Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 11

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  De Trinitate
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Obraz Boga Ojca w "De Trinitate" Nowacjana

100%
Jaśkiewicz G.
Vox Patrum
|
2008
|
vol. 52
|
issue 1
343-352
EN
II est tres difficile de parler de Dieu-Pere malgre notre connaissance theologiąue contemporaine. Chaque etre humain a un pere et donc se fait une image personnelle de la paternite. Ainsi nos images sont quelquefois differentes de celles des autres et peuvent detourner d’une veritable comprehension de Dieu-Pere. Dans la Bibie, on trouve beaucoup de rćferences par rapport a Celui qui se nomme comme „je suis qui je suis” (Ex 3,14) et Jesus, le Fils, nous revele pleinement son existence et son action. Novatien, le theologien tres ćrudit du IIIe siecle, nous explique cette verite de la foi et nous encourage tout d’abord a croire en Dieu le Pere, Createur du ciel et de la terre, ce qui n’etait pas evident pour les gnostiques. Novatien explique que la double conception de la creation n’a pas raison d’exis- ter. Le mai ne vient pas de Dieu-Createur mais de l’homme qui s’eloigne de Lui. Surtout, il a lutte contre Martion qui etait a la tete d’une secte qui, a cette epoque-la, rejetait l’Ancien Testament. Novatien rend hommage a Dieu le Pere et temoigne de Sa Providence. II souligne que personne ici bas n’est pere comme le Pere de Notre Seigneur Jesus Christ!
2
Publication available in full text mode
Content available

Teologiczne znaczenie „monarchii” a pojęcie Boga w "De Trinitate" Nowacjana

100%
Sordyl K.
Vox Patrum
|
2009
|
vol. 53
521-539
EN
The Novatian’s tractate does not use the term, instead, the person of Sabellius takes a prominent place. Hence, in order to better understand Novatian himself, the present study demonstrates how the term was used by such authors as Tertullian, Hippolytus, or the author of the Refutatio. An attempt has also been made to establish the place that monarchy took in Patripassian theology. Novatian does not mention monarchy because his polemic against Patripassianism is in rea­lity a confrontation with Sabellianism, as it was known in Rome in the first half of the third century. Novatian directly opposes Sabellius who, at least during his Roman period, did not use the concept to defend and substantiate his heresy. Patripassianism, such as Novatian came to know in Rome, was indeed Sabellianism. The Roman theologian refers to ideas contained in the term when he defends monotheism (against Gnostics and Marcion) and refutes the charges of ditheism from Patripassians. The author of De Trinitate continues his polemic against Gnostic and Marcionite dualism, when he acts in defense of monotheism and the creative act of God. He refers to the content of the term to rule out the existence of a god superior to the Creator. Divine agenesia guaranties, ac­cording to Novatian, that there is no god superior to God the Creator. The Roman author engages in a polemic with the Marcionite concept (the distinction between good and just God). He presents interrelationship between the goodness of God and creation. Evil originates in the free will of man, and is not connected with matter or attributed to God in His creative act. In order to refute Gnostic dualism, Novatian refers to the content of monarchy. In the same way he substantiates the immutability of God. In his view, the fun­damental source of God’s immutability is His agenesia. Refuting the concept of eternal matter, not created by and independent from God, the Roman theologian once again uses the content of the term. In De Trinitate Novatian conti­nues the line of thinking of these authors who developed the concept of monarchy. Novatian quotes Rom 11:36, which text is usually interpreted in the Trinitarian sense. The Roman author uses it to write about creative mediation of the Word. The Roman theologian also quotes biblical evidence for the divinity of Christ in his polemic with Adoptianists and Patripassians: Jn 1:1 (the key text of the theology of the Logos); Jn 1:14 (most frequently quoted text in De Trinitate) and Rom 9:5. Novatian points out that Scripture does not contradict itself, presenting both unity and diversity between the Divine persons.
3
Publication available in full text mode
Content available

Argumenty przemawiające za bóstwem Jezusa Chrystusa w De Trinitate Hilarego z Poitiers

