately”) as ⟨e⟩, ⟨je⟩, ⟨ě⟩.
6
Publication available in full text mode
Content available

Profesor Ignacy Daniłowicz i jego spuścizna paleograficzna. Uwagi na marginesie transliteracji „Latopisca Litwy i Kroniki Ruskiej”

67%
Citko L.
Studia Białorutenistyczne
|
2020
|
vol. 14
EN
Ignacy Daniłowicz, the 19th century scholar from Podlasie, a professor at the Vilnius University, then, successively, at the Kharkiv University, the Kiev University, and the Moscow University, left behind a rich and valuable scholarly legacy. A lawyer and historian by education, he also showed considerable linguistic and palaeographic skills and was fascinated with the language of Rus’ documents pertaining to the history of Lithuania. His work with said files was undoubtedly facilitated by his knowledge of the dialect of Podlasie. The text focuses mainly on the methods of transposing the Supraśl letopis, written at the beginning of the 16th century in the Cyrillic script, into the Latin alphabet. The analysis of the solution used by Daniłowicz in terms of the transliteration of vowels and consonants reveals a good command of the palaeographer’s toolkit in spite of the lack of linguistic training.
PL
Pochodzący z Podlasia XIX-wieczny uczony, profesor Uniwersytetu Wileńskiego, a następnie kolejno Charkowskiego, Kijowskiego oraz Moskiewskiego, Ignacy Daniłowicz pozostawił po sobie bogatą i wartościową spuściznę naukową. Prawnik i historyk z wykształcenia, przejawiał też niemałe zdolności językoznawcy i paleografa zafascynowanego językiem ruskich dokumentów do dziejów Litwy. Pracę z nimi niewątpliwie ułatwiała mu znajomość podlaskiej mowy. Główna uwaga w tekście skupiona została na sposobach transponowania na alfabet łaciński Latopisu supraskiego, który powstał na początku XVI wieku jako tekst cyrylicki. Analiza zastosowanych przez Daniłowicza rozwiązań w zakresie transliterowania samogłosek i spółgłosek pokazała dobre opanowanie warsztatu paleografa mimo braku przygotowania językoznawczego.
RU
Вучоны XIX ст., прафесар Віленскага, а пазней Харкаўскага, Кіеўскага і Маскоўскага ўніверсітэтаў Ігнат Даніловіч, які паходзіў з Падляшша, пакінуў пасля сябе багатую і каштоўную навуковую спадчыну. Юрыст і гісторык па прафесіі, ён таксама праявіў значныя здольнасці лінгвіста і палеографа, захопленага мовай рускіх дакументаў па гісторыі Літвы. Працу з імі, несумненна, аблягчала веданне ім падляшскай гаворкі. Асноўная ўвага ў тэксце звернута на спосабы трансляцыі на лацінку Супрасльскага летапісу, напісанага ў пачатку XVI ст. кірыліцай. Аналіз прыёмаў, выкарыстаных Даніловічам у працэсе транслітарацыі галосных і зычных, паказаў, што, нягледзячы на адсутнасць мовазнаўчай падрыхтоўкі, даследчык добра валодаў палеаграфічнай методыкай.
7
Content available remote

Teksty Polaków pisane grażdanką w syberyjskiej wsi Wierszyna

67%
Ananiewa N.
Acta Baltico-Slavica
|
2013
|
vol. 37
287-298
EN
The article analyzes Polish texts in Cyrillic alphabet used by the speakers of the Polish dialect in the village of Vershina, Bokhan Region near Irkutsk. The dialect was brought to Siberia by the Polish who moved there from the Dombrovsky coal basen in the aftermath of Pyotr Stolypin’s reforms. The dialect has retained the characteristic features of the southwestern variety of Polish until the present day. There two types of Cyrillic Polish texts in the Vershina dialect: handwritten songs performed by the local choir and religious texts in print. Some language peculiarities of the dialect can be found in the songs. The present paper provides a comparison of the differences in how the Polish speech sounds are rendered in song lyrics and in prayers. For example, in texts of prayers there are a variety of ways of writing the affricate [], and some inconsistencies in the use of some of Cyrillic characters.
RU
Предметом анализа в статье являются кириллические польские тексты, функционирующие у носителей польского диалекта деревни Вершина Боханского района Иркутской области. Этот островной польский говор появился в Сибири в результате переселения сюда поляков из Домбровского бассейна в ходе реформ П. Столыпина и до настоящего времени сохраняет особенности, свойственные говорам юго-западной Польши. У носителей польского диалекта представлены 2 вида польских текстов, написанных «гражданкой»: записи польских песен, исполняемых участниками местного хора и печатные литургические тексты. В записях песен отражены некоторые диалектные особенности местного польского говора. В статье сопоставляются способы передачи «гражданкой» польского языкового материала в записях песен и в текстах молитв. В частности, в текстах молитв отмечаются разнообразие способов передачи аффрикаты ć и случаи непоследовательного использования в них тех или иных кириллических букв.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.