94%
Jaśkiewicz G.
Studia Ełckie
|
2012
|
vol. 14
389-404
EN
The article describes the teaching of the first bishop of Poitiers on the divinity of the Son of God from a theological perspective, as described in the Holy Scriptures. His treatise, De Trinitate, has been regarded as the best book which brought calm amidst multiple controversies that arose at the time of the heresy of Arius. St. Hilary underlines that we can testify of God as merely God him-self does when teaching that his own Son is begotten and not created. The incarnation of Jesus Christ pays tribute to his divine nature. And He loses nothing with by taking our human nature. Hilary rejects the arguments of Arius, his successors, Sabellius, adoptionism, and Jews. St. Hilary, by his analyses, encourages the faithful to believe more in what is said by the Father and His Son. According to him, the believers can learn the truth about God only from God him-self. De Trinitate is a fundamental work against Arianism, and recalls that to obtain eternity one must believe that God raised up his Son Jesus from the dead, and that He himself is the Lord (Rm 10, 6-9).
4
Publication available in full text mode
Content available

Doktryna Nowacjana w traktacie "O Trójcy Świętej"

84%
Jaśkiewicz G.
Vox Patrum
|
2005
|
vol. 48
55-65
EN
L'auteur de cet article, qui a par ailleurs traduit cet ouvrage, en a egalement fait une synthese. Au debut de son article il precise des references biographiques et redecrit le milieu dans lequel evoluait ce pretre au IIIe siecle.
5
Publication available in full text mode
Content available

Rzut oka na pneumatologię św. Augustyna

84%
Eborowicz W.
Vox Patrum
|
1988
|
vol. 14
197-206
EN
Primo loco Sanctus Doctor de Spiritu Sancto Deo docet, contextu e 1. Cor. 1 sumpto quem laudat adiutus.
6

Aquinas’ Commentaries on Boethius’ Treatises: a Modification or Interpretation?

84%
Ugwuanyi F.
Roczniki Kulturoznawcze
|
2019
|
vol. 10
|
issue 1
33-51
PL
Po upływie prawie siedmiuset lat od śmierci Boecjusza św. Tomasz z Akwinu pojawia się, aby skomentować dwa dzieła Boecjusza: De Trinitate i De Hebdomadibus. W ostatnich latach XX wieku komentarze Akwinaty wzbudziły wiele dyskusji i pytań wśród uczonych. Stawiano pytanie: dlaczego Akwinata podjął komentowanie tych tekstów Boecjusza. Niektórzy uczeni, tacy jak Marian Kurdziałek, polski filozof, argumentowali, że intencją Akwinaty było pozbycie się starej metody argumentacji, która dominowała zarówno w filozofii, jak i teologii. Inni uczeni, tacy jak Etienne Gilson, Pierre Duhem i Cornelio Fabro, krytykowali Akwinatę, argumentując, że wykorzystał teksty Boecjusza jako platformę do stworzenia metafizyki, która była zupełnie inną. Ostatnia grupa uczonych, takich jak Ralph McInerny, odrzuca powyższe zarzuty i twierdzenia. Autor artykuł włącza się do toczącej się debaty, argumentując, że komentarze Akwinaty do Boecjusza miały na celu rozwinięcie dalszych argumentów przeciwko heretykom, którzy żyli w jego czasach na tle autorytetu jakim był Boecjusz, który według Timothy’ego Noone reprezentowal charakterystyczny styl uczonego od dwunastego do siedemnastego wieku. W dalszej części artykułu poruszono kwestię, czy komentarze Akwinaty były poprawnymi interpretacjami tekstów Boecjusza. W swojej ocenie Autor artykułu twierdzi, że interpretacje tekstów Boecjusza dokonane przez św. Tomasza z Akwinu jest wiarygodna i może być najlepszym komentarzem do Boecjusza. Należy jednak uwzględnić modyfikacje wynikające z różnych kultur naukowych, które panowały w czasach dwóch wielkich uczonych.
EN
Nearly seven hundred years after the death of Boethius, Saint Thomas Aquinas appears to comment on the two works of Boethius: De Trinitate and De Hebdomadibus. In the last years of the 20th century, Aquinas’ comments aroused many discussions and questions among scholars. The question was asked why Aquinas was commenting on the texts of Boethius. Some scholars, such as Marian Kurdziałek, a Polish philosopher, argued that Aquinas intended to get rid of the old method of argumentation that dominated both philosophy and theology. Other scholars, such as Etienne Gilson, Pierre Duhem and Cornelio Fabro, criticized Aquinas, arguing that he used the texts of Boethius as a platform to create a metaphysics that was completely different. The last group of scholars, such as Ralph McInerny, rejects these allegations and claims. The article author joins the ongoing debate, arguing that Aquinas’s comments to Boethius aimed to develop further arguments against the heretics who lived in his time upon the authority of Boethius, who according to Timothy Noone represented the characteristic style of the scholars from the twelfth to the seventeenth century. The other part of the article discusses the question of whether Aquinas’ comments were correct interpretations of Boethius’ texts. In his opinion, the author of the article claims that the interpretations of the texts of Boethius made by Saint Thomas Aquinas is credible and may be the best commentary on Boethius. But, it is necessary to keep in mind the modifications resulting from various scientific cultures that prevailed in the time of the two great scholars.
7
Publication available in full text mode
Content available

Heretical doctrine of Photinus of Sirmium in Hilary of Poitiers’ De trinitate

84%
Bodrožić I., Soić V. K.
Vox Patrum
|
2017
|
vol. 68
283-314
PL
Celem niniejszego artykułu jest dokonanie wszechstronnego i systematycz­nego zarysu doktryny Fotyna z Sirmium († 376), w oparciu o traktat De Trinitate Hilarego z Poitiers, który powstał między 358 a 360 rokiem. Błąd Fotyna tkwi przede wszystkim w chrystologii. Pierwsza część artykułu dotyczy interpretacji, jakiej dokonał Hilary odnośnie do doktryny Fotyna na temat wcielenia, zgodnie z którą Bóg Słowo / Słowo Boże było rozumiane jako część lub jeden z przymiotów Bożych, albo zwykłe słowo, czy ekspresja myśli, które w istocie nie różni się od Boga i nie posiada żadnego życia ani istnienia, tak że ostatecznie koncepcja ta twierdzi, że Bóg jest tylko sam. Jest to rygorystyczny monarchianizm. Druga część koncentruje się na pojmowaniu przez Fotyna (na podstawie De Trinitate) tego, co i w jaki sposób Słowo Boże “przybrało” z człowieczeństwa w celu wcielenia. Pojmowanie poczęcia Jezusa Chrystusa w Maryi przez Fotyna szło w dwóch kierunkach: jeden zakładał nadnaturalne przyczyny (dziewicze po­częcie przez niesubstancjalne Słowo), drugi zaś przypuszczalnie zupełnie natural­ne. W celu wcielenia Słowo Boże „przyjmuje” („przybiera”) całego człowieka, poczętego z Maryi. „Wcielenie” jako takie jest więc zrealizowane poprzez rozsze­rzenie niesubstancjalnego Słowa i jego zamieszkanie w człowieku. Trzecia część, bazująca również na De Trinitate, omawia pojmowanie przez Fotyna skutków „wcielenia”. Hilary stwierdza, że wynika to z dwóch powodów: z jednej strony jest solus communis generis homo, zrodzony z Maryi, z drugiej zaś niesubstancjalne Słowo Boże, które zamieszkało w tym człowieku. Unia czło­wieka zrodzonego z Maryi i Słowa Bożego – części mocy Bożej – jest przez Fotyna (w interpretacji Hilarego) zredukowana do habitatio – czasowego i akcy­dentalnego zamieszkania Słowa Bożego w człowieku w taki sposób, w jaki Duch zamieszkiwał w prorokach. Skutek zamieszkania Słowa w człowieku zrodzonym z Maryi (lub samo mieszkanie) może być postrzegany jako prorocze natchnienie, ożywienie, polegające na zwykłym zewnętrznym umocnieniu człowieka, umożli­wiającym mu jego Boskie działanie, chociaż, jak się wydaje, jego witalną i opera­tywną zasadą jest jego dusza. Według Fotyna, Boskie Synostwo lub rodowód i „deifikacja” człowieka zro­dzonego z Maryi wydaje się wynikać z faktu, że niesubstancjalne Słowo Boże – część mocy Bożej – mieszka w nim, pobudza lub ożywia go poprzez umocnie­nie i wlanie siły do prowadzenia Bożej działalności. Zdaniem Hilarego, Fotyn negował preegzystencję Słowa, to znaczy Syna, tak więc Chrystus nie może być jednocześnie współstwórcą świata. On staje się istniejący, tzn. substancjalny, tyl­ko poprzez fakt wcielenia i narodzenia z Maryi. Dla Hilarego, stanowisko adop­cjanistyczne Fotyna jest wyraźne: człowiek zostaje przyjęty na Syna i na Boga. Według Hilarego, w doktrynie Fotyna nie ma miejsca na realne wciele­nie prawdziwego Syna Bożego. Zdaniem Hilarego, Fotyn nie uważał Jezusa Chrystusa ani za Słowo, które stało się ciałem, ani też że jest On jeden i ten sam, zarówno Bogiem, jak i człowiekiem. W rozumieniu Fotyna Jezus Chrystus lub Syn Boży, jest kimś takim, jak natchniony prorok (człowiek), który jest umocnio­ny przez Słowo Boże, zamieszkujące w Nim jako element mocy Bożej, w celu Bożego działania. Ostatecznie, według Hilarego, Fotyn redukuje go do zwykłego człowieka, do stworzenia. W czwartej części artykułu autorzy pokazują, że opinie formułowane przez naukowców, bazujące wyłącznie na X księdze De Trinitate Hilarego, zgodnie z którą Fotyn, motywowany przez soteriologię, podkreślał pełnię człowieczeń­stwa Chrystusa, to jest fakt, że Jezus Chrystus miał ludzką duszę, należy trak­tować relatywnie. Podsumowując, na podstawie X księgi De Trinitate Hilarego, Fotyn podkreślał pełnię człowieczeństwa Jezusa Chrystusa, czyli posiadanie przez Niego duszy ludzkiej tylko w takim zakresie, w jakim uznał, że był on zwyczaj­nym człowiekiem (w którym niesubstancjalne Słowo Boże mieszkało podobnie jak Duch w prorokach).
EN
This article aims to provide the comprehensive and systematic review of the doctrine of Photinus of Sirmium († 376), based on the work of Hilary of Poitiers De Trinitate composed between 358 and 360. Photinus error is primarily Christological. The first part of the article deals with Hilary’s interpretation of Photinus’understanding of the subject of the Incarnation according to which God the Word/the Word of God was comprehended as a part or one of God’s powers, a mere word, the expression of thought, which does not re­ally differ from God, having no subsistence or existence, so that God is ultimately considered solitary. It is a strict Monarchianism. The second part focuses on Photinus’understanding (based on De Trinita-te) of what was “assumed” of the humanity by the Word of God for the pur-pose of Incarnation, and in which way. Two interpretations referring to Pho-tinus’understanding of the conception of Jesus Christ in Mary, attribute it super­natural causes (the Virginal conception by the non-subsistent Word) and presu­mably quite natural causes. For the purpose of the Incarnation, the Word of God “assumes” (“takes on”) the entire man, conceived in Mary. The “Incarnation”, as such, is accomplished by the extension of the non-subsisting Word and its in/ dwelling in that man. Based on De Trinitate, the third part deals with the effects of “the Incarnation” as it was understood by Photinus. Hilary concludes that it results in two subjects: on the one hand, it is solus communis generis homo who was born of Mary, and on the other hand, the non-subsistent Word of God that dwelt in that man. The union of the man born of Mary and the Word of God – a part of God’s powers – is reduced, by Photinus and in Hilary’s interpretation, to habitatio, temporary and accidental in/dwelling of the Word of God in the man in a manner the Spirit dwelt in prophets. The effect of the in/dwelling of the Word in a man born of Mary (or the dwelling itself) can be taken as prophetal inspiration, animation, consisting of mere external strengthening of the man and empowering him for his and Divine activity, never­theless, man’s vital and, and as it seems operative, principle is his soul. Based on De Trinitate, Divine Sonship or filiation and “deification” of man born of Mary, according to Photinus, seems to be due to the fact that the non-subsisting Word of God – a part of God’s powers – dwells in him, inspiring or animating him by strengthening him and empowering him for divine activity. According to Hilary, Photinus denies pre-existence of the Word, that is, the Son, Christ so he cannot even be the co-Creator of the world. He becomes existent, that is, subsistent only through the Incarnation and birth of Mary. For Hilary, Photinus’ adoptionist position is clear: the man is assumed into the Son and into the God. According to Hilary, in Photinus’ doctrine there is no place for the real Incarnation of the true Son of God. Hilary’s interpretation of Photinus’ under­standing of Jesus Christ, the Son, is that he is not the Word made flesh, nor he is one and the same both God and Man. For Hilary Jesus Christ or Son of God as Photinus understands him is just someone like a prophet (a man) inspired, that is empowered by a Word of God dwelling in him – by a part of God’s powers – for divine activity; ultimately, Hilary reduces him to a mere man, to a creature. The fourth part points out that opinions expressed in the scholarship – based exclusively on the Book Ten of Hilary’s De Trinitate – according to which Photinus, motivated by soteriology, insisted on the wholeness of Jesus’ humanity that is on the fact that Jesus Christ had a human soul, should be taken relatively. To conclude, on the basis of Book Ten of De Trinitate Photinus insisted on the wholeness of the humanity of Jesus Christ, that is, on his possessing of the human soul, just to the extent which he held that he was a mere man (in whom the non-subsistent Word of God dwelt as a Spirit in prophets).
8
Publication available in full text mode
Content available

Why Aquinas Stopped Commenting on Boethius’s De Trinitate

83%
Ugwuanyi F. I.
Studia Gilsoniana
|
2020
|
vol. 9
|
issue 1
167-188
EN
The article is an attempt to answer the question of why Aquinas stops his commentary on Boethius’s De Trinitate at question six, article four, whereas this is before the point in the treatise where Boethius gets to the heart of the subject matter. The author shows that Aquinas (1) decides to do so because the treatise cannot afford him the means of demonstrating the existence of the Trinity, (2) holds that, although rational explanations could be given in terms of proof of God’s existence, one cannot come to the knowledge of the truth of the existence of the Trinity by reason alone, and (3) concludes that, although we cannot prove the doctrine of the existence of the Trinity through philosophical demonstration, we can, however, show that this doctrine and other doctrines known through the light of faith are not contradictory.
9

Miłość jako centrum doktryny soteriologicznej w IV Księdze "De Trinitate" Św. Augustyna

71%
Jaśkiewicz S.
Teologia w Polsce
|
2019
|
vol. 13
|
issue 1
115-128
PL
Aż dwa razy swój krótki traktat soteriologiczny zawarty w IV księdze De Trinitate poprzedza biskup Hippony podkreśleniem wielkiej miłości Boga do człowieka. Istotnie niezwykła miłość Boga jest jak klucz, który pozwala zrozumieć nie tylko tajemnicę śmierci wcielonego Syna Bożego, ale i aktualną kondycję człowieka odkupionego. To właśnie miłość miłosierna Boga przemieniła ludzkość z nieprzyjaciół w przyjaciół i uzdolniła do Jego miłowania. Bez objawienia Bożego ludzie nigdy by nie zrozumieli, że ich istnienie jest konstytutywnie włączone w odwieczną miłość Ojca do Syna i obiektywnie ukierunkowane na nią. Z prawdziwą predylekcją biskup Hippony mówi o Chrystusie jako Pośredniku życia, gdyż grzech pozbawił człowieka życia Bożego, które zostało ofiarowane mu przez Ojca za pośrednictwem Syna. Stąd też Ojciec posłał swojego Syna na świat, aby wybawił ludzi z grzechu i aby mogli na nowo cieszyć się życiem. Również Chrystus swoją miłość do Ojca i do ludzi potwierdził, ofiarując siebie jako zadośćuczynienie za ludzkie grzechy, tak aby żaden człowiek nie wątpił, że jest przez Niego kochany.
10
Publication available in full text mode
Content available

Miłość jako centrum doktryny soteriologicznej w IV księdze "De Trinitate" Św. Augustyna

67%
Jaśkiewicz S.
Teologia w Polsce
|
2019
|
vol. 13
|
issue 1
115-128
EN
Two times, his short soteriological treatise contained in the IV book De Trinitate, precedes the Bishop of Hippo underlining the great love of God for man. Significantly God’s love is like a key that allows us to understand not only the mystery of the death of the incarnate Son of God, but also the current condition of the redeemed man. It was God’s merciful love that changed humanity from enemies into friends and made it possible to love Him. Without God’s revelation, people would never understand that their existence is constitutively incorporated into the eternal love of the Father for the Son and objectively directed at it. With true predilection, Bishop of Hippo speaks of Christ as the Mediator of life, because sin deprives man of God’s life, which was offered to him by the Father through the mediation of the Son. Hence, the Father sent his Son into the world to save people from sin and let them enjoy life again. Christ also confirmed his love for the Father and people by offering himself as satisfaction for human sins, so that no man doubted that he is loved by him.
PL
Aż dwa razy swój krótki traktat soteriologiczny zawarty w IV księdze De Trinitate poprzedza biskup Hippony podkreśleniem wielkiej miłości Boga do człowieka. Istotnie niezwykła miłość Boga jest jak klucz, który pozwala zrozumieć nie tylko tajemnicę śmierci wcielonego Syna Bożego, ale i aktualną kondycję człowieka odkupionego. To właśnie miłość miłosierna Boga przemieniła ludzkość z nieprzyjaciół w przyjaciół i uzdolniła do Jego miłowania. Bez objawienia Bożego ludzie nigdy by nie zrozumieli, że ich istnienie jest konstytutywnie włączone w odwieczną miłość Ojca do Syna i obiektywnie ukierunkowane na nią. Z prawdziwą predylekcją biskup Hippony mówi o Chrystusie jako Pośredniku życia, gdyż grzech pozbawił człowieka życia Bożego, które zostało ofiarowane mu przez Ojca za pośrednictwem Syna. Stąd też Ojciec posłał swojego Syna na świat, aby wybawił ludzi z grzechu i aby mogli na nowo cieszyć się życiem. Również Chrystus swoją miłość do Ojca i do ludzi potwierdził, ofiarując siebie jako zadośćuczynienie za ludzkie grzechy, tak aby żaden człowiek nie wątpił, że jest przez Niego kochany.
11
Publication available in full text mode
Content available

Syn reprezentujący Ojca w "De Trinitate" św. Hilarego z Poitiers

67%
Grzywaczewski J.
Vox Patrum
|
2020
|
vol. 75
185-200
EN
The aim of this article is to present the teaching of Saint Hilary of Poitiers on the equality of the Son and the Father. Hilary explored the spiritual experience of Abraham, Sarah and Hagar; all of them saw an apparition of an angel, who was not an ordinary messenger of God but God himself, and more precisely – the Son. In a very similar way, the saint interpreted Moses’ experience near the burning bush in the desert: there was an angel, there was God of Israel, and there was the Son. God the Father and Creator cannot appear to people in a visible way. The Son could appear to some because of his connection to the material world. In this sense, theophanies in the Old Testament can be considered as Christophanies. According to Hilary and other Church Fathers, the events of the Old Testament anticipated Christ’s Incarnation. Hilary lived and worked in the time of Arian controversies. He accepted the Creed of Nicaea and he believed that the Son is equal to God the Father by having the same divine nature. Of course, he admitted there is a difference between the missions of the Father and the Son. Hilary’s teaching conformed to the early Christian Tradition as regards theological issues. The theology of the latter centuries, even in our times, has been inspired by the patristic theology found in Hilary’s thoughts.
PL
Artykuł oparty jest na dziele De Trinitate św. Hilarego z Poitiers, a ściślej mówiąc na tych fragmentach, które dotyczą doświadczenia Boga w rodzinie Abrahama. Tam, gdzie w Starym Testamencie jest mowa o Aniele Boga (aniele Jahwe), Hilary dopatrywał się Syna Bożego. W ten sposób wykazywał, że nauka o Synu Bożym znajduje się już w Starym Testamencie. Jeśli się czyta odpowiednio księgi Starego Przymierza, to można w nich dostrzec istnienie Syna oraz to, że jest On równy Ojcu. Niniejszy artykuł ukazuje zagrożenie dla wiary w Bóstwo Chrystusa w IV w. oraz wysiłek teologów, w tym św. Hilarego z Poitiers, w celu przedstawienia prawidłowej nauki na temat relacji Syna do Ojca.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